چرا تحریم روسیه به نفع ایران است؟

یو اس نیوز ورد ریپورت نوشت: تحریم های دولت اوباما علیه دولتمردان و بازرگانان روسیه در واکنش به اشغال کریمه به دست روسیه، به ایجاد اختلاف میان پوتین و رفقای دولتمندش شده است. اما برخی از جمهوری خواهان آمریکا گمان نمی کنند که این امر برای بازداشتن روسیه از نقض بیشتر حاکمیت اوکراین کافی باشد. سناتور باب کورنر، جمهوریخواهی از ایالت تنسی، که عضو عالی رتبه در کمیته روابط خارجی مجلس سنا نیز هست، خواستار «تشدید موضع گیری و در واقع اعمال تحریم های شدیدی بر بخش انرژی» روسیه است.

به گزارش سرویس بین الملل «تیک» Tik.ir، دولت اوباما با این عقیده مخالف نیست. یکی از کارشناسان سابق انرژی در وزارت امور خارجه آمریکا گفت: «همه گزینه ها روی میز قرار دارد. باید این موضوع بررسی شود که در صورت اجرای برنامه اعمال تحریم ها، کدام طرف آسیب بیشتری می بیند، ما یا آنها.» به هر حال، تحریم ها علیه اشخاص تأثیر اندکی دارد و تحریم های گسترده تر علیه روسیه پیامدهای ناخواسته ای در بر خواهد داشت که به منافع آمریکا در سایر نقاط جهان لطمه خواهد زد.

تحریم بخش انرژی روسیه طرح بدی است که برای روسیه آسیب چندانی به دنبال نخواهد داشت، اما تلاش های آمریکا برای واداشتن ایران به متوقف کردن برنامه هسته ای اش را به تعویق خواهد انداخت. اعمال تحریم ها بر صادرات انرژی روسیه نیز سبب تصعیف تحریم های ایران خواهد شد، به علت آن که سبب می شود آمریکا و متحدانش قدرت نفوذ خود بر ایران را از دست بدهند، آن هم در شرایطی که مذاکرات درباره برنامه غنی سازی اورانیوم این کشور در موقعیت حساسی قرار گرفته است.

اعمال تحریم ها علیه ایران برنامه هسته ای این کشور را به تعویق انداخته است، اما آنها به علت همکاری های چندجانبه تا حد زیادی در کار خود موفق بوده اند. علاوه بر این، از سال 1979 میلادی تاکنون تنها چند شرکت آمریکایی قراردادهای تجاری با ایران امضا کرده اند.

به هر حال ایران، بخشی از بازار جهانی و بزرگ تر نفت است و هر رویدادی که در روسیه رخ دهد بر بهای نفت در همه نقاط جهان تأثیر خواهد گذاشت. روسیه سومین تولیدکننده نفت در جهان است و تحریم های آمریکا یا اتحادیه اروپا علیه روسیه به طور چشمگیری از عرضه جهانی نفت خواهد کاست، و در نتیجه، بهای جهانی نفت افزایش خواهد یافت. افزایش ناگهانی بهای نفت، انگیزه ای خواهد شد تا برخی از کشورها اجرای تحریم ها را نادیده بگیرند و از ایرانی که نقدینگی کافی ندارد نفت بخرند.

استمرار تحریم های چندجانبه هنگام داد و ستد با یک کشور ترفند ظریفی است، چه رسد به زمانی که همین عمل در برابر دو کشور انجام شود. چارچوب تحریم های ایران بیانگر مشکل کلاسیک اقدام جمعی است؛ به این صورت که کشورها برای گریز و روی آوردن به توافقنامه های اولیه شان انگیزه هایی دارند. احتمال دارد این کار اکنون نیز در حال انجام شدن باشد. پیش از این چین، هند، ژاپن و کره جنوبی همگی با توافق بر سر خرید مقداری نفت از ایران پا را فراتر نهاده اند. همان طور که ویکتور شام، مشاور «انرژی آی اچ اس» گفته است: «شاید قیمت ها آن چنان مناسب باشد که نتوان از خرید آن صرف نظر کرد. ایرانی ها به طرح قراردادهای مناسب و به صرفه معروف بوده اند.»

اگر آمریکا و اتحادیه اروپا مسأله تحریم ها علیه صادرات انرژی روسیه و افزایش جهانی بهای نفت را پیگیری کنند، ایران حتی نیازی نخواهد دید که برای ترغیب کشورهایی که تحریم ها را زیر پا می گذارند و نفت ایران را می خرند قراردادهای مناسبی امضا کند. ایران به شدت به فروش نفت نیاز دارد و اکنون پیشنهاد تخفیف و ارسال رایگان را می دهد. فروش نفت، حتی به بهای چند دلار زیر قیمت بازار، بزرگترین مشتریان از جمله هند و چین را وسوسه خواهد کرد. سیر صعودی بهای جهانی نفت احتمال دارد برخی افراد را متقاعد کند که خطر سیاسی نقض تحریم هایی که آمریکا هدایت آن ها را بر عهده دارد ، در مقایسه با زیان اقتصادی ناشی از خودداری از خرید نفت ایران، کمتر باشد. .

به نظر می رسد دیگر تعجبی ندارد که نمایندگان کنگره آمریکا خواستار تحریم نفتی روسیه بشوند. به هر حال، روسیه نفتی را تولید می کند که حجم آن بسیار بیشتر از نفت ایران است. این میزان حدود 13 درصد از کل تولید نفت در جهان است و در مقایسه با تولید اندک 4.5 درصدی ایران بسیار چشمگیر به نظر می رسد. مهم تر از آن این که روسیه تقریباً یک سوم از واردات انرژی اتحادیه اروپا را تأمین می کند.

بنابراین، وابستگی اتحادیه اروپا به نفت روسیه، اعمال تحریم های چندجانبه در مورد روسیه را بعید، البته نه ناممکن، می سازد. اولاند، رئیس جمهور فرانسه و مرکل، صدراعظم آلمان، به طور غیرمستقیم گفته اند که در صورتی که روسیه اقدام مؤثر و قاطعی، نظیر تهاجم به شرق اوکراین، انجام دهد، امکان دارد تحریم های گسترده تر انرژی اعمال شود. شاید آمریکا به انرژی روسیه محتاج نباشد، اما تحریم های چندجانبه آمریکا بی ثباتی بهای نفت را در بازارهای جهانی افزایش خواهد داد.

در حالی که سیاستگذاران آمریکایی هم چنان به جستجو برای یافتن راه هایی به منظور تنبیه پوتین ادامه می دهند، باید بدانند که تحریم های انرژی آسیب چندانی به روسیه نخواهد رساند و بیشتر سبب تضعیف نفوذی خواهد شد که ما بر ایران داریم. ما می توانیم فشار بر بخش انرژی روسیه را افزایش دهیم، اما بازتاب عملکردمان را از خلیج فارس خواهیم شنید.