گرد و خاک خوزستان را پایانی هست؟

 ۹ بهمن ماه در حالی که مدارس ۱۶ استان به دلیل بارش سنگین برف و سفید پوش شدن تعطیل شدند، دانش آموزان خوزستانی به دلیل قطعی آب و برق ناشی از نم و خاکی که از یک روز پیش خوزستان را در برگرفته بود نتوانستند به مدرسه بروند. گرد و غباری که براساس اعلام اداره کل محیط زیست خوزستان، غلظتش به 10 هزار میکروگرم بر مترمکعب یعنی به بیش از 66 برابر حد مجاز رسید و دست به دست طوفانی با سرعت 60کیلومتر در ساعت همراه با بارندگی داد تا 30 خط فشار متوسط از 390 خط موجود در شهر اهواز را قطع کند. قطعی آب و برقی که کم کم به سایر مناطق نفوذ کرد و بی برنامگی مدیران آب و برق و آموزش و پرورش این شهرستان سبب شد تا داد بسیاری از شهروندان اهوازی درآید.

محمد تقی زاده مدیرکل آموزش و پرورش خوزستان در این راستا به ایرنا گفت: تعطیلی مدارس به عهده استانداری است و این اداره کل در این زمینه مسولیتی ندارد. به مدارس اهواز اعلام شده در صورت قطعی آب و برق کلاس های درس را تعطیل کنند.

هاشم بالدی مدیر کل مدیریت بحران استانداری خوزستان اما تقصیر قطعی آب و برق را به گردن طوفان گرد و خاک و نم بالا و بارندگی انداخت و گفت: طوفان گرد و خاک مشکلاتی را در بخش آب و برق استان به وجود آورده که مسئولان مربوطه در حال برطرف کردن آن هستند.

با وجود اینکه مدیر کل مدیریت بحران خوزستان اعلام کرده بود که مسئولان در حال برطرف کردن مشکلات ناشی از ریزگرد و باران‌ هستند، معاون سیاسی اجتماعی استانداری خوزستان اعلام کرد که بنا به تصمیم ستاد مدیریت بحران به دلیل وضعیت قطعی آب و برق در پی پدیده گرد و غبار، تمامی مدارس اهواز در نوبت بعد از ظهر روز شنبه نیز تعطیل هستند.

گرچه از زمان بروز طوفان‌های گرد و غبار تنها دو روز گذشته بود مجتبی اورکی مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز از مراجعه 270 نفر به بیمارستان‌های خوزستان به علت مشکلات تنفسی در پی وقوع پدیده گرد و غبار خبر داد و گفت: از روز جمعه تا روز شنبه 128 نفر با مشکلات تنفسی به بیمارستانهای دولتی و خصوصی اهواز مراجعه کرده اند که از این تعداد 126 نفر به صورت سرپایی درمان و 2 نفر نیز بستری شدند. همچنین در طی این دو روز 150 نفر به علت مشکلات تنفسی به بیمارستان‌های سایر شهرستان‌ها مراجعه کرده‌اند که از این تعداد سه نفر بستری و 147 نفر به صورت سرپایی درمان شدند.

با این حال آن طور که از پیش بینی‌های سازمان هواشناسی نشان می‌داد گویا قرار نبود گرد و غبار و قطعی آب و برق دست از سر خوزستانی‌ها بردارد. بعد از دو روز قطعی و زندگی در غبار و اغما علی حسین حسین زاده معاون سیاسی اجتماعی استاندار خوزستان اعلام کرد که بر اساس تصمیم ستاد بحران همه مقاطع تحصیلی مدارس اهواز، کارون و باوی برای دومین روز پیاپی تعطیل خواهند شد. او البته در گفت و گویی که با خبرنگاران رسانه های گروهی در سالن جلسات استاندار خوزستان داشت، بابت مشکلاتی که از ناحیه قطع طولانی مدت برق و آب برای مردم اهواز و کارون (کوت عبدالله) پیش آمده عذرخواهی کرد و گفت: غلظت این گرد و غبار قابل پیش بینی نبود ولی نیاز است امکانات و تجهیزات بیشتری از جمله ژنراتور برق برای مقابله با این حوادث داشته باشیم. از ساعت 5 صبح روز شنبه(امروز) به علت نشستن گرد و غبار بر روی سه ایستگاه ورودی برق اهواز، جریان برق برای شست و شوی آنان به ناچار قطع شد و متعاقب آن بخش اعظمی از شهر اهواز در خاموشی و بی آبی فرو رفت.

خاک مهمان ناخوانده یزد و خراسان و خوزستان 

تغییرات اقلیمی بسیاری از استان‌های کشور را به مشکل مواجه کرد. برخلاف بیشتر استان‌ها که در آن روزها شاهد باران و برف بوند، ذرات گرد و غبار که تا پیش از این مهمان ناخوانده خوزستانی‌ها بودند به خراسان جنوبی به ویژه شهر بیرجند رسیدند و پس از آن خاک با طوفانی با سرعت ۹۰کیلومتری به یزد رسید.  طوفان روز یکشنبه ۱۰ بهمن مناطق گسترده‌ای از استان یزد را درنوردید و موجی از گرد و غبار را در هوا پراکنده کرد به نحوی که آسمان رنگی از خاک به خود گرفت و تنفس در این هوا به سختی انجام می‌شد. 

با این حال اما پس از چند روز گرد و غبار دست از سر خوزستانی‌ها بر نداشت و پیش‌بینی‌های هواشناسی در روز سه شنبه ۱۱ بهمن حکایت از آن داشت که به سبب افزایش سرعت وزش باد، پدیده گردوخاک در جنوب غرب کشور در استان خوزستان دور از انتظار نیست. به دنبال این پیش بینی آسمان اهواز در روز چهارشنبه ۱۳ بهمن ماه بازهم خاکستری شد تا دوباره مردم خوزستان و به خصوص اهواز زندگی در شرایط سخت بی‌آبی، بی برقی و بی هوایی را تجربه کنند. 

بادهای جنوبی علت گرد و غبار اهواز

ضیاء الدین شعاعی مدیر طرح ملی مقابله با گرد و غبار در گفت‌وگو با ایسنا درباره منشأ این گرد و غبار گفت: در منطقه خوزستان دو منشأ داخلی و خارجی گرد و غبار وجود دارد. کمبود بارش و رها شدن زمین‌ها توسط مردم عراق بخاطر مسائل امنیتی و درگیری‌های موجود در این کشور، در کنار مسائل خشکسالی حاکم بر منطقه باعث شده در شرایطی که سرعت باد افزایش می‌یابد گرد و غبار تولید شود. وی افزود: در فصل زمستان و عمدتا در ماه‌های بهمن و اواسط اسفند پدیده‌ای در جنوب کشور رخ می‌دهد که طی آن جهت باد از سمت عربستان می‌شود که اصطلاحا می‌گوییم جهت باد «جنوبی» شده است و چون شدت این باد بالاست باعث خیزش گرد و غبار در جنوب ایران به ویژه اهواز می‌شود. بنابراین در زمستان این پتانسیل وجود دارد که با تغییر جهت باد از شمال غرب به جنوب پدیده «بادهای جنوبی» رخ دهد در استان خوزستان به خاطر کمبود بارش و نبود رطوبت کافی خاک با افزایش سرعت وزش باد گرد و غبار اتفاق می‌افتد. او اما با توجه به تجربیات پیشین اعلام کرد که احتمال وقوع باد جنوبی و در نتیجه پدیده گرد و غبار تا اواسط اسفندماه در اهواز وجود دارد.

تکلیف رییس جمهور برای وزارتخانه‌های کشاورزی و امور خارجه جهت مقابله با گرد و خاک

موج چالش‌های جدیدی که گرد و غبار در زندگی مردم محروم خوزستان ایجاد کرده بود سبب شد که هیأت دولت یکشنبه ١٠ بهمن ماه جلسه‌ای در این رابطه برگزار کنند به بررسی گزارش‌های ارایه شده درخصوص طوفان گرد و غبار استان خوزستان بپردازند. معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در رابطه با آنچه در این جلسه گذشته است از تکلیف خاصی رئیس‌جمهوری برای وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی و امور خارجه برای رفع مشکل گرد و غبار در خوزستان خبر داد و گفت:‌ براساس نتایج این جلسه، رئیس‌جمهوری از وزیر کشاورزی خواست تا روند مالچ‌پاشی و نهال‌کاری در کانون‌های داخلی گرد و غبار به‌ویژه در خوزستان تسریع یابد. ابتکار همچنین از دستور رئیس‌جمهوری به وزیر امور خارجه برای پیگیری ویژه مسائل دو‌جانبه ایران و عراق در این زمینه خبر داد و گفت: ارایه گزارش وزیر نیرو درباره دلایل قطعی برق و آب براساس طوفان گرد و غبار در خوزستان و اقدام‌های انجام شده برای رفع این مشکل از دیگر بخش‌های این جلسه بود. در این جلسه گزارشی از اقدامات صورت گرفته در حوزه مقابله با پدیده گرد و غبار در کشور مانند احیا و آبگیری ٧٠‌درصدی تالاب هورالعظیم، همچنین شناسایی کانون‌های داخلی گرد و غبار ارایه شد.

استقبال گرد و غبار از ابتکار در روز جهانی تالاب‌ها

همزمان با روز جهانی تلاب‌ها در ۱۴ بهمن ماه اهواز میزبان دو مهمان بود یکی معصومه ابتکار که برای شرکت در همایش روز جهانی تلاب به اهواز آمده بود و دیگری گرد و غبار که نزدیک به یک هفته در این استان جا خوش کرده بود. او در این همایش در رابطه با کانون‌های داخلی گرد و غبار گفت: احیای تالاب‌ها در دولت قبل متاسفانه به فراموشی سپرده شده بود که نمونه آن تالاب هورالعظیم در خوزستان بود که در سال 90 کاملا خشک شد و این وضعیت برای معیشت مردم و محیط زیست خوزستان مشکل ایجاد کرد و به کانون گرد و غبار تبدیل شد اما با عزم و اراده جدی دولت یازدهم و همکاری وزارت نفت، آب در تالاب هورالعظیم باز و بخش های مهمی از این تالاب آبگیری شد که این اقدامات نمونه ای از تلاش دولت برای همه تالاب های ایران بوده است.

راه حل خارجی برای رفع ریزگرد

مشکل گرد و غبار خوزستان همزمان با روز جهانی تالاب‌ها که یکی از دلایل ایجاد پدیده گرد و غبار را تشکیل می‌دهد سبب شد تا چهره‌های بین الملی نیز برای حل آن پیش قدم شوند. گری لوییس هماهنگ کننده مقیم سازمان ملل متحد قیمت گذاری آب را راه حل این مشکل دانست و گفت: بهتر است از سرزنش کردن همدیگر فاصله بگیریم و به دنبال راه حل ها و راهکارها باشیم. اولین موضوعی که باید مورد توجه قرار بگیرد این است که نباید آب یک کالای رایگان و غیر سرمایه تلقی شود. باید آب به عنوان یک کالای مشترک در نظر گرفته شود و برنامه های منسجمی در این زمینه صورت بگیرد. همچنین پیشنهاد دیگر این است که واقعا به سمت و سوی قیمت گذاری آب حرکت کنیم. هماهنگ کننده مقیم سازمان ملل متحد در ایران گفت: با توجه به اینکه آثار مخرب ریزگردها، ایران را تحت تاثیر قرار داده است و دولت ایران تلاش در طرح این موضوع در مجامع بین المللی دارد، کشور ایران در خط مقدم بحث‌های مرتبط با پدیده گرد و غبار در جهان است و می تواند روی کمک سازمان ملل و جامعه بین المللی حساب باز کند.

اما در همین رابطه راجح صابر الموسوی سفیر کشور عراق در ایران در جلسه کارگروه ستاد استانی مقابله با ریزگردها که با حضور معصومه ابتکار در اهواز برگزار شد، از احتمال وقوع جنگ آبی به علت استفاده نادرست برخی کشورها از رودخانه های مشترک خبر داد و از کمک سازمان ملل برای رفع مشکل بیابانی شدن زمین کشاورزی صحبت کرد. سفیر عراق در ایران با بیان این‌که تاثیر اشغال بخش‌هایی از عراق توسط داعش در ایجاد محدودیت و مانع جهت مهار کانون‌های گرد و غبار بسیار کم بوده است، گفت: البته حضور داعش تاثیرگذار بوده اما این اثر خیلی کم است. از کل اراضی که داعش در عراق اشغال کرده، تنها 10 درصد آن آزاد نشده است. وی همچنین درباره نقش ترکیه در به وجود آمدن این مشکل محیط زیستی گفت: در گذشته بخش زیادی از این اراضی را رودخانه فرات پوشش می‌داد که سدسازی کشورهای سوریه و ترکیه بر سرچشمه این رودخانه، مانع رسیدن آب به تالاب‌ها و هورها شد و این امر، خشک شدن تالاب ها را به دنبال داشت.

هشدار درباره تولید کانون های جدید ریزگرد

همان طور که بحث بر سر علل و عوامل گرد و غبارها در خوزستان ادامه داشت و پرویز گرشاسبی معاون آبخیزداری سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری پرده از کانون جدید ریزگرد در استان قزوین برداشته بود و از وجود بیش از یک میلیون هکتار مناطق نوظهور بیابانی یا به عبارت دیگر کانون های تولید گرد و غبار در کشور خبر داده بود، مسعود باقرزاده کریمی معاون امور تالاب ها در دفتر زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست از تصویب بی مهابای پروژه های توسعه ای در خوزستان انتقاد کرده و نسبت به تولید کانون های جدید گرد و غبار در این استان هشدار داد و گفت: توسعه 550 هزار هکتاری کشاورزی در خوزستان، از جمله طرح‌های توسعه‌ای است که طبیعتا محدود کردن آب‌ تالاب شادگان را به همراه خواهد داشت و در صورت عدم توجه به حق‌آبه این تالاب، آسیب هایی به دنبال خواهد داشت. وقتی برنامه های کلان توسعه‌ای در پیش است باید هماهنگی بین طرح ها وجود داشته باشد و ابعاد مختلف طرح ها در نظر گرفته شود. در حال حاضر در بالادست کارون تخصیص وسیع منابع آب در بخش های مختلف صورت گرفته است، این موضوع باید مورد بررسی قرار گیرد و مشخص شود که این تخصیص ها تا چه حد در آب پایین دست کارون اثرگذار خواهد بود.

به دنبال آن اما علی ساری نماینده خوزستان صراحتا از طرح‌های انتقال آب در استان انتقاد کرد و گفت: زمانی که آب را از سرشاخه‌ها انتقال می‌دهند، مواد رادیواکتیوی که سال‌ها در پایین‌دست به صورت نهفته توسط آب رودخانه مهار و کنترل می‌شدند، دیگر کنترل نخواهند شد. بنابراینمردم با سلامتشان هزینه طرح‌های انتقال آب را می‌دهند.

آغاز دوباره قطعی آب و برق خوزستان

گرچه خوزستان ۱۳ روز را در شرایط بحرانی گرد و غبار طی کرده بود و کم و بیش این وضعیت در آن پایدار بود اما دوباره مدیرکل هواشناسی خوزستان با اشاره به وقوع پدیده گرد و خاک از بعد از ظهر روز پنجشنبه ۲۱ بهمن در اهواز از تداوم این پدیده تا اواخر شب خبر داد اما این وضعیت تا دو روز بعد از آن ادامه داشت. وضعیتی که بر اثر بروز گرد و غبار شدید در خوزستان و رطوبت بسیار بالای این استان سبب شد تا برق حدود ۹۰ درصد مشترکان در ۱۱ شهر استان خوزستان همچون خرمشهر، آبادان، شادگان و اهواز در روز شنبه ۲۳ بهمن ماه قطع شود.

به دنبال قطعی آب و برق که زندگی بسیاری از مردم خوزستان را فلج کرد، مدارس و ادارات خوزستان تعطیل شدند. این وضعیت سبب شد تا جواد کاظم نسب نماینده مردم اهواز خواستار تشکیل ستاد مبارزه با بحران شود و از کابینه دولت بخواهد تا جلسه‌ای در خوزستان تشکیل دهند و وضعیت را از نزدیک ببینند.

به دنبال قطعی آب و برق اما اسماعیل ارزانی فرماندار اهواز گفت: در حال حاضر آب تصفیه خانه شماره 2 و برق ایستگاه شمال غرب اهواز وصل شده و در ساعت های آینده وضعیت آب و برق به شرایط عادی باز خواهد گشت و به تدریج وصل خواهد شد.

همزمان با این بحران ستاد مدیریت بحران نیز در این استاد برگزار شد و پس از آن،غلامرضا شریعتی استاندار خوزستان در جمع خبرنگاران حاضر شد و اظهار کرد که خوزستان هیج وقت این میزان گرد و خاک را تجربه نکرده بوده و گفت: وضعیت مه‌گرفتگی پیش‌بینی شده بود اما این موضوع که چه تعداد از ایستگاه‌های برق ممکن است از مدار خارج شوند قابل پیش‌بینی نبود. عمق و وسعت مشکلات ناشی از پدیده مه‌گرفتگی نظیر قطعی برق نیز پیش‌بینی نشده بود.

گرچه به دنبال قطعی برق در همان ساعات اولیه مسئولان اعلام کردند که آب و برق اهواز تا ساعات آینده وصل خواهد شد اما روز دوشنبه ۲۵ بهمن ماه یعنی دو روز پس از پیش بینی و رخ داد دوباره گرد و غبار همراه با نم وضعیت خوزستان همچنان قرمز بود. این وضعیت قرمز سبب شد تا غلامرضا شرفی نماینده مردم آبادان نسبت تبعات آن هشدار دهد و اعلام کند: باید معضل ریزگردها تا قبل از شروع فصل گرم حل و فصل شود چرا که قطعی برق در آن ایام مردم را با مشکلات جدی‌تری مواجه می‌کند.

دولت چه کرده است؟

با حادتر شدن مشکل گرد و غبار در خوزستان این سوال پر رنگ‌تر می‌شد که دولت برای مقابله با آن تا به کنون به غیر از مالچ پاشی و کاشت نهال چه کرده است؟ سوالی که جهانگیری و معصومه ابتکار به آن پاسخ دادند. طبق گفته جهانگیری معاون اول رئیس جمهور: «استاندار خوزستان اختیار پیدا کرده کلیه امکانات استان را برای مقابله با ریزگردها در نقاط بحرانی به کار گیرد و کارگروهی سه‌نفره نیز در تهران متشکل از معاونان وزیر جهاد کشاورزی، سازمان برنامه و بودجه و سازمان حفاظت محیط ‌زیست این موضوع را پیگیری و پشتیبانی خواهند کرد».

معصومه ابتکار نیز در همین رابطه از طرح وزیر جهاد کشاورزی برای تثبیت کانون های ریزگردها خبر داد و گفت: اکنون شناسایی کانون های گرد و غبار در همه استان ها تکمیل شده و همچنین در استان خوزستان اقدامات اجرایی برای حل این مشکل تبیین شده است. با اقدامات سازمان جنگل ها و مراتع کانون ریزگردها باید تثبیت شده و این اقدام با برنامه علمی و به صورت منسجم انجام شود. رییس سازمان محیط زیست در ادامه احیای تالاب های استان خوزستان را یکی دیگر از اقدامات دولت ذکر کرد و گفت: تالاب هورالعظیم در سال 92 کاملا خشک شده بود اما با اقدامات دولت الان 70 درصد این تالاب آبگیری شده است و در وضعیت خوبی به سر می برد. تالاب شادگان هم وضعیت خوبی دارد. ابتکار در پایان تاکید کرد: استان خوزستان برای دولت بسیار اهمیت دارد و امیدواریم با طرح های در دست اجرا مشکلات مردم این استان را به حداقل برسانیم.

خوزستان غرف در غبار

تقریبا ۱۹ روز از شروع گرد و غبار در خوزستان می گذشت که خبرهایی دوباره از آغاز بارندگی در اهواز و فرورفتن شهر در تاریخی به خاطر قعطی برق مناطق مختلف اهواز در رسانه‌ها مخابره شد. به دنبال آن در شرکت توزیع برق اهواز با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد که برق برخی مناطق اهواز برای شست و شوی تجهیزات برقی از ساعت 2 تا 5 بامداد چهارشنبه 27 بهمن ماه قطع می‌شود تا مردم در بی برقی نمانند. پس از آن وزیر نیرو راهی اهواز شد و از کانون های ریزگرد بازدید هوایی کرد و احمدرضا لاهیجان زاده مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان نتایج این بازدید هوایی وزیر تشریح کرد و گفت: طرح پخش سیلاب در کانون های فوق بحرانی گرد و خاک در اطراف اهواز و تامین حقابه تالاب ها به منظور مقابله با ریزگردها عملیاتی می شود.هنوز از شنیدن این خبر خوب زمانی نگذشته بود که خوزستان باز غرق در گردوغبار شد. شنبه 30 بهمن معاون پایش اداره‌کل حفاظت محیط زیست خوزستان از افزایش 18 برابری میزان غلظت ریزگردها در هوای آبادان و 11 برابری در هوای اهواز در این روز خبر داد و مسعود باقرزاده کریمی معاون امور تالاب‌ها در دفتر زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست نیز به مردم هشدار داد که در محدوده جنوبی هورالعظیم تردد نکنند. با این حال افزایش غلظت گرد و غبار خوزستان را به تعطیلی کشاند و سبب شد تا جلسه بررسی مسائل و مشکلات استان خوزستان به ریاست معاون اول رییس جمهور برگزار شود. در این جلسه جهانگیری وزارت جهاد کشاورزی را مسئول اصلی اجرای طرح مقابله با ریزگردها دانست و گفت که امیدوارم با برنامه ریزی های انجام شده در کوتاه ترین زمان ممکن اقدامات موثری در این زمینه صورت پذیرد. 

ورود سیل و ریزگرد به مجلس

تعطیلی مدارس ۵ استان به علت وقوع سیل و گرد و خاک در اولین روز اسفند ماه اما باعث شد تا مجلس برای رفع مشکلات حاصل از این پدیده های طبیعی وارد عمل شود. علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در صحن علنی مجلس از تلاش دولت و مجلس برای حل مشکلات به وجود آمده از برف سنگین و ریزگردها خبر داد و گفت:‌ هفته گذشته تلاش هایی را نمایندگان مردم و دولت در این زمینه داشتند. با معاون اول ریاست جمهوری، آقای جهانگیری در این زمینه بحث مفصلی شد و قرار شد جلسه ای داشته باشند و افراد مختلف را از بخش های مختلف دعوت کنند تا اهتمام ملی برای حل مسائل در کوتاه مدت و میان مدت انجام شود. دیروز این جلسه برگزار شد. با آقای رئیس جمهور در این زمینه هم بحث شد که اقدامات پشتیبانی جدی از این موضوع صورت بگیرد و سازوکارهایی را فراهم کنند تا از این مسائل جلوگیری کند.

بوشهر درگیر گرد و غبار

پس از یک ماه گرد و غبار خوزستان راهی بوشهر شد و کیفیت هوای بوشهر را در اولین روز اسفند به یکهزارو 511 میکروگرم بر متر مکعب یعنی10 برابر حد استاندارد رساند. بوشهری که تا پیش از این درگیر سیل بود و تا پیش از آن نیز به گفته حسین دلشب مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر از ابتدای سال ۹۵ تا شروع آخرین ماه سال فقط یک روز هوای پاک داشت و حالا مهمان جدیدی پا به آن گذاشته بود. مهمانی که سبب شده بود هوای بوشهر را به مرحله خطرناک برساند و هواپیماها را زمین گیر کند.

آغاز عملیات مبارزه با ریزگرد

در حالی خبر از آغاز عملیات برای مقابله با گرد و خاک در کانون‌های فوق بحرانی خوزستان از زبان رئیس ستاد مقابله با گرد و غبار در رسانه‌ها منعکس شد که نزدیک به یک ماه از آغاز گرد و غبار در خوزستان می‌گذشت. ضیاء‌الدین شعاعی در حاشیه نشست خبری شانزدهمین نمایشگاه بین المللی محیط زیست با اشاره به گرد و خاک استان خوزستان، اظهار کرد: در استان خوزستان 340 هزار هکتار تولید منشاء گرد و غبار داریم که 120 هزار هکتار کانون بحرانی و 20 تا 30 هزار هکتار کانون فوق بحرانی است. تصمیم گرفته شده که برای مناطق فوق بحرانی به سرعت کارهای جدی صورت گیرد. طی دو هفته اخیر اقدامات مقابله‌ای شامل کاشت نهال و کنترل منابع آبی در این مناطق آغاز شده است. مالچ پاشی در این مناطق منتفی است.

گرچه مسئولان در مدت یک ماه وعده‌های بسیاری را برای حل مشکل گرد و غبار به خوزستانی‌ها دادند اما اتفاق قابل ملموسی مشاهده نشد و همین سبب ایجاد موج اعتراض در مردم شد. به دنبال نارضایتی مردمی خوزستان رهبر انقلاب در یک سخنرانی از دولت خواست تا پیگر مطالبات مردم خوزستان باشد. ایشان در ابتدای جلسه‌ی درس خارج فقه با اشاره به مشکلات و خسارت‌های شدید پدید آمده در اثر سیل و گرد و غبار در مناطق جنوب کشور، تأکید کردند: این حوادث حقیقتاً دل انسان را می‌خراشد و مسئولان موظفند که با فکر و کار و تلاش و همدلی با مردم، به این مشکلات رسیدگی و برای علاج قطعی آنها چاره‌اندیشی و اقدام کنند. به دنبال آن مجلس نسبت به سخنان رهبری درباره خوزستان واکنش نشان داد و در جریان بررسی کلیات بودجه سال ۹۶ طرح دو فوریتی برداشت از صندوق ملی برای حل این بحران را به دولت ارائه کرد.

پس از آن در پنجمین روز اسفند ماه علی لاریجانی و وزرای نفت و نیرو به منظور بررسی وضعیت استان خوزستان به این استان سفر کردند تا اعضای کمیسیون انرژی مجلس از سفر خود به استان خوزستان و علل قطعی آب و برق این استان گزارشی تهیه و بعد از بررسی در کمیسیون انرژی در صحن علنی مجلس قرائت شود.

گلایه‌ها ادامه دارد

سفر علی لاریجانی رئیس مجلس نیز نتوانست موج اعتراضات را کم کند. نه تنها اعتراضات مردم در خوزستان ادامه داشت بلکه موج مطالبه و به چالش کشیدن مسئولان در فضای مجازی و رسانه‌ها بر شدت آن می‌افزود. عده‌ای از اقدامات محیط زیست در احیای تالاب‌ها که اصلی‌ترین کانون ریزگردهای خوزستان هستند انتفاد می‌کرد و عده‌ای دیگر از طرح‌های انتقال آب گلایه داشتند. معصومه ابتکار رئیس سازمان محیط زیست در واکنش به این انتقادات گفت: برخی مدام می گویند دروغ می گویید و تالاب هورالعظیم احیاء نشده است، از انجمن متخصصان محیط زیست ایران می خواهم با تشکیل هیاتی حقیقت یاب و رصد اقدام ها و شرایط تالاب از نزدیک توسط دانشگاهیان در این خصوص اعلام نظر کنند تا مشخص شود این اخبار منفی، واقعی است یا فضاسازی برای اتهام زنی به دولت و ایجاد فضای یاس در کشور است.

در همین روزها بود که روحانی دستورات ویژه ای را برای حل مسائل زیست محیطی خوزستان به جهانگیری معاون اول رئیس جمهور، وزیر کشور و همچنین استاندار خوزستان صادر کرد و در  جلسه فوق العاده مدیریت بحران درباره استان خوزستان ضمن ابراز همدردی با همه رنج دیدگان حوادث و سپاسگزاری از تحمل صبورانه مردم در این شرایط ناگوار، افزود: به مردم عزیز خوزستان ‌اطمینان می دهم که دولت با همه امکانات خود،‌ در حل ریشه‌ای مشکلات به ویژه آسیب های ریزگردها جدی بوده و ساماندهی مسائل زیست محیطی را جزو اولویت برنامه‌ها قرار داده است؛ همچنین اقدامات فوری دولت در جبران خسارات،‌ تامین امکانات لازم و مراقبت مستمر خطوط و تجهیزات تا حصول نتیجه اطمینان بخش، ادامه خواهد یافت.

اختصاص ۳۰ میلیارد تومان برای مقابله با گرد و خاک خوزستان

پس از گذشت بهمن غبارآلود خوزستان، برای غبارروبی از خوزستان، ٣٠‌میلیارد تومان بودجه اختصاص داده شد تا راه هجوم ریزگردهایی که بیشتر از یک دهه است راهی این استان می‌شوند، سد شود. دستور اکید برای تثبیت ٣٠‌هزار هکتار کانون بحرانی گرد و غبار در خوزستان را اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری در چهارمین روز اسفند ماه براساس مصوبه اخیر هیأت وزیران صادر کرد. او در نامه‌ای پنج وزارتخانه و سازمان را به اجرای برنامه کوتاه‌مدت مقابله با غبار موظف کرد. درحالی‌که مقابله با غبار کانون‌های خارجی مانند سوریه، عراق، اردن و عربستان جز گفت‌وگو برای حل مسأله و امضای تفاهمنامه‌هایی برای انجام عملیات، راه به جایی نبرده است و کشورهای همسایه گرفتار در جنگ، توانایی تثبیت کانون‌های بحرانی‌شان را نداشته‌اند، مسئولان پیگیر راه حل کوتاه‌مدت شدند.

استقبال گرد و غبار از روحانی، روحانی در نبرد با گرد و غبار

گرد و غبار یک ماه بالاخره روحانی راهی خوزستان کرد. گرد و غباری که از او استقبال کردند تا شاید راهی بهتر برای حل آنها پیدا کند. حسن روحانی در جمع خبرنگاران حاضر در فرودگاه اهواز اظهار داشت: بسیار خوشحال هستم که خداوند به بنده توفیق داد و امروز به همراه وزرا و معاونان همراه میهمان مردم عزیز، مقاوم، دلاور و صبور استان خوزستان و مردم اهواز باشم. وی افزود: از هفته‌های پیش در نخستین روزهایی که استان و اهواز با مشکل ریزگردها مواجه شد برنامه‌ریزی‌هایی برای رفع مشکلات و جلوگیری از اتفاقات بعدی انجام شد. من فقط می‌توانم به مردم عزیز و بزرگوار خوزستان بگویم که دولت در کنار مردم است و هیچ‌گاه نیست که رنج و مشکلات مردم مد نظر دولت و اعضای هیئت دولت نباشد.

روحانی علاوه بر بازدید از کانون‌های ریزگرد به چندین پالایشگاه از جمله پالایشگاه شیرین سازی کارون سر زد. بازدیدی که معصومه ابتکار او را همراهی می‌کرد. ابتکار در حاشیه این بازدید اما از آغاز طرح آماک برای کاهش آلودگی هوای اهواز خبر داد و گفت:‌ طرح جمع آوری گازهای همراه نفت (آماک) در کاهش آلودگی هوا و انتشار گازهای گلخانه ای تاثیر بسزایی دارد.

وی افزود: علاوه بر نقشی که این طرح در کاهش آلودگی هوا دارد همچنین می تواند در حفظ و صرفه جویی منابع انرژی و گازها نیز موثر باشد. طرح آماک برای جمع آوری ۲۴۱ میلیون فوت مکعب گازهای ترش همراه نفت (بنگستان) در میادین اهواز و مارون و منصوری و آبتیمور و کوپال طراحی شده است. بودجه ۳۲۴ میلیون دلار برای اجرای این طرح سرمایه گذاری شده که با هزینه های جانبی ۵۳۰ میلیون دلار هزینه اجرای طرح است.

ابتکار همچنین در حاشیه بازدید حسن روحانی رئیس جمهور از شستشوی مقره‌ ها در پست برق ۲۳۰ کیلو ولت منطقه مهدیس اهواز در جمع خبرنگاران از وجود ۴۰ هزار هکتار کانون گرد و غبار فوق بحرانی در خوزستان خبر داد و گفت: دلیل آن نبود بارندگی و زراعت است که با افزایش این موارد ریزگردها هم بیشتر خواهد شد. 

مذاکرات ایران با سازمان ملل برای پشتیبانی از طرح‌های مقابله با گرد و خاک

بعد از سفر رئیس جمهور به خوزستان برخی رسانه‌های منتقد دولت تصاویری جعلی از خوزستان و اعتراض در فضای‌مجازی منتشر کردند.خبرگزاري فارس در جريان سفر روحانی، عكسی از اعتراض مردم در مقابل محل سخنرانی او در توئيترش منتشر كرد كه مردم اهواز در فضای مجازی در موردش نوشتند این عكس، عکس آن روز نيست و به خبرگزاري فارس گفتند كه دارد اشتباه مي‌زند! البته خبرگزاری هم عكس را برنداشت و توجهي هم نكرد كه در زمان حضور روحاني در اهواز هوا باراني بوده و در عكس منتشرشده هوا آفتابي‌ست! رسانه‌اي ديگر هم از قطع مجدد برق در زمان حضور روحاني در اهواز نوشت كه منابعي ديگر آن را تكذيب كردند. تكذيبي كه در ادامه رئيس اداره كل امور اجتماعي استانداري خوزستان در گفت‌و گو با تماشاگران امروز در موردش توضيح مبسوط‌تري ارائه كرد. البته بيشتر حاشيه‌ اين سفر متعلق به زمان سخنراني چيت‌چيان و ابتكار در نشست كارگروه بود. نماينده‌اي حرف‌هاي ابتكار را بي‌اساس خواند و جلسه را ترك كرد. البته بنا بر گفته رئيس اداره كل امور اجتماعي استانداري خوزستان، جو متشنج جلسه، پس از صحبت‌هاي رئيس‌جمهوري آرام‌تر شد.

اما روزنامه تماشاگران با ندا شفيعي، رئيس اداره كل امور اجتماعي استانداري خوزستان، گفت‌وگويي كرد و از زبان او درباره حواشی ایجاد شده از سفر روحانی اظهاراتی را منتشر کرد. شفيعي در مورد سفر روحاني به اهواز گفت: «در مورد حواشي سفر رئيس‌جمهور برخي رسانه‌ها غلو مي‌كنند. البته در جريان سخنراني معصومه ابتكار و زماني كه او در مورد آبگيري تالاب هورالعظيم صحبت مي‌كرد، در جلسه شوراي اداري، یکی از نمايندگان مردم خوزستان در مجلس، ابتكار را دروغگو خطاب كرد و كمي نظم جلسه به هم خورد كه همان زمان آقاي استاندار او را آرام كرد. افرادي هم بودند كه به نشانه اعتراض سر و صدا مي‌كردند، ولي در كل سفر خوبي بود، مخصوصاً بعد از صحبت‌هاي آقاي روحاني فضا آرام‌تر شد.»

محیط زیست از یک مسئله فانتزی به محور برنامه دولت‌ها تبدیل شده است

بعد از این ماجرا اما معصومه ابتکار ساکت نماند و در حاشیه نمایشگاه بین المللی محیط زیست گفت: حضور فعالین عرصه خصوصی در ایران و تشکل‌ها، حضور چشمگیر رسانه‌ها و شرکت کشورهای مختلف در نمایشگاه امسال نشان دهنده جهانی بودن مسئله محیط زیست است و بیانگر آن است که امروز محیط زیست از یک مسئله تفننی، فانتزی و فرعی به محور زندگی و برنامه‌های دولت‌ها تبدیل شده است.  معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ضمن ارزیابی کیفیت نمایشگاه امسال محیط زیست، از انجام مذاکرات با کشورهای ایتالیا و آلمان خبر داد و افزود: کلید مذاکرات ما با نماینده سازمان ملل در مورد ضرورت پشتیبانی این سازمان از طرح‌های منطقه‌ای و ملی گرد و غبار است.

همه چیز آرام شده بود تا اینکه دوباره سازمان هواشناسی وعده آسمانی غبارآلود را برای شهرهای صنعتی و پرجمعیت داد و دوباره موج انتقادها به راه افتاد. علیرضا رجایی مدیر عامل مرکز توسعه خواهرشهرهای ایران با اشاره به پدیده ریزگردها در استانهای جنوبی کشور گفت: بارها برای برطرف کردن مشکلات این پدیده با مسئولان ذیربط مکاتبه داشته و راهکارهایی را نیز ارائه کرده‌ایم و حتی یادآور شده‌ایم که اگر حل این معضل از عهده تان خارج است آن را به خود مردم واگذار کنید.

سازمان ملل: پیامتان را شنیدیم 

پس از یک ماه آسمان غبارآلود در خوزستان و موج اعتراضات مردم در فضای مجازی و استفاده از هشتک please visit ahwaz در توییتر  اریک سولهایم معاون دبیرکل و رییس برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد به مردم خوزستان پاسخی دو قسمتی داد و در اینستاگرام خود نوشت:‎من از مردم خوزستان و شهر اهواز تشکر می‌کنم که اوضاع هولناک شهر خود را با من در میان گذاشتند. من در این سفر نمیتوانم از شهر شما بازدید کنم چون برنامه سفر ارومیه از چندین هفته پیش برنامه ریزی شده بود. همانطور که می‌دانید شهر ارومیه نیز از مساله ریزگردها رنج می‌برد. ‎مطمین باشید من از هر فرصتی که داشتم استفاده کردم با مقامات ایرانی در مورد مساله ریزگردها صحبت کنم. همچنین مطمئن باشید که سازمان ملل و مقامات دولت ایران توافق کرده اند از هرآنچه که در توانشان است استفاده کنند تا مشکل ریزگردها در اینده‌ی نزدیک حل شود ‎و من می‌دانم شما مردمان اهواز می‌خواهید بدانید چه کارهایی ‎می‌توان برای جلوگیری از وقوع طوفان ریزگردها در اینده انجام داد.

‎من دو پیشنهاد دارم: ‎ایران تالاب ها را بهتر از قبل مدیریت کند، درخت کاری بیشتر انجام شود و مدیریت بهتری روی اب صورت بگیرد. من در جریان هستم که دولت ایران تمام تلاش خود را می کند تا این امور تحقق یابند. ‎همچنین نیاز به همکاری بیشتر بین کشورهای ترکیه، عربستان سعودی و عراق است زیرا اتفاقاتی که در ان کشور ها میوفتند تاثیر مستقیمی اینجا و بر روی ایران دارد. ‎همگی در کنار هم میتوانیم تغییر بزرگی ایجاد کنیم و از همه شما برای هرانچه که انجام می دهید تشکر می‌کنم، لطفا اگر پیامی برای سازمان ملل داشتید با ما تماس بگیرید و بگویید چگونه می‌توانیم بهتر عمل کنیم.

اریک سولهایم یک روز پس از ارسال پیام به مردم خوزستان راهی تهران شد و در یک نشست خبری به تشریح مسایل مهمی از جمله احیای دریاچه ارومیه، بحران ریزگردها در ایران و سرنونت توافق محیط زیستی پاریس پرداخت و درباره حل معضل ریزگردها گفت: این موضوع در عرصه جهانی مطرح شده و ایران نیز راه‌کارهایی را ارائه کرده است. او با بیان اینکه ایران بازیگر کلیدی در تغییر اقلیم بوده است، گفت: دو شیوه برای حل این مشکل وجود دارد. گرچه کانون اصلی و مهم ریزگردها در خارج از ایران است اما ایران باید در داخل تلاش‌های خود را برای حذف کانون‌های ریزگرد انجام دهد. یکی از اقدامات مهم این است که دریاچه ارومیه را زنده نگه دارد و درختکاری را در مقیاس بزرگ داشته باشد. رئیس برنامه محیط زیست سازمان ملل با اشاره به کانون‌های خارجی گرد و غبارها گفت: عراق، عربستان و ترکیه در این مسئله دخیل هستند. هیچ کشوری از جمله ایران به تنهایی نمی‌تواند این مشکل را ریشه کن کند. چرا که مرکز اصلی طوفان‌های در عراق است. البته او اعلام کرد که سازمان ملل گرچه برای حل این مشکل دریغ نخواهد کرد اما سازمان ملل بازیگری کوچکی و ملت‌ها بازیگران اصلی در این مبارزه هستند. 

بودجه ٣٣٠‌میلیارد تومانی در بودجه ۹۶ برای مقابله با ریزگردها

به دنبال این اتفاقات کمیسیون تلفیق لایحه مجلس در جریان تصویب بودجه از بودجه ‌سال ٩٦، ١٠٠‌میلیون دلار به مقابله با ریزگردها اختصاص پیدا کرد که ٣٣٠‌میلیارد تومان سهم گردوغبار شد. پدیده‌ای که با خشکیدن تالاب‌ها و رودخانه‌ها و تبدیلشان به کانون‌های غبار به راه افتاده و به جز منشأ‌های داخلی، ازکشورهای همسایه هم به ایران راه باز کرده است؛ عراق، سوریه، اردن، عربستان و... . درکنار گفت‌و‌گو راهکار مشکل غبارهای خارجی است. برای تثبیت کانون‌های بحرانی گردوغبار که داخل کشور وجود دارند، بودجه حرف اول را می‌زند. براساس مصوبه کمیسیون تلفیق موارد استفاده از صندوق توسعه ملی در بودجه ‌سال آینده، ۲۰۰‌میلیون دلار، معادل ۶۶۰‌میلیارد تومان برای افزایش سرمایه صندوق نوآوری و شکوفایی، ۳۰۰‌میلیون دلار معادل ۹۹۰‌میلیارد تومان برای طرح‌های آبیاری تحت فشار، ۳۰۰‌میلیون دلار معادل ۹۹۰‌میلیارد تومان برای طرح‌های آبرسانی روستایی و توسعه شبکه‌های آن، ۱۰۰‌میلیون دلار معادل ۳۳۰‌میلیارد تومان برای سازمان صداوسیما، ۱۳۰۰‌میلیون دلار معادل ۴۲۹۰‌میلیارد تومان برای تقویت بنیه دفاعی و ۱۰۰‌میلیون دلار معادل ۳۳۰‌میلیارد تومان برای مقابله با ریزگردها، به‌عنوان موارد استفاده صندوق توسعه ملی درنظر گرفته شد.

پاسخ محیط زیست درباره ادعای پرشدن هورالعظیم با پساب

پس از خبرهایی خوبی که برای حل مشکل خوزستان به گوش می رسید اما خبر بدی هم در فضای مجازی پر شده بود. خبری از پر شدن تالاب هورالعظیم با پساب. یکی از کسانی که این موضوع را مطرح کرد علی ساری، نماینده‌ مردم خوزستان بود که بارها از نبود ماهیگیری در تالاب هورالعظیم و آلوده‌بودنش به مواد رادیواکتیو و... سخن گفته بود. او درباره دلایل اعتراض خود به سخنان ابتکار می‌گوید: «چند ماه پیش خانم ابتکار از آبگیری ۶۳‌درصد تالاب هورالعظیم سخن گفت که ما طی بازدیدی که از هورالعظیم داشتیم، متوجه شدیم اظهارات خانم ابتکار نادرست است. فضای این تالاب قبلا و پیش از این‌که خشک شود، نیزار بوده ولی الان هیچ نیزاری دیده نمی‌شود. چهاره ماه پیش به ما گفتند که ۶۳‌درصد و دیروز گفتند ۷۱‌درصد آبگیری شده است. سوال این است که ۷۱‌درصد از کدام مساحت؟ الان دکل‌های نفتی و جاده شرکت نفت در فضای تالاب وجود دارد و سوال این است که چرا چنین اجازه‌ای به شرکت نفت دادند؟ ما سه نوع ماهی محلی داشتیم که الان هیچ ماهی در این تالاب وجود ندارد و معاون سازمان آب و برق خوزستان هم سخنان خانم ابتکار را تکذیب کرد.» ساری در ادامه گفت: «قبلا تالاب آب شیرین و شرب هم داشت که الان هیچ موجود زنده‌ای در تالاب وجود ندارد. پس این ادعای مطرح‌شده درباره آبگیری هورالعظیم نادرست است. من گمان می‌کنم که مسئولان ذیربط اطلاعات نادرستی به خانم ابتکار می‌دهند. این تالاب برای خوزستان بسیار مهم و حیاتی است؛ یک‌سری مواد رادیواکتیو در تالاب وجود دارد که وقتی آب نباشد با گرد و خاک به سطح شهرها منتقل می‌شوند و بسیار مضرند. همین الان هم آمار برخی بیماری‌ها در خوزستان بالا رفته که یکی از مهم‌ترین دلایل آن مشکلات زیست‌محیطی ازجمله گرد و غبار است. تالاب هورالعظیم بازمانده یک فرهنگ و تمدن است كه با زندگي مردم منطقه عجين شده، اما اکنون از بین رفته و باعث كوچ مردم كنار تالاب و ايجاد مشكلات متعدد و حاشيه‌نشيني شده است.»

به دنبال این اظهارات ابوالفضل آبشت، مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب‌های ایران آلوده بودن آب‌های تالاب هورالعظیم به رادیواکتیو را رد کرد و گفت: «بعید می‌دانم آن‌جا نیروگاه هسته‌ای داشته باشیم. اما می‌دانیم که در این منطقه اقدامات نفتی باعث آلودگی هوا شده و در این مورد با وزارت نیرو رایزنی کرده و به نتایج خوبی رسیده‌ایم. وزارت بهداشت هم تنها مسأله گیاه کونوکارپوس را تأیید کرده و نه رادیواکتیو.» آبشت از سوی دیگر درباره نبود ماهیگیری در تالاب هورالعظیم گفت: «نماینده معترض به نبود معیشت صیادی در تالاب اعتراض داشته است. تالاب اکنون بیماری است که آرام‌آرام رو به بهبود است. باید منتظر باشیم تا کم‌کم تمامی کارکردهای این اکوسیستم به شکل طبیعی بازگردد، گرد و غبار کنترل شود و مشکل صیادان هم حل شود.»

پاسخ تند ابتکار به منتقدان: هورالعظیم احیاء شده، نمی‌دانم سر و صداها برای چیست

با این حال اما سوال ها همچنان درباره هورالعظیم ادامه داشت و یکی از آن درباره صحت احیای آن بود. معصومه ابتکار اما درباره این ماجرا سخنرانی تندی کرد و گفت: مهمترین نتیجه اقدامات سفر رئیس جمهور به خوزستان تصویب 100 میلیون دلار اعتبار بود، این اعتبار پیشنهاد دولت بود که در مجلس هم به تصویب رسید تا با سرعت بیشتری طرح های مربوط به کاشت نهال، تثبیت بیولوژیک و پخش سیلاب انجام شود. ابتکار در ادامه بیان کرد: با توجه به تاکیدی که رئیس جمهور دارند و گزارش های ما و وزارت نیرو هم نشان می‌دهد تالاب هورالعظیم احیاء و تا 70 درصد آبگیری شده و 30 درصد آن مانده تا کامل شود. وی افزود: نمی دانم سر و صداها برای چیست و نمی دانم چرا این حقیقت، این خورشید تابانی که در آسمان است را عده ای می خواهند انکار کنند. رییس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: از گروه‌های حقیقت‌یاب، از انجمن متخصصین محیط زیست و تشکل‌ها و مردم دعوت می کنیم بروند تالاب هورالعظیم را ببینند، چیزی که عیان است را همه بروند ببینند. ضمن این که در حال حاضر نیز تصاویر ماهواره‌ای گویا است.

نامه مشترک ابتکار و ظریف به دبیرکل سازمان ملل

۱۵ اسفند یعنی یک ماه و ۶ روز پس از آغاز گرد و غبار در خوزستان جلسه کمیته راهبردی مقابله با گرد وغبار با حضور محمدجواد ظریف و حمید چیت چیان وزرای امور خارجه و نیرو، معصومه ابتکار معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست به میزبانی سازمان حفاظت محیط زیست و با محوریت بررسی راهکارهای بین المللی برای مقابله با کانون های خارجی گرد و غبار برگزار شد و در آن  وزیر امور خارجه با اشاره به تلاش های گسترده ایران در سطح بین المللی طی دو و سه سال اخیر برای مقابله با توفان های گرد و غبار و ایجاد اجماع جهانی و منطقه ای در این خصوص، گفت: متاسفانه روند همکاری های شکل گرفته در سطح منطقه به دلیل تحولات سال 2011 متوقف شد و البته شرایط عراق و سوریه و تخریب های صورت گرفته بر اثر جنگ در کشورهای همسایه و منطقه در این شرایط بی تاثیر نیست. ظریف افزود: البته ایران به تلاش های خود در این زمینه ادامه می دهد و در همین راستا، امروز نامه ای به دبیرکل سازمان ملل برای بیان ضرورت های اجماع جهانی در خصوص مقابله با گرد و غبار، همچنین اقناع کشورهای همسایه برای همکاری در این زمینه با امضاء مشترک من و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ارسال خواهد شد.