پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : * دکتر احمد محمود آبادي
تنگ شدن عروق قلبي يک پديده وابسته به سن است. به عبارتي ديگر با تولد انسان آغاز مي شود و با مرگ او پايان مي پذيرد.
وقتي
براي کودک تازه تولد يافته شناسنامه گرفته مي شود، آخرين صفحه آن اطلاعات
مربوط به زمان مرگ است؛ به عبارت ديگر انسان وقتي مي ميرد که متولد مي شود.
عوامل متعددي روند تنگي عروق قلبي را سرعت مي بخشند که به آنها
فاکتورهاي خطرساز قلبي، عروقي مي گوييم. اين فاکتورها عبارتند از: ارث و
عوامل ژنتيک، سيگار کشيدن، ديابت، فشار خون بالا، افزايش کلسترول خون،
افزايش سن (سن بالاتر از 45 براي مردان و بالاتر از 55 براي خانم ها) جنسيت
مرد، چاقي، کمبود فعاليت فيزيکي، HDL يا کلسترول خوب کمتر از 40 ، وجود التهاب مزمن در بدن که با افزايش يک نوع پروتئين در خون به نام
CPR اثبات مي شود، ايجاد بيماري قلبي زودرس در بستگان در جدولهايي مثلاً
وقتي که پدر يا برادر در سن زير 55 سال يا خواهر و مادر در سن زير 65 سال
دچار بيماري قلبي- عروقي شده باشند.
براي مقابله با برخي از اين فاکتورها راهي وجود ندارد، زمينه ژنتيک و
سابقه فاميلي، افزايش سن و نوع جنسيت از اين گونه فاکتورها هستند، ولي ساير
فاکتورها قابل شناسايي، کنترل و درمان مي باشند.
*سيگار چه تأثيري بر بيماري هاي قلبي دارد؟
سيگار کشيدن، ريسک ايجاد بيماريهاي عروق قلبي را افزايش داده و تأثير
بد آن در ساير فاکتورهاي خطرساز ضرب مي شود. اگر کسي در سن 20 سالگي کشيدن
سيگار را شروع کرده باشد و پس از 10 سال در 30 سالگي آن را قطع کند، 3 سال
پس از قطع سيگار از نظر خطر قلبي- عروقي مانند فرد 33 ساله مي شود که هيچ
گاه سيگار نکشيده است. به زبان ساده تر مي توان گفت، بدن انسان همانند
خداوند خالق آن، توبه پذير است و در صورت توجه واقعي فرد در سيگار کشيدن،
وقتي از بازگشتش مطمئن شد، او را مي بخشد.
* نقش فشارخون در بيماريهاي عروق قلبي چيست؟
وجود فشار خون بالا چه ماکزيمم و چه مينيمم، با افزايش خطر بيماريهاي
عروق قلبي همراه است. بيمار با تغيير روش زندگي و همچنين در صورت نياز، با
مصرف دارو، يک فشار خون کمتر از 14/9 براي خود فراهم مي کند.
اگر بيمار داراي ديابت، نارسايي قلبي يا درجاتي از نارسايي کليوي باشد،
بهترين حالت براي او فشار خون پايين تر از 13/8 مي باشد.
* تأثير ديابت بر بيماريهاي عروق قلبي چگونه است؟
ديابت، يک خطر بالقوه براي ايجاد بيماريهاي عروق کرونر مي باشد. بايد
با به کارگرفتن همه روشهاي درماني مناسب يک قند ناشتاي کمتر از 110 و يک HbA1c کمتر از 7 درصد براي فرد به وجود بياوريم.
*چربي خون چه تأثيري بر بيماريهاي عروق قلبي دارد و عدد مناسب براي چربي خون چند است؟
افزايش چربي هاي خون به طور کاملاً مشخص باعث افزايش بيماري هاي عروق
قلبي مي شود براي درمان اختلالات چربي، نخستين نگاه ما به سوي کلسترول LDL يا همان کلسترول بد است.
سطح موردنظر براي LDL وابسته به موقعيتهاي متعدد است و نمي توان براي همه افراد يک قانون کلي صادر کرد.
1 - اگر فرد ديابتي باشد يا اينکه مبتلا به بيماري عروق قلبي يا مغزي باشد، لازم است LDL را به پايين تر از 100 برسانيم.
2 - اگر فرد ديابتي نباشد، اما داراي چند فاکتور خطرساز باشد، لازم است که LDL کمتر از 130 باشد.
3 - اگر فردي فاکتور خطرساز ندارد يا يک فاکتور خطر دارد LDL کمتر از 160 است. تري گليسيريد هم بايد کمتر از 200 نگه داشته شود.
* وزن ايده آل براي جلوگيري از بيماريهاي عروق قلبي چگونه محاسبه مي شود؟
درمان چاقي، به طور مستقيم بار قلب را کم مي کند و به صورت انکار
ناپذيري با کمک به کنترل و درمان فشار خون بالا، ديابت و چربي هاي خون، نقش
بسزايي در مهار پيشرفت بيماريهاي عروق قلبي ايفا مي کند. وزن ايده آل وقتي
است که BMI يا اندکس توده بدن کمتر از 25 و بيش از 18/5 باشد. براي محاسبه اندکس توده بدن بايد وزن را بر قد به توان 2 تقسيم کرد.
* فعاليت فيزيکي مناسب براي جلوگيري از بيماريهاي عروق قلبي چيست؟
بهترين فعاليت فيزيکي ورزش است که حداقل 5 بار در هفته به علاوه هر بار حدود نيم ساعت و با شدت متوسط باشد.
اگر بيمار، مبتلا به مشکل خاصي مثل فشار خون بالا، اختلالات چربي و يا
بيماري قلبي مي باشد يا اگر سن بالاي 40 سال دارد، بهتر است پيش از شروع
ورزش با پزشک مشورت کند.
* ويتامينهاي گروه B به همراه فوليک اسيد چه تأثيري بر کاهش بيماريهاي عروق قلبي دارند؟
در مطالعات متعددنشان داده شده است، بالا بودن سطح هموسيستين خون باعث
افزايش خطر بيماريهاي عروق محيطي و از جمله عروق قلبي مي شود. همچنين نشان
داده شده است، مصرف روزانه يک قرص فوليک اسيد ( ng 1 ) به همراه ويتامين B12 و B6 مي تواند سطح هموسيستين را پايين بياورد. پس هدف ويتامينهاي گروه B مي تواند باعث کاهش خطر بيماريهاي عروق قلبي شود. اگر چه اثبات قطعي بودن اين نظريه نيازمند مطالعات فراوان و گسترده مي باشد.
* مصرف آسپرين چه تأثيري در پيشگيري از بيماري هاي عروق قلبي دارد؟
پيشگيري در علم پزشکي بر دو نوع است. پيشگيري اوليه: منظور جلوگيري از
يک بيماري يا عفونت هنگامي است که هنوز اتفاق نيفتاده است؛ مثلاً وقتي مي
گوييم آسپرين براي پيشگيري اوليه مفيد است. به اين معني مي باشد که مصرف
آسپرين حتي در کساني که هنوز سکته نکرده اند، مي تواند مفيد باشد.
پيشگيري ثانويه: منظور حالتي است که يک حادثه يا بيماري يا عفونت اتفاق
افتاده است و ما براي جلوگيري از عدد بيماري يا عفونت مجدد، اقدام به
پيشگيري مي کنيم.
نشان داده شده است، آسپرين مي تواند در پيشگيري اوليه و ثانويه (هر دو) از بيماريهاي عروق قلبي مؤثر واقع شود.
سن دقيق شروع دارو يا مقدار مناسب آن براي پيشگيري اوليه مشخص نشده
است، اما گفته مي شود، براي مردان سالم، سن 50 سال و براي مردان ديابتي و
آنهايي که چند فاکتور خطرساز دارند، سن 45 سال، زمان مناسب براي شروع
آسپرين به ميزان 80 ميلي گرم در روز مي باشد به شرط آن که منع مصرف وجود
نداشته باشد. سن مناسب شروع آسپرين براي خانم هاي سالم سن 60 سال و براي
آنها که ديابتي اند يا داراي چند فاکتور خطرساز مي باشند، سن 55 سال بهترين
زمان شروع آسپرين براي جلوگيري از وقوع بيماريهاي ايسکميک قلبي مي باشد.
* هورمون درماني در خانم هاي يائسه چه تأثيري بر بيماري هاي عروق قلبي مي گذارد؟
براساس مطالعاتي که تاکنون انجام شده است، نقش ثابت شده اي براي
استروژن در پيشگيري از حوادث عروق قلبي نشان داده نشده است و حتي در خلاف
جهت آن در بعضي از مطالعات، استروژن به عنوان يک عامل تسريع کننده حوادث
عروق قلبي در معرض اتهام بوده است.
* آيا تأثير داروهاي آنتي اکسيدان مثل ويتامينهاي گروه E در جلوگيري از سکته قلبي ثابت شده است؟
گفته مي شود که کلسترول بد (کلسترول موجود در LDL ) براي
آسيب رساندن به جدار عروق (قلبي و غيرقلبي) ابتدا بايد اکسيده شود و به نظر
مي رسد مصرف ويتامينهاي آنتي اکسيدان مثل ويتامين E بايد در
جلوگيري از ايجاد و پيشرفت پديده آترواسلکروز (تصلب شرايين =تنگي عروق)
مؤثر باشد، اما مطالعات گسترده اي که تاکنون انجام شده، نتوانسته است با
قاطعيت اين تئوري را ثابت کند.
با اين حال مصرف ويتامين E به ميزان روزانه 400 واحد مي
تواند در جلوگيري از پيشرفت ساير اختلالات منجر به پيري که مکانيسم ايجاد
آن اکسيداسيون است، مفيد باشد.
