«انتقال پایتخت» در انتظار تصمیم نمایندگان ملت

طرح «انتقال پایتخت» که با هدف کاستن از مشکلات کلان شهر تهران به عنوان مرکز تصمیم گیری های سیاسی، اقتصادی و اداری کشور تهیه شده است در انتظار تصویب نهایی در بهارستان است.

به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، کلیات این طرح سوم دی ماه سال گذشته به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و رسیدگی به جزییات آن از ابتدای سال 93 و بعد از تعطیلات نوروزی در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار گرفت.

این طرح پس از ماه ها بررسی در کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور در مجلس شورای اسلامی در حال حاضر در نوبت رسیدگی در صحن علنی قرار دارد.

موضوع انتقال پایتخت، ایده جدیدی نیست اما برای نخستین بار است که نهاد قانونگذاری در کشور برای یافتن راه حلی قانونی پیش قدم شده است.

رییس جمهوری نیز یک روز پس از تصویب کلیات آن، عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی را در دولت مامور بررسی موضوع کرد.

این طرح با امضای بیش از 100نماینده مجلس با هدف کاهش مشکلات و معضلات تهران به عنوان پایتخت سیاسی و اداری کشور اوایل سال گذشته در راهروهای بهارستان مطرح شد.

طراحان آن بر این عقیده هستند که با توجه به قرار گرفتن شهر تهران بر روی گسل زلزله، می توان با انتقال پایتخت سیاسی و اداری از تهران بخشی از آسیب های احتمالی را در زمان وقوع حادثه کاست.

موضوع انتقال پایتخت، سابقه دیرینه دارد و به گفته عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور، نهادهایی چون شورای عالی امنیت ملی، مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام و وزارت مسکن و شهرسازی وقت در این زمینه مطالعاتی داشتند و کلیت انتقال بخشی از فعالیت ها از تهران به دیگر شهرها را تایید می کنند.

با این حال آنچه مانع اجرای این طرح شده است، مسایل مالی ناشی از انتقال پایتخت است تا مطالعات کارشناسی رنگ اجرا به خود نگیرد اما نگاه مثبت رییس جمهوری به اصل مساله انتقال پایتخت و انتخاب وزیر راه و شهرسازی برای بررسی ابعاد موضوع، می تواند آینده روشنی را برای اجرایی کردن این طرح ترسیم کند.

استناد طراحان و موافقان این طرح به تجربه موفق برخی کشورها در این زمینه است که می توان به تجربه موفق کشورهای ترکیه و پاکستان اشاره کرد یا قزاقستان که پایتخت خود را از شهر آلماتی به آستانه منتقل کرد.

موضوع انتقال پایتخت پس از پیروزی انقلاب اسلامی نخستین بار در سال 64 و در بحبوحه جنگ تحمیلی مطرح شد، اما با توجه به شرایط آن زمان کشور مسکوت ماند؛ با پایان یافتن جنگ، در دهه 70 بار دیگر موضوع انتقال پایتخت مورد بررسی قرار گرفت اما در نهایت طرح های مطالعاتی انجام شده در این زمینه اجرایی نشد.

با گذشت زمان، مشکلات شهر تهران همپای رشد جغرافیایی و جمعیتی آن نیز بزرگ و بزرگ تر شد به نحوی امروز این کلان شهر به یکی از شهرهای آلوده جهان تبدیل شده است که فراهم کردن امکانات و خدمات برای شهروندان آن از عهده مسوولان شهری آن خارج است.

در صورت تصویب نهایی این طرح و تایید آن در شورای نگهبان، شورایی برای بررسی کارشناسی و مطالعه درباره تراکم زدایی و ساماندهی شهر تهران و انتقال پایتخت سیاسی و اداری کشور به محل دیگری تشکیل می شود که ریاست آن شورا بر عهده رییس جمهوری یا معاون اول وی خواهد بود و وزیر کشور دبیری آن را بر عهده خواهد داشت.

دو نفر از نمایندگان مجلس به همراه وزیران راه و شهرسازی، نیرو، جهاد کشاورزی، امور اقتصادی و دارایی، نفت و همچنین معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهوری، رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، شهردار تهران، نماینده ستاد کل نیروهای مسلح و رییس سازمان پدافند غیرعامل اعضای این شورای تصمیم گیر خواهند بود.

البته برخی موافقان این طرح از جمله «محمدجواد کولیوند» نایب رییس کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور در مجلس بر این باورند که انتقال پایتخت به معنی انتقال فیزیکی پایتخت نیست و تنها قرار است با تصویب شورای انتقال پایتخت، در بلند مدت بخشی از امور پایتخت به شهری دیگری منتقل شود.

«امیر خجسته» رییس کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور در مجلس شورای اسلامی این طرح را اقدامی راهگشا برای حل عمده ای از مشکلات پایتخت می داند و در این باره به ایرنا گفت: در این طرح تصمیم گیری نهایی برای انتقال پایتخت به عهده شورای عالی ساماندهی پایتخت گذاشته شده است و اینگونه نیست که دولت مکلف باشد به هر شکل و هر شیوه ممکن پایتخت را منتقل کند.

وی با یادآوری این که رییس جمهوری یا معاون اول وی ریاست این شورا را بر عهده دارند، افزود: این شورا دو سال فرصت دارد تا مطالعات کارشناسی را درباره هزینه و فایده انتقال پایتخت سیاسی و اداری کشور انجام دهد که در این مدت می توان به جمع بندی نهایی رسید.

رییس کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور در مجلس، تدوین این طرح را نیاز امروز جامعه بویژه شهروندان تهرانی عنوان کرد و اظهار داشت: تهران در وضعیت سخت و بغرنجی قرار دارد که باید این وضعیت را سامان داد.

خجسته یادآور شد: همدان، سمنان و پردیس تاکنون به عنوان گزینه های انتقال پایتخت سیاسی کشور مطرح هستند و تصمیم گیری نهایی در این زمینه برعهده شورای عالی ساماندهی پایتخت است.

مجلس شورای اسلامی این هفته روزهای یکشنبه و دوشنبه جلسه علنی دارد و طرح انتقال پایتخت نیز در نوبت پنجم رسیدگی در دستور هفتگی خانه ملت قرار دارد.

پیش بینی می شود جزییات این طرح هفته جاری در مجلس شورای اسلامی مورد بحث و بررسی قرار گیرد.