روزنامه اینترنتی فراز نوشت: تورم افسار گسیخته قیمت کالا‌های اساسی و خوراکی، حالا حتی در آمار‌های رسمی هم مشهود است. این بار نوبت به برنج وارداتی رسیده و آن طور که آمار‌های رسمی می‌گوید این کالای استراتژیک برای دومین بار طی سک سال گذشته تا کنون، افزایش قیمت را تجربه کرده است.
با توجه به اینکه نیاز کشور سالانه ۳ میلیون تا ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تن برنج است، واردات این کالای استراتژیک محدود و ارز ۴۲۰۰ تومانی واردات قطع و ارز نیمایی جایگزین آن شد. با اینکه مسئولان وزارت جهاد کشاورزی تأکید می‌کنند تولید و تأمین برنج برای نیاز مصرفی کمبودی ندارد، اما متوسط قیمت برنج براساس آمار رسمی طی ۳ ماه ۱۶ درصد افزایش یافته است، هر چند افزایش قیمت‌ها در بازار بیشتر از این عدد است. این در حالی است که جدید‌ترین آمار نشان می‌دهد قیمت برنج وارداتی در مقایسه با سال گذشته رقمی در حدود ۸۵ درصد افزایش یافته است.
بررسی گزارش‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد سال ۹۸ در مقایسه با سال گذشته آن، قیت برنج وارداتی رقمی در حدود ۵۵ درصد افزایش یافت.
اما در حالی که انتظار می‌رفت با اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی به وردات این کالای استراتژیک، قیمت این محصول کنترل شود، اما با حذف توقف تخصیص ارز دولتی، حالا گرانی به بازار برنج هم رسیده است.
تورمی چند باره
هر کیلوگرم برنج خارجی در تیرماه سال گذشته ۸۸۰۰ تومان بوده که در تیرماه امسال با رشد ۸۵ درصدی به ۱۶ هزار و ۴۰۰ تومان رسیده است. همچنین هر کیلو از آن در خردادماه ۱۳ هزار و ۸۰۰ تومان قیمت داشته که تا تیر ماه با رشد ۱۸.۲ درصدی همراه شده است.
واردکنندگان و فعالان بازار خرده فروشی، قطع ارز ۴۲۰۰ تومانی را مؤثرترین عامل در افزایش قیمت برنج عنوان می‌کنند، اما تولید‌کنندگان عوامل دیگر مانند افزایش هزینه‌های تولید مانند هزینه نهاده‌ها، کارگر و حمل و نقل را علاوه بر قطع ارز دولتی برنج وارداتی، دلیل رشد قیمت برنج داخلی در بازار عنوان می‌کنند.
مخالفان و موافقان واردات
در این باره لزوم واردات برنج به کشور، اظهار نظر‌های متفاوت و البته مخالفی شنیده می‌شود. تولید کنندگان میزان برنج تولید شده از سوی کشاورزان را برای تامین نیاز داخل بازار کافی می‌دانند، اما در مقابل، وارد کنندگان بر این باور هستند واردات موجب شکسته شدن قیمت‌ها در بازار می‌شود.
برخی از وارد کنندگان بر این باور هستند که واردات برنج در هیچ زمانی موجب کاهش قیمت برنج داخلی نشده است، اما کاهش یا قطع واردات و افزایش قیمت برنج وارداتی قطعاً باعث افزایش قیمت برنج داخلی است؛ پس نمی‌توانیم بسادگی از این موضوع صرفنظر کنیم و بگوییم، چون برنج در داخل تولید می‌شود نیازی به واردات نداریم.
مشتری برنج خارجی بیشتر است
گفته می‌شود ۶ دهک اول درآمدی، مشتری برنج خارجی هستند و توان مالی برای خرید برنج ایرانی ندارند. دهک‌های متوسط به بالا برنج ایرانی مصرف می‌کنند، بنابراین نمی‌توان با کاهش واردات نیاز چند دهک را در معرض تهدید قرار داد، چون با آنچه در بازار می‌بینیم این است که برنج داخلی با کاهش واردات ارزان نمی‌شود.
از سوی دیگر ارز نیمایی فقط به ۵۰ درصد واردات پرداخت می‌شود و ۵۰ درصد دیگر از نیاز ارزی باید از ارز صادرکنندگان تأمین شود که حدود هزار تومان گران‌تر از ارز نیمایی است. این موضوع هم بر افزایش قیمت برنج وارداتی تأثیر دارد.
نکته دیگری که در این باره مطرح شده است در رابطه با قطع ارز دولتی ممکن است. این که برخی واردکنندگان واردات را از طریق قاچاق و مبادی غیررسمی انجام دهند تا هزینه‌های آن‌ها کمتر شود.
دست نیما در گرانی
با قطع ارز ۴۲۰۰ تومانی واردات برنج و تخصیص ارز نیمایی برای واردات، می‌توان گفت: با توجه به نرخ ۱۶ هزار تومانی ارز نیمایی، هزینه واردات ۴ برابر شده است. مرکز آمار نیز در گزارش خود بر این نکته تأکید کرده که اعداد مربوط به افزایش قیمت برنج، کمترین و بیشترین میانگین در سطح استان‌ها است و بدیهی است کمترین و بیشترین مشاهدات با دامنه بیشتری از این اعداد می‌باشد.
سال گذشته این مرکز اعلام کرد قیمت یک کیلو برنج درجه یک ایرانی از ۲۲۷۰۰ تومان در خرداد سال ۹۷ به ۲۵۹۰۰ تومان در تیرماه رسیده رسیده است که رشد ۱۴ درصدی را در یک سال نشان می‌دهد. همچنین در این بازه زمانی متوسط قیمت یک کیلو برنج خارجی در سال ۹۷ در حدود ۸۹۰۰ تومان بود که این عدد در خرداد ۹۸ به ۱۳۸۸۰ تومان رسید. رشدی معادل ۵۵.۷ درصد را در یک سال نشان می‌دهد.
