مدیر کل پیشین خاورمیانه وزارت خارجه بر این باور است که تلاش آمریکا برای اخراج ایران از عراق اشتباه محاسباتی است. نه ایران میتواند یک دولت کاملا یک طرفه نزدیک به خود را ایجاد کند و نه آمریکا میتواند همانند زمان حکومت صدام حسین، نزدیکان به ایران را از عرصه حکومت حذف کند
قاسم محبعلی، تحلیلگر مسائل بینالملل و مدیر کل پیشین خاورمیانه وزارت خارجه در تحلیل خود از ترور سردار قاسم سلیمانی توسط آمریکاییها در بغداد به خبرنگار «انتخاب» گفت: «اگر از نگاه یک تحلیلگر به مساله بنگریم، میتوان رخداد ترور سردار سلیمانی را تحولی جدید در مناسبات ایران و آمریکا در زمین عراق مورد ارزیابی قرار داد. از زمان سقوط رژیم بعث در 2003 تا کنون، سردار سلیمانی و دیگر مقامهای سپاه پاسداران بارها به کشور عراق سفر کردهند و آمریکاییها نیز ناظر این رفتوآمدها بودهاند. اگر پیشتر قصد ترور سردار سلیمانی را داشتند، میتوانستند انجام دهند. همین امر نشان میدهد که تصمیم کنونی جدید است.»
وی افزود: «در ارتباط با این مساله سوءتفاهم دیگری نیز وجود دارد و آن این است که احتمالا مقامهای امنیتی و مسئول عراقی از تصمیم آمریکا برای ترور اطلاع داشتند و اینکه چرا سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس را از این امر مطلع نکردند، خود محل مجادله و بحث است. حتی اگر نیم ساعت تا 40 دقیقه نیز زمان برای اطلاعرسانی وجود داشته، امکان اطلاع رسانی وجود داشت که سرداز سلیمانی وارد بغداد و فرودگاه نشود. با این اوصاف، باید بر روی اینکه این تصمیم، اقدامی راهبردی نظامی و امنیتی از سوی آمریکا بوده یا اینکه تنها وابسته به تصمیم شخصی ترامپ بوده، اندکی تامل کرد؛ زیرا تبعات نیز متاثر از آن خواهد بود.»
این کارشناس مسائل خاورمیانه، در ادامه تصریح کرد: «بعد از سقوط رژیم بعث در عراق، نوعی ازدواج مصلحتی میان ایران و آمریکا اتفاق افتاد که به نوعی دو طرف یکدیگر را تحمل میکردند. بعد از سقوط صدام در 2003 آمریکاییها هیچ جایگزینی فارغ از شیعیان نزدیک به ایران برای مدیریت امور سیاسی نداشتند، در سوی مقابل نیز ایران مشکل چندانی با همکاری مجلس اعلای اسلامی و کردها با آمریکا نداشت اما به نظر میرسد در چند ماه اخیر، سیاست آمریکا در واکنش به حضور ایران در عراق، تغییر پیدا کرده است؛ بهگونهای که دیگر آمریکا نمیخواهد ایران در عراق حضور داشته باشد، تظاهرات اخیر نیز نشان میدهد واشنگتن خواهد آغاز به کار دولتی نزدیک به ایران نیست. این تغییر استراتژی احتمالا موجب مشکلات برای منطقه خواهد شد.»
مدیر کل پیشین خاورمیانه وزارت خارجه در ادامه تاکید کرد: «تلاش آمریکا برای اخراج ایران از عراق اشتباه محاسباتی است. نه ایران میتواند یک دولت کاملا یک طرفه نزدیک به خود را ایجاد کند و نه آمریکا میتواند همانند زمان حکومت صدام حسین، نزدیکان به ایران را از عرصه حکومت حذف کند. برای آمریکا چنین سیاستی بسیار پر هزینه خواهد بود. اما ما باید به این مساله نیز توجه داشته باشیم که کشور عراق اشغال شده بوده و آمریکاییها نیامدهاند که بعد از کلی هزینه، عراق را به کشوری دیگر تحویل بدهند. اگر ایران نیز بخواهد وارد چنین معادلهای شود، احتمالا بسیار پر هزینه خواهد بود و حتی احتمال درگیری با آمریکا نیز وجود دارد. بر این باور هستیم که ایران و آمریکا باید بحران در عراق را مدیریت کنند؛ در غیر این صورت احتمالا آیندهای سیاه را در پیش داشته باشیم. حتی این امکان وجود دارد که بالا گرفتن بحران، تزجیه این کشور را نیز به دنبال داشته باشد.»
محبعلی در بخش پایانی گفتههای خود تصریح کرد: «آنچه حتمی به نظر میرسد این است که امکان مذاکره میان ایران و آمریکا به حداقل خود رسیده است اما باید توجه داشت که ما تجربه 8 سال جنگ با صدام را داریم اما در نهایت با او نیز با مذاکره کنار آمدیم. لذا باید توجه داشت در دنیای سیاست منافع ملی باید مورد توجه قرار گیرد نه ماهیت یک بازیگر. خوب و بد در عرصه دیپلماسی معنی ندارد.»