عبدالله گل: آیا مقامات ترکیه از توهم خارج می شوند؟

عبدالله گل رئیس جمهور ترکیه در مصاحبه با مجله «فارین پالیسی» گفت که توسعه برنامه هسته ای ایران را درک می کند و با حمله نظامی مخالف است.

به گزارش «تابناک»، رئیس جمهور ترکیه در این مصاحبه ضمن بیان این که علاقه ایران به گسترش برنامه هسته ایش را درک می کند، اضافه می کند که البته در مورد برنامه تهران برای ساخت بمب اتم نمی تواند دلیلی پیدا کند.

وی همچین گفته است از جمله کسانی می باشد که معتقد است گره بین ایران و غرب باید از طریق دیپلماسی حل شود. گل همچنین با اشاره به ادعاهای اسرائیلی ها در مورد به راه انداختن جنگ می گوید که به نظر او جنگ اشتباه است.

گل می گوید «چه از کشوری خوشمان بیاید یا نیاید، هر کشوری افتخار و احساسات ملی خودش را دارد. منظورم این نیست که احساس تهدید در بخشی از اسرائیل را به هرحال نادیده بگیریم، اما بسیار مهم است که مسائل را از دیدگاهی وسیع تر ببینیم».

روزنامه «تودی زمان» ترکیه همچنین به سخنان مشابه گل در نوامبر گذشته اشاره می کند که گفته بود برای درک دلایل اساسی ایران که علی رغم تحریم های گزنده اقتصادی مصمم به ادامه برنامه هسته ای مورد ظنش است، باید خودمان را جای ایران بگذاریم.

وی همچنین با اشاره به روابط کشورش با اسرائیل می گوید که مقصر اصلی در این مورد اسرائیل است. گل به حمله کماندوهای اسرائیلی به کشتی حامل کمک های انساندوستانه مرمره اشاره می کند و می گوید «این چیزی نیست که بتوانیم فراموشش کنیم. و تا زمانی که اسرائیل کارهای لازم را انجام ندهد کسی نمی تواند از عادی سازی روابط صحبت کند».

وی همچنین با اشاره به تحولات سوریه می گوید «به نقطه ای رسیده ایم که قابل بازگشت نیست» و ایران و روسیه را ترغیب می کند که نقش فعال تر و سازنده تری در مورد سوریه ایفا کنند. گل می گوید ایران و روسیه جزو جامعه بین المللی هستند و باید با هم برای حل این بحران عمل کنند.

موضع گیری ملایم رئیس جمهور ترکیه در قبال برنامه هسته ای ایران و تلاش برای ابراز همدلی با ایران در حالی صورت می گیرد که نخست وزیر این کشور قبل از انجام گفتگوها در استانبول ایران را به دروغ گویی و وقت کشی متهم کرده بود. حال به نظر می رسد که از ناراحتی مقامات این کشور نسبت به جدیت ایران در تغییر مکان گفتگوها کاسته شده است و با نگاهی درست تر این موضوع را پیگیری می کنند.

از سوی دیگر اگرچه عبدالله گل همچنان به الگو خواندن ترکیه در میان کشورهای مسلمان منطقه اصرار دارد، اما درک وی از جایگاه و نقش ایران در حل مساله سوریه نیز قابل توجه است. برخلاف اظهارات نسنجیده اردوغان در گذشته، گل بدون تعیین تکلیف برای ایران این نکته مهم را در نظر می گیرد که نقش ایران به عنوان عضو جامعه بین المللی و البته بازیگری مهم در منطقه برای حل بحران سوریه غیرقابل چشم پوشی است.

اکنون این سوال مطرح می شود که آیا اظهارات عبدالله گل نشانه ای آغاز روندی جدید از واقع بینی در سیاست خارجی روسیه است و یا باید آن را صرفاً اختلاف نظری میان سران این کشور دانست.

علاوه بر این، باید توجه داشت صرف حرف در این زمینه کافی نیست و تا زمانی که رویه های منطقه ای ترکیه، به ویِژه در مورد سوریه و عراق حالتی مداخله جویانه دارد، سخنان زیبا نمی تواند به اعتمادسازی منطقه ای کمکی کند.