دلارهای بلوکه شده نفتی ایران در مسیر بازگشت

درآمدهای نفتی ایران که به دلیل تحریم های غیرقانونی قدرت های بزرگ، در بانک های خارجی مسدود شده ، با روی کارآمدن دولت یازدهم و انجام مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 ،روند آزادسازی دارایی های ایران آغاز شده است.

براساس گزارش های منتشر شده ، میزان دارایی های مسدود شده ایران در کشورهای اروپایی 35 میلیارد دلار و ارزش اولیه دارایی های مسدود شده ایران در آمریکا نیز 12 میلیارد دلار است.

هرچند آمار دقیقی از میزان دارایی های مسدود شده ایران ارایه نشده، اما بر اساس آمارهای موجود، علاوه بر حدود پنج میلیارد دلار پول مسدود شده ایران در هند، شش میلیارد دلار ایران نیز در کره جنوبی مسدود است. همچنین نزدیک به پنج میلیارد دلار در ژاپن و مهمتر از همه 22 میلیارد دلار در چین بلوکه شده است.

** تحریم خرید نفت از ایران و تحریم بانک مرکزی

قدرت های بزرگ برای وادار کردن ایران به عقب نشینی از برنامه صلح آمیز هسته ای، به حربه های گوناگونی متوسل شدند که مخرب ترین آنها تحریم خرید نفت از ایران و تحریم بانک مرکزی است.

در واپسین روز سال 2011، باراک اوباما قانون تحریم داد و ستد با بانک مرکزی ایران را وضع کرد که درآمدهای نفتی کشورمان را هدف می گرفت.

از اول ژوئیه 2012 (10تیر 91) 27 کشور عضو اتحادیه اروپا واردات نفت خام از ایران را تا اطلاع ثانوی به حالت تعلیق درآوردند.

در 31 مارس 2012 (11 فروردین 91) رییس جمهوری آمریکا اعلام کرد که نفت به اندازه کافی در بازار جهانی وجود دارد و می توان طرح تحریم خرید نفت از ایران را به اجرا گذاشت.

امریکایی ها اعلام کردند: کشورهایی که از ایران نفت و مشتقات آن را وارد می کنند، سه ماه فرصت دارند یا واردات خود را به میزان قابل توجهی کاهش دهند و یا خطر تحریم موسسات مالی خود را بپذیرند.

با این وجود با موافقت آمریکا، در شرایط فعلی 20 کشور بزرگ واردکننده نفت ایران ازجمله هند، چین، سنگاپور، سریلانکا، ژاپن، تایوان، آفریقای جنوبی، ترکیه و کره جنوبی از طرح تحریم نفت خام ایران معاف شده اند.

این مجوز به ایران امکان صدور نفت به کشورهای موردنظر را داد، ولی دریافت دلارهای حاصل از این صادرات با مشکلات ناشی از نقل و انتقال ارز به خزانه بانک مرکزی جمهوری اسلامی واریز نشد.

به دلیل تحریم بانک مرکزی جمهوری اسلامی و عدم دستیابی ایران به شبکه سوئیفت یا انجمن ارتباطات مالی بین المللی و کنترل بانک مرکزی آمریکا بر مبادلات دلار، بخش بزرگی از درآمدهای ارزی ایران در بانک های کشورهای خریدار نفت ایران مسدود مانده است.



** آغاز مذاکرات هسته ای و توافق برای آزادسازی چهار میلیارد و 200 میلیون دلار

با روی کارآمدن دولت حسن روحانی و آغاز مذاکرات هسته ای ، روند آزادسازی دارایی های بلوکه شده ایران شروع شد. برپایه توافق هسته ای ژنو که ٢٤ نوامبر ( سوم آذرماه سال گذشته) میان ایران و گروه ١+٥ حاصل شد؛ تهران می تواند چهار میلیارد و ٢٠٠ میلیون دلار از درآمدهای نفتی بلوکه شده خود را در هشت قسط ، از بانک های خارجی دریافت کند.

براساس این توافق اولیه ، پرداخت اقساط از 12بهمن 92 شروع و تا 29 تیر 93 ادامه می یابد که هر کدام از این قسط ها مبلغی بین 450 تا 650 میلیون دلار را در برمی گیرد.



** ژاپن نخستین پرداخت کننده بدهی های ایران

دولت ژاپن در چارچوب توافق هسته ای ژنو، یکم ماه فوریه (١٢ بهمن 92) در نخستین قسط، ٥٥٠ میلیون دلار از درآمدهای بلوکه شده نفتی ایران را پرداخت کرد.

ژاپن همچنین در ١٤ اسفند92 در قسط دوم ٤٥٠ میلیون دلار دیگر از پول نفت ایران را به یکی از حسابهای بانک مرکزی ایران در خارج کشور واریز کرده است.

این کشور، 550 میلیون دلار در 10 آوریل (21 فروردین 93) و 450 میلیون دلار نیز در 15 آوریل ( 26 فروردین 93) به حساب ایران واریز کرد.

کره جنوبی بعد از ژاپن دومین کشوری بود که آماده پرداخت طلب ایران در قبال نفت خام وارداتی شد.

براساس توافق ژنو که سوم آذر سال گذشته میان ایران و گروه 1+5 حاصل شد ، ایران می تواند 4.2 میلیارد دلار از درآمدهای بلوکه شده خود را برحسب شرایط توافق شده و در هشت قسط و تا 29 تیرماه امسال وصول کند.

هند سومین کشوری است که براساس توافق ژنو باید اقدام به پرداخت بدهی های ایران کند، این کشور قرار است مبلغ یک میلیارد و 650 میلیون دلار از دارایی های بلوکه شده ایران را طی سه قسط پرداخت کند.

گفته می شود بیش از پنج میلیارد دلار از درآمدهای نفتی ایران نزد هند بلوکه شده است و به موجب توافق ژنو، هند باید مبلغ 1.65 میلیارد دلار از درآمدهای نفتی ایران را که در بانک های این کشور بلوکه شده طی سه قسط به ایران بپردازد.

به گزارش رویترز ، تمام این مبلغ پرداختی هند به ایران در گام نخست از مسیر ˈفدرال رزروˈ بانک مرکزی آمریکا، عبور خواهد کرد.

درحال حاضر صادرات نفتی ایران درپی توافق اولیه ژنو با افزایش ادامه دارد و هند و چین عمده ترین خریداران نفت صادراتی ایران هستند.

درپی اتخاذ سیاست های تعامل و سازنده دولت یازدهم با جامعه بین المللی، علاقه مندی و تمایل دولت ها و صاحبان سرمایه ، صنعت و تجارت کشورهای خارجی برای همکاری و سرمایه گذاری با ایران افزایش و گسترش یافته و ایران به عنوان یکی از بازارهای امن جهانی معرفی می شود.

از: مرضیه فاتحی