آزمایش خون می‌تواند حقایق بسیاری را در مورد سلامتی فاش کند. بسته به اینکه هدف از انجام آزمایش خون دقیقا چیست، فاکتورهای مشخصی در خون بررسی می‌شود، اما به طور کلی آزمایش خون می‌تواند بیماری‌های زیر را مشخص کند؛
به طور کلی می‌توان گفت که مهمترین نتایج و اطلاعات حاصل از یک آزمایش خون به شکل زیر قابل بررسی است؛
در یک آزمایش CBC سلول‌های خونی به صورت کامل شمرده می‌شوند. یک آزمایش CBC وضعیت پروفایل خونی را از جنبه‌های زیر بررسی می‌کند:
نام دیگر آن آزمایش RBC است که برای بررسی میزان سلول‌های قرمز کاربرد دارد.
نام دیگر آن آزمایش WBC است که وضعیت سیستم ایمنی بدن، عفونت‌ها و ویروس‌ها را بررسی می‌کند.
هموگلوبین و هماتوکریت نیز دو فاکتور مهم دیگری هستند که هر کدام به نوعی به میزان گلبول‌های قرمز موجود در خون اشاره دارند. از طرفی، شمارش تعداد پلاکت‌ها به عنوان عامل اصلی لخته شدن خون نیز در دستور یک تست CBC قرار دارد.
خون‌گیری براساس نیاز ممکن است به صورت وریدی، مویرگی یا شریانی انجام شود، بهترین تکنیک برای جمع‌آوری نمونه خون، استفاده از سوزن‌های مناسب بر اساس شرایط خاص نمونه‌دهنده است. به دلیل اینکه فرایند رگ‌گیری و پیدا کردن رگ مناسب برای ورود سوزن در برخی از افراد با شرایط خاص سخت است، لذا حتما باید از سوزن‌های مناسب استفاده شود تا بیمار کمترین درد و آسیب احتمالی را تجربه کند.
برای مثال در افراد سالمند معمولا به دلیل کهولت سن و وضعیت چروک دستان، پیدا کردن رگ کار سختی است. برای این دسته افراد حتما باید از سوزن‌های نازک‌تر استفاده شود و رگی برای نمونه‌برداری انتخاب شود که کاملا مشخص است.
لازم است همین جا اشاره کنیم که خون‌گیری یا نمونه گیری آزمایش خون یکی از مهمترین بخش‌های آزمایشگاه است که دقت زیادی لازم دارد. خون‌گیری یک مهارت است که نیازمند دانش و اطلاعات کافی در مورد آناتومی بدن و مکانیسم خون رسانی بدن و همچنین محل و نوع رگ‌ها است. انجام خون‌گیری نیز باید طبق اصول و قواعد خاصی انجام شود.
انواع روش‌های خون‌گیری
اغلب آزمایش‌های روتین خون از نوع خون وریدی است. این نمونه‌گیری از قسمت چین داخلی آرنج از رگ وریدی با لمس حالت ارتجاعی رگ و با سوراخ کردن آن با نیدل انجام می‌شود. این نمونه گیری ممکن است با سرنگ یا لوله خلا (سیستم ونوجکت) انجام شود.
در خون‌گیری با سرنگ بعد از بستن گارو و باز و بسته کردن بازو ، خون از شریان وارد ورید می‌شود، ولی از ورید نمی‌تواند برگردد و خون در ورید حبس شده و دچار افزایش فشار می‌شود و با وارد کردن نیدل سرنگ و کشیدن پیستون خون با فشار وارد ستون سرنگ می‌شود. خون‌گیری با سرنگ بسیار مرسوم تر است.
نمونه گیری با لوله خلا مشابه مراحل فوق انجام می شود، با این تفاوت که وسیله خون‌گیری یک نیدل است که به محفظه ای که خلا را اعمال می کند، متصل شده و به لوله مختص به خود برای وارد شدن خون متصل می‌شود. رنگ درپوش لوله‌ها بر اساس نوع کاربرد و ماده ضد انعقاد متفاوت است. این لوله‌ها خلا بوده و تا زمان مکش باید متصل به نیدل باشند. مزایای استفاده از این روش این است که خون‌گیری به اندازه انجام می شود ( نه زیاد نه کم) و درد کمتری را هم برای به همراه دارد.
خون‌گیری شریانی نیازمند اطلاعات دقیق‌تر از آناتومی رگ‌ها است؛ زیرا شریان‌ها عمیق‌تر هستند. این مدل از خون‌گیری بسیار سخت‌تر ازخون‌گیری وریدی است. این نمونه گیری معمولا توسط پزشک انجام می‌گیرد.
خون‌گیری مویرگی معمولا در افراد با رگ‌های نامشخص، نوزادان، افراد تحت شیمی‌درمانی و غیره انجام می‌شود. این نمونه گیری از روی دست یا در مواردی نادرتر از روی پا انجام می‌شود. به دلیل ظرافت مویرگ و امکان پاره شدن آن، این خون‌گیری بسیار سخت است و نیدل خیلی سطحی وارد پوست می‌شود. در نوزادان ممکن است خون‌گیری از پاشنه پا انجام شود که علت آن نرمی پاشنه پا و فراوانی مویرگ در این ناحیه و همچنین کم بودن حجم خون نوزاد است.
شما می‌توانید به کمک مجموعه هوم‌کا آزمایش خون خود را انجام دهید و در کوتاه‌ترین زمان ممکن به جواب آزمایش را در اختیار بگیرید. اگر مایل به ثبت درخواست آزمایش آنلاین هستید، به وبسایت هوم‌کا به آدرس www.homeca.ir سر بزنید یا با شماره 02191025595 تماس بگیرید. منظور ما از آزمایش آنلاین، انجام آزمایش در منزل است و نه در محیط آزمایشگاه. به یاد داشته باشید که برای نمونه گیری خون در منزل فقط محل‌‌های سیاهرگ‌‌های ناحیه آرنج، سیاهرگ‌‌های پشت دست و سیاهرگی که در راستای انگشت شست در طرف کناری مچ قرار دارد، مجاز به خون‌گیری هستند.
در علم پزشکی برای هر کدام از جنبه‌های سلامتی، یک آزمایش جداگانه خون در نظر گرفته شده است. مهمترین اطلاعاتی که یک آزمایش خون در اختیار پزشک قرار می‌دهد، از قرار زیر هستند:
شمارش گلبول‌های قرمز خون می‌تواند اطلاعات بسیار مهمی در رابطه با کم خونی، کمبود آهن و ابتلای فرد به انواع مختلفی از سرطان خون را نشان دهد. چنانچه تعداد این سلول‌ها در خون، از حد نرمال کمتر یا بیشتر باشد، هر کدام نشانگر اختلالات مشخصی هستند.
اگر تعداد گلبول‌های قرمز یا همان RBC بیشتر از رنج طبیعی باشد، ممکن است بدن به بیماری‌های کلیوی، کم آبی و یا به طور کلی، کاهش اکسیژن دچار شده باشد. این در حالی است که بالا بودن مقدار RBC به صورت مستقیم به کم خونی و نارسایی مغز و استخوان اشاره دارد.
شمارش گلبول‌های سفید اطلاعات بسیار مهمی در مورد سلامتی کلی ارائه می‌دهد. زیاد بودن تعداد این گلبول‌ها در خون، نشان‌دهنده درگیری با یک عفونت و یا ویروس است. کم بودن سلول‌های سفید خون، می‌تواند نشان‌دهنده یک بیماری خود ایمنی مانند HIV یا لوپوس باشد. البته گاهی درگیری بدن با عفونت شدید نیز منجر به کاهش مقدار WBC در آزمایش خون خواهد شد.
هموگلوبین نیز مقدار پروتئین حامل اکسیژن در خون را نشان می‌دهد. کم بودن این فاکتور به نوعی نشان‌دهنده کمبود آهن، کمبود فولات، بیماری‌های کلیوی، کم کاری غده تیروئید، کم شدن ویتامین B12 و یا از دست دادن خون زیاد است.
اگر مقدار هموگلوبین بدن بیشتر از حد نرمال باشد، می‌تواند نشان از بیماری‌های ریوی و یا زندگی در ارتفاعات بالا باشد.
هماتوکریت نیز به درصدی از کل حجم خون گفته می‌شود که شامل گلبول‌های قرمز است. تقریبا همان عواملی که باعث کاهش و یا افزایش هموگلوبین می‌شوند، می‌توانند درصد هماتوکریت یا به اختصار HCT را تحت تاثیر قرار بدهند.
