تحليل واشنگتن‌پست از تقابل اوباما و کنگره درباره تحريم جديد عليه ايران

روزنامه واشنگتن‌پست در گزارشي تحليلي نوشت: وتوي قانون تحريم‌هاي جديد عليه ايران از سوي رييس‌جمهور آمريکا مي‌تواند به شکست مذاکرات هسته‌اي و افزايش اختلاف ميان کاخ سفيد و کنگره آمريکا منجر شود.

روزنامه واشنگتن‌پست در گزارش خود به قلم مايکل سينک، رييس انديشکده واشنگتن براي سياست شرق نزديک نوشت: حصول توافق اوليه ژنو ميان ايران و گروه 1+5 که با نام رسمي "برنامه اقدام مشترک" شناخته مي‌شود منافعي را براي هر دو طرف در پي داشت‌ و موجب محدود شدن برنامه هسته‌اي ايران در ازاي کاهش تحريم‌هاي بين‌المللي عليه اين کشور و زمان براي بهبود اقتصادي شد. بنابراين با توجه به اين تاثيرات مثبت به نظر مي‌آيد که هر دو طرف برنامه اقدام مشترک را اگر نه به اندازه حصول توافق نهايي اما به عنوان دومين انتخاب مناسب ترجيح مي‌دهند تا مانع از بروز تنش‌هاي بيش‌تر شوند.

هرچند اين شرايط دستيابي به توافق نهايي را غيرمحتمل‌تر مي‌کند چون حصول آن نيازمند سازش‌هايي سخت است به ويژه از سوي منتقدان در داخل ايران که معتقدند اقدامات آمريکا در تضاد با ايدئولوژي و منافع کشورشان است. از طرفي ديگر اگر گزينه‌هاي جايگزين هولناک به نظر مي‌آمد ممکن بود مذاکره‌کنندگان به اين سازش‌ها تن بدهند اما دورنماي تمديد مذاکرات به اين معني است که آن‌ها چنين رويکردي ندارند.

به علاوه اين مساله گره اصلي اختلاف ميان کاخ سفيد و کنگره آمريکا درخصوص تصويب قانون اعمال تحريم‌هاي جديد عليه ايران در واشنگتن است. کنگره بر اين باور است که تهديد تحريم‌هاي جديد براي متقاعد کردن ايران براي پذيرش توافق نهايي ضروري است چون تحريم‌ها نقش کليدي در کشاندن ايران پاي ميز مذاکره داشته است. اما کاخ سفيد ديدگاه ديگري دارد و معتقد است که تحريم‌هاي جديد تاثيري مخالف دارد و ثابت مي‌کند عقيده ايراني‌ها مبني بر اين که آمريکا قابل اعتماد نيست صحيح بوده و موضع مذاکره‌کنندگان را تضعيف مي‌کند تا جايي که تهران را به سمت کناره‌گيري از مذاکرات سوق خواهد داد. اين همان دليلي است که باراک اوباما، رييس‌جمهور آمريکا تهديد کرده است در صورت تصويب اين قانون آن را وتو خواهد کرد و حتي عليه آن لابي کرده است.

با اين حال حق با چه کسي است؟
وتوي قانون تحريم‌هاي جديد عليه ايران به اين کشور نشان خواهد داد که هيچ فشار بيش‌تري وجود ندارد و انگيزه تهران براي سازش را کاهش خواهد داد. علاوه بر اين ضرب‌الاجلي که در برنامه اقدام مشترک تعيين شده بود را بي‌اعتبار خواهد کرد به گونه‌اي که نشان مي‌دهد محتمل‌ترين گزينه جايگزين براي حاصل نشدن توافق، تمديد مذاکرات است.

اين کار هم‌چنين موجب بروز تنش در روابط ميان کاخ سفيد خواهد شد به گونه‌اي که کار را براي رييس جمهور آمريکا تا بتواند حمايت کنگره را براي لغو تحريم‌ها عليه ايران به دست آورد سخت‌تر خواهد کرد. وتوي اين قانون از سوي اوباما علاوه بر اين براي کنگره مشکل ايجاد خواهد کرد چون فشارهايي که قانون‌گذاران تلاش مي‌کنند آن را افزايش دهند تضعيف خواهد کرد. حتي اگر کنگره بتواند راي کافي براي بي‌اثرکردن اين وتو را به دست آورد تاثير تحريم‌هاي بيش‌تر منوط به همکاري همه‌جانبه براي اجراي آن است.
با وجود اختلافاتي که ميان کاخ سفيد و کنگره بر سر تحريم جديد ايران وجود دارد آن‌ها در قبال ايران مشترکاتي نيز دارند و دولت اوباما نيازمند است که با اعضاي کنگره وارد رايزني شود چون انجام اين کار حصول يک نتيجه خوب را قابل دستيابي مي‌کند.

با توجه به نگراني‌هاي اساسي کنگره مبني بر اين که دولت ممکن است يک توافق بد با ايران را امضا کند بهترين گام اين است که دولت دست از امتيازدهي به تهران در مذاکرات هسته‌اي بردارد و در ازا به دنبال توافقي با رهبران کنگره براي رسيدن به يک توافق نهايي قابل قبول باشد.

اين مساله در حقيقت نيازمند قدرتمند شدن موضع مذاکره‌کنندگان آمريکا در مسائل کليدي شامل تحقيقات ايران درباره سلاح هسته‌اي در فعاليت‌هاي هسته‌اي گذشته‌اش، نظارت و راستي‌آزمايي برنامه موشک بالستيک ايران و مدت‌زمان يک توافق است. اما اين اتفاق نيازمند تضمين حمايت کنگره براي قدرتمند شدن و افزايش اعتبار رييس‌جمهور براي کاهش تحريم‌ها عليه ايران است. چيزي که ايران بيش از هر چيز نيازمند آن است.

از طرفي ديگر ايران بايد متقاعد شود که گزينه جايگزين فشارهايي بيش‌تر از آنچه که هم‌اکنون آن‌ها را تجربه مي‌کند در پي خواهد داشت و براي رسيدن به اين منظور آمريکا و هم‌پيمانان مذاکره‌کننده‌اش بايد به تمديد نکردن دوباره برنامه اقدام مشترک متعهد باشند و به تهران هشدار دهند که در صورت دست نيافتن به يک توافق نهايي در ضرب‌الاجل تعيين شده تحريم‌ها دوباره به کار گرفته خواهد شد.

اين روزنامه آمريکايي در پايان نوشت: رييس جمهور آمريکا وقتي مي‌گويد ما بايد با حسن نيت مذاکره کنيم کاملا به حق سخن مي‌گويد اما اين کار نبايد براي هميشه ادامه يابد اگر مقامات ايراني باور کنند که گزينه جايگزين براي يک انتخاب استراتژيک ادامه مذاکرات است در حالي که امتيازات غرب بيش‌تر خواهد شد تعجبي نيست که اين مذاکرات بدون نتيجه ادامه يابد.