تحلیل «نیوزویک» از توافق جدید اوباما و پوتین در مورد سوریه / امریکا دست خالی برمی گردد

سرویس بین الملل «انتخاب»؛ نیوزویک نوشت: تا همین چند هفته پیش آمریکا به دفعات با همکاری استراتژیک با روسیه در سوریه مخالفت کرده بود.

به گزارش «انتخاب»؛ اما حالا بنا بر گزارش ها، همکاری محدودی پیشنهاد شده  که در آن آمریکا با روسیه علیه جبهه النصره همکاری می کند و اطلاعات را به اشتراک می گذارند.

در مقابل روسیه از دولت اسد می خواهد حمله به مناطق تحت تصرف گروه های شورشی که آمریکا تروریست نمی داند را متوقف کند.

سوای چه طور اجرا شدن این برنامه، صرف وجود آن نشان می دهد که تفاوت زیادی در سیاست اعلام شده و انجام شده آمریکا در رابطه با سوریه به چشم می خورد.

دو هفته پیش 51 دیپلمات وزارت خارجه آمریکا یادداشتی را امضا کردند که بر ضرورت استفاده از ابزارهای مختلف برای دستیابی به هدف اعلام شده کاخ سفید در ماموریت آمریکا در سوریه تاکید می کردند.

سیاست رسمی آمریکا همچنان بر اساس توافق های ژنو 2 است که خواستار تشکیل دولت انتقالی با قدرت اجرایی کامل بر اساس موافقت های دو طرفه است.

هدف از برنامه های پنهانی طولانی مدت سیا از تجهیز و آموزش نیروهای شورشی – همان هایی که آمریکا از روسیه می خواهد برای حفاظت از آن ها کمک کند – این بود که از فشار نظامی علیه دولت سوریه استفاده کند تا دمشق را مجبور به دنبال کردن راه حل سیاسی کند.

دیپلمات های مخالف از منطقی مشابه برای هدفی یکسان استفاده کرده و خواستار افزایش حملات به دولت سوریه شدند. در حال حاضر برنامه سیا به طور نظری ادامه دارد، اما اصل استفاده از ابزارهای نظامی برای دستیابی به اهداف دیپلماتیک در سوریه به دلیل بی حاصل بودن کاملا خدشه دار شده است.

به همین دلیل دیگر قضاوت سیاست های کاخ سفید در تضاد با اهداف آمریکا قابل کاربرد نیست. چنان که یک عضو ارشد دولت آمریکا اعلام کرده، هدف آمریکا در سوریه به کاهش خشونت تا اندازه ممکن به مدت زمان ممکن محدود شده است. شکل دادن به مسیر جنگ اهمیتی نداشته، و پایان آن حتی بی اهمیت تر است.

برنامه های آمریکا شامل استراتژی بلندمدت برای تضعیف گروه های افراطی میان شورشی ها نیست.

با این همه، حتی اگر به طور رسمی اعلام نشده و با مواضع رسمی تضاد داشته باشد، سیاست آمریکا در سوریه کاملا روشن است. پرسش آن است که آیا گزارش ها درباره برنامه آمریکا برای همکاری با روسیه این سیاست را دنبال می کند. پاسخ آن است که واقعا این طور نیست.

در بسیاری از مناطق تحت تصرف مخالفین، النصره گروه شورشی اصلی است. در استان های ادلب و حلب این گروه حضور قوی و نقش نظامی فعالی دارد و به دفعات با دیگر گروه های قوی از جمله احرارالشام همکاری دارد که از نظر روسیه گروهی تروریستی است اما آمریکا احرارالشام را تروریست نمی داند.

جبهه النصره در جنوب سوریه نیز حاضر است و با گروه های شورشی همکاری می کند که آمریکا مستقیما از آن ها حمایت می کند. استفاده از محل حضور این گروه ها برای تعیین مناطق امن و ناامن بسیار دشوار است.

البته این گروه می تواند هر زمان بخواهد به مناطق اصطلاحا امن برود. این یا باعث تضمین امنیت آن ها می شود، یا امنیت دیگران را به خطر می اندازند. به طور نظری شاید خشونت ها در برخی مناطق کاهش یابد. در عمل بسیار شکننده خواهد بود و می تواند باعث افزایش خشونت در مناطق دیگر شود.

مسائل زیادی درباره همکاری آمریکا با روسیه وجود دارد. این همکاری به روسیه اجازه می دهد به بمباران مناطق تحت حضور جبهه نصره ادامه دهد؛ تمرکز بر پایان جنگ را تغییر داده و به سمت جنگیدن با یک گروه که در یک سوی جنگ قرار گرفته می برد؛ احتمالا جبهه نصره و دیگر گروه های شورشی را به هم نزدیکتر می کند؛ آمریکا با طرحی موافقت می کند که پیشتر روسیه و دولت سوریه با آن موافقت کرده بودند؛ و گفتگوهای جدی درباره انتقال سیاسی و پایان جنگ در سوریه را تضعیف می کند.

در طول پنج سال جنگ در سوریه آمریکا دستاوردهای بسیار کمی داشته است. با به پایان رسیدن کار دولت اوباما و انباشته شدن ناکامی های آن، این دولت علاقه بسیاری به بی توجهیی به اهداف بلندمدت برای رسیدن به اهداف کوتاه مدت دارد. اما به هیچ کدام دست پیدا نمی کند و دست خالی برمی گردد.

دولت سوریه آنقدر بی توجه نیست که حاضر به رعایت مفاد توافق ها باشد، و روسیه نمی تواند یا نمی خواهد دمشق را وادار به پذیرش آن کند.

نویسنده: فیصل ایتانی، عضو ارشد شورای آتلانتیک در مرکز رفیق حریری مربوط به خاورمیانه