سندرز یا هیلاری کلینتون کدامیک نامزد نهایی دموکرات ها خواهد بود؟

صادق الحسینی، اقتصاددان و متخصص روابط بین الملل انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را بررسی کرده است.

متن این گفتگو در زیر می آید:

سازوکار انتخاباتی در آمریکا چگونه کار می کند؟ سندرز یا هیلاری کلینتون کدامیک نامزد نهایی دموکرات ها خواهد بود؟
رقابت های انتخاباتی در آمریکا این روزها داغ شده است. وضعیت جمهوری خواهان و جلو بودن ترامپ شانس او را برای انتخاب شدن به عنوان کاندیدای نهایی افزایش داده اما در حالی که تصور می شد که هیلاری بدون رقیب بتواند رقابت دموکرات ها را ببرد حالا با چالشی به نام سندرز روبرو شده است. پیرمردی که خود را سوسیال دموکرات می خواند و حمایت جوانان را دارد. برای آشنا شدن با فرآیند رقابت های انتخاباتی در ریاست جمهوری در آمریکا و همچنین رقابت های درون حزبی مصاحبه ای کوتاه را با آقای صادق الحسینی اقتصاددان و متخصص روابط بین الملل که خود نیز فارغ التحصیل آمریکاست انجام دادیم که در ادامه می خوانید.

رقابت در اردوگاه جمهوری خواهان داغ است اما به نظر می رسد نتیجه معلوم است و ترامپ کاندیدای نهایی است؟
رقابت های درون حزبی انتخابات آمریکا هنوز به روزهای داغ خود نزدیک نشده است. ولی درست می گویید به نظر می رسد در اردوی جمهوری خواهان اگر اتفاق غیرمنتظره ای نیفتد و مثلا به یکباره مساله اهانت جنسی به یکی از کارگران و کارمندان بیزنس های مختلف از سوی ترامپ مطرح نشود، او بتواند کاندیدای پیروز باشد. در انتخابات های سابق، افراد بسیاری در حالی که فکر می کردند برنده خواهند بود ناگهان با یک رسوایی قدیمی از گردونه رقابت ها حذف شده اند. نمونه خیلی واضحش هرمن کین بود که در دور قبل به همین شکل حذف شد. او هم بیزنس من موفق و تندرو و تندخویی بود. او مالک فست فودهای گاد فادر بود که در ایران هم برندی شبیه به آن ایجاد شد و موفق شد. اما با اعلام عمومی چند زن که کارمندان وی بودند مبنی بر اهانت و آزار جنسی در حالی که در اوج کاندیدای جمهوری خواهان بود، ناگهان سقوط کرد و مجبور به استعفا شد. ولی گویا ترامپ از او درس گرفته و قبل از هرگونه اعتراضی به خوبی معامله می کند! من انتظار داشتم خیلی زودتر از اینها برای فرد بی بند و بار و بسیار ثروتمندی مثل او سرنوشت هرمن کین تکرار شود، اما نشد.

در اردوگاه دموکرات ها چه خبر است؟ سندرز جذاب ترین چهره در میان کاندیدها برای ایران است. شانسی دارد؟
رقابت در اردوگاه دموکرات ها بسیار جذاب شده است. یکسال پیش در جریده ای پیش بینی کرده بودم که رئیس جمهور آینده آمریکا یک دموکرات خواهد بود. و هنوز هم فکر می کنم که این نتیجه احتمال بسیار بسیار بالایی دارد. در حالی که پیش بینی می شد هیلاری کلینتون بتواند با کمترین سختی به عنوان نامزد نهایی انتخاب شود، اما شخصیتی جذاب و برای نسل جوان آمریکایی "باحال" مثل برنی سندرز رقابت نفس گیری را با کلینتون آغاز کرده است. برنی سندرز تنها فرد در میان تمام کاندیدهای جمهوری خواه و دموکرات است که سیاست خارجی اش در خاورمیانه بر مبنای تعامل مثبت با ایران بنا شده است. در حالی که از کلینتون تا ترامپ، دیدگاه ها نسبت به ایران از مهار چند جانبه ایران تا پاره کردن برجام گسترده شده و وجه مشترک همه آنها ضد ایرانی بودن و عدم شناخت درست از نظام با ثبات و استخوان دار ایران و جامعه پویای آن است.
 
اصلا فرآیند انتخاباتی در آمریکا چگونه است؟
خیلی جالب است که نظام انتخاباتی در آمریکا در کل دنیا منحصربفرد است و در ایران هم به خوبی شناخت از آن وجود ندارد. برای درک درستی از فرآیند رای گیری در نظام درون حزبی باید ابتدا آن را شناخت. در نظام درون حزبی دموکرات ها، کاندیدای نهایی ریاست جمهوری توسط آرای غیرمستقیم انتخاب می شود. به این شکل که در هر ایالت انتخاباتی برای اعضای حزب برگزار می شود که در این دوره از اول فوریه تا 14 ژوئن ادامه خواهد داشت. در این انتخابات ها رای دهندگان نمایندگانی (delegates ) را انتخاب می کنند که این نمایندگان در مجمع ملی دموکرات ها (Democratic National Convention) اقدام به رای دادن به کاندیدای مورد نظرشان برای انتخاب شدن به عنوان کاندید نهایی دموکرات ها می کنند. در برخی ایالت ها رای کل ایالت تعیین کننده است و نمایندگان صرفا به همان فردی که در ایالت پیروز شده رای می دهند اما در برخی هم رای ایالت الزام آور نیست و نماینده مختار است که خود دوباره انتخاب کند. ولی عملا این اتفاق نمی افتد و رای اکثریت هر ایالت تعیین کننده است. تعداد کل نمایندگان انتخاب شده توسط این سیستم در انتخابات جاری 4051 نفر است که در مجمع نهایی کاندیدای نهایی را انتخاب می کنند.

 مکانیزم انتخاب تعداد نماینده به هر ایالت هم جالب است و بر اساس دو اصل کلی قرار دارد. اول میزان درصد آرایی که هر ایالات به نامزد دموکرات در سه دوره ریاست جمهوری پیشین داده است و نیز براساس رای های الکترالی (Electoral ) که هر ایالت در سیستم الکترال آمریکا دارد.

لطفا درباره نظام آرای الکترال بیشتر توضیح بدهید.
سیستم آرای الکترال شبیه همان سیستمی است که در ابتدا برای رقابت درون حزبی در دموکرات ها توضیح دادم. در ریاست جمهوری آمریکا، برخلاف آنچه در ایران تصور می شود، رئیس جمهور با آرای مستقیم مردم انتخاب نمی شود. بلکه مردم با آرایشان نمایندگانی را انتخاب می کنند که آن نمایندگان اقدام به انتخاب رئیس جمهور می کنند. البته در ریاست جمهوری تقریبا اکثر نمایندگان مجبور به انتخاب کاندیدای حزبی هستند که برنده اکثریت آن ایالت بوده است. تعداد این نمایندگان 538 نفر است که 435 نفر آنها در مجلس نمایندگان آمریکا و 100 نفر هم در سنا هستند. 3 نفر هم نمایندگان ایالت واشنگتن هستند که به این تعداد اضافه می شوند. بنابراین رئیس جمهور آمریکا کسی خواهد بود که حداقل 270 رای الکترال را کسب کند.
 
خب داشتید سیستم درون حزبی دموکرات را توضیح می دادید که من بحث آرای الکترال را به میان کشیدم. لطفا به همان بحث برگردیم. علاوه بر آرایی که ناشی از رای مردم است آرای دیگری هم گویا تعیین کننده است.

دوباره برگردیم به سیستم انتخاباتی درون حزبی دموکرات ها. در این سیستم علاوه بر نمایندگانی که توسط رای اکثریت انتخاب می شوند که به آنها به اصطلاح ملتزمان (pledged) گفته می شود تعداد 712 نماینده غیرملتزم (unpledged) نیز وجود دارند که رای مستقیم دارند. این افراد از دموکرات های عضو مجلس نمایندگان و عضو سنا و فرمانداران و امثالهم تشکیل شده اند. این افراد می توانند نظر شخصی خودشان را اعمال کنند و در آرای نهایی بسیار تاثیر گذار هستند.

حال که با سیستم انتخاباتی آشنا شدیم، این که وضعیت کنونی کلینتون و سندرز چگونه رقم می خورد؟
 تا اینجای کار، کلینتون دو ایالت آیوا و نوادا را برده که فی المجموع 51 رای ملتزم فراهم آورده است (23 رای از آیوا، 9 رای از نیوهمشایر و 19 رای از نوادا). اما برنی سندرز در حالی که تنها موفق شده ایالات نیوهمشایر را ببرد، باز در تعداد با کلینتون برابر است. او هم اکنون 51 رای ملتزم دارد که آیوا، نیوهمشایر و نوادا به ترتیب 21، 15 و 15 رای او را تشکیل می دهند. این نشان می دهد که سندرز با اختلاف بسیار کمی در ایالت های آیوا (23 بر 21) و نوادا (19 بر 15) به کلینتون باخته است. در حالی که با اختلاف شش رای غیرملتزم توانسته نیوهمشایر را ببرد.

اما در آرای غیرمتلزم قضیه متفاوت است. این تفاوت نشان از جایگاه خانواده کلینتون در بین سران حزب دموکرات دارد. تا این لحظه هیلاری کلینتون موفق شده 432 رای از 712 رای غیرملتزم را به خود اختصاص دهد این در حالی است که سندرز تنها 16 رای تا بحال کسب کرده. این اختلاف 416 رایی کار را برای سندرز در ادامه بسیار سخت خواهد کرد. هنوز 263 نفر از این آرای غیرملتزم آرای خود را اعلام نکرده اند و تا روزهای آخر صبر می کنند تا ببینند چه می شود ولی سندرز باید برای پیروزی رای بسیاری از این 263 نفر را کسب کند که بعید به نظر می رسد. چرا که هیلاری محبوبترین رئیس جمهوری سابق آمریکا را کنار خود دارد و بسیاری از کارهای لابی گری او را همسرش انجام می دهد. البته حمایت اوباما هم بسیار مهم است. این که اوباما از کدام یک حمایت کند تاثیر بسیاری خواهد گذاشت. ولی باز با توجه به اینکه اوباما نمی خواهد با خانواده کلینتون در بیفتد بعید است که از سندرز حمایت کند مگر این که برد سندرز برایش محرز باشد.

در هر حال راه سندرز بسیار سخت تر از هیلاری است. اقبال جامعه جوان و تاکید او بر ساختن جامعه ای متفاوت هرچند جذاب هست اما باید دید این جذابیت به اندازه ای خواهد بود که بتواند یکی از بزرگترین خاندان های دموکرات را شکست دهد؟ من هنوز اینطور فکر نمی کنم. ولی چیزی که می توانم آن را پیش بینی کنم این است که با احتمال بسیار بالا چه کلینتون و چه سندرز، نماینده جمهوری خواهان حالا چه ترامپ باشد چه کروز و چه روبیو را شکست خواهد داد و همانطور که یکسال پیش هم پیش بینی کردم رئیس جمهور آینده آمریکا یک دموکرات خواهد بود.