«بهروز کمالوندی» معاون امور بین الملل، حقوقی و مجلس و سخنگوی سازمان انرژی اتمی روز شنبه ۲۱ دی ماه در نشستی خبری به تشریح گام پنجم و نهایی کاهش تعهدات برجامی و آخرین روند فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی ایران می پردازد و به سؤالات خبرنگاران پاسخ می دهد.
دولت جمهوری اسلامی ایران ۱۵ دی ماه گام پنجم و نهایی کاهش تعهدات ایران در برجام را اعلام کرد که بر اساس آن، ایران، دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست.
در بیانیه ای که بدین منظور صادر شد، آمده بود: «براساس این بیانیه، جمهوری اسلامی ایران در گام پنجم کاهش تعهدات خود، آخرین مورد کلیدی از محدودیت‌های عملیاتی خود در برجام، یعنی «محدودیت در تعداد سانتریفیوژها» را کنار می‌گذارد. بدین ترتیب برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست و مِن بعد برنامه هسته‌ای ایران صرفا بر اساس نیازهای فنی خود پیش خواهد رفت.همکاری ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی کمافی السابق ادامه خواهد یافت. در صورت رفع تحریم ها و منتفع شدن ایران از منافع برجام، جمهوری اسلامی ایران آماده بازگشت به تعهدات برجامی خود می باشد. سازمان انرژی اتمی موظف است در این چارچوب اقدامات و تمهیدات لازم را با هماهنگی رئیس جمهور اتخاذ کند.»
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در پی اعلام گام پنجم و نهایی کاهش تعهدات ایران در برجام در توئیتی نوشت:به عنوان پنجمین و آخرین گام جبرانی برطبق پاراگراف ۳۶ برجام، از این پس دیگر هیچ محدودیتی در تعداد سانتریفیوژها وجود نخواهد داشت.
وی این گام پنجم و نهایی را در چارچوب برجام خوانده و عنوان کرده که همه گام‌های برداشته شده در صورت اجرای موثر تعهدات متقابل قابل بازگشت است و تأکید کرده است که جمهوری اسلامی ایران به همکاری کامل خود با آژانس ادامه می‌دهد.
از سوی دیگر سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر خارجه نیز روز سه شنبه 17 دی ماه در حاشیه مجمع گفتگوی تهران در جمع خبرنگاران گفت که گام پنجم به معنای خروج ایران از برجام نیست و ابراز امیدواری کرد طرف های مقابل مدبرانه رفتار کرده و از تنش ها و بحران های بیشتر پرهیز کنند.
به گزارش فارس، از زمانی که شورای عالی امنیت ملی ایران در ۱۸ اردیبهشت ماه و در اولین سالگرد خروج آمریکا از برجام در بیانیه‌ای از کاهش برخی تعهدات برجامی و ارائه فرصت ۶۰ روزه به طرف‌های مقابل و به ویژه اروپایی‌ها خبر داد، چهار گام از سوی ایران برداشته شد.
شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران ۱۸ اردیبهشت ماه سال جاری و در نخستین سالگرد خروج آمریکا از برجام، در بیانیه‌ای ضمن اعلام کاهش برخی تعهدات برجامی، فرصت ۶۰ روزه‌ای را به طرف‌های باقیمانده در برجام از جمله سه کشور اروپایی داد تا تعهدات بانکی و نفتی خود در قبال ایران را عملیاتی کنند و اعلام کرد که اگر کماکان این روند ادامه یابد و شاهد پایبندی طرف مقابل به تعهداتش نباشیم، ایران گام‌های دیگری را در این راستا برخواهد داشت. در گام اول ایران از ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده ۳.۶۷ درصد عبور کرد و در پایان این گام و زمان ورود به گام دوم (۱۶ تیر ماه) نیز عنوان شد که ایران از این به بعد سقف غنی سازی ۳.۶۷ درصد را رعایت نمی‌کند و یک روز بعد هم بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی در گفتگو با فارس خبر داد که سقف اورانیوم غنی شده ایران به ۴.۵ درصد رسیده است.گام سوم هم براساس اعلام حسن روحانی رئیس جمهور از روز جمعه ۱۵ شهریور آغاز و سازمان انرژی اتمی موظف شد در زمینه تحقیق و توسعه هر آنچه نیاز فنی کشور است، بلافاصله شروع کند و تمام تعهداتی که در زمینه تحقیق و توسعه در برجام مدنظر بوده را کنار بگذارد. در گام چهارم هم که از ۱۵ آبان ماه کلید خورد گازدهی به سانتریفیوژها در مجتمع غنی سازی شهید علیمحمدی (فردو) آغاز شد.
