منتظر سورپرایز فوریه باشید

 رقابت های انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 با برگزاری اولین انتخابات مقدماتی در 1 فوریه در ایالت آیووا آغاز می شود. روند برگزاری انتخابات آمریکا به این صورت است که در ابتدا هر دو حزب دموکرات و جمهوری خواه انتخابات مقدماتی برگزار می کنند تا کاندیدای نهایی شان برای انتخابات را تعیین کنند.

هر ایالت دارای یک نماینده حزبی است که کاندیداها براساس درصد آرایشان قسمتی از آن را به دست می آورند و زمانی که به حد نصاب برسند، نامزدی شان نهایی می شود. به طور مثال در آیووا، نمایندگان براساس درصد آرای کاندیداها تقسیم می شوند و در ایالتی مثل کارولاینای جنوبی، برنده رای تمام نمایندگان حزبی را به دست می آورد.

روند برگزاری انتخابات مقدماتی به دوگونه است. در بعضی از ایالت ها همچون آیووا انجمن های حزبی کاندیداها را انتخاب می کنند و در برخی دیگر از ایالت ها همچون نیوهمشایر انتخابات باز برگزار می شود.

آیووا؛ سنگر اول

از سال 1972 تاکنون آیووا اولین ایالتی است که انتخابات مقدماتی دو حزب در آن شروع می شود. در انتخابات سال های گذشته، انتخابات مقدماتی این ایالت در ماه ژانویه برگزار می شد که در انتخابات امسال به تاریخ 1 فوریه منتقل شده است. آیووا از این حیث دارای اهمیت است که به عنوان اولین ایالت نقش مهمی در انتخابات نامزد نهایی دارد. آیووا در رقابت دموکرات ها دارای 54 نماینده حزبی و در جبهه جمهوری خواهان دارای 30 نماینده حزبی است.

کاندیدایی که در این ایالت پیروز شود می تواند با استفاده از فضا و فرصتی که در رسانه های برایش به وجود می آید، دومینووار در ایالت های بعدی هم پیروز شود. البته مثال های نقضی هم از این مسئله وجود دارد. از سال 1976 تاکنون، 71 درصد کاندیدای های دموکراتی که در انتخابات آیووا پیروز شده اند، کاندیدای نهایی حزب شده اند و 43 درصد از کاندیداهای جمهوری خواه هم که در این ایالت به پیروزی دست یافته اند، به عنوان کاندیدای نهایی انتخاب شده اند.

در جبهه دموکرات ها فقط دو استثنا وجود دارد، یکی در 1988 که دیک گیفارت برنده آیووا شد اما مایکل دوکاکیس در نهایت کاندیدای نهایی شد و دومی در سال 1992 بود که تام هارکین پیروز این ایالت شد ولی بیل کلینتون از وی پیشی گرفت و کاندیدای نهایی دموکرات ها شد. در سال های دیگر کاندیداهای نهایی حزب همچون جیمی کارتر، والتر ماندیل، ال گور، جان کری و باراک اوباما همگی در آیووا پیروز شدند.

در جبهه جمهوری خواهان چهار استثنا وجود دارد. اول، در 1980 جورج بوش پدر برنده آیووا شد ولی رونالد ریگان کاندیدای نهایی شد. دوم، 1988 که باب دال برنده شد ولی جورج بوش پدر کاندیدای نهایی شد. سوم، در سال 2008 مایک هاکبی پیروز آیووا شد، اما در نهایت این جان مک کین بود که به پیروزی نهایی دست یافت و در انتخابات 2012 هم ریک سنتورام، برنده آیووا بود ولی میت رامنی به عنوان کاندیدای نهایی حزب انتخاب شد.

این آیووا بود که در سال 2008 نقش مهمی در پیروزی باراک اوباما در مقابل هیلاری کلینتون داشت. پیش از ظهور اوباما همگان فکر می کردند که هیلاری برنده این ایالت است ولی پیروزی غیرمنتظره اوباما نشان داد که توجه رسانه ها به وی بی مورد نبوده است و توانست سوار بر موج آیووا شده و کاندیدای نهایی حزب دموکرات شود.

البته قرار داشتن آیووا در لیست اولین انتخابات مقدماتی، منتقدانی هم دارد. به طور مثال از منظر اهمیت برای حزب دموکرات باید به این نکته اشاره کرد که این ایالت یکی از پنج ایالت سفیدپوست کشور و چهارمین ایالت مسن است، جایی که 94 درصد آن سفیدپوست، 2.8 درصد سیاهپوست و 5.5 درصد هیسپانیک (اسپانیایی تبار) هستند. این برای حزب دموکرات که سهم عمده رای دهندگانش را اقلیت های نژادی تشکیل می دهند می تواند گمراه کننده باشد.

از منظر حزب جمهوری خواه هم این ایالت محافظه کار محسوب می شود، جایی که 57 درصد از اعضای انجمن های حزب جمهوری خواه، اوانجلیست هستند. به همین دلیل است که مایک هاکبی و ریک سنتورام، محافظه کار توانستند در انتخابات 2008 و 2012 در آن پیروز شوند.

انتخابات 2016

انتخابات امسال در هر دو حزب جذاب و رقابتی است. جمهوری خواهان با کاندیداهای زیادی روبرو هستند و در مقابل دموکرات ها هم که فقط دو کاندیدای مهم - هیلاری کلینتون و برنی سندرز- را دارند، در هفته های اخیر شاهد فضایی رقابتی هستند.

در اکثر نظرسنجی های صورت گرفته در آیووا، در میان جمهوری خواهان دونالد ترامپ بخت نخست پیروزی در این ایالت است. در آخرین نظرسنجی صورت گرفته توسط فاکس نیوز، ترامپ با 34 درصد در رتبه اول، تد کروز با 23 درصد در رتبه دوم، مارکو روبیو با 12 درصد، بن کارسون با 7 درصد، رند پال با 6 درصد، جب بوش با 4 درصد، کریس کریستی با 4 درصد در رتبه های بعدی قرار دارند. اگر میانگین تمام نظرسنجی ها را در نظر بگیریم، ترامپ 31 درصد آرا، کروز 26 درصد آرا، روبیو 7 درصد، بوش 4 درصد و پال و کریستی 3 درصد آرا را در اختیار دارند.

در جبهه دموکرات ها، در هفته های اخیر سندرز توانسته فاصله اش را به کلینتون نزدیک کند. در برخی از نظرسنجی ها جای این دو نفر در صدر عوض می شود. اما اگر میانگین کل نظرسنجی ها را در نظر بگیریم هیلاری کلینتون 48 درصد آرا و سندرز 43 درصد آرا در اختیار دارد.

این امکان وجود دارد که سندرز در آیووا شگفتی ساز شود اما شگفتی بزرگ در نیوهمشایر است که وی با فاصله از کلینتون جلوتر است. اما بدون شک بزرگترین شگفتی ها در انتخابات مقدماتی جمهوری خواهان اتفاق خواهد افتاد، جایی که معلوم خواهد شد پیشتازی ترامپ حباب است یا واقعی و برای شاخه اصلی حزب جمهوری خواه هولناک؟

*دیپلماسی ایرانی