حسین امیر عبداللهیان دستیار رئیس مجلس شورای اسلامی در امور بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرگزاری اسپوتنیک به سوالاتی درباره سیاست‌های ایران در خاور میانه، همکاری با روسیه، آینده توافق هسته‌ای و روابط با کشورهای عربی پاسخ داد.
امیرعبداللهیان دربراه همکاری تهران – مسکو در سوریه تصریح کرد: روسیه در ابتدا با دیده تردید نسبت به حضور در سوریه نگاه می‌کرد اما پوتین رئیس جمهور روسیه در اوج ماجرا درخصوص مبارزه با تروریسم و حمایت از دولت قانونی سوریه و کمک به حل سیاسی بحران این کشور تصمیمات صحیحی را اتخاذ کرد.
وی افزود: ما و روس‌ها در سطوح مختلف رایزنی‌های مستمری را جهت مبارزه با داعش و تروریسم در سوریه با هم داشتیم و داریم، چه در سطح امنیتی چه سیاسی و چه حتی نظامی وسطح این هماهنگی‌ها تا سطح دیدار آقای پوتین با مقام معظم رهبری (یعنی عالی‌ترین مقامات دو کشور) بوده است.
امیرعبداللهیان همچنین گفت: در دیدار پوتین با مقام معظم رهبری هماهنگی‌های مختلفی درباره روابط میان دو کشور و همکاری آنها در دفاع از دولت قانونی و مشروع سوریه و امنیت و ثبات منطقه انجام شد.
دستیار ارشد رئیس مجلس شورای اسلامی ایران ادامه داد: این تجربه تجربه موفقی بود و مثلث تهران – مسکو - دمشق در یک همکاری میدانی بسیار خوب و موفق توانست تروریسم را شکست دهد.
وی تاکید کرد که همکاری ایران و روسیه را یک همکاری موفق می‌داند که می‌تواند الگویی برای حل وفصل دیگر مشکلات منطقه باشد.
این مقام ارشد ایرانی درباره روند بازسازی سوریه پس از جنگ اظهار داشت: ایران در طول جنگ کمک‌های متنوعی را به سوریه کرده؛ اولا در بحث مبارزه با تروریسم و داعش، مستشاران نظامی ایران وارد سوریه شدند و برخی از نیروهای جمهوری اسلامی ایران در مبارزه با تروریسم و داعش به شهادت رسیدند. دوم، در حالی که جمهوری اسلامی ایران خود در شرایط تحریم قرار دارد، در حدی که مقدور بود از حمایت از مردم سوریه دریغ نکرد و اکنون آن زمان فرا رسیده که پس از تثبیت شرایط سوریه و به موازات شکست تروریسم در این کشور همه کشورها دست به دست هم بدهند و کمک کنند تا سوریه بازسازی شود.
امیر عبد اللهیان خاطر نشان کرد: به‌طور قطع ایران یکی از کشورهای فعال در بحث بازسازی سوریه خواهد بود و در زمان مناسب، ما هم برای تقویت همکاری‌های هرچه بیشتر دو طرف قدم‌های بیشتری بر خواهیم داشت اما سوریه به دلیل سیاست‌های غلط آمریکا و هم‌پیمانانش آسیب‌های زیادی دیده است و اینکه یک یا دو یا پنج کشور بخواهند به تنهایی سوریه را بازسازی کنند امکان پذیر نیست، بلکه نیاز به حمایت و کمک‌های گسترده بین‌المللی است تا سوریه بتواند به حیات قبلی خود بازگردد.
وی در پاسخ به سوالی درباره یمن نیز بیان کرد: ایران برای بحران‌های مختلف منطقه‌ای سیاست‌های دوگانه نداشته و همان‌طور که بر راه حل سیاسی در لیبی و مصر تاکید داشته، بر راه حل سیاسی در سوریه و یمن و بحرین نیز تاکید دارد. ما توسل به راه حل‌های نظامی و امنیتی در این مناقشات را به هیچ وجه مورد تایید قرار ندادیم، اما در مقابل برخی از کشورها به‌ویژه عربستان سعودی و آمریکا اقداماتی را انجام دادند تا همه چیز را به هم بریزند.
به گفته امیرعبداللهیان، مثلا عربستان و آمریکا دولت قانونی یمن را وادار به استعفا کردند تا یک خلاء دولتی و قانونی و قدرت در این کشور به وجود آِید، همانند کاری که اخیرا با نخست وزیر قانونی لبنان انجام دادند و وی را به عربستان کشاندند و وادار به استعفا کردند.
دستیار ارشد رئیس مجلس کشورمان تصریح کرد: متاسفانه آمریکایی‌ها و سعودی‌ها نقش‌های غیر سازنده ای در امور منطقه ایفا کرده‌اند و می‌کنند اما جمهوری اسلامی ایران به طور مشخص در مورد بحران یمن اعلام کرده که این بحران تنها راه حل سیاسی دارد.
امیرعبداللهیان که پیش از این معاون وزیر امور خارجه ایران بوده است، گفت که در سفری به جده عربستان جهت شرکت در اجلاس اوآی‌سی که در هفته سوم شروع حمله نظامی عربستان به یمن انجام شد، با عادل الجبیر وزیر امور خارجه عربستان ملاقاتی داشته و به او گفته که عملیات نظامی عربستان علیه یمن اشتباه استراتژیک است اما جبیر با عصبانیت پاسخ داده است: شما خواهید دید که ما ظرف کمتر از سه هفته حوثی‌ها را در یمن نابود خواهیم کرد.
وی افزود: امروز ما در آستانه چهارمین سال تجاوز عربستان به یمن هستیم و هیچ‌گونه پیروزی را نه فقط برای عربستان نمی‌توانیم تصور کنیم، بلکه امروز از طرفی دیگر، برخی عشایر و نیروهای مسلح یمنی برای دفاع از خود قادر به پرتاب موشک به عمق عربستان سعودی نیز شده‌اند.
معاون امور بین‌الملل رئیس مجلس ایران بیان کرد: ما بارها اعلام کردیم و یک‌بار دیگر نیز اعلام می‌کنیم که ما به هیچ وجه راه حل نظامی را برای یمن تجویز نمی‌کنیم و معتقدیم که جنگ نمی‌تواند سرنوشت یمن را تعیین کند. به همین دلیل با صدای بلند اعلام می‌کنیم؛ همان‌گونه که ایران به درخواست دولت‌های قانونی عراق و سوریه مستشاران نظامی خود را به این کشورها اعزام کرد و سهم مهمی برای مبارزه با گروه‌های تروریستی و داعش ایفا کرد، ما هیچ گونه نیروی نظامی را به یمن ارسال نکردیم و هیچ‌گونه امکانات نظامی را به یمن صادر نکرده‌ایم.
امیر عبداللهیان یادآور شد: ما حتی برای ارسال کمک‌های انسان دوستانه خود به یمن به دلیل محاصره زمینی، هوایی و دریایی بسیار سخت عربستان با مشکلات عدیده مواجه شدیم و علی‌رغم تمام این مشکلات تلاش کردیم از مسیر سازمان ملل کمک‌های انسان دوستانه خود را به مردم یمن ارسال کنیم.
وی گفت که تاکید دارد آینده یمن فقط از طریق سیاسی حل و فصل خواهد شد و همه گروه‌های یمنی باید در گفت‌وگو ها شرکت داشته باشند و دیر یا زود همین طور هم خواهد شد.
دستیار رئیس مجلس ایران در پاسخ به سوالی درباره احتمال به وقوع پیوستن جنگ‌های جدید در منطقه اظهار داشت: از نظر من غرب آسیا همچنان آبستن بحران‌های مختلف است چراکه آمریکا و برخی هم‌پیمانان آن سود خود را در دو چیز می‌بینند: ا- انتقال نفت ارزان از کشورهای حوزه غرب آسیا به غرب و آمریکا. 2-آمریکایی‌ها نمی‌خواهند بازار فروش تسلیحات خود در منطقه را تعطیل کنند و این ماجرا در گروء ادامه درگیری‌ها و جنگ‌ها در منطقه است.
امیرعبداللهیان یاد آور شد: در جریان مبارزه با داعش ما شاهد آن بودیم که آمریکایی‌ها هیچ اقدام موثری برای مبارزه با آن در سوریه انجام ندادند و در عراق نیز تنها به صورت گزینشی عمل کردند اما در اوج درگیری‌ها و زمانی که فرماندهان داعش در چنگ نیروهای مسلح عراق وسوریه بودند، فرماندهان و جنگجویان داعش را از مخمصه نجات دادند و به جاهای دیگر مثل افغانستان و جنوب یمن منتقل کردند. اینکه داعش این روزها به شدت در افغانستان فعال است یک سوال جدی محسوب می‌شود، اینکه مدارک و مستندات اطلاعاتی زیادی تایید می‌کند که آمریکایی‌ها در انتقال آنها نقش داشتند نیز ابهامات زیادی درباره شعارهای زیبایی که آمریکایی‌ها درباره حقوق بشر و مبارزه با تروریسم مطرح می‌کنند، تضاد دارد و نشان می‌دهد که آمریکا به دنبال این نیست که کمک کند منطقه روی آرامش ببیند.
وی درباره سرنوشت توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 نیز معتقد است که آمریکایی ها درخصوص برجام همانند بد عهدی‌های سابق خود چه قبل از انقلاب چه بعد از انقلاب، عمل کرده‌اند.
دستیار رئیس مجلس در امور بین‌الملل گفت: اینکه آمریکایی‌ها در اثنای مذاکرات هسته‌ای چگونه رفتار می‌کردند توسط مقامات عالی نظام، از جمله مقام معظم رهبری همیشه مورد ارزیابی قرار می‌گرفت و رهبری تاکید داشتند که آمریکا بعد از این توافق به دنبال برجام منطقه‌ای و بعد برجام دفاعی خواهد آمد. بنابراین، این موضوع که آمریکایی‌ها می‌خواهند برجام منطقه‌ای را کلید بزنند و برجام هسته‌ای را بابت آن گرو بگیرند یکی از موضوعاتی است که در اثنای مذاکرات هسته‌ای دنبال می‌شد اما ایران اعتنایی نکرد.
وی افزود: من فکر می‌کنم که آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها درباره برجام منطقه‌ای و موشکی ایران اشتراک نظر دارند اما در عین حال، علاوه بر روسیه که گام‌های مطمئن و قابل اتکایی را درخصوص حمایت از سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران اتخاذ کرده، اروپایی‌ها نیز به دلیل تعارض با سیاست‌های آمریکای ترامپ می‌توانند سیاست‌های مستقلانه‌ای اتخاذ کنند. با این حال، شخصا خیلی خوش‌بین نیستم که آمریکا و اروپا بخواهند در این ماجرا رویکرد کاملا جداگانه‌ای اتخاذ کنند.
به گفته امیرعبداللهیان، اما این بدان معنا نخواهد بود که تمام اروپایی‌ها مواضع موافق با آمریکا اتخاذ کنند و قطعا انشقاقاتی در این ماجرا خواهد بود.
وی درباره اینکه رئیس جمهور ترامپ تهدید کرده در صورت عدم اصلاح برجام دیگر آن را تایید نخواهد کرد، اظهار داشت: کمیته‌ای در ایران برای نظارت بر اجرای صحیح برجام تشکیل شده و در حال حاضر ایران تلاش دارد از طریق خویشتن‌داری با رفتارهای طرف مقابل برخورد کند و آمریکا فقط یک طرف ماجرا است. در صورتی که ترامپ بخواهد به شعار انتخاباتی خود مبنی بر پاره کردن برجام عمل کند، ایران نیز به گفته مقام معظم رهبری آن را آتش خواهد زد و قطعا در صورتی که آمریکایی‌ها دست به چنین اقدامی بزنند ایرانی‌ها واکنش مناسب نشان خواهند داد.
این مقام ارشد کشورمان در ادامه گفت: تصمیمات مهمی در ایران درباره هر اقدامی که طرف مقابل انجام دهد گرفته شده و کمیته عالی نظارت بر حسن اجرای برجام برای هر اقدامی تصمیماتی گرفته که در وقتش مسئولین اعلام خواهند کرد.
وی درخصوص روابط ایران و عربستان سعودی بیان کرد: ایران راه برگشت روابط سیاسی میان دو کشور را نبسته است و این سعودی‌ها بودند که شتابزده، غیر منطقی و غیر عملی اقدام کردند. نیازی به اعلام قطع رابطه دیپلماتیک با ایران در آن مقطع نبود اما حاکمان تازه کار عربستان سعودی که به دنبال بحران آفرینی و ایجاد یک ائتلاف جدید ضد ایرانی در منطقه بودند، این اقدام را انجام دادند.
امیرعبداللهیان ادامه داد: زمانی که عربستان اقدام به قطع رابطه با ایران کرد با سفیر وقت عربستان در تهران به عنوان معاون وقت وزارت امور خارجه تماس گرفته و تاکید کردم که ایران امنیت دیپلمات‌های سعودی در تهران را تضمین می‌کند و تصمیمی برای رفتار متقابل ندارد. دلیل اینکه ایرانی‌ها موضع مشابه اتخاذ نکردند این بود که یک سری حکام شتابزده جوان در عربستان در راس کار بودند و با این شرایط باید به آنها فرصت داد که راه برگشت نیز داشته باشند.
معاون امور بین‌الملل رئیس مجلس ایران در بخش پایانی اظهارات خود گفت: در نهایت سعودی‌ها راه دیگری جز بازگرداندن روابط خود با ایران نخواهند داشت و تهران هم راه را برای بازگشت این روابط نبسته است. این ماجرا زمانی اتفاق خواهد افتاد که رهبران سعودی تصمیم بگیرند از مسیر جنگ طلبی و داد و بیداد فاصله بگیرند و در یک رفتار سازنده در مسیر عقلانیت درباره بازگشت روابط ریاض و تهران تصمیم بگیرند.
