شما هم مي توانيد يكي از برندگان خوشبخت ما باشيد!

تا دير نشده، به اولين شعبه بانك ما مراجعه كنيد !تنها دو روز فرصت داريد تا سرنوشتتان را عوض كنيد. با سرمايه گذاري در بانك ما آينده خود و فرزندانتان را تضمين كنيد. آينده را از امروز ببينيد... .

به گزارش سرویس اقتصادی "انتخاب"؛ اينها تبليغاتي است كه از يكي از شبكه هاي تلويزيون پخش مي شود. شبكه را عوض مي كني و به بانك ديگر مي روي. جواني با حالت افسرده روي كاناپه نشسته و دارد از بي كاري و بي عاري رنج مي برد. شايد دارد به آينده تيره و سرنوشت غم انگيز خودش فكر مي كند و توي دلش اشك مي ريزد. ناگهان تبليغات يكي از بانكها شروع مي شود و چشمهاي جوان خيره مي شود؛

با يك سپرده گذاري اندك شما نيز يكي از 2222 برنده خوشبخت يك واحد آپارتمان مسكوني از بانك ما باشيد! خوشبختي در انتظار شماست. اين بانك ... است كه فرداي شما را مي بيند.

بانك مربوطه به جوان بي كار، بي عاري را هم مي آموزد. يك حباب روي سر جوان بي كار سبز مي شود و او به رؤياهايش مي انديشد. در آپارتماني كه داراي همه وسايل زندگي است، روي مبلش لم داده و دارد آب ميوه نوش جان مي كند. در آخرين نماي اين تبليغ تلويزيوني هم، جوان بي كارِ بي عار را مي بينيم كه توي صف باز كردن حساب در بانك مربوطه بي تابي مي كند و زودتر مي خواهد به خانه رؤياهايش برسد!

يكي از برندگان خوشبخت!

شبكه ديگر تلويزيون، دارد تبليغات بانكي را نشان مي دهد كه به مشتريانش چند هزار دستگاه خودروي سواري گران قيمت مدل روز، جايزه مي دهد. يكي دو ميليوني پس انداز داري كه دستاورد سالها قناعت كردن و كم خوردن و كم خريدن و كم تفريح كردن است. قرار بوده با يكي از همكارانت كه در بورس سرمايه گذاري كرده و سود هم كرده است، مشورت كني و سرمايه ات را در بورس بگذاري.

از زبان كارشناسان شنيده اي كه سرمايه گذاري در بورس، سازنده ترين و سالم ترين نوع سرمايه گذاري اقتصادي است. تو هم به عنوان يك شخصيت تحصيل كرده، دوست داري به سهم خودت يك كار اقتصادي درست انجام بدهي كه شبهه ربا و اين گونه مشكلات را هم نداشته باشد. صداي تبليغ بانك مربوطه دوباره تأكيد مي كند كه: شما هم مي توانيد يكي از چند هزار برنده خوشبخت بانك ما باشيد، تنها با 10هزارتومان حساب باز كنيد. هر چه بيشتر پول بدهيد بيشتر شانس برنده شدن داريد!

با خودت حساب مي كني با اين دو ميليون، 200 امتياز داري و چند هزار خودرو هم كه قرار است قرعه كشي شود. پس بخت ات زياد است! خدا را چه ديدي، شايد زد و شانست گل كرد و به جاي سود نامشخص بورس، سود كلان و چند برابري برنده شدن جايزه بانك، نصيبت شد!

به عنوان يك شخصيت فرهنگي و تحصيل كرده از سرمايه گذاري سازنده در بورس منصرف مي شوي و در اولين فرصت به اولين شعبه بانك ... مراجعه مي كني!

تو هم يك برنده خوش شانسي؟!

يك ماه بعد براي اطلاع از نتايج قرعه كشي به شعبه بانك مي روي. سردر بانك يك نام را بزرگ روي پرده نوشته اند. اين برنده خوشبخت، تو نيستي! با حسرت به سراغ ليست كاغذي اي كه پشت شيشه بانك چسبانده اند مي روي، شايد سماوري، يك دست ليواني، ساعتي، چيزي برنده شده باشي.

پس از يك ربع ساعت جستجو، سرانجام اسمت خودت را پيدا مي كني! گويا زياد هم بد شانس نبوده اي! تعداد صفرها را جلوي عدد 1 مي شماري. بله درست است؛ 10هزارتومان برنده شده اي! چندان هم بدشانس نبوده اي! با خودت فكر مي كني، اگر همين شندرغاز را توي بورس مي گذاشتم، دستكم دلم خوش بود كه ... .

راستی! من و اطرافیانم تا به حال ندیدیم که یکی بگوید ما برنده فلان جایزه بانک شدیم، گفتیم شاید بانک ها می خواهند .....  هیچی! بی خیال این نکته!

خيال بافي، تنبلي و رؤياپردازي

اين روزها كه نه، چند سالي است كه بانك هاي ايران در تبليغات تلويزيوني شان با وعده هاي عجيب و غريب، به جاي اينكه مردم و به خصوص جوانان را به كار و تلاش تشويق كنند، آنها را به خيال پردازي و رؤيابافي و تنبلي و نشستن و در انتظار بخت و اقبال ماندن تشويق مي كنند.

بانكها با انواع و اقسام تبليغات رنگارنگشان تلاش مي كنند به هر قيمتي شده سرمايه هاي مردم را جذب خزانه هاي خود كنند بدون اينكه به عوارض وحشتناكي كه عملكرد آنها و شيوه تبليغاتشان بر جامعه دارد، توجه كنند. نه تنها خود بانكها كه تنها سوداي پول دارند، بلكه مسؤولان اجتماعي و فرهنگي جامعه هم به اثرات منفي اين تبليغات توجهي نشان نمي دهند.

هيچكس به اين نكته نمي انديشد كه جوانان را كه بزرگترين نيروي كار و سرمايه پيشرفت كشور هستند نبايد با اين تبليغات به موجوداتي خيالباف و آماده خور كه فقط منتظر پولهاي بادآورده بدون زحمت كشي هستند تبديل كرد. به راستي چه كسي يا چه نهادي بر آسيبهايي كه بانكها و تلويزيون براي بدست آوردن منافع بيشتر بر جامعه وارد مي كنند نظارت مي كند؟ آيا مسؤولان رسانه ملي تاكنون به اين موضوع انديشيده اند يا اين كه تنها به فكر عايدات بخش بازرگاني خود هستند؟

سلامت جامعه

برخي كارشناسان معتقدند؛ تبليغات در عصر رسانه ها و ارتباطات، جزو جدانشدني زندگي انسان است.

به گفته يكي از كارشناسان اين حوزه، «تبليغات» قلب تپنده فروش است و كشف همين حقيقت موجب شده است، توليدكنندگان مبالغ كلاني را صرف آگاهي رساني درباره محصولاتشان به مخاطبان كنند. اما در همه جاي دنيا براي حفظ سلامت جامعه و براي اينكه اين سلامت، قرباني منفعت طلبي شركتها و تراستهاي بزرگ و كوچك اقتصادي نشود، قوانيني براي نظارت بر چگونگي تبليغات وجود دارد.

در كشور ما قوانين شفافي براي نظارت و برخورد با متخلفان در اين حوزه وجود ندارد و هيچ سامانه فكري منسجمي هم براي رصد كردن نوع تبليغات منتشر شده در رسانه ها به خصوص تلويزيون كه مخاطبان ميليوني از تمامي گروههاي سني دارد، وجود ندارد.

همين موضوع موجب شده بسياري از اين تبليغات به جاي اينكه به باروري اقتصادي و فرهنگي جامعه كمك كنند، زمينه آسيبهاي اجتماعي و فرهنگي در جامعه را فراهم كنند. به نظر مي رسد وقت آن فرارسيده كه تا بيشتر از اين دير نشده فكري به حال ساماندهي «تبليغات» بكنيم. تبليغاتي كه بعضي از آنها آثار زيانبار جسمي دارند، مانند تبليغ انواع چيپس و پفك و برخي نيز آثار زيانبار روحي دارند، مانند تبليغات سودجويانه بانكها.