داریوش کاردان با اشاره به سریال «کلاه پهلوی» می‌گوید: یک سریال برای راضی کردن عموم ساخته نمی‌شود؛ به ویژه راضی کردن کسانی که راضی نخواهند شد و کلا ساخته شده‌اند برای غُر زدن. ساخت یک سریال هدف‌های دیگری دارد.
حاضر در نشست سریال «کلاه پهلوی»، داریوش کاردان، بازیگر «کلاه پهلوی» خاطرنشان می‌کند: هیچکس در نظر نگرفت که ما در جایی زندگی می‌کنیم که خطوط قرمزی هست که نمی‌توان از آنها عبور کرد. «کلاه پهلوی» شاهکاری است که آیندگان بعد از دو - سه بار دیدن از آن به عنوان اثری ماندگار و سندی تاریخی یاد خواهند کرد.
او با ذکری مثالی درباره خطوط قرمز رسانه ادامه داد: وقتی کارگردانی می‌خواهد کشف حجاب را نشان دهد باید زیر چادر را هم با پوشش کامل نشان دهد تا کار بتواند پخش شود؛ وقتی می‌خواهد سکانس فساد «جوانشیر» را به تصویر بکشد، سکانس 18 دقیقه‌ای به یک دقیقه تبدیل می‌شود!
کاردان اظهار می‌کند: وقتی در بی‌بی‌سی اعلام می‌شود که رضاشاه و محمدرضا شاه را آنها آورده‌اند، نسل جدید ما آن را قبول می‌کند، در «کلاه پهلوی» نیز دری اینها را نشان می‌دهد.
این بازیگر در پایان صحبت‌های خود اظهار می‌کند: جا دارد یاد کنیم از کسی که داستان زندگی زیباترین پیامبر ما را با سریالش خراب کرد!
*** خانه‌ای نیست که حرف سریال‌های بنجل ماهواره در آن نباشد
«خانه‌ای نیست که بروم و در آن صحبت از سریال‌های بُنجُل ترکیه‌ای ماهواره نباشد، تلویزیون به جای اینکه حجم تولید را بالا ببرد چرا تعداد شبکه‌ها را زیاد می‌کند؟ حجم تولید می‌تواند به جنگ این ابتذال برود»
اینها بخشی از انتقادهای داریوش فرهنگ در جلسه‌ی نقد و بررسی سریال «کلاه پهلوی» است که عصر روز گذشته، سوم آذر ماه با حضور مدیر شبکه یک سیما و جمعی از عوامل سریال برگزار شد.
داریوش فرهنگ با اشاره به اینکه این نشست خیلی خشک و رسمی برگزار شده است، بیان می‌کند: قرار نیست از فیلمی که پخش شده دفاع کنیم و اگر هم هست برای من اینگونه نیست. چیزی که پخش شده روحیه من نیست من نه باج می‌دهم نه باج می‌گیرم نه خودی‌ام، نه غیرخودی؛ در تمام مدت زندگی‌ام سعی کرده‌ام بی‌خودی نباشم. با هر صحبت و نقدی در مورد فیلمی که پخش و تمام شده نه چیزی به آن سریال و نه از آن کم می‌شود، برعکس تئاتر که می‌تواند همیشه در جریان باشد.
وی اضافه می‌کند: چرا عادت کردیم همین که میکروفن دستمان می‌آید، می‌گوییم که فلان اثر آموزشی نبود یا فلان بخش آن سیاسی بود یا ...؛ اشکال عمده تلویزیون این است که می‌خواهد همه را راضی کند در حالی که کار تلویزیون این نیست.
*** تلویزیون اجازه ندهد هر کس پابرهنه وسط داستان بیاید
فرهنگ خاطرنشان می‌کند: یکی از بدشانسی‌های پخش «کلاه پهلوی» دیر هنگام بودن موضوع بود. شاید اگر 15 سال پیش انجام می‌شد بازدهی بیشتری می‌داشت، همچنین سلیقه‌های بنجل سریال‌های ترکیه‌ای ماهواره باعث می‌شود شکیبایی در مورد این سریال اتفاق نیافتد.
وی می‌افزاید: تلویزیون به جای اینکه تعداد شبکه‌هایش را افزایش دهد، حجم تولیداتش را بالا ببرد؛ افراد حقیقی و حقوقی به خودشان اجازه می‌دهند که به تلویزیون بتازند ولی چرا ما نباید این حق را داشته باشیم که در مورد دیگر نهادها، سازمان‌ها و ... اظهارنظر کنیم.
این بازیگر گله می‌کند: چطور هر نهاد و موسسه‌ای به خودش اجازه می‌دهد که نسبت به تلویزیون اظهارنظر کند، اما تلویزیون نمی‌تواند در مورد نهادها و اقشار مختلف حرف بزند. قرار ما نیست که همه را راضی نگه داریم.
او ادامه می‌دهد: تلویزیون باید تمام و کمال استقلال خود را داشته باشد و اجازه ندهد هر کس پابرهنه وسط داستان بیاید.
فرهنگ در بخش دیگری از صحبت‌های خود بیان می‌کند: من در هیچ زمینه‌ای اهل سانسور نیستم مگر در یک مورد و آن مادر است. هیچ کس حق ندارد در مورد مادر تصویر نازیبایی ارائه دهد ولی در سریال‌های ماهواره‌ای زشت‌ترین‌ها مادرها هستند. اخلاق، دین و فرهنگ ما آنها را نمی‌پذیرد.
او اضافه می‌کند: طبیعی است آسان‌پسندی که در سریال‌های ماهواره‌ای وجود دارد باعث می‌شود از نظر عده‌ای «کلاه پهلوی» سخیف جلوه کند.
فرهنگ همچنین با اشاره به اینکه اگر «کلاه پهلوی» و نقش او در آن جذاب نبود، در این سریال بازی نمی‌کرد، می‌گوید: زمانی که این سریال به من پیشنهاد شد 30 قسمت بود اما نمی‌دانم چرا 54 قسمت شد، نمی‌دانم چرا هشت سال ساخت آن طول کشید و علیه آن جوسازی شد و نمی‌دانم چرا آدم نباید آنقدر آرامش داشته باشد که دیگران اظهارنظر کنند.
*** این تلویزیون است که باید به دنبال من باشد
این بازیگر در پاسخ به پرسش خبرنگاری درباره‌ی ساخت سریال «سلطان و شبان 2» خاطرنشان می‌کند: طرحش را نوشته‌ایم ولی اگر تلویزیون بودجه در اختیار بگذارد، آن را می‌سازیم.
او گله می‌کند: من 18 سالم نیست که بعد از این همه سال در راهروهای صداوسیما طرحم را دستم بگیرم و دنبال ساختش باشم. این تلویزیون است که باید به دنبال من راه بیافتد. چهار سال است که این سریال «الف ویژه» را در دست دارم که از همه بایدها، اگرها و اماهای تلویزیون نیز رد شده است. نمی‌گویم «سلطان و شبان» به بودجه هنگفتی نیاز دارد ولی زمانی که من در شبکه یک سریال «سلطان شبان» را ساختم، دو شبکه بیشتر وجود نداشت به همین دلیل من حق آب و گل دارم.
فرهنگ همچنین بیان می‌کند: اساسا آثاری که ساخت آنها به طول می‌انجامد، فرسودگی ایجاد می‌کند، چطور ممکن است در چنین حالتی همین شور و شوق اولیه در آن باشد. «مختارنامه» هم به همین صورت بود. نتیجه شش ماهه‌ی سریال «معصومیت از دست رفته» بیشتر از «مختارنامه» بود که 9 سال با آن بودجه زیاد طول کشید.
وی اظهار می‌کند: تلویزیون اگر دلش بخواهد برای ساخت «سلطان شبان 2» از بنده دعوت کند، من آمادگی دارم و طرحش نوشته شده است، در غیر این‌صورت من نیز تمایل دارم مثل میرباقری به شبکه نمایش خانگی بروم، چرا که اکنون مشکل بودجه وجود دارد.
*** چاپ تصاویر بازیگران سریال‌های ماهواره ای روی مجلات بدآموزی ندارد؟
دری، کارگردان «کلاه پهلوی» نیز در این نشست بیان می‌کند: برنامه‌سازان موظف هستند کارشان را قابل درک و ارتباط برای همه بسازند. «کلاه پهلوی» موضوع پیچیده و غامض در حوزه تاریخ اجتماعی - سیاسی را برای بهره‌برداری عموم مطرح ساخته است.
او خاطرنشان می‌کند: در طی 60 هفته گذشته از طریق بررسی مطالب مختلف در سایت‌ها و مطبوعات و نظرات کاربران اینترتی در سایت «کلاه پهلوی» و همچنین فیس‌بوک، با غول یک چشم در افسانه یونانی مواجه شدم.
این کارگردان بیان می‌کند: «کلاه پهلوی» حادثه‌پردازی را اصل قرار نداد ولی در مسیری حرکت کرد که از همان ابتدا سوال‌برانگیز باشد ولی متأسفانه طیفی از اهل نظر که به عوض آنکه در پی یافتن پاسخ سوالات در فیلم باشند، خیال کردند که چون برایشان سوال ایجاد شده پس این عیب کار است.
وی می‌افزاید: ما همه سوالات مخالفان را ثبت کرده‌ایم و ای کاش سازمان صداوسیما بودجه‌ای تعیین کند تا همه این سوالات را با پاسخ‌های مستدل و مصداقی در فیلم، به صورت کتابی به بازار عرضه کنیم.
دری گله می‌کند: نسبت به «کلاه پهلوی» هجمه‌های ناجوانمردانه‌ای شد. فرض کنید که برنامه‌های رسانه ملی عموما ضعیف هستند و نمی‌توانند نظیر اهالی مطبوعات و دیگر رسانه‌ها را جلب سازند، آیا رسالت رسانه‌های ارتباط جمعی در شرایطی که آسمان کشور تحت هجوم شبکه‌های بیگانه قرار دارد، این است که علیه آنها چنان قیام کنند که مردم از رسانه ملی بیزار شوند؟
او ادامه می‌دهد: در این صورت آیا آنها مشوق مردم به تماشای شبکه‌های بیگانه نیستند؟ من گمان می‌کنم این شیوه مواجهه با آثار خودی جز آب به آسیاب دشمن ریختن حاصلی ندارد؛ در حالی که باید با تمام توان و امکانات، مردم را به رسانه ملی سوق دهد.
کارگردان «کلاه پهلوی» در ادامه صحبت‌های خود اظهار می‌کند: آن‌هایی که با تعصب نسبت به بد و خوب بودن بعضی از صحنه‌ها و روابط ناشی از فساد اخلاقی و غرب‌زدگی بین شخصیت‌های مرعوب فرهنگ غرب معترض بودند و بیم بدآموزی داشتند، آیا هیچ به کیوسک‌های مطبوعاتی نگاه کرده‌اند؟ آیا چاپ تصاویر بازیگران به اصطلاح زیباروی سریال‌های ماهواره‌ای روی جلد مجلات و حتی روزنامه‌ها بدآموزی ندارند؟
*** هر زمان آقای مختاباد برای تلویزیون آهنگ مجانی خواند من نیز در راه خدا فیلم می‌سازم
دری همچنین در گلایه‌ای نسبت به صادق زیباکلام و عبدالحسین مختاباد که عنوان کرده بودند، تلویزیون «کلاه پهلوی» را ساخته تا حرفهای سیاسی خود را از این طریق عنوان کند، می‌گوید: «کلاه پهلوی» را برای رضای خدا ساختم، «کیف انگلیسی» را هم به همین سبب. برای اثبات اعتقاداتم نیازی به ادای شهادتین ندارم. چرا این دو «کلاه پهلوی» را برای زدن حرف‌هایشان بهانه کردند.
او همچنین می‌افزاید: هر زمان آقای مختاباد برای تلویزیون آهنگ مجانی خواند من نیز در راه خدا فیلم می‌سازم. ایشان در وضعیتی نیست که بخواهد در مورد دیگران اظهار نظر کند. من از آنچه انجام داده‌ام پشیمان نیستم. آنچه که در «کلاه پهلوی» انتخاب افتاده است در تاریخ خاورمیانه بی‌سابقه بوده است.
دری ادامه می‌دهد: منتقدان باید در مورد آثار نظر بدهند نه کارگردان‌های درجه دو و سه کشور. بداخلاقی‌هاست که ما را ناراحت کرده وگرنه ما از پشت کوه نیامده‌ایم و این چیزها مهم نیست. مثلا من حق ندارم که به آقای فرهنگ بگویم «سلطان شبان»ی که ساختی بد بود، چون به من ربطی ندارد، او با شرایط خاص خودش این اثر را ساخته که من نیز به عنوان یک کارگردان این شرایط را درک و تجربه کرده‌ام.
این کارگردان ضمن بیان اینکه مانند هندی‌ها اگر روزی با آمریکا آشتی کردیم باز هم فیلم ضداستعماری بسازم، عنوان می‌کند: هیچ حکومتی در دنیا حاضر نمی‌شود که «کلاه پهلوی» را خودش بسازد و من به تلویزیون به این خاطر تبریک می‌گویم.
وی خاطرنشان می‌کند: تلویزیون تلاش می‌کند جامعه را به سمت نزدیک کردن میزان اطلاعات و یکسان‌سازی برای دریافت اطلاعات ببرد نه به سمت یکسان‌سازی ذائقه‌ها. همیشه سلیقه جوان‌های پایتخت را مدنظر قرار ندهیم بلکه به افراد نقاط دورافتاده کشور هم اجازه دهیم که سلیقه‌های خود را بروز دهند.
*** آقای دری به خاطر من به سکته افتاد!
امیر علی دانایی، بازیگر نقش فرخ در «کلاه پهلوی» با اشاره به اینکه سال‌های زیادی صبر کرده است که این سریال پخش شود، عنوان می کند: رفتاری که در زمان پخش سریال دیدیم 80 درصد آنچه را که انتظار داشتم، معکوس کرد. بسیاری از دوستان نسبت به سریال کم‌لطفی و دشمنی کردند. چطور می‌توان در قسمت دوم یک سریال 54 قسمتی نظر دارد که سریال ضعیف است.
وی گله می‌کند: روزی در یک سایت دیدم که در مصاحبه‌ای با رضا فیاضی عنوان شده که کارگردان «کلاه پهلوی» به سکته افتاد و این به خاطر کار با بازیگر تازه‌واردی که من بوده‌ام، است. به همین دلیل با فیاضی تماس گرفتم و قضیه را مطرح کردم و او نیز عنوان کرد که من از تو تعریف کردم؛ ما هفت سال برای این کار زحمت کشیدیم اما قلم‌ها برای نقد حرکت کردند و نه برای تعریف.
*** «کلاه پهلوی» نسبت به آثار سینمایی جلوتر است
در ادامه این نشست موسی حقانی، مشاور تاریخی «کلاه پهلوی» نیز بیان می‌کند: «کلاه پهلوی» نسبت به سایر آثار تاریخی ساخته‌شده و آثار سینمایی که پخش می‌شود، یک گام جلوتر است؛ ضمن اینکه بداخلاقی‌هایی نسبت به این سریال از همان ابتدا وجود داشت.
وی ادامه داد: «کلاه پهلوی» یک نگاه است که غرب را مهاجم نمی‌داند بلکه میهمان خوبی می‌داند که با تکیه بر آن می‌توان مسائل را حل کرد.
***
جبار آذین، منتقد سینما و تلویزیون نیز که در این نشست حضور داشت، اظهار کرد که آنچه به عنوان نقد نسبت به این سریال مطرح شده صرفا اظهار نظر است و یک نقد حرفهای از یک منتقد حرفهای درباره این سریال دیده نشده است.
*** میرباقری و دری ثابت کردند از پس کار تاریخی برمی‌آیند
جمشید شاه‌محمدی، بازیگر سریال «کلاه پهلوی» که کارگردانی را هم در کارنامه خود دارد، عنوان کرد: میرباقری و دری تنها کسانی هستند که ثابت کردند که از پس کار تاریخی و مذهبی برمی‌آیند. باید به کارگردان‌هایی که ثابت کردند در چه زمینه‌ای قوی هستند، میدان داده شود.
فرشید ابراهیمیان، یکی دیگر از بازیگران «کلاه پهلوی» نیز در این نشست ویژگی‌های این سریال را با بیت «اگر با من نبودش هیچ میلی/ چرا ظرف مرا بشکست لیلی» شروع می‌کند و می‌گوید: «کلاه پهلوی» مانند سریال «امیر کبیر» فقط یکی بخشی از تاریخ را بیان کرده است.
*** کلاه پهلوی حریم سلطان نیست!
صدابردار این سریال نیز در بخشی از این نشست عنوان می‌کند: «کلاه پهلوی» تفننی و تفریحی نبوده و این‌طور نبوده که مثل «حریم سلطان» یکسری مسائل هجو را نشان دهد و ملت هم نگاه کنند.
آناهیتا و نوید دری بازیگر و دستیار کارگردان این سریال نیز از مدیر شبکه یک و عوامل این سریال تشکر کردند.
*** «پوریای ولی» جعفری جوزانی در انتظار بودجه
فرجی، مدیر شبکه یک نیز در بخشی دیگر از این نشست، سریال «کلاه‌پهلوی» را یک سریال موفق عنوان می‌کند و می‌گوید: بر اساس نظرسنجی موضوعی و تحقیقی، کلاه‌پهلوی توانسته به هدف و منظوری که داشته برسد.
او همچنین اعلام کرد که به زودی سریال کلاه پهلوی از طریق انتشارات سروش وارد بازار می‌شود.
سهرابی، مدیر کل روابط عمومی صدا و سیما نیز درباره این سریال اظهار می‌کند: سریال «کلاه‌پهلوی» از نظر مخاطب یکی از سریال‌های پربیننده رسانه ملی بوده است؛ ضمن اینکه میزان رضایت از این سریال نیز بالا بوده و پرداخت صادقانه به بخشی از تاریخ معاصر ایران و بازنمایی آن، بخش مهم «کلاه پهلوی» بوده است. همچنین «کلاه پهلوی» از سریال‌هایی بود که سایت به‌روزی داشت.
وی اضافه می‌کند: انتقادهایی هم نسبت به این سریال شده است که عوامل سریال در گفت‌وگو با اصحاب رسانه به آنها پاسخ داده‌اند.
مدیر شبکه یک همچنین در پایان خبر می‌دهد : سریال «فتوا» را در مرحله پیش تولید داریم که در مورد عشایر است؛ همچنین درگیر «معمای شاه» هستیم که 60 درصد آن تصویربرداری شده است.
او ادامه می‌دهد: چند سریال الف ویژه دیگر را نیز آماده داریم که از جمله آن «سرزمین کهن» آماده‌ی پخش است و «پوریای ولی» به کارگردانی جعفری جوزانی نیز آماده است، فقط منتظر بودجه است تا وارد مرحله تولید شود؛ ضمن اینکه شرایط بودجه در سازمان اکنون سخت است و امیدواریم که مرتفع شود.
