پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : يک کارشناس ارشد روانشناسي گفت: افراد به 10 دليل به استفاده از شبکههاي اجتماعي مجازي گرايش پيدا ميکنند که از جمله آنها به نوجويي و هيجانخواهي و ميل به محبوبيت اشاره کرد.
الهام آزادنام افرود: شبکههاي اجتماعي، با قابليتهايي که در اختيار فرد قرار ميدهد مانند ايجاد محيطي شخصي، انتخاب دوستان، آزادي در بيان نظرات و مخالفت با نظرات ديگران، آزادي در استفاده از تفريحات مختلف و... حسي از کنترل شخصي و اراده فردي را به کاربر خود منتقل ميکنند. اين آزادي عمل و حس کنترل، يکي از اصليترين دلايل گرايش افراد بهخصوص جوانان به شبکههاي اجتماعي است.
نوجويي و هيجانخواهي
وي در ادامه گفت: شبکههاي اجتماعي مجازي پديدهاي جديد و نوظهور هستند که قابليتهاي مکرر و بعضاً پرهيجان را به کاربران خود ميدهد مانند آشنايي با برنامههاي جديد، طرح موضوعهاي شگفتانگيز و پرتحرک، خلق صحنههاي اعجابآور، ارائهي اطلاعات جديد و... در نتيجه افرادي که از هيجانخواهي بالايي برخوردارند، براي ارضاي اين نياز خود بيشتر به سمت شبکههاي اجتماعي ميروند.
ميل به محبوبيت و خودشيفتگي
اين روانشناس با اشاره به پژوهشهاي انجام شده اظهارکرد: پژوهشها نشان ميدهد شبکههاي اجتماعي بهشت افرادي است که دچار اختلال شخصيت خودشيفتگي هستند يا حداقل ميل زياد به محبوبيت دارند؛ زيرا آنها ميتوانند بدون داشتن روابط دوستانه واقعي، تعداد زيادي رابطه موهوم و تخيلي براي خود دستوپا کنند؛ بنابراين شبکههاي اجتماعي مجازي توهم محبوييت را صرفاً براساس کميت تعداد دوستان براي فرد به وجود ميآورد.
حفظ ارتباط با ديگران در عين تنهايي
وي در ادامه گفت: برخي افراد به دليل ويژگيهاي شخصيتي و تغييرات سبک زندگي، ترجيح ميدهند در عين تنهايي و داشتن زندگي خصوصي، با جهان پيرامون خود ارتباطات گستردهاي نيز برقرار کنند. شبکههاي اجتماعي مجازي از قبيل فيسبوک، توئيتر، گوگل پلاس و... به بهترين حالت ممکن اين نياز را برآورده ميکنند.
ميل براي فرار از محرکهاي تنشآور
آزادنام تصريح کرد: برخي کاربران شبکه اجتماعي براي رهايي از تنش روزمره و ايجاد فراغت، به سمت اين فضا ميروند. شبکههاي اجتماعي مجازي نيز ميتوانند اوقات خوشي را براي آنان فراهم کنند تا فرد بتواند ضمن برخورداري از اين قابليت، نگرانيها و تنشهاي خود را با دوستان خود مطرح و در نهايت بهگونهاي از طرف آنان حمايت اجتماعي دريافت کنند.
باورهاي غيرمنطقي و غيرسازشي
وي در ادامه گفت: باورها و افکار غيرمنطقي و نادرست ميتواند زمينه استفاده مفرط از شبکههاي اجتماعي را ايجاد کند؛ از جمله اين باورها ميتوان به اين موارد اشاره کرد: «فقط فرد در شبکههاي اجتماعي براي خود کسي است و در آنجا قابل احترام است»؛ «هيچکس در بيرون از اين شبکههاي اجتماعي مجازي از من خوشش نميآيد»؛ «شبکههاي اجتماعي تنها جايي است که واقعاً ميشود مردم را شناخت»؛ «هر کسي به نوعي عضو اين شبکههاست.»
ارضاي نيازهاي رواني
اين روانشناس با اشاره به نظر جان سولر اظهارکرد: بر اساس نظر او، افراد از آن رو شيفته يک شيء يا فرد يا فعاليتي خاص ميشوند که نيازي را در آنها ارضا کند. طبق اين نظريه افراد با گرايش به شبکههاي اجتماعي تا حدي نيازهاي خود را برآورده ميکنند. مثلاً افراد با کاوش در ابعاد فني شبکههاي اجتماعي مجازي، توانايي بالقوهي ذهني خود را ابراز ميکنند، يا با ابعاد مختلف شخصيت خود که پيش از اين پنهان بود، آشنا ميشوند، عقايد و نيازهاي هنري خود را بيان و به اطلاعات موردنياز خود دسترسي پيدا ميکنند و... از سويي شبکههاي اجتماعي محملي براي گريز از واقعيت و وسيلهاي براي ارضاي نيازهاي رواني است.
ايجاد حس پيشرفت و غرور
وي با بيان اينکه حضور در شبکههاي اجتماعي مجازي و کار با اينترنت، هر روز تجربهي جديدي را در اختيار کاربران قرار ميدهد، گفت: اين فضا به فرد امکان پيشرفت و دريافت پاداشهاي بيشماري را ميدهد. مانند يادگيري ساختن يک پست الکترونيک، يک وبلاگ، امکان توليد در اين فضا، رفتن به صفحات ديگر کاربران، آشنايي با اصطلاحات اين محيط مجازي و... اين موارد در درجهي اول احساس فعال بودن و در درجهي دوم حس غرور و عزت نفس ميدهد. در ادامه فرد به مرور احساس ميکند حضوردر اين فضا به او قدرت ميدهد، بعد از مدتي نيز فرد در نزد خود براي حفظ اين منزلت و غرور، بيشتر به اين فضا قدم ميگذارد.
اضطراب اجتماعي
اين روانشناس تصريح کرد: در بسياري از تحقيقات روانشناسي بر ارتباط بين اضطراب اجتماعي، هراس اجتماعي و کمرويي با گرايش به استفاده از اينترنت رابطهي مثبت يافتهاند. در واقع مطالعات حاکي از آن است که افراد مبتلا به اضطراب اجتماعي در هنگام ارتباط آنلاين احساس راحتي و خودافشايي بيشتري ميکنند. اين افراد تعامل آنلاين را براي حفظ گمنامي و دوري از شرکت در تعاملاتي که ترس از ارزيابي ديگران به وسيله مشاهده وجود دارد، راحتتر يافتهاند.
اعتياد اينترنتي
آزاد نام در پايان مطلب خود در مجله سپيده دانايي گفن: گرچه برخي معتقدند افراد با استفاده مکرر و زياد از اينترنت دچار اعتياد اينترنتي ميشوند، که البته نکتهي درستي است، در ادامه، اعتياد اينترنتي و حالات روانشناختي محتمل بر آن نيز، به نوبهي خود، باعث گرايش بيشتر افراد به سمت اينترنت و شبکههاي اجتماعي ميشود. درواقع، قطع بودن يا عدم دسترسي به اينترنت براي افرادي که دچار اعتياد اينترنتي شدهاند، باعث ايجاد حالات افسردگي و اضطراب ميشود و اين افراد براي رهايي از اين حالات ناخوشايند دوباره به سمت استفاده از شبکههاي اجتماعي و اينترنت ميروند.