خاطرات مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی را از سال ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۵، هر شب منتشر میکند. پیشتر، خاطرات «آیت الله» از سال ۵۸ تا ۷۱ در «انتخاب» منتشر شده بود
به گزارش «انتخاب»؛ متن خاطرات آیت الله هاشمی در روز ۱۱ اسفند 1371 تا 1375 در زیر آمده است
سال ۱۳۷۱
تا ساعت ده صبح، كارهاى دفتر را انجام دادم. مديران كميته امداد امام آمدند. آقاى [حبيبالله] عسكراولادى گزارش داد و من صحبتهاى تشويقآميز كردم. آقايان [حبيبالله] شفيق و [سيدرضا] نيرّى از سياستهاى دولت ستايش كردند.
[آقاي لوئيز پيترله]، وزير امور خارجه اسلووني آمد. سئوالاتى از مواضع آنها بعد از استقلال كردم. هنوز تعادل بهدست نياوردهاند؛ گرچه وضعشان از كرواسى و بوسنى بهتر است. با همسايگانشان هم اختلاف دارند. به زبان صربى حرف مىزد. از سياست ما در بوسنى و هرزگوين تمجيد كردند.
آقاى [محسن] قرائتى و معاونان آمدند. براى سال 1372 قول كمك به نهضت سواد آموزى گرفتند. دكتر فرهودى، رييس دانشگاه صنايع تكنولوژى آمد و گزارش داد. براى تهيه مركز كمك خواست. بر استفاده مركز شهركهاى صنعتى براى توسعه دانشگاههاى كاربردى و بهرهگيرى از نيروهاى صنعتى و فضاى صنعتى براى آموزش تاكيد كردم.
استيضاح [آقاي محمد سعيديكيا]، وزير راه و ترابري در مجلس انجام شد و با تفاوت يك رأى، وزارتش ادامه يافت. شكست استيضاح، باعث سرخوردگى محافظهكاران شد. خيلى به اكثريتشان در مجلس مطمئن بودند. عصر و افطار، اعضاى جامعه روحانيت مبارز ميهمانم بودند. دربارة انتخابات مذاكره شد.
سال ۱۳۷۲
آقاى [محسن] نوربخش آمد. گزارش كار كميسيون بررسى نحوه دخالت در بازار را داد كه براى كنترل نرخ ارز و ريال اقدام شود؛ نتيجه كاملى نداشت. بنا شد منتظر كار مستقل بانك مركزى باشيم.
آقاى [حمید] ميرزاده، [معاون اجرایی رییسجمهور] آمد. ضمن گزارش كارهاى بازسازى، براى گرفتن سهم بيشترى از اعتبارات بازسازى اصرار داشت. پيشنهاد تأسيس بنيادى تحقيقاتى را داد. خانم [شهلا] حبيبى، مشاور امور زنان آمد. براى رفع بخشى از مشكلات كارش و نيازهاى پشتيبانى گفت. از دخالت ديگران گله كرد و خواستار تعیین حدود وظايف و اختيارات مشخص شد.
آقاى [مرتضی] الويرى، [دبیر شورای عالی مناطق آزاد کشور] آمد. توضيحاتى براى امور مناطق آزاد داد و خواستار تسريع در تصويب آييننامهها و تسهيلات براى تحويل گاز شد. آقاى كمال خرازى، [نماینده دایم ایران در سازمان ملل] آمد. از اينكه فشارهاى آمريكا براى منزوى كردن ايران بىثمر مانده و ما موفق شديم، مشكل بدهىهاى معوقه را با آلمان، علىرغم مخالفت آمريكا حل كنيم، اظهار خوشحالى كرد. خواستار پيام نوروزى من براى ايرانىهاى خارج از كشور شد.
دكتر عادلى آمد. پيشنهادهای بانك مركزى براى كنترل قيمت ارز و كم كردن تقاضاى ارز را آورد. قرار شد در جلسه عصر هیأت دولت مطرح شود. در جلسه عصر هیأت دولت، دربارة وضع ارز مذاكره کردیم. قرار شد نتايج مذاكرات در جلسه كميته بند سه [قانون بودجه] مورد توجه باشد.
افطار كاركنان دفتر و اعضاى خانواده آنها میهمانم بودند. بعد از افطار صحبت كوتاهى برايشان كردم. شب، كميته تنظيم ارز با حضور آقايان عادلى، محمدخان، [ابراهیم] شيبانى و [یحیی] آلاسحاق جلسه داشت. قرار شد رشد نقدينگى مهار شود. استفاده از واريزنامه صادرات براى واردات با تأخير انجام شود. سكه بهار آزادى بفروشيم و همچنین مبالغي ارز در بازار تزريق كنيم. رييس بانك مركزى، استحكام وضع ارز و حل معوقهها و داشتن ارز كافى در سال 1373 را [برای مردم] توضيح بدهد و مانع ورود و اقدامات شركتهاى دولتى بشويم.
سال ۱۳۷۳
دیشب بالاخره نزديك ساعت یازده شب، تلويزيون اطلاعيه دفتر رهبرى مبنى بر رؤيت هلال شوال و عيد بودن فردا را اعلان داشت و امروز در منزل آیتالله خامنهاى مطلع شدم كه قبل از ايشان، اوایل شب بعضى از علماى قم اعلان عيد كرده بودند كه عملاً رهبرى را در مقابل عمل انجام شده قرار دادهاند. نماز عيد توسط رهبرى انجام شد.
ساعت ده به دفتر رهبرى رفتم. در جلسهاى، جمعى از طلاب ايرانى و خارجى عمامهگذارى داشتند. در مراسم ديدار عيد، من تبريك گفتم و صحبت كوتاهى کردم و رهبرى هم صحبت كردند.
به دفترم رفتم. با محافظان و كاركنان دفتر، ديدارى بود؛ عيدى دادم. سپس جلسهاى براى مبارزه با قاچاق کالا، با حضور فرماندهان سپاه و ناجا و وزارت كشور و آقاى ميرزاده داشتيم. درباره چگونگى اقدام و استفاده از امكانات بحث شد و ناتمام ماند.
به خانه آمدم. بچهها آبعلى رفتهاند. عفت در خانه بود. عصر براى افتتاح اولين فروشگاه زنجيرهاي شهروند رفتيم كه شهردارى تهران در بيهقى، [واقع در میدان آرژانتین] ساخته است. عظيم و مرتب است، با حدود دوازده هزار قلم كالاى مرغوب و با سيستم كاملاً ماشينى و 97 درصد كالاها ساخت ايران كه شكوهمند است. سپس [آقای غلامحسین کرباسچی]، شهردار تهران گزارش داد و من هم توضيحاتى در منافع اين اقدام و برنامه تنظيم بازار و توزيع دادم . عفت هم شركت كرده و پسنديده بود. ياسر و مهدى هم بودند.
سال ۱۳۷۴
در منزل بودم. بیشتر به استراحت گذشت. دفتر فرهنگ و معارف دفتر تبلیغات اسلامی قم، جزوهای به عنوان نمونه طرح فرهنگ موضوعی قرآن برای کلید قرآن فرستاده بود. بررسی کردم؛ خیلی ناقص است. ظهر همشیره فاطمه و بعضی دیگر از بستگان و بچهها جمع بودند.
مراجعات زیادی از سوی وزارت کشور و بازرسی ویژه [دفتر رئیس جمهور] و جاهای دیگر بر سر مسأله تبلیغات انتخابات بود. کمیسیون نظارت، پلاکاردها را مخالف قانون دانسته و پیشنهاد جمعآوری آنها را دارد که کار مشکلی است و فضای انتخابات را سرد میکنند.
آقای محسن رضایی، [فرمانده کل سپاه] از اصفهان تلفنی گفت، تجدید نظر شورای نگهبان و رد مجدد بعضی از نامزدها- منجمله سه نفر در اصفهان- باعث ناراحتی بعضی از مردم شده است. گویا بعد از تأییدها، وزارت اطلاعات، مطالب جدیدی در مورد چند نفر مطرح کرده که به پنج نفر گفتهاند، استعفا بدهند و یک نفر هم سلب صلاحیت شده است. بحث خلاف قانونبودن تبلیغات جاری جدی شده و شورای نگهبان هم به همین نتیجه رسیده است. برای علاج، تلفنی با رهبری و آقایان [احمد]جنتی، [محمد] امامیکاشانی و [حسن] حبیبی و [عطاءالله] مهاجرانی صحبتکردم.
سال ۱۳۷۵
از منزل، برای افتتاح همایش «مروری بر حقوق زنان در قوانین مدنی ایران» به دانشگاه شهید بهشتی رفتیم. عفت هم همراه من بود. فاطی این همایش را برقرارکرده و اداره میکند و به اصرار او پذیرفتم. قبل از من، او نطقی خواند؛ بد هم نبود. سپس من در توجه اسلام به حقوق زن، به طور متعادل و مطابق فطرت، سخنرانی کردم.[۱]
به دفترم رفتیم. [آقای علیرضا مرندی]، وزیر بهداشت و معاونان و [آقای حمید میرزاده]، رییس سازمان برنامه و بودجه، برای مسأله کمبود اعتبارات وزارت آمدند. بعد از بررسی، قرار شد فعلاً ۱۰ میلیارد تومان بدهند و برای ۲۰ میلیارد تومان دیگر، مورد درخواست بررسی شود. آقای سیدمرتضی عسکری[۲] آمد. برای مدارس تربیت مبلغ استمداد کرد و برای توجه بیشتر به مشکلات عراقیهای مهاجر به ایران، توصیه کرد. مصاحبه رادیو تلویزیونی برای سفر به بوشهر داشتم.[۳] عصر آقای [محمدرضا] نوری [شاهرودی]، سفیرمان در عربستان سعودی آمد. گزارش اقدامات در جهت ترمیم سردی روابط را داد. به آینده خوشبین است و از تأثیر زیاد سفر خانواده به عربستان، در بهترشدن روابط گفت.
شورای عالی امنیت ملی جلسه داشت. دربارة خطر تجاوز آمریکا و پیغام آمریکا، توسط آقای نیازاُف، بحث شد؛ قرار شد جوابی بدهیم. دربارة مسائل با آلمان، بر سر دادگاه میکونوس و با ترکیه، بر سر اخراج سُفرای دو کشور، بحث و تصمیمگیری شد. آقای [علیمحمد] بشارتی [وزیر کشور]، گزارش زلزله اردبیل را داد که بیش از ۵۰۰ کشته و هزاران مجروح دارد.[۴] قرار شد، برای بررسی کمکها، هیأتی بفرستم. شب، دکتر [حسن] روحانی آمد و دربارة احتمال نامزدی برای ریاستجمهوری، مشورت کرد و سرانجام گفت، نامزد نخواهد شد.