لیلی هاشمی که کتاب «مرد بحران ها» به اهتمام او، به چاپ رسیده، بر این باور است که کتاب خاطرات سال 74 آیت الله هاشمی، به دلیل مصادف بودن با آخرین سال ریاست جمهوری «آیت الله»، از اهمیت تاریخی بسیاری برخوردار است.
كتاب كارنامه و خاطرات آیت الله هاشمي رفسنجاني در 1374با عنوان «مرد بحران ها» به اهتمام لیلی هاشمی، فرزند یاسر هاشمی، منتشر شده است. برای آگاهی از کم و کیف کتاب جدید با لیلی هاشمی گفت و گویی داشتیم که متن آن در ادامه می آید:
اهمیت خاطرات تازه منتشر شده آیت الله هاشمی در چیست؟
اين خاطرات و البته همه کتاب های خاطرات حضرت آیت الله هاشمی رفسنجانی(رحمه الله علیه)، از جهت اينکه در همان روز و در همان حال و هوا نگاشته شده و همچنين با فاصله زماني مناسبي انتشار يافته، به نحوي که اغلب اشخاص مورد اشاره در خاطرات در قيد حيات هستند و امکان توضيح و تصحيح و تشريح دارند، از اهميت تاريخي بسياري برخوردار است و همچنین این خاطرات توسط کسی به رشته تحریر درآمده است که همواره در مرکز و مبدا تصمیمات اساسی نظام جمهوری اسلامی قرار داشته و مطالب نگاشته شده بی بدیل است و فرد دیگری در این سطح، اعمال خود را ثبت نکرده است و هيچ مورخي نمي تواند آن را ناديده بگيرد. البته خاطره نويسي، فراتر از سنديت تاريخي است و اساس معرفت شناختي دارد و روشي براي تبيين، توصيف و توضيح رفتار به مثابه تجربه زيستي بشر و ارائه آن به صورت خلاق و نظام مند به شمار مي آيد.
خاطرات سال 1374 به طورکلی چه تفاوتی با خاطرات منتشر شده دیگر دارد؟
البته تفاوت ماهوی با خاطرات دیگر ندارد، اما این سال به عبارتی سخت ترین و مشکل ترین دوره هشت ساله سازندگی است و از این جهت، مطالب ضبط شده در آن دوران از اهمیت تاریخی بسیاری برخوردار است. در همان ابتدای سال حادثه غائله مهم اسلامشهر رخ داده است. در این غائله جمعی از ساکنان حاشیه جنوبی تهران در اعتراض به گرانی کرایه مینی بوس تظاهرات می کنند و با پیوستن عده دیگری از مردم، ابعاد امنیتی پیدا می کند. پس از آن بالارفتن نرخ ارز و اثرات اقتصادی آن در قیمت کالا و خدمات دیذه می شود. مثلا قیمت سیب زمینی آن قدر افزایش پیدا می کند که تاثیر روانی مخربی از خود برجا می گذارد. همین طور حوادث مختلف تلخ در طول سال ادامه می یابد. در این سال انتخابات مجلس پنجم و ایجاد شکاف در اصولگرایان با ظهور کارگزاران سازندگی حادث می شود که نقش حضرت آیت الله هاشمی در هدایت و حل بحران، نقش ممتاز و محوری است که نمود آن در یادداشت های روزانه ایشان قابل مشاهده است. در سطح بین الملل هم تنش های پس از حادثه میکونوس هنوز ادامه دارد و بر رویدادهای کشور تاثیرگذار است.
مهمترین نکته ای که در کتاب جدید برایتان جالب بوده چیست؟
آنچه که در کتاب خاطرات سال 1376 خیلی جلب توجه میکند، حس آرامشی است که در یادداشت های ایشان قابل مشاهده است. حضرت آیت الله هاشمی، علیرغم همه این اتفاقات ناگوار که هر کدام برای زمین زدن یک دولت کافی است، مانند یک ناخدای متبحر و مسلط، هر کدام از بحران های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را به خوبی به ساحل آرامش هدایت می کند. در یادداشت ها هیچ گونه اثری از دستپاچگی و خودباختگی اصلاً دیده نمی شود. بسیار حرفه ای و قهارانه مشکلات رفع و رجوع می شود. به نظر من همه اینها تجربیات گرانبهایی است که سیاستمداران می توانند از مشی مدیریتی آیت الله در شرایط بحرانی به خوبی فرابگیرند.
انتشار کتابها تا کی ادامه خواهد داشت؟
حضرت آيت الله هاشمي رفسنجاني، از روز شنبه اول فروردين ١٣٦٠ تا روز شنبه ١٨ دي ١٣٩٥، يک روز قبل از رحلت، به مدت ٣٥ سال، خاطرات خود را هر روز ثبت کرده است. تاکنون در تاريخ ايران و شايد دنيا، سياستمداري نبوده که چنين زمان طولاني، مداوم و منظمي يادداشت روزانه نوشته و از خود بر جاي گذارده و در دوران حيات خود به دست چاپ سپرده باشد. از این 35 دفتر تعداد 14 دفتر منتشر شده و 21 دفتر دیگر باقی مانده که توسط دفتر نشر معارف انقلاب به تدریج انتشار خواهد یافت.
