روزنامه «ایران» آورده است: گفت‌وگو با فرمانده نیروی دریایی ارتش در روزی میسر شد که امیر حبیب‌الله سیاری سخت درگیر ویژه‌برنامه‌های ۷ آذر، روز نیروی دریایی، بود. مشغولیت‌های متعدد این مقام عالی نظامی، هم از تلفن‌های متعددی که حین مصاحبه پاسخگوی آنها بود مشهود بود، هم از وقت کمتر از انتظار ما برای گفت‌وگو. این شد که بخشی از سؤالات ما ماند برای موعدی دیگر.
تمایل فرمانده برای پاسخ، گویای نکته‌ای قابل تأمل بود؛ شاید انتقادی تلویحی و نه مستقیم به اینکه چرا رسانه‌ها خدمات و انجام وظایف ارتش را آن‌گونه که بایسته و شایسته است، به مخاطبان خود انتقال نمی‌دهند. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
شاید خیلی از مردم ندانند مهم‌ترین مأموریت‌ها و وظایف نیروی دریایی ارتش چیست؛ برای ورود به بحث در این‌باره توضیح دهید.
مأموریت نیروی دریایی حفاظت از مرزهای آبی، جزایر، منابع و منافع جمهوری اسلامی است. دقت کنید که در این مأموریت‌ها حفظ منابع و منافع هم قید شده است. حالا منظور از منابع چیست؟ ساحل و مرزهای آبی که معلوم است، مرزهای آبی ما از ساحل به میزان ۱۲ مایل است که به آن آب‌های سرزمینی گفته می‌شود. از آب‌های سرزمینی تا ۱۲ مایل دورتر را می‌گوییم آب‌های منطقه نظارت. بنابراین می‌شود مرزهای آبی، آب‌های سرزمینی، آب‌های منطقه نظارت و بعدش هم می‌شود آب‌های انحصاری. حفاظت از مرزهای آبی برعهده نیروی دریایی است. حفظ منابع هم جزو این وظایف است. منابع هم شامل منابع زیردریا، کف دریا، نفت، منابع غذایی و شیلات و... می‌شود. علاوه بر این منافعی هم داریم و این منافع تا خلیج عدن گسترده است. کشتی‌های ما الان در آب‌ها رفت و آمد دارند و اگر امنیت نباشد، کشتی ما را می‌برند. این هم جزو منافعی است که برقراری آن مأموریت نیروی دریایی ارتش است.
همان‌طور که شما اشاره کردید، شاید خیلی از مردم از این مأموریت‌ها اطلاع نداشته باشند. در طول دوران دفاع مقدس همه این مأموریت‌ها با اقتدار کامل انجام شده است. یعنی مرزهای آبیمان، جزایرمان، سکوهای نفتی، صادرات نفتمان و صادرات کالا را حفظ کردیم و الان هم همین وضعیت ادامه دارد. برای نیروی دریایی صلح و جنگ برای انجام مأموریت تفاوتی ندارد، همیشه در دریا حضور دارد.
ما در دوره دفاع مقدس درگیر جنگ بودیم و این مأموریت‌ها بیشتر درخصوص وظایف محسوس‌تر مشهود بود. الان به نظر می‌رسد با فراغ بال بیشتری این امکان برای انجام مأموریت‌ها فراهم شده است. مأموریت‌هایی که بیشتر آن بخش منابع و منافع ملی را در بر می‌گیرد.
بعد از جنگ بحث تعمیرات و نگهداری و بهینه‌سازی و آماده کردن یگان‌ها را انجام می‌دادیم تا اینکه تدبیری از سوی رهبر معظم انقلاب ابلاغ شد مبنی بر توسعه مأموریت نیروی دریایی به خاطر حفظ مرزهای آبیمان، منابع و منافعمان. به عنوان نیروی دریایی «راهبردی» مأموریت پیدا کردیم که منطقه مسئولیتمان را از شرق تنگه هرمز ببریم تا مدار ۱۰ درجه. مدار ۱۰ درجه را روی نقشه پیدا کنید، می‌شود زیر سومالی. (مختصات منطقه را از روی مانیتور نشان می‌دهد) این منطقه ۳/۱ برابر مساحت جمهوری اسلامی ایران است. اهمیت منطقه دریایی است که ما را موظف می‌کند در این منطقه گشت بزنیم.
اینجا مهم‌ترین منطقه دنیاست چرا؟ به چند جهت: اول اینکه مرز ما سواحل مکران است و به قول حضرت آقا، از سواحل مکران می‌توانیم به چهار گوشه جهان وصل شویم. ثانیاً، سواحل مکران مشرف است به دریای عمان و ما در این پهنه آبی هم منابع داریم که در حال شناسایی و کشف است. غیر از منابع زیر کف، بحث شیلات و منابع غذایی را نیز داریم. تا قبل از اینکه اینجا مستقر شویم، کشورهای دیگر این منابع را می‌بردند بویژه کشورهای جنوب شرق آسیا ولی حالا ما نمی‌گذاریم چون جزو منطقه ماست و ما خودمان حضور داریم و از منابع کشور دفاع می‌کنیم. ثالثاً، ما در آینده می‌توانیم در این منطقه بندر ایجاد کنیم، منابع نو و انرژی نو مثل انرژی‌های حاصل از امواج جزر و مد هم برای ما مهم است. بنابراین امنیت این منطقه تا خلیج عدن برای ما مهم است. حالا چرا خلیج عدن اهمیت دارد و به تعبیری بیراه نیست که گفته شود مهم‌ترین نقطه دنیاست، چون یک‌سوم تجارت جهان در این نقطه انجام می‌شود. اینجا بزرگ‌ترین بازار جهان است و صادرات و واردات در این منطقه عمدتاً از راه دریاست. کشورهایی که به دریا راه دارند، ۹۰ درصد صادرات و وارداتشان از راه دریاست چون ارزان است. کشورهای آسیای جنوب شرق بخواهند صادرات داشته باشند، باید از همین منطقه بیایند به خلیج عدن، دریای سرخ، کانال سوئز، دریای مدیترانه و دسترسی به همه کشورهای اروپایی، بعد تنگه جبل‌الطارق، اقیانوس اطلس و امریکا. عکس این قضیه هم هست. بخشی از صادرات و واردات ما از طریق دریای خزر است و مابقی از همین منطقه است. از همین منطقه کالاهای ما به شرق و غرب از امریکا گرفته تا آفریقا و جنوب شرق آسیا می‌رود و می‌آید. بنابراین باید اینجا را محکم نگه داریم. امروز اگر ما در این منطقه نباشیم، باید از کشورهای خارجی بخواهیم که کشتی‌های ما را اسکورت کنند که این دون شأن نظام ماست.
کشورهای منطقه هم به نظر نمی‌رسد خیلی برای برقراری امنیت در این منطقه توانمند باشند.
هندی‌ها این توانایی را دارند که امنیت خودشان را تأمین کنند اما کشورهای سمت غرب منطقه بیشتر نیازمند قدرت‌های مکمل هستند. بنابراین توسعه منطقه مکران از این جهات برای ما مهم است.
در حوزه تجهیزات چه وضعیتی داریم و بعد از دفاع مقدس چه پیشرفت‌هایی کسب کرده‌ایم؟
قبل از این در بحث تأمین نیروی انسانی وابسته به کشورهای خارجی بودیم مثلاً نیروهای ما در پاکستان، هندوستان، ایتالیا، آلمان، فرانسه، امریکا و انگلیس آموزش و دوره می‌دیدند اما امروز همه در دانشگاه نوشهر تربیت می‌شوند. آن هم با آموزش‌هایی که خودمان می‌خواهیم و البته با استاندارد جهانی. رعایت استانداردهای بین‌المللی برای ما مهم است و از این رو نیروهای ما الان در آب‌های بین‌المللی حضور دارند. درباره تجهیزات؛ اصلاً ما در باورمان نمی‌گنجید که بتوانیم در اقیانوس‌ها دریانوردی کنیم. اما الان آن نیروی دریایی‌ای که همیشه در خلیج فارس دریانوردی می‌کرد، در اقصی نقاط جهان حضور می‌یابد. تجهیزات همه بهینه و نو شده است. به اقتضای گسترده شدن حوزه مأموریت، باید تجهیزات هم استانداردهای جهانی را داشته باشد. آب‌های اقیانوس و دریانوردی در آنجا با آب‌های ساحلی بسیار متفاوت است. از بندر که بیرون می‌آیی و وارد اقیانوس می‌شوی، ۶ هزار متر زیر پایت خالی است. تلاطم امواج چند متری است. تعمیر و نگهداری را نیز در حال حاضر خودمان انجام می‌دهیم. برنامه ساخت و ساز ناوشکن‌ها هم ادامه دارد. یعنی باید همه نیازهایمان را برآورده کنیم. ما واقعاً این توانایی را در کشور داریم که هر چه شناور می‌خواهیم چه سطحی چه زیرسطحی، بسازیم. از من سؤال کردند برنامه شما برای خرید فلان چیز چیست؟ گفتم ما اصلاً خرید نداریم. ما می‌دانیم که در کشورمان با تکیه بر علم‌مان، جوانان‌مان و دانش‌مان می‌توانیم بسازیم. این را به شما قول می‌دهم.
در کل اینکه نیروی دریایی ارتش مأموریت‌های مصوب خود را انجام می‌دهد، مضاف بر اینکه در دریای آزاد هم حضور پررنگی داریم. حضرت آقا می‌فرمایند نیروی دریایی هم نظامی است، هم علمی است، هم بین‌المللی است و هم سیاسی و هم در آبادسازی کشور تأثیر دارد. نظامی چرا؟ برای اینکه جزو نیروهای مسلح و جزو ارتش جمهوری اسلامی هستیم و کار دفاعی انجام می‌دهیم. علمی چرا؟ چون بالاترین سطح فناوری را در ناوشکن‌هایمان و زیردریایی‌هایمان داریم. وقتی در همه جای دنیا بخواهی دریانوردی کنی، باید از علم بالایی برخوردار باشی. بین‌المللی چرا؟ چون ما به محض اینکه از آب‌های سرزمینی خارج شویم، عرصه ما عرصه بین‌المللی است. در خلیج عدن ۴۰ کشور دنیا دارند گشت می‌زنند. یعنی ما بین ۴۰ کشور جهان با اقتدار پرچم‌مان در اهتزاز است. سیاسی چرا؟ به خاطر اینکه ارتباطاتی که ما با کشورهای دیگر داریم، دقیقاً آن جمله‌ای که آقا فرمودند را اجرا می‌کنیم. آقا فرمودند نیروی دریایی می‌تواند مثل وزارت امور خارجه در دیپلماسی کشور اثرگذار باشد. ما هر بندری که می‌رویم، با ارتباطاتی که داریم و با جلساتی که می‌گذاریم و دید و بازدیدی که می‌کنیم، به تحکیم روابط سیاسی هم کمک می‌کنیم و پیام صلح و دوستی با کشورهای منطقه را با خود می‌بریم و از ایران‌هراسی جلوگیری می‌کنیم.
در آبادسازی ملی چرا نقش داریم؟ برای اینکه ما پیشرو آبادانی سواحل مکران هستیم، الان داریم دو منطقه بزرگ و سه پایگاه بزرگ در سواحل مکران می‌سازیم که خود این باعث آبادانی است.
احساس می‌شود بجز این منافع اقتصادی و اهمیتی که شما بیان کردید، حضور در عرصه بین‌المللی خودش به لحاظ روانی هم یک اعتماد به نفس ملی است هم برای شما که جزو نیروهای مسلح هستید و هم برای مردم. این مؤلفه هم در ذهن شما هست؟
به نکته درست و مهمی اشاره کردید. مثالی می‌زنم. شما یک ورزشکار را می‌فرستید المپیک. کل مردم می‌نشینند دعا می‌کنند که آن ورزشکار اول شود و پرچم کشورمان برای چند ثانیه برود بالا. اما ما به عنوان نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی هشت سال است که بین کشورهای جهان پرچم‌مان را پایین نیاورده‌ایم. این غرور ملی دارد یا ندارد؟ شما توانمندی کشورتان را چطور می‌توانید نشان دهید؟ دوست ندارید که شما را به عنوان مردمی عقب‌افتاده و تحت استعمار و استثمار حساب کنند. دوست دارید انسان سرافراز باشید. سرافرازی را چطور می‌توانیم نشان دهیم؟ می‌خواهی بگویی علمم پیشرفته است، باهوشم، باکلاسم، این را چطور نشان می‌دهید بین کشورهای دنیا؟ آیا می‌توانی همایش بگذاری و ۴۰ تا کشور را جمع کنی و این را نشان بدهی؟ نه. راهش چیست؟ یه ناوشکن بساز، بفرست به خلیج عدن. ۴۰ کشور جهان آنجا دارند شما را می‌بینند و می‌گویند اینها باهوشند، باعلم هستند، توانمند هستند. چون خودشان هم می‌دانند ساخت ناوشکن چقدر سخت است. تنها جایی که اقتدار کشور را می‌توان نشان داد، در محیط‌های بین‌المللی است. محیط‌های بین‌المللی بهتر از دریا؟ این خودش یک بحث و موضوع مهمی است.
توسعه سواحل مکران از طرح‌های قابل توجه دولت است که به نظر می‌رسد نیروی دریایی ارتش هم در تحقق آن همکاری وسیعی را آغاز کرده است. درباره این طرح توضیح دهید که چه اهمیتی به لحاظ اقتصادی برای کشور دارد؟
منطقه سواحل مکران به خواست استعمار محروم نگه داشته شده است. رهبر معظم انقلاب تأکید فراوان دارند که ما آنجا را باید آباد کنیم. یکی از علل هم این است که آبادانی آن منطقه در کل کشور اثر دارد. چون ما هر وقت بتوانیم سواحل مکران را آباد کنیم و اقتدار دریایی داشته باشیم، با توسعه‌ای که در منطقه به وجود می‌آید و بازار کاری که آنجا ایجاد می‌شود، برخی مشکلات کشور را می‌توان حل کرد. مثلاً اگر صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، مناطق آزاد، شیلات، بهداشت و درمان، استفاده از دریا و گردشگری رشد کند، خواهید دید چه اتفاقات خوشایندی در آنجا می‌افتد.
تدبیر آبادانی البته کار دولت است اما نیروی دریایی هم مشارکت جدی دارد. نیروی دریایی مشرف به سواحل مکران است و توسعه آنجا نیز بخشی از مأموریت ماست. امنیت و توسعه رابطه تنگاتنگی با هم دارند و زمانی که ما اقتدار خود را در دریاها نشان می‌دهیم و امنیت را برقرار می‌کنیم، می‌توانیم در توسعه منطقه هم نقش آفرین باشیم. نیروی دریایی ارتش در حال ساخت و ساز دو منطقه و سه پایگاه در سواحل مکران است. کار را هم شروع کردیم، پیشرفت خوبی هم داشتیم، بالای ۲۰ هزار نفر با خانواده‌هایشان آنجا مستقر هستند. حضور ما دلگرمی است برای دیگران که راحت‌تر بتوانند بیایند و آنجا سرمایه‌گذاری کنند.
طرح‌هایی که شما دارید، نظامی است یا طرح‌های توسعه‌ای و...؟
طرح‌های نیروی دریایی همه نظامی است اما...
نظامی یعنی چه؟ یعنی آنجا بندرها را تجهیز می‌کنید؟
نیروی دریایی هر جا می‌خواهد مستقر شود، اول باید بندر داشته باشد. وقتی می‌گوییم منطقه یعنی همین. منطقه یعنی اینکه من باید در ساحل موج‌شکن بسازم، اسکله و بندر بسازم مثل بندرعباس تا بتواند شناور من آنجا مستقر شود. پشت این اسکله و موج‌شکن، تأسیسات بندری می‌خواهد، تعمیرگاه می‌خواهد، کارخانجات می‌خواهد، بعد اماکن اداری می‌خواهد، اسکان پرسنل می‌خواهد، خانه سازمانی می‌خواهد، بهداشت، درمان، مخابرات و شهرک مسکونی می‌خواهد. هر منطقه یک شهرک ۲۰ تا ۳۰ هزار نفری باید داشته باشد. زیرساخت‌ها را دولت عهده‌دار است مانند جاده، آب، برق، بهداشت و... اما حضور نیروی دریایی در آنجا رونق و امنیت ایجاد می‌کند.
می‌توانیم شاهد این باشیم که در چند سال آینده یک مرکز ثقل مثلاً اقتصادی، سیاسی، گردشگری و... داشته باشیم؟
بله، دولت پای کار است و دارد کارهایش را انجام می‌دهد تا به نتیجه برسد اما شما مطمئن باشید هر جا ما مستقر شویم، خودش آبادانی می‌آورد. می‌گویند دو عامل آبادانی می‌آورد: آب و سرباز. آب هر جا باشد، مردم می‌روند اطرافش کشت و زرع می‌کنند و سرباز هم هر جا برود، پادگان درست می‌کند. بعد ارتباط دارد با بیرون، رفت و آمد و ببینید چقدر کار ایجاد می‌شود. پادگان هر جا باشد، آبادانی به وجود می‌آید.
انتهای پیام