روند رو به افزایش شیوع کرونا در روزهای گذشته نسبت به مدت مشابه در اردیبهشت ماه سبب شد که یک بار دیگر حرف و حدیث‌هایی از اعمال محدودیت‌ها شنیده شود.
اگرچه رئیس جمهور در هفته گذشته اعلام کرد که «محدوديت‌های شديد اسفند و فروردين مد نظر نيست» اما به نظر می‌رسد در برخی استان‌ها شرایط به گونه‌ای پیش می‌رود که ممکن است به شکل مجزا برای آنها محدودیت‌هایی در نظر گرفته شود. تامین نیازهای اقتصادی در کنار میزان خستگی و کلافگی مردم از شرایط پیش آمده و نبود یک درمان مشخص برای کرونا سبب شده وضعیتی ایجاد شود که می‌شود روی آن نام «بلاتکلیفی» گذاشت.
کرونا در انتظار رفع محدودیت‌ها
از روزی که محدودیت‌های مربوط به جلوگیری از شیوع کرونا برداشته شد، کشور با روند افزایشی در تعداد افراد مبتلا و مرگ‌ومیر ناشی از کرونا روبه‌رو شده است. اگر چه پیش از آن هم محدودیت‌های چندان سفت و سختی وجود نداشت، اما در مواردی مانند ممانعت از سفرهای بین شهری تاثیر زیادی در کاهش و کنترل شیوع کرونا گذاشته بود، محدودیتی که به محض برداشته شدن به‌ویژه در ایام تعطیلات تاثیرش را در افزایش موارد ابتلا به کرونا نشان داده است.
با توجه به دوره پنهان 14روزه کووید19 حالا شاهد آن هستیم که بعد از تعطیلات عید فطر و همچنین تعطیلات مربوط به نیمه خرداد و شروع مسافرت‌ها آمارها رو به افزایش است؛ طوری که در هفته گذشته، مصادف با 25خرداد تعداد فوتی‌های ناشی از کرونا از مرز 100نفر گذشت و با ثبت 107فوتی مجدد تعداد کشته‌ها سه رقمی شد، روندی که در روزهای بعد از آن با تعداد فوتی‌های 113نفر، 115نفر و 120نفر در چهارشنبه 28خرداد ادامه پیدا کرد تا این‌که روز پنجشنبه گذشته مجدداً فوتی‌ها با ثبت عدد87نفر به زیرِ صد تن رسید، اما این عدد فقط برای 24 ساعت ثابت ماند تا آنکه، همین روند متغیر سبب شد بار دیگر جمعه 30 خرداد سخنگوی وزارت بهداشت از ثبت 120نفر فوتی خبر بدهد.
با توجه به همین الگو می‌شود انتظار داشت در هفته‌های آینده خبرهای چندان خوبی در راه نباشد. به دنبال تعطیلات هفته گذشته و افزایش سفرهای بین شهری ممکن است حدود دو هفته بعد یعنی بعد از عبور از دوران 14روزه پنهان بودن کرونا شاهد جهش مجدد بیماری باشیم، چرا که تنها در یک مورد، آن طور که مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان مازندران اعلام کرد در روزهای گذشته بیش از 212هزار خودرو به استان مازندران وارد شدند.این مسئله در کنار وضعیت مشابه سایر استان‌های جذب کننده مسافر، خود زنگ خطر دیگری برای افزایش تعداد مبتلاها است.
کرونا مترصد خستگی مردم
اما از سوی دیگر تنها رفع محدودیت‌های تردد بین شهری نمی‌تواند سبب افزایش مجدد شیوع کرونا باشد. با کمی تردد در سطح شهر به خوبی می‌شود احساس کرد که شهروندان نسبت به رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی بی‌تفاوت هستند، یا به تعبیر «غلامرضا لطیفی» معاونت آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی تهران، مردم از این وضعیت خسته شده‌اند.
لطیفی در این باره به ایسنا گفته که «ما انسان‌ها موجودات اجتماعی هستیم و بسیاری از رفتارهای ما تابع عادت‌ها است. یکی از دلایلی که مردمِ برخی مناطق، حاضر به رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی و حفظ فاصله‌گذاری اجتماعی نیستند، خستگی و کلافگی اجتماعی است.» در همین رابطه مینو محرز، عضو کمیته کشوری مبارزه با بیماری‌های واگیردار وزارت بهداشت روز گذشته گفت که «به دلیل طولانی شدن مدت زمان، این ویروس برای همه جهانیان خسته و کسل کننده شده است، اما متاسفانه در این میان، جوانان تقریبا رعایت نمی‌کنند. در حالی که متصل کننده زنجیره بیماری از جامعه به خانواده هستند.
از سویی دیگر وقتی همه مراکز بازگشایی شد، خانواده‌ها به بهانه این‌که در دوران قرنطینه حوصله‌شان سر رفته به این مراکز مراجعه کردند. این مراجعه اگر با رعایت فاصله‌گذاری فیزیکی و پروتکل‌های بهداشتی بود مشکل‌آفرین نبود، اما متاسفانه مسایل جدی گرفته نمی‌شود.» این در حالی است که بخش دیگری از سهم افزایش آمار کرونا در این روزها به وسایل حمل و نقل عمومی برمی‌گردد.
با مشاهده تصاویر و گزارش‌‌های میدانی از اتوبوس‌ها یا مترو در تهران شاهد این هستیم که به هیچ وجه امکان رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی وجود ندارد. اگرچه متروی تهران برخی از صندلی‌ها را برای رعایت فاصله حدود یک متری با علامت‌گذاری مشخص کرده است، اما در ساعت شلوغ و پر تردد باید گفت هیچکدام از این موارد رعایت نمی‌شود. شاید با افزایش قطارها و کاهش سرفاصله تردد آنها در خطوط مترو می‌شد از ظرفیت انتقال ویروس در مترو کاست، اما گویا چنین امکانی بیشتر از وضع موجود مهیا نیست.
کرونا دعوت به مراسم عروسی و عزا
یکی دیگر از عوامل شیوع مجدد کرونا حداقل در بعضی از شهرها برگزاری مراسم ازدواج برای عروس و دامادهایی است که نه می‌خواهند بدون برگزاری مراسم ازدواج راهی خانه بخت شوند و نه تحمل صبوری بیشتری را دارند.
با شیوع این ویروس بعضی از زوج‌های جوان تصمیم گرفتند بدون برگزاری مراسم ازدواج زندگی زیر سقف مشترک را شروع کنند و هزینه سنگین مراسم را هم در همین روزهای اول زندگی اصطلاحاً «به زخمی بزنن»، اما در این بین گروهی بودند که هم عجله برای این شروع خجسته داشتند چرا که احتمالا کلی هزینه اجاره خانه و تهیه لوازم داده بودند و هم نمی‌خواستند بدون مراسم ازدواج وارد زندگی مشترک شوند. همین مسئله با توجه به تعطیل بودن تالارها سبب شد با پدیده‌ای به نام «عروسی زیر زمینی» رو به رو شویم.
برگزاری مراسم مخفیانه آنطور که مثلا معاون وزارت بهداشت در یک مورد می‌گوید در کارواش، یا در باغ ویلاها حالا از عوامل جدید ویروس شده است. در یک مورد به گفته فاطمه نوروزیان، مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان «در یک مراسم عروسی به دلیل حضور فردی که به کرونا مبتلا بود و به علت رعایت نکردن شیوه‌نامه بهداشتی همچون رعایت فاصله فیزیکی و استفاده نکردن از ماسک، ۵۴ نفر به کرونا مبتلا شدند.»
نوروزیان به خبرگزاری صدا سیما گفته بود که فقط در یک مهمانی در بندرعباس 73نفر دیگر به کرونا مبتلا شده‌اند.در مورد مشابه دیگر سیمین خیاط‌زاده، رئیس گروه بیماری‌های واگیر مرکز بهداشت آذربایجان شرقی خاطرنشان کرده که «بعد از هر مراسم عروسی و عزا حدود ۵۰ نفر مبتلا به کرونا در هر خانواده شناسایی می‌کنیم.» در همین رابطه ایرج حریرچی معاون وزیر بهداشت هفته گذشته در سفری که به سنندج داشت از مردم خواست «از حضور در تجمعات و مراسمات عروسی و ختم خودداری کرده و پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند.»
کرونا در انتظار اعمال مجدد محدودیت‌ها
حالا به نظر می‌رسد در حالی که کووید19 به شکل‌های مختلف در حال تلاش برای مبتلا کردن نوع بشر به خودش است، انسان امروزی در یک دایره‌ای از محدودیت‌های فنی و اجتماعی در برابر آن بلاتکلیف شده است. کرونا در حالی که گفته می‌شد چندان اثری بر کودکان ندارد، به گزارش سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان پنجشنبه هفته گذشته جان یک کودک 10ساله را گرفت تا شاید هشداری برای خانواده‌ها باشد. نمونه‌هایی از این دست و تغییر رفتار کرونا و همچنین متفاوت بودن میزان اثرگذاری این ویروس در شهرهای مختلف حالا سبب شده که صحبت‌هایی از واگذار کردن برخی اختیارات به استان‌ها برای اتخاذ تصمیم‌های بومی به میان بیاید.
حریرچی در سفر هفته گذشته به کردستان گفت که باید اختیارات بیشتری به استان در خصوص چگونگی مدیریت بیماری کرونا داده شود تا مدیران استان بتوانند تصمیمات مناسب با شرایط اتخاذ کنند.» همچنین رضا نجاتی سخنگوی ستاد مدیریت بیماری کرونا در خوزستان روز گذشته گفت «در نشست ستاد ملی مدیریت کرونا مقرر شد به استان‌هایی که وضعیت قرمز دارند اختیاراتی داده شود تا بنا بر گزارش دانشگاه‌های علوم پزشکی نسبت به اعمال محدودیت‌ها اقدام کنند.» نجاتی ادامه داد که «از این رو احتمال بازگشت محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها در این استان وجود دارد و منتظر نظر کارشناسی دانشگاه علوم پزشکی و مصوبات ستاد ملی کرونا تا هفته آینده هستیم.»
همچنین روز گذشته سید حسن اینانلو، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی البرز گفت که «استان البرز وارد پیک دوم بیماری شده و آمار بستری و مرگ و میر به طور جدی در حال افزایش است. اگر درصد ابتلای جامعه بدون افزایش مرگ و میر بالا می‌رفت بهترین دستاورد بود، چرا که باعث ایمنی جمعیتی می‌شد و واکسیناسیون طبیعی اتفاق می‌افتاد، ولی متاسفانه آمار مرگ هم در حال افزایش است، لذا بازنگری مجدد باید در برنامه‌ریزی‌ها صورت گیرد.»
در خصوص بازگشت محدودیت‌ها محمدرضا رضانیا، سخنگوی شورای سلامت کیش در گفت‌وگویی که روز گذشته داشت از بازگشت برخی محدودیت‌ها خبر داده است.وی عنوان کرده «برگزاری همایش‌ها، نمایشگاه‌ها، مجامع و گردهمایی‌ها، مراسم مانند عقد، عروسی، جشن تولد و عزاداری به علت شرایط ویژه منطقه تا اطلاع ثانوی ممنوع است.
همچنین برگزاری کنسرت‌ها نیز تا اطلاع ثانوی ممنوع و بازگشایی مهدکودک‌ها که بنا بر مصوبه شورای ملی کرونا قرار بود از اول تیر در مناطق سفید انجام شود تا اطلاع ثانوی تعطیل هستند.»در این بین آنطور که به نظر می‌رسد برای در امان ماندن از شر این ویروس چاره‌ای جز رعایت پروتکل‌های بهداشتی نیست.
تاکید بر استفاده از ماسک در این روزها بر خلاف روزهای ابتدایی شیوع کرونا از دیگر توصیه‌های انجام شده است. این وضعیت به تعبیر حریرچی می‌تواند تا سال آینده یعنی حدود یک سال یا بیشتر، حداقل تا زمانی که بشود از وجود یک دارو یا واکسن تاثیرگذار مطمئن شد ادامه داشته باشد. حالا باید دید در این شرایط بلاتکلیفی ایجاد شده پایان کرونا چگونه خواهد بود؟
روزنامه همدلی
