سرویس تاریخ «انتخاب»؛ روایت روزنامه «اطلاعات» از کشف تصویر ۱۱۵۴ ساله نبرد کاوه آهنگر با ضحاک، در تاریخ ۲۲ شهریور ۱۳۵۵، را در این گزارش بخوانید.
در این مطلب آمده است:
تصویر کنده‌کاری شده ضحاک ماردوش بر روی تخته‌هایی ضخیم طی یک حفاری پیدا شد. این اثر منحصر بفرد که هنوز به طور کامل از زیر خاک بیرون کشیده نشده از نفیس‌ترین و تاریخی ترین آثاری است که تابحال در حفاریهای باستان شناسی بدست آمده است.
دانشمندان شوروی، دستیابی به این اثر با ارزش، هیجان زده شده و آنرا بعنوان یک شاهکار بزرگ حفاریهای باستان شناسی قلمداد کرده‌اند.
باستان‌شناسان و هنرمندان روسی وابسته به آزمایشگاه تاجیکستان پس از مطالعات فراوان درحوالی قصبه "شهرستان" (در تاجیکستان) حفاری کردند.
آنها در عمق زمین به قشر نازکی به زغال بر خوردند و ظواهر قضیه نشان می‌داد که در زیر قشر ذعال، اثر بسیار مهمی نهفته است.
دانشمندان شوروی معتقدند که در استناد تصویر پیدا شده به ضحاک ماردوش (حاکم ستمگر ایرانی که با قیام کاوه آهنگر سرنگون شد) نباید شک کرد زیرا این تصویر در تالار سلطنتی کاخ حکمرانان دولت آسیانه میانه قدیم که ویرانه‌های پایتخت آن در نزدیک قصبه «شهرستان» قرار دارد بدست آمده است.
در این حفاریها، باستان شناسان روسی مقادیر زیادی از لوازم خانگی، زینت آلات، اسلحه، آثار تزئینی مربوط به زمان قبل از استیلای اعراب بر ایران آن زمان بدست آوردند و همچنین معلوم شد که در حریق بزرگ ۱۱۵۴ سال پیش، این کاخ اگرچه در زیر خاک مدفون شد، اما آرایش معماری آن تا حدودی باقی ماند.
دانشمندان روسی معتقدند که هنگام آن حریق بزرگ، تصویر ضحاک که در مدخل تالار سلطنتی قرار داشت، بشدت سوخت و از طرف صورت به زمین افتاد و همین مسئله آنرا از محو شدن کامل نجات داد.
داستان مبارزه کاوه آهنگر و طرفدارانش را با ضحاک ستمگر، فردوسی، حکیم بزرگ ایران در سده دهم میلادی به نظم درآورده است و با آنکه تصویر کشف شده بسیار قدیمی‌تر از شاهنامه فردوسی است اما پرفسور نعمت اوف با مقایسه رویدادهای مختلف شاهنامه با تصویر پیدا شده، تطابق کامل آنها را باهم اثبات می‌کند
