اوضاع گدايي در تهران قديم/خود را كور مي كردند تا...

در تهران قديم از ضروريات گدايي اين بود كه هر چه كثيف تر، ژنده تر، معيوب تر، عليل و ناتوان تر باشي، بهتر است؛ به قول خودشان كه مي گفتند: «آمديم ماما شست و مي رويم مرده شور مي شويد.»

به گزارش انتخاب، اكثر گداها به صورت كور، شل، بي دست و پا يا چلاق بودند. اگر معايب شان طبيعي بود كه برايشان بهتر بود و اگر نبود اين عيب ها را به وسيله متخصصان آن دوره به وجود مي آوردند.

مثلا كوري شان به دو صورت بود؛ اينكه واقعا خود را با ميل كشيدن و ته سنجاق سرخ كه به مردمك چشم شان فرو مي بردند، كور مي كردند حتي ممكن بود چشم شان را از حدقه بيرون بياورند يا تصنعي كه به دستور و تمرين متخصصان كه غالبا از سكنه گودهاي جنوب و زاغه هاي كوره پزخانه ها بودند، سفيدي چشم شان را به جاي سياهي نشان مي دادند و به همين گونه فلج صورت، دست و پا كه يا ساختگي بود يا طبيعي.

خيلي از اين افراد كه به گدايي عادت كرده بودند به خاطر پول نه تنها اين كار را با خود مي كردند بلكه با كودكان شان يا طفلاني كه از بچه دزدها مي خريدند، همين كارها را انجام مي دادند و چند عضو از بدن شان را معيوب مي كردند. اين كار را هم به خاطر اعتقاد مردم كه «كور اگر ناودان خانه اش هم از طلاباشد باز مستحق است» انجام مي دادند.

از اين موارد بدتر اين بود كه براي جلب رقت بيشتر بينندگان، بدن هاي خود و فرزندان شان را مجروح مي كردند؛ توليد جراحت هايي روي پوست و گوشت شكم، دست و پا به وسيله مواد اسيدي، آتش و آب جوش. نوع ديگر هم باد كردن شكم بود كه مشخص نبود با چه وسيله اي آن را متورم مي كردند؛ تورمي در حد زن چندقلو آبستن پا به ماه و بلكه از آن بزرگ تر.

اين افراد با اين هيات و قيافه هاي چندش آور و دل ريش كننده سعي مي كردند معركه به راه بيندازند و اگر مورد توجه قرار نمي گرفتند با ذلت خواني به در خانه ها رفته و مردم را عاصي مي كردند.با روي كار آمدن سيدضياءالدين طباطبايي كه دستور به جمع آوري گداها داد، مردم تهران نفسي كشيدند و از شر افراد به ظاهر گدا خلاص شدند.
    
 قوانين گدايي

از جمله قوانيني كه گداها براي خود وضع كرده بودند، نخست اين بود كه شرم، حيا، شرف، غيرت، خجالت و حميت را از خود دور و به جايش سماجت و پررويي را جايگزين كرده بودند، دوم براي ورود به محله گدايي، بايد از سردسته اجازه بگيرند و سوم اينكه، قرار پرداختي روزانه را كه بايد به او بپردازند، به تاخير نيندازند.

گدايي چند نوع بود؛ نوعي گدايي وجود داشت كه گدا به دور كوچه و بازار بگردد كه بايد زير نظر سردسته كار بكند، دوم گدايي در نقاط معلوم مثل مسجد، حمام، در تكيه، سرگذر، كنار چلوپلويي و كله پزي بود.

به گزارش انتخاب به نقل از شرق، در واقع با شروع احداث مسجد و حمام، گداهاي خبره با نشستن خود يا نشاندن كسي به جاي خود آنجا را پاتوق خود مي كردند.