به نظر نمي رسد اين اظهارات آیت الله مصباحيزدي بدون سوگيري وهدف بيان شدهباشد. البته نكته ديگري كه در اين بين وجود دارد، بي خيالي آیت الله مصباح و يارانش در زمان رياست احمدينژاد بر دولت بود.زماني كه مردم مشكلات فراواني را از لحاظ اجتماعي و اقتصادي تحمل مي كردند ولي آب از آب تكان نمي خورد. آن دوراني كه حمايت از احمدينژاد و يارانش به تابويي براي مردم مبدل شد بود و رسيدگي به امور اقتصادي و مالي در ديدگاهاين افراد به گناه نابخشودني به حساب می آمد ولي امروز كه با هر تلاش دولت سعي ميكند تورم را پايين بكشد و نگذارد كه به مردم فشار زيادي وارد شود، طرفداران دولت قبل زبان به انتقاد باز ميكنند و شروع به تخريب روحاني ميكنند.اين درحالي است كه آيت الله مصباح و يارانش بيشترين ادعا را در رابطه با پيروي از سخنان و بيانات مقام معظم رهبري دارند.ناگفته نماند وی در سخنانی مدعی شده بود که اطاعت از رییس جمهور اطاعت از خداست و افوزده بود: ولي فقيه جانشين امام زمان(عج) بوده ولي رييسجمهوري را مردم انتخاب ميکنند و وقتي رييسجمهوري از جانب رهبري نصب و تاييد ميشود به عامل او تبديل شده و از اين پرتو نور بر او نيز تابيده ميشود حال وقتي رياستجمهوري حکم ولي فقيه را دريافت کرد، اطاعت از او نيز چون اطاعت از خداست.گویی این سخنان نیز مانند سایر اظهارات آیت الله مصباح برگرفته از سلیقه شخصی ایشان است و تنها حکم تنفید احمدی نژاد را برگرفته از تائید رهبرمعظم انقلاب می دانستند و امروزه تنفیذ حسن روحانی را قبول ندارند و از روز اول روی کار آمدن رئیس دولت اعتدال تنها به انتقاد از وی پرداخته است.
انتقاد به دنياگرايي
با نگاهي به سخنان علامهمصباح در چند سال اخير به بررسي نقش گراني و تورم در ديدگاه او و تغيير موضع پدرمعنوي پايداريها بعد از تقدير رهبرمعظم انقلاب از زحمات دولت ميپردازيم. این عضو مجلس خبرگان كه در ميان طرفدارانش سخن ميگفت با بیان اینکه برخی بالاترین وظایف خود را محدود به لذایذ دنیا میدانند، بيانميكند: نهایت کاری را که این افراد وظیفه خود میدانند آن است که هر چه مردم میخواهند فراهم کنند، آن هم نه در چارچوب دین بلکه هر چه بخواهند.وی اظهار کرد: اگر کسی صحبت از آخرت کند اینها میگویند شما بیکارید که فکر آخرت مردم هستید. ما کار داریم و باید تحریمها را برداریم؛
حالا دیدیم که چقدر هم تحریمها برداشته شد، کار ایجاد شد، گرانیها برطرف شد! مصباح خاطرنشان کرد: آدمی که پایش لب گور است و به قدری دارد که اگر خودش و هفت پشتش بخورند تمام نمیشود، حرفهایی نامربوط میزند و آبروی خود و اطرافیانش را میبرد. محبت خدا در دل چنین شخصی جای نمیگیرد چرا که این دو محبت با یکدیگر تناسبی ندارد و مثل نور و ظلمت است. خداوند اگر پیشتر عنایت و توجهی به این فرد کرده باشد، از دلش میکند.
دولت مطالبات را پاسخ دهد
قوه مجریه وظیفه دارد مطالبات مردم را پاسخ دهد. دولت باید مراقب باشد انتظارات حداکثری با نگاه دنیاگرایانه و منفعتگرایانه ایجاد نکند و اگر مطالبات مردم را تحقق نبخشد، به دولت ناکارآمد تبدیل میشود، این سکولاریزاسیون بوده و یک تهدید است.
دنياگرايي و آخرت آباد
آیت الله مصباح در بخشي ديگر از سخنانش تشريح ميكند:از حضرت مسیح(ع) نقل شده است که اعتنایی به امر دنیا نداشت، آخرتبسنده بود، دنیاگرا نبود و دنیاگر نیز نبود. اسلام معتقد است دنیا را باید آباد کرد و به آخرت هم اعتقاد داشت. ما قبول نداریم که حضرت مسیح(ع) بنای حکومت نداشت، اما به هر حال قرائت و تفسیر موجود چنین است. گمان میشود در دوران قرون وسطی، انحرافی در کلیسا رخ داده است و این روند در برخی بازههای زمانی تقویت شد.
حكومت وظيفهداررفع نيازمنديها
اماآیت الله مصباح یزدی در همایش ملی اقتصاد و حکومت که در سالن اجتماعات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(س) برگزار شد، به تبیین رابطه اقتصاد و حکومت پرداخت و بر رعایت ارزشهای اسلامی در اقتصاد تأکید کرد.وی فلسفه نیاز به وجود حکومت در جوامع به ویژه جوامع مدرن را مورد بررسی قرار داد و گفت: برای رسیدن به رابطه اقتصاد و حکومت ابتدا باید تعریفی از حکومت ارائه و براساس آن تعریف وظایف کلی حکومت در نظر گرفته شود و بعد باید دید که وظایف حکومت چه ارتباطی با اقتصاد داشته و حکومت اسلامی چه ویژگی در ارتباط با مسائل اقتصادی دارد.رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با بیان اینکه حکومت نهادی متصدی رفع نیازمندیهای جامعه به طور محدود یا کامل است، افزود: ممکن است انسانهایی داوطلب شوند بتوانند نیازها را برطرف کنند اما معمولا انگیزه اینکه نیازهای جامعه رفع شود در افراد پیدا نمیشود.وی یادآور شد: هرچند افرادی ثروتمند و متخصص بتوانند با تشکیل مؤسسه آموزشی در سطوح مختلف و حتی با پول و نظارت خودشان، آموزش و پرورش را از ابتدایی تا سطوح پایینتر اداره کنند، اما عملا اینطور نخواهد شد و اگرچه از سوی چند خیر مدرسهساز مدارس غیرانتفاعی دایر شود، اما اینکه بتوانند نیاز کل کشور را تأمین کنند، محال است.آیتالله مصباح یزدی با اشاره به اینکه بخشی از نیازمندیها مربوط به امور اقتصادی، آموزش و پرورش، بهداشت و درمان، روابط خارجی و بینالمللی، دفاع و امنیت داخلی و بخشی نیز مربوط به نیازهای اقتصادی جامعه است، گفت: ارتباط حکومت با مسائل اقتصادی از آنجا است که جامعه دارای نیازمندیهایی است که داوطلب بالفعل برای رفع آن وجود ندارد.
نبايد مشغول دنيا شد
آیت الله مصباح یزدی در دفتر مقام معظم رهبری در قم ومیان برخی از یارانش اظهار داشت: پیامبران(ص)، ائمه اطهار(ع) و اولیای الهی همه چیز را اخروی می ببینند و تمام توجه شان به آخرت است اما اغلب انسان ها در بین این دو قطب جای دارند یعنی گاهی یاد آخرت می کنند و گاهی هم غفلت می کنند و مشغول دنیا می شوند
دنيا خوب، دنياي بد!
باكمي تامل در اظهارات آیت الله مصباح ، به اين نتيجه خواهيم رسيد كه وي هر كجا يك تعريف ويژه اي از وضعيتهاي مختلف دارد.يك جا رسيدگي به امور دنيايي را به گونه بيان ميكند كه خوشايند است و گاهي با زباني از دنيا سخن گفته مي شود كه گويي دنيا و توجه به آن از گناهان كبيره و نابخشودني است.
تكليف بي نتيجه؟
البته داستان به اينجا منتهي نميشود و آیت الله مصباح يك بار ديگر نيز سخناني را بيان داشته كه در مقابل سخنان رهبرمعظم انقلاب بود. در زمان انتخابات سال 92 كه انتقادهاي فراواني به تغييرموضع آیت الله مصباح در انتخاب اصلح براي گزينه رياست جمهوري پايداريها، سخنان جديدي به گوش رسيد كه وي معتقد است ما مامور به وظيفه ايم نه نتيجه.آیت الله مصباح ميگويد:«در اينجا مسأله جديدي مطرح ميشود که احتياج به کار علمي جدي دارد و آن اين است كه يكي از مسايلي که امام نسبت به آن تصريح و تأكيد ميکرد و در موارد متعددي ميفرمود، اين بود كه ما مرد تکليفيم، ما مسئول نتيجه نيستيم. مشابه چنين رفتاري را از بسياري از بزرگان در تاريخ شنيدهايم؛ مثل ميثم تمار، عمرو بن حمق، سعيد بن جبير، رشيد حجري و از معاصرين مثل مرحوم شيخ فضلالله نوري. آيا احكامي مثل وجوب تقيه، و يا احتمال تأثير در امر به معروف و نهي از منكر در زمان آنها نبود؟ اگر آنها هم سكوت كرده بودند، امروز من و شما از تشيع چيزي ميدانستيم؟ آيا كشته شدن اين بزرگان اثري نداشت؟ در بين فقها تنها کسي که صريحا راجع به اين مسأله فتوا داد، خود امام بود كه گفت در «مهامّ امور تقيه نيست؛ ولو بلغ ما بلغ.» اما «مهام امور» چيست و به چه دليلي تقيه در مورد آن جايز نيست؟ چرا امام به اين صراحت ميگفت که در مهام امور تقيه نيست؟ ملاك تشخيص مهام امور چيست؟ اينها مسايلي است كه بايد در باره آن تحقيق شود.»
پاسخ رهبر معظم انقلاب به تكليف و نتيجه آیت الله مصباح
اما رهبرمعظم انقلاب چند وقت بعددر ديدار دانشجوي سوالي را مطرح کردند كه به نوعي ميتواند آن راتبيين افكار جوانان در برابر سخنان آقای مصباح دانست.سوال حضرت آيتالله خامنه اي اين بود كه «رابطهی تکلیفمداری با دنبال نتیجهبودن چیست؟» و ایشان در پاسخ به این سؤال به جملهی معروف امام خمینی(س) که میفرمودند: «ما به دنبال تکلیف هستیم»، اشاره کردند و افزودند: آیا این جمله بدین معنا است که امام با وجود آن سختیها و زحماتی که سالها متحمل شده بودند، دنبال نتیجه نبودند؟ قطعاً چنین چیزی صحیح نیست.رهبر انقلاب اسلامی گفتند: تکلیفگرایی صحیح آن است که انسان در راه رسیدن به نتیجهی مطلوب بر اساس تکلیف عمل و از کارهای ضد تکلیف و نامشروع پرهیز کند.حضرت آیتالله خامنهای تأکید کردند: انسانی که برای رسیدن به نتیجه بر اساس تکلیف عمل میکند، اگر به نتیجهی مطلوب هم نرسد، احساس پشیمانی و خسارت نمیکند.ایشان در جمعبندی این موضوع گفتند: تکلیفگرایی هیچ منافاتی با دنبال نتیجهبودن ندارد.