حجت الاسلام والمسلمین محمود دعائی مرد رسانه‌ای است که به پاس 35 سال خدمت ماندگار در سرپرستی موسسه اطلاعات به «مردی که هم با عقلش زندگی می‌کند هم با دل و احساسش»، «مردی که 30 سال اطلاعات را نگه داشت، هنر کرده است.» و... توصیف شد.
البته در توصیف او از بدی‌هایش هم گفته شد، یکی از بدی‌هایش این است که به هیچ وجه هدیه قبول نمی‌کند،اگر هدیه از فردی هم بگیرد به فرد دیگری می‌دهد و اگر از او هدیه نگیری قهر می‌کند.
***
شامگاه گذشته 17 اردیبهشت ماه در مراسم تجلیل از سید محمود دعایی شخصیت‌های فرهنگی هنری و سیاسی درباره زوایای شخصیتی و کاری سید محمود دعایی سخنرانی کردند، البته هم به زوایای مختلفش اشاره کردند و هم بدی‌هایش اما مبنا بر خاطره‌گویی بود.
در این مراسم که در محل مرکز همایش‌های بین المللی کتابخانه ملی برگزار شد،شخصیت‌های فرهنگی هنری و سیاسی از جمله آیت الله سید حسن خمینی، اسحاق جهانگیری، آیت الله موسوی بجنوردی، محمدرضا صادق، محمدرضا عارف، محمد باقر قالیباف، سید محمود واعظی ،نعمت‌زاده ، غلامحسین کرباسچی، احمد مسجد جامعی، علی یونسی ، محمدعلی نجفی، سید رضا اکرمی، علی ربیعی،حسن قشقاوی، حمید اسماعیلی، ترکان، چیت‌چیان، هاشمی استاندار تهران، غلامعلی حداد عادل، قاضی‌زاده هاشمی، سلطانی‌فر، سید ضیاء هاشمی، صالحی امیری، حسین انتظامی، رجبی رییس کتابخانه مجلس شورای اسلامی، میرزازاده رییس دانشگاه آزاد اسلامی،هادی خانیکی،محمد مهدی فرقانی ، محمدرضا متقی و علی اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی حضور داشتند.
مراسم تجلیل از حجت الاسلام والمسلمین دعایی مدیر مسئول روزنامه «اطلاعات» با قرائت پیام رئیس جمهور توسط سید رضا صالحی _ معاون رئیس جمهوری و رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی آغاز شد.
رئیس جمهور در این پیام به همراهی حجت الاسلام و المسلمین دعایی با امام راحل اشاره کرد و در پیام خود تاکید کرد، او همواره از تندروی‌ها به دور بوده است و صداقت او همواره می‌تواند، راهی معتدل برای سیاستمداران و روزنامه نگاران باشد.
دعائی یک تابلوی نقاشی هنری زیبا است
محقق داماد رییس بنیاد حکمت در آیین نکوداشت حجت الاسلام والمسلمین سید محمود دعائی گفت: دعائی یک تابلوی نقاشی هنری زیبا است که از هر جهت منعکس کننده صفات خوب است.
او تاکید کرد: صفای دعائی یکی از ویژگی‌های برجسته اوست.
رییس بنیاد حکمت با اشاره به شخصیت مدیر موسسه «اطلاعات» اظهار کرد: دعائی از جمله کسانی بوده که در انقلاب و پس از انقلاب با خطی مستقیم اعتدال خود را حفظ کرده است.
وی با بیان اینکه کسی در اینکه دعائی جزو سابقین انقلاب اسلامی است تردیدی ندارد، گفت: بر انقلاب دوران‌های مختلفی گذشته و افراد زیادی دگرگون و متحول شده‌اند، اما دعائی از جمله کسانی است که همین طور با خطی مستقیم، اعتدال خود را حفظ کرده. نه کسی از او تندی دیده و نه کندی از او مشاهده شده است.
حداد عادل: دعایی از "مه‌رویان" مجلس!
حدادعادل در این مراسم خاطره‌ای را بازگو کرد که به احیای مدرسه‌ای در سال 1371 در رشته علوم انسانی اشاره داشت.
نماینده مجلس و رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در سخنانش با بازگویی این خاطره به این نکته اشاره کرد که دعایی با اینکه در تأسیس مدرسه علوم انسانی همکاری داشته و در همان زمان فرزندش علاقه‌مند به تحصیل در رشته علوم انسانی بوده است، اما از این فرصت برای نفع شخصی و خانوادگی خود بهره نگرفته است.
وی گفت:خاطره‌ی آقای دعایی را مثل عکس زیبا در بهترین جای ذهنم نصب کرده‌ام.
حدادعادل همچنین با اشاره به خاطره‌ای از حضور دعایی در مجلس نیز ادامه داد: ایشان در مجلس فراکسیونی به نام فراکسیون "مه رویان" دایر کرده بودند و می‌گفتند ما "مه رویان" مجلس هستیم.
دعائی چوب خورد، اما چوب را به کینه تبدیل نکرد
در ادامه این مراسم، یادگار امام خمینی (ره) با تاکید بر اینکه محمود دعائی روی اصول و قواعد خود می‌ایستد، اما پرخاشگر نیست گفت: دعائی اصولگرایی خود را توام با پرخاشگری نمی‌بیند.
آیت الله سید حسن خمینی در بیان ویژگی‌هایی از حجت الاسلام دعائی گفت: خوبی دعائی با بقیه خوبی‌ها تفاوت دارد و آن تفاوت این است که خوبی آقای دعائی هیچ وقت شنیده نشده، اما همواره احساس می‌شود.
وی با بیان اینکه همه از دعائی توام با خوبی یاد می‌کنند، ادامه داد: دعائی انقلابی است و روزی به این قطار پیوست که این مسیر توام با مشکلات بسیاری بود.
یادگار امام (ره) با تاکید بر اینکه دعائی بیش از همه در انقلاب بوده است، تصریح کرد: دعائی انقلابی است و بیش از همه نیز در انقلاب بوده، اما هرگز انقلاب برای او به سکان و پلکانی برای پیشرفت تبدیل نشده است.
وی با بیان اینکه «دعائی چوب خورد، اما چوب را به کینه تبدیل نکرد و از آنها به دیده بغض به دل نگرفته است.» خاطرنشان کرد: دعائی روی اصول و قواعد خود می‌ایستد، اما پرخاشگر نیست و اصولگرایی خود را توام با پرخاشگری نمی‌کند.
یادگار امام (ره) اظهار کرد: دعائی مواضع خود را دارد، اما نسبت به ارزش‌ها و قواعد اصیل انقلاب به شدت پایبند است، او به همه ارزش‌هایی که انقلاب برای آنها شکل گرفته، معتقد است.
سید حسن خمینی با بیان اینکه «متاسفانه بسیاری از ما انقلابی‌گری را با یک طرفه راندن و ارزش‌گرایی را با تندخویی یکسان می‌دانیم.» گفت: دعائی تندخو هم بوده، اما در مسیری که انتخاب می‌کند، برای محبت بیش از تندخویی ارزش قائل است.
در هیچ شماره روزنامه اطلاعات ندیده‌اید، عکس یا گزارشی از دعایی منتشر شود
احمد مسجد جامعی با اشاره به خاطره‌ای که به مهمان نوازی حجت الاسلام محمود دعایی اشاره داشت، عنوان کرد: در ملاقاتی که به اتفاق خبرنگاران و برخی از مدیران شهری و فرهنگی با دعایی داشتیم نوع برخورد وی بیانگر چندین نکته بود. اول اینکه او در خانه‌ای زندگی می‌کرد که برخلاف خانه‌های کناری‌اش چیزی حدود 35 سال بازسازی نشده بود. نکته بعدی پذیرایی بود که وی و خانواده‌اش شخصا از ما انجام دادند. احترام به همسایگان و مهمانان و نوع نگرش ایرانی اسلامی وی از جمله موارد حائز اهمیت بود.
این عضو شورای شهر گفت: در هیچ شماره روزنامه اطلاعات شما نخواهید دید که عکس یا گزارشی از دعایی منتشر شود. با اینکه در تمام حوزه‌های فرهنگی هنری حضور پیدا می‌کند اما به یاد ندارم که در این حضور چیزی برای خود خواسته باشد.
وی تاکید کرد: برایم زیبا و لذت بخش بود، شخصیتی ایرانی اسلامی که متعادل و فراتر از عنوان‌ها سعی در مطرح کردن خود ندارد، با وجود اینکه امکانات در نزدیکی اوست از آنها استفاده نمی‌کند، او اگر هم در حوزه سیاست فعالیت داشته است، همواره سیاست را در خدمت اندیشه، فرهنگ و هنر و اصحاب آن گرفته و نه در خدمت سیاست.
ادب، گذشت و متانت دعایی زبانزد خاص و عام
شهردار تهران نیز اظهار کرد: سید محمود دعائی هیچ گاه از اعتدال و انصاف عبور نکرد، ایشان در خصایص اخلاقی نام‌آورند و زبانزد خاص و عام.
محمد باقر قالیباف که در آیین نکوداشت حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمود دعائی که به پاس بیش از سه دهه فعالیت در حوزه فرهنگ و مدیریت موسسه اطلاعات برگزار شد، سخن می‌گفت، اظهار کرد: روزی که جناب آقای دعائی مبارزه را آغاز کردند، من و امثال من در دامن مادر بودیم و بعدها نیز در جنگ تحمیلی مسئولیت پاسداشت دستاورد مبارزات ایشان را بر عهده داشتیم و لذا آشنایی من با آقای دعائی به دهه 70 و زمان حضور من در تهران برمی‌گردد.
وی افزود: ادب، گذشت و متانت ایشان برای امثال من یک درس بوده است، ایشان به حق فرزند انقلاب و دست پروده امام (ره) بودند و هستند.
90 سال است که مردم روزنامه «اطلاعات» را می‌خوانند
در ادامه این مراسم دکتر حمید میرزاده رییس دانشگاه آزاد اسلامی نیز طی سخنانی تصریح کرد: 90 سال است که مردم روزنامه «اطلاعات» را می‌خوانند و بی‌شک این روزنامه در ارتقای فرهنگ عمومی جامعه موثر بوده است و بیش از 30 سال از این 90 سال در زمان مسئولیت سید محمود دعائی قرار داشته است.
وی افزود: ایشان موسسه اطلاعات را با مدیریت خود به یکی از بزرگترین موسسات فرهنگی و انتشاراتی ایران و منطقه تبدیل کردند و به راستی توانستند این مجموعه گرانقدر رسانه‌ای را حفظ و صیانت کنند.
میرزاده تاکید کرد: ویژگی‌های متمایز و ارزشمند جناب آقای دعایی برای همه ما یک الگو و یک راهنماست و ایشان در همه مسئولیت‌هایی که داشتند خوش‌قلبی، تدین ، فرزانگی و سادگی را توامان داشتند.
محمدرضا تابش نماینده مردم اردکان در مجلس شورای اسلامی نیز در ادامه این مراسم اظهار کرد: سید محمود دعائی شخصیتی بود که سیاست را به ردای اخلاق زینت داد و هیچ‌گاه آزادگی را به قربانگاه مصلحت نبرد.
سید محمود دعایی،الگویی واقعی از همدلی و همزبانی
معاون اول رییس جمهور با اشاره به ویژگی‌های شخصیتی سید محمود دعایی اظهار کرد: دفاع و حمایت از مفاخر معاصری که گاهی مورد کم توجهی قرار می‌گیرند از ویژگی‌های سید محمود دعایی است.
اسحاق جهانگیری ادامه داد: دعایی در طول عمر خود اقدامات ارزنده بسیاری انجام داده است و برگزاری مراسم نکوداشت برای وی نمایانگر زحمات اوست.
وی خاطرنشان کرد: یکی از خصوصیات بارز حجت الاسلام والمسلمین دعایی دفاع و حمایتی است که وی از مفاخر معاصر کشور می‌کند؛ او به ویژه در جاهایی که برخی شخصیت‌ها گاهی مورد کم توجهی دستگاه‌های رسمی قرار می‌گیرند به سراغ آنها می‌رود و در غم و شادی آنها کنارشان می‌ماند.
معاون اول رییس جمهور با تاکید بر اینکه جامعه از حضور و وجود شخصیت‌هایی همچون دعایی بی نیاز نیست گفت: هم دولت و هم حکومت به چنین شخصیت‌هایی نیاز دارند. این‌ها حلقه‌های واصل میان گروه‌های مختلف جامعه هستند، این شخصیت‌ها مترجمانی میان گروه‌ها هستند که همزبانی، همدلی ، مهربانی و عطوفت را به خوبی یاد دارند.
وی در پایان اظهار کرد: چنانچه در سالی که با عنوان سال همدلی و همزبانی انتخاب شده است، بخواهیم الگویی واقعی از همدلی و همزبانی معرفی کنیم، قطعا سید محمود دعایی یکی از این شخصیت‌ها است، امیدواریم که از روش دعایی یاد بگیریم و این روش را در جامعه تکثیر کنیم.
دعایی نماد اعتدال در روزنامه
وزیر کار، رفاه و امور اجتماعی نیز با اشاره به شخصیت سید محمود دعایی اظهار کرد: دعایی نماد اعتدال در روزنامه است.
علی ربیعی با تاکید بر اینکه سلوک دعایی، سلوکی است که نباید فراموش شود اظهار کرد: دعایی شخصیتی اعتدالی، نه به مثابه ادا بلکه به مثابه یک روش و امر نهادینه شده است که حتی کانونی‌ترین نقاط ایدئولوژیک نیز او را این چنین دیده‌اند.
وی با تاکید بر اینکه اعتدال در عمل نیاز امروز جامعه است، گفت: دعایی نماد اعتدال در روزنامه است و در سال‌های اخیر و فراز و نشیب‌های گذشته جامعه به چنین شخصیت‌هایی که نقطه اتصال هستند نیاز داشته است.
وی با اشاره به فعالیت‌های سید محمود دعایی از رادیو تا مطبوعات اظهار کرد: مهم‌ترین ویژگی که فعالیت‌های آقای دعایی برای وی ساخته است، نماد اخلاق در رسانه، سیاست و نماد عمل اخلاقی در جامعه است. دعایی هیچ‌گاه در عمل از قدرت سوءاستفاده نکرده است و امیدواریم جامعه با شخصیت‌های امثال دعایی و با زیاد شدن افکار وی شاهد بهبود، توسعه و رشد و پیشرفت بیشتر باشد.
روزنامه اطلاعات تجلی و تجسم میان ادب و هنر و فرهنگ و تمدن
فرزند شهید مطهری با اشاره به ویژگی‌های شخصیتی سید محمود دعائی اظهار کرد: رسالت دعائی، رسالت وصل و اتصال برای فرهنگ و احیای فرهنگ و ادب و هنر است.
مجتبی مطهری با تاکید بر اینکه دعائی از سرمایه های فرهنگی کشور است، گفت: دعائی انسانی وارسته و متواضع است که دارای شرح صدر است و از جمله انسان‌هایی است که می‌توان او را به عنوان یک فرد فرهیخته به دنیا معرفی کرد.
وی با تاکید بر اینکه امروز به وجود دعائی و امثال او در جامعه فرهنگی نیاز مبرم داریم اظهار کرد: رسالت دعائی رسالت وصل و اتصال برای فرهنگ و احیای فرهنگ و ادب و هنر است. دعایی تجلی شعر «ما برای وصل کردن آمدیم، نی برای فصل کردن آمدیم»است.
مطهری در پایان گفت: آنچه که در روزنامه اطلاعات و نشریه علمی حکمت و معرفت چاپ شده است، تجلی و تجسم میان ادب و هنر و فرهنگ و تمدن است.
افتخار می‌کنم که زمانی کارگری می‌کردم
سخنران پایانی این مراسم، حجت الاسلام والمسلمین محمود دعائی مرد رسانه‌ای بود که به پاس 35 سال خدمت ماندگار در سرپرستی موسسه اطلاعات تجلیل شد.
او با بیان اینکه «شرمنده همه شما بزرگواران هستم» گفت: خدا را سپاس می‌گویم که لطف کرده است آنچه که نداشته‌ام را بر من محبت کرده است. راضی نبودم این مجلس برگزار شود و اصراری هم نداشتم شما بزرگان وقت‌تان را صرف عنصری نالایق چون من کنید.
دعایی ادامه داد: از خجالت آب شدم. مثل یخی بودم که در پرتو انوار آب شدم ، له شدم. اگر افتخاری است ، اگر پیشینه‌ای است در پرتو حضور خاندان عزیز شما جناب آقای حسن خمینی است.
او سپس به سایر حاضرانی که در این مراسم حضور داشتند، اشاره کرد و گفت: نمی‌توان تک تک شما را نام برد، ولی خاک پای تک تک شما هستم.
حجت الاسلام والمسلمین سید محمود دعائی در بخشی از سخنانش که همراه با اشک شوق بود، گفت: پلیدی‌هایی دارم که خودم می‌دانم که چقدر نالایقم و دوستان خبر ندارند. خداوند به عزت و اعتبار و آبروی شما به من رحم کند.
او سپس به دوران زندگی خود از کودکی اشاره کرد و گفت: افتخار می‌کنم دورانی را در کرمان کارگری کردم. خانواده ضعیفی بودیم خدا رحمت کند مادر عزیزم را که به زحمت زیاد من را با کارگری بزرگ کرد. زمانی که دوران راهنمایی و دبیرستان را سپری می کردم، ایام تعطیلات را کارگری می‌کردم و پول حلال می‌گرفتم و در پایان امکان تهیه وسایل مدارس فراهم بود و از این رو باری از دوش مادرم برمی‌داشتم، افتخار می‌کنم که زمانی کارگری می‌کردم.
سرپرست موسسه اطلاعات سپس به توفیق و عنایاتی که از حضرت امام (ره) داشته است اشاره کرد و گفت: امام (ره) فرمودند در موسسه اطلاعات باشیم و بی‌طرف باشیم و این توفیقی بود که از ایشان بر من رسید و بعد از رحلت امام (ره)، مقام معظم رهبری بنده را تحمل فرمودند و اگر توفیقی است از عنایات ایشان است.
دعایی به الگوهایی که در زندگی‌اش داشته اشاره کرد و افزود: من در زندگی‌ام الگوهای زیادی داشته‌ام، از جمله آیت الله روحانی، آیت الله حقیقی و آیت الله کرمانی و در دوران انقلاب شخصیت بزرگی در من تاثیر زیادی داشت و خدا رحمت کند دکتر حسن حبیبی را که امروز یادگار ایشان در این مجلس حضور دارند.
او در بخش دیگری از سخنانش گفت: اگر می‌خواهید تجلیل کنید چرا از کسانی تجلیل نمی‌کنید که هیچ کس به فکرشان نیست؟ کسانی از جمله افتخار من سردار بی‌ادعا عطا احمدی، چرا سراغ آنها نمی‌روید؟! اگر می‌خواهید تجلیل کنید از برادران مهدی‌ها تجلیل کنید که نام مستعار آنها مهدی است. چرا از آنها تجلیل نمی‌کنید؟ وقتی دوست نازنین من وحید قنبری این پیشنهاد را به من دادند با او برخورد تلخی کردم که ایشان سرانجام متوسل شدند به عزیزی که هیچ‌گاه نمی توانم رویش را زمین بیاندازم، یعنی ایت الله سید حسن خمینی.
حجت الاسلام دعایی در پایان خطاب به سید حسن خمینی گفت: اگر افتخاری نصیب من شده است در شعاع خاندان شماست.
دعایی فرهنگ را با هیچ چیزی عوض نمی‌کند
دکتر فاطمه راکعی شاعر و فعال سیاسی نیز که در این مراسم حضور داشت، در سخنانی گفت: از این مادر بزرگ می‌شود پسر بزرگ. افتخار کردم وقتی دیدم آقای دعایی در این مجلس بزرگ اولین سخنی که گفتند از مادرشان بود، ارادتم چندین برابر شد.
او گفت:ایشان همیشه سعی می‌کردند تفکیک جنسیتی به مفهوم واقعی را نداشته باشیم. در این خصوص شاعر نامدار تاجیک هر گاه به ایران می آیند از ارادتمندان آقای دعایی هستند.
این شاعر همچنین به حضور پر تلاطم حجت الاسلام دعایی در مجلس اشاره کرد و گفت: او فرهنگ را با هیچ چیزی عوض نمی‌کند.
در پایان این مراسم افشین اعلاء شعری را در وصف دعایی قرائت کرد.
***
حجت الاسلام سید محمود دعایی هدایایی از سوی ریاست دانشگاه آزاد اسلامی، بنیاد سینمایی فارابی، انجمن خوشنویسان شمال تهران و شاعران ایران، موسسه و هیئت مدیره اسراء سفید، سید محمد خاتمی، شهردار تهران، تولیت موسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام (ره)، رئیس فدراسیون جانبازان و معلولین، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دانشگاه تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی، قائم مقام وزیر بهداشت، وزیر بهداشت، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی‌واحد کرمان، انجمن آثار و مفاخر، فرزندان شهدای حزب جمهوری اسلامی، موسسه یادآوران هفتم تیر به وی تقدیم شد.
