شاید تا چند ماه قبل اگر یک نفر کنار دست شما ده تا عطسه هم می کرد، زیاد مهم نبود. اما این روزها، شنیدن صدای هر عطسهای، هراس به جان ما میاندازد.
با نزدیک شدن به آغاز فصل پاییز، روزهای سرد سال هم از راه میرسد. روزهایی که به دلیل تغییرات جوی، با شیوع بالای سرماخوردگیها همراه است. اما، پاییز ۹۹ یک تفاوت با پاییزهای گذشته دارد و آن هم مهمان ناخوانده ای به نام ویروس کرونا است.
این ویروس منحوس و در عین حال خطرناک، پاییز امسال را نگران کننده ساخته است. زیرا، علاوه بر اینکه باید مراقب باشیم تا سرما نخوریم، بایستی از خودمان در برابر این ویروس محافظت کنیم.
به گفته پزشکان، در رابطه با همه گیری کووید ۱۹، دو مسیر انتقال اصلی در نظر گرفته میشود. اولین مسیر انتقال از طریق قطرات تنفسی هنگام عطسه، سرفه یا صحبت کردن است. دومین مسیر انتقال از طریق تماس دست به دست، دست به سطوح و…، است که منجر به آلوده شدن دست و در نهایت با تماس دست آلوده، ویروس به بدن منتقل میشود.
بنابر آنچه ویروس شناسان عنوان میکنند، میزان دوز ویروس و زمانی که فرد در معرض آن قرار میگیرد برای برخی بیماریها ارتباط مستقیمی با ابتلاء به بیماری خواهد داشت. اما آیا دوز ابتدایی ویروس کرونا و مدت زمان مواجهه با ویروس با احتمال ابتلاء به بیماری مرتبط است.
بر اساس شواهد موجود تا این زمان، برای اینکه فردی به بیماری کووید ۱۹ مبتلا شود لازم است با دوز مشخصی از ویروس مواجهه یابد. بر اساس فرمول منتشر شده در برخی مطالعات، ابتلاء به این بیماری حاصل ضرب مواجهه با دوز مشخصی از ویروس و مدت زمان مواجهه است.
بر اساس مطالعات انجام شده روی ویروس «مرس» و «سارس»، تخمین زده میشود هزار ذره ویروسی برای ایجاد عفونت لازم است. یک سرفه حدود ۳ هزار قطره رها میکند و قطرهها با سرعت حدود ۸۰ کیلومتر در ساعت میتوانند حرکت کنند. اغلب قطرهها بزرگ هستند و به سرعت میافتند اما تعداد زیادی از آنها در هوا باقی مانده و میتوانند در چند ثانیه طول یک اتاق را بپیمایند.
هر عطسه حدود ۳۰ هزار قطره رها میکند که تا ۳۲۱ کیلومتر در ساعت میتوانند پیمایش کنند. اگر فردی مبتلا باشد، قطرات در هر سرفه یا عطسه او ممکن است حاوی ۲۰۰ میلیون ذره ویروسی باشند. اگر فردی نزدیک بیمار باشد و بیمار مبتلا مستقیماً به سمت او عطسه یا سرفه کند احتمال خیلی زیادی دارد که هزار ذره ویروس را استنشاق کرده و به بیماری مبتلا شود. حتی اگر آن سرفه یا عطسه به سمت فرد نباشد، برخی قطرات آلوده کوچک میتوانند چندین دقیقه در هوا معلق بمانند. اگر فردی چند دقیقه بعد از آن عطسه یا سرفه نیز به اتاق وارد شود و چند نفس بکشد احتمال دارد که ویروس لازم برای مبتلا شدن را دریافت نماید. در حالی که اگر به اتاقی که شخص آلوده در آن تنفس میکند وارد شود، ممکن است ۵۰ دقیقه یا بیشتر طول بکشد تا یک دوز عفونی را استنشاق کند.
قطرات ناشی از تنفس، سرعت پایینی داشته و به سرعت سقوط میکنند. به دلیل عدم نیروی بازدمی در یک تنفس، ذرات ویروسی از نواحی پایینی دستگاه تنفسی خارج نمیشوند. قطرات تنفسی ناشی از نفس کشیدن تنها حاوی سطوح پایینی از ویروسها هستند. صحبت کردن نیز رهاسازی قطرات تنفسی را ۱۰ برابر افزایش میدهد. پنج دقیقه صحبت کردن نزدیک با فرد مبتلا لازم است تا فرد سالم، دوز مورد نیاز برای بیمار شدن را دریافت نماید. بنابراین هر فردی که در یک فضای بسته، مانند دفتر کار مدتی با فرد مبتلا بماند، پتانسیل ابتلاء را دارد.
دو عامل مؤثر بر ابتلاء به بیماری کووید ۱۹، دوز (تعداد ویروس) و زمان مواجهه است. به طور خلاصه در معرض عطسه و سرفه قرار گرفتن، پنج دقیقه صحبت، یا حدود ۵۰ دقیقه قرار گرفتن در یک مکان بسته با فرد مبتلا خطر بیمار شدن را در افراد سالم به طور قابل توجهی افزایش میدهد.
در این روزها، رعایت پروتکلهای بهداشتی و استفاده از ماسک، حداقل کاری است که میتواند از ما در برابر بیماریهای خطرناک ویروسی، محافظت کند. اگر میخواهیم به سلامت از پاییز و زمستان عبور کنیم، بهتر است که پروتکلهای بهداشتی را جدی بگیریم.
مهر