يکشنبه ۲۳ مرداد ۱۴۰۱ | Sunday, 14 August 2022
  • ارتباط با انتخاب
  • |
  • پیوندها
  • |
  • آب و هوا
  • |
  • اوقات شرعی
  • |
  • مجله الکترونیک
  • |
  • نظرسنجی
يکشنبه ۲۳ مرداد ۱۴۰۱ | Sunday, 14 August 2022
  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
جستجو
ویدئو جدیدترین اخبار پربیننده ترین
لایو خبر عکس خواندنی ها اخبار ویژه
  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
  • درباره انتخاب
  • ارتباط با انتخاب
  • پیوندها
  • آب و هوا
  • اوقات شرعی
  • مجله الکترونیک
  • نظرسنجی
  • آرشیو
ویدیو / ایتالیا؛ گیر کردن سارق بانک در تونلی که برای سرقت کنده بود

ویدیو / ایتالیا؛ گیر کردن سارق بانک در تونلی که برای سرقت کنده بود

ویدیو / اولین تصاویر از سقوط مینی‌بوس کارگران به دره در بوشهر

ویدیو / اولین تصاویر از سقوط مینی‌بوس کارگران به دره در بوشهر

ویدیو /  پدیده عجیب از لانه‌سازی مورچگان در دریاچه بختگان

ویدیو / پدیده عجیب از لانه‌سازی مورچگان در دریاچه بختگان

ویدیو / روایت پلوسی از اسناد محرمانه‌ای که ترامپ به سرقت برد

ویدیو / روایت پلوسی از اسناد محرمانه‌ای که ترامپ به سرقت برد

ویدیو / فردوسی پور درباره عدم بازگشتش به تلویزیون: دوست دارم جایی کار کنم تا عزت نفسم حفظ بشم

ویدیو / فردوسی پور درباره عدم بازگشتش به تلویزیون: دوست دارم جایی کار کنم تا عزت نفسم حفظ بشم

تماشا کنید: نردبان سفارت / ۱۱ سال پس از حمله به سفارت انگلیس، حمله کنندگان چه پست هایی گرفته اند؟

تماشا کنید: نردبان سفارت / ۱۱ سال پس از حمله به سفارت انگلیس، حمله کنندگان چه پست هایی گرفته اند؟

کد خبر: ۶۴۳۴۲۳
تاریخ انتشار: ۰۶ : ۱۰ - ۲۸ مهر ۱۴۰۰
اجتماع >> حوادث
پ

از مجموع ۶۰۹ دشت ایران، فرونشست در ۳۰۰ دشت محرز شده

چه فرونشست زمین را یک پدیده شوم بدانیم یا تهدید ملی، مسئله این است که با ادامه روند کنونی برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی، در یک افق بلندمدت نه آب کافی برای مصرف داریم و نه می‌توانیم محصول کشاورزی برای تولید و مصرف داشته باشیم.
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :

همشهری: چه فرونشست زمین را یک پدیده شوم بدانیم یا تهدید ملی، مسئله این است که با ادامه روند کنونی برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی در یک افق بلندمدت نه آب کافی برای مصرف داریم و نه می‌توانیم محصول کشاورزی برای تولید و مصرف داشته باشیم. عبدالله فاضلی، دبیر اجرایی طرح احیا و تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی ایران می‌گوید: دست‌کم ۳۰۰دشت ایران از مجموع ۶۰۹ دشت دچار پدیده فرونشست زمین هستند و اگر مطالعات روی بقیه دشت‌ها صورت گیرد، به‌احتمال زیاد خطر فرونشست و فروچاله‌ها ۸۰ درصد دشت‌های ایران را تهدید می‌کند. این مقام مسئول در شرکت مدیریت منابع آب ایران در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: حد معقول برداشت آب از منابع آب زیرزمینی ایران ۲۷ میلیارد مترمکعب در سال است و هم‌اکنون بالغ بر ۴۲ میلیارد مکعب آب برداشت و به‌صورت بی‌رویه مصرف می‌شود. فاضلی همچنین به مقاومت‌ها در برابر انسداد چاه‌های غیرمجاز اشاره و یادآوری می‌کند که دستگاه‌های متولی و مسئول به‌صورت جزیره‌ای عمل می‌کنند و راه خودشان را می‌روند؛ حتی نمایندگان مجلس هم مطالبات منطقه‌ای خودشان را دنبال می‌کنند؛ تا جایی که برخی جلوی انسداد چاه‌های غیرمجاز را می‌گیرند و برخی نمایندگان بیشتر دنبال منافع و رأی خودشان هستند و در حوزه وزارت کشور فرمانداری اجازه انسداد چاه را نمی‌دهد.  این گفت‌وگو را بخوانید:
 

  • چرا ایران با پدیده پیچیده و خطرناک فرونشست زمین مواجه شده است؟

فرونشست زمین به یک پدیده شوم در ایران تبدیل شده و ازجمله بلاهای جدیدی است که به‌دلیل برداشت بی‌رویه آب از سفره‌های زیرزمینی طی ۴۰ تا ۵۰ سال گذشته تاکنون به کشور تحمیل شده و نظیر بلاهای طبیعی سیل و زلزله، خشکسالی و گردوغبار کشور را تهدید می‌کند. فرونشست زمین محصول اعمال خود ماست و با برداشت بیش از حد از سفره‌های آب زیرزمینی تراز آب کاهش شدید پیدا کرده و باعث شده در اغلب دشت‌های کشور فرونشست رخ دهد.

  • هم‌اکنون وضعیت فرونشست زمین در کشور چگونه است؟

براساس مطالعات سازمان زمین‌شناسی و همچنین سازمان نقشه‌برداری کشور در ۳۰۰ دشت ایران از مجموع ۶۰۹ دشت فرونشست زمین محرز شده است و اگر در بقیه دشت‌ها هم گزارشی منتشر نشده به این دلیل بوده که مطالعات انجام نشده و پیش‌بینی می‌شود با انجام مطالعات در سایر دشت‌های کشور، بیش از ۸۰ درصد دشت‌ها با پدیده فرونشست زمین مواجه شوند و در هیچ دشتی نیست که کسری مخزن نداشته باشیم و سطح آب پایین نرفته باشد. هم‌اکنون هم از حیث وضعیت برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی بیش از ظرفیت آبخوان‌ها، آب برداشت می‌شود.

 

 

  • سطح مطلوب یا معقول برداشت آب چه میزان برآورد شده است؟

اگر بخواهیم سطح برداشت را به وضعیت معقول کاهش دهیم باید برداشت آب در بخش کشاورزی که عمده برداشت برای همین بخش صورت می‌گیرد ۲۷ میلیارد مترمکعب در سال باشد؛ درحالی‌که هم‌اکنون سالانه ۴۲ میلیارد مترمکعب آب برداشت می‌شود. این شکاف باعث شده تا تراز آب در سفره‌های زیرزمینی پایین برود و وقتی آب از داخل منافذ دشت‌ها و خلل و فرج آن تخلیه می‌شود، یک فضای خالی به وجود می‌آید که سنگینی و بار اضافه تحمیلی به این دشت‌ها باعث فرونشست زمین شده و در برخی دشت‌ها دچار فروچاله می‌شود که هم‌اکنون به اشکال مختلف خودش را نشان داده است.

  • نقطه اوج بحران فرونشست بیشتر در کدام دشت‌های ایران مشاهده می‌شود؟

در دشت کبودرآهنگ استان همدان با نوعی فرونشست در شکل فروچاله مواجه هستیم و یک نقطه از این دشت یکباره دچار ریزش می‌شود و پایین می‌رود که این پدیده در دشت‌هایی که زیر مخزن آب یا آبرفت سنگ‌های آهکی باشد، اینطور است که وقتی تراز آب منفی شود، یک دفعه با یک فروچاله دایره‌ای‌شکل با ابعاد مختلف مواجه می‌شویم. تصاویر ماهواره‌ای ۱۰ سال اخیر از دشت کبودرآهنگ نشان می‌دهد تعداد فروچاله‌های ناشی از فرونشست زمین از ۳ به ۱۰ افزایش یافته است. در دشت فیروزآباد استان فارس هم همین وضعیت فروچاله‌ها را شاهد هستیم، اما در اغلب دشت‌های کشور، فرونشست به‌صورت شکاف طولانی در زمین مشاهده می‌شود که نه‌تنها در استان اصفهان که در همین استان تهران و دشت ورامین شکاف‌های طولانی زمین اتفاق افتاده است. در استان البرز هم می‌بینیم که بر اثر فرونشست زمین حتی ساختمان‌ها ترک خورده است که نمونه آن را می‌توانید در مهرشهر کرج ببینید؛ تا جایی که درهای داخلی ساختمان‌ها به‌دلیل فرونشست زمین بسته نمی‌شود و مشکل پیدا کرده است. در دشت کاشان ما شکاف‌های بسیار طولانی را مشاهده می‌کنیم که طول آن به ۴۰ تا ۵۰ کیلومتر هم می‌رسد. جالب اینکه در دشت رفسنجان نخستین فرونشست زمین در دهه ۶۰اتفاق افتاد و الان آبخوان رفسنجان دیگر رمقی ندارد و نبض آن کور شده است. یکی از پیامدهای فرونشست زمین این است که ظرفیت ذخیره‌پذیری آبخوان‌ها کاهش پیدا می‌کند؛ چراکه فضاهای خالی آن برای ذخیره آب از بین می‌رود و دیگر فضا برای جذب آب ناشی از بارندگی زیرزمین وجود نخواهد داشت.

 

 

  • این روزها خبرهای نگران‌کننده‌ای از فرونشست زمین در استان اصفهان به‌ویژه شهر اصفهان منتشر شده که نشان می‌دهد حتی آثار تاریخی این شهر هم آسیب‌های جدی دیده است. وضعیت دشت اصفهان چگونه است؟

 ما در اصفهان با ۲ پدیده مواجه هستیم؛ یکی وضعیت برداشت آب از آبخوان‌هاست که همانند بقیه آبخوان‌های کشور با اضافه برداشت مواجه است و دیگر نقش رودخانه زاینده‌رود و تأثیر آن بر تغذیه آب این استان است؛ چراکه رودخانه زاینده‌رود اصلی‌ترین منبع آبی است که آبخوان‌های این شهر را تا گاوخونی تغذیه می‌کرده و زمانی که آب در این رودخانه جریان داشته، بخشی از آب آن به سفره‌های زیرزمینی منتقل می‌شد و تراز آب را در آبخوان‌ها در وضعیت معقول نگه می‌داشت. الان در این شهر نه‌تنها برداشت آب از آبخوان‌ها ادامه دارد، بلکه ورودی آب به زاینده‌رود متوقف شده و این شریان اصلی خشک شده که نتیجه آن سرعت گرفتن تراز منفی آب در سفره‌های زیرزمینی این شهر است؛ به همین دلیل سازه‌های تاریخی شهر و دشت اصفهان با یک تهدید جدی ناشی از فرونشست زمین مواجه شده‌اند.

  • آیا با ادامه روند فعلی برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی کشور این احتمال وجود دارد که در استان‌های شمالی کشور هم با پدیده فرونشست زمین مواجه شویم؟

از آنجایی که تراز آب در این نقاط بالاست، هنوز گزارشی از فرونشست زمین منتشر نشده؛ هرچند تعداد چاه‌های این مناطق هم بالاست و بیش از حد آب برداشت می‌شود و به جز در دشت بهشهر در سایر دشت‌های شمالی با پدیده بیلان منفی آب مواجه نیستیم. البته در بهره‌برداری آب از منابع زیرزمینی استان‌های شمالی با پدیده بی‌انضباطی شدید در بهره‌برداری از منابع آب مواجه هستیم و بیش از حد چاه حفر شده که ضرورت دارد این چاه‌ها ساماندهی شود.

  • دیوان محاسبات مجلس در گزارش اخیر خود از وضعیت نامناسب انسداد چاه‌های غیرمجاز خبر داده است. دلیل عدم‌پلمب شدن این چاه‌ها چیست و چرا برخورد جدی صورت نمی‌گیرد؟

الان بخشی از اشتغال در کشور بر پایه اقتصاد کشاورزی استوار شده و یکی از علت‌های حفر این چاه‌های غیرمجاز، خرده‌مالکی در بخش کشاورزی است. در این شرایط تعداد زیادی مالک زمین‌های کشاورزی هستند و وقتی نرخ بیکاری بالا و اوضاع اقتصاد کشور بد باشد، کشاورزان برای امرارمعاش و فعالیت کشاورزی خود به حفر چاه به‌صورت غیرمجاز یا بهره‌برداری بیش از حد از منابع آبی روی می‌آورند و دولت هم نیرو و امکان نظارت بر تمامی این چاه‌ها در سراسر کشور را ندارد. وقتی هم بخواهیم این چاه‌ها را ببندیم با مشکلات زیادی مواجه هستیم؛ چون از دادگاه باید حکم گرفته شود. در اجرای احکام هم نیروی انتظامی باید همکاری کند که در اغلب موارد با تأخیر این کار صورت می‌گیرد یا اینکه نیروی کافی وجود ندارد و از سوی دیگر عمده صاحبان این چاه‌ها به‌دلیل فقر اقتصادی مقاومت می‌کنند یا اینکه آدم‌های قدرتمندی هستند و ما با هر دو پدیده مواجه هستیم. برای همین منظور ما یک عزم ملی و واحد نیاز داریم که هم معیشت کشاورزان را تامین کند و هم برخوردها جدی‌تر شود.

  • برای مقابله با فرونشست زمین چه اقدامی باید انجام شود و تا چه زمان فرصت هست؟ آیا منابع بودجه‌ای کفاف می‌دهد؟

در بحث تعادل‌بخشی باید به سمت حل ریشه مشکلات حرکت کنیم و در گام اول اقتصاد و معیشت افراد شاغل که زندگی‌شان وابسته به چاه‌های آب کشاورزی است، تامین شود و سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی شامل گلخانه‌ها، مجتمع‌های کشاورزی و دامداری به‌گونه‌ای افزایش یابد که پوشش‌دهنده نیاز معیشتی کشاورزان باشد تا با مصرف آب کمتر، برداشت بیشتر محصول صورت گیرد و سطح درآمدی کشاورزان بهبود پیدا کند تا در ادامه چاه‌های غیرمجاز پر شود. در بخش تخصیص اعتبارات هم شاهد عملکرد ضعیف هستیم و اعتبارات به هیچ‌وجه کفاف ۱۵پروژه تعادل‌بخشی منابع آب‌های زیرزمینی را نمی‌دهد و این پروژه‌ها به‌صورت زنجیره‌ای وابسته به هم هستند و منابع اعتباری کافی باید برای تکمیل این فرایند تخصیص یابد.

  • در طرح تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی چه اقدامی قرار است صورت گیرد که شاهد کاهش فرونشست زمین و متعادل شدن برداشت آب باشیم؟

این طرح، یک طرح جامع است و ضرورت دارد تا الگوی کشت کشاورزی ایران اصلاح شود و تغییر کند؛ به‌نحوی که هم اقتصاد کشاورزان دچار خدشه نشود و هم اینکه به سمت تولید محصولات کم‌آب طلب برویم. ما باید اقتصاد کشاورزی را به سمت اقتصاد کشاورزی صنعتی و تجاری سوق دهیم و خام‌فروشی و آب‌فروشی نکنیم و با کاهش مصرف آب، درآمد بیشتری کسب کنیم تا اضافه برداشت آب از آبخوان‌های کشور کاهش پیدا کند. شرط بقا و حیات اقتصاد بخش کشاورزی و امنیت غذایی کشور، پایداری زمین و صیانت از منابع آب زیرزمینی و تدبیر برای جلوگیری از فرونشست زمین است. برای همین راهی نداریم مگر اینکه برداشت آب از چاه‌های کشاورزی را از ۴۲ میلیارد مترمکعب به ۲۷ میلیارد مکعب در سال کاهش دهیم. در غیر این صورت محکوم به نابودی و خالی‌شدن سفره‌های آب زیرزمینی و مواجهه با فرونشست‌های بیشتر هستیم. در این شرایط نه دیگر آبی خواهیم داشت و نه امنیت غذایی.

  • آیا منابع و امکانات داخلی کفاف تغییر الگوی کشاورزی ایران را می‌دهد؟

باید ببینیم دنیا چه کار کرده است. برخی کشورها با برداشت و استفاده صحیح از آب به کشورهای برتر در صادرات محصولات کشاورزی تبدیل شده‌اند. ما نیاز به آموزش، منابع مالی و عزم جدی برای تغییر داریم. این تغییر شدنی است؛ به شرطی که یک مجموعه واحد تصمیم‌گیرنده باشد و سیاست‌ها و استراتژی متناقض را به اجرا نگذارند.

  • آیا اراده و تصویر مشترکی در بین دستگاه‌های متولی ازجمله وزارتخانه‌های نیرو و جهادکشاورزی و کشور درخصوص بحران پیش‌رو و راه برون‌رفت از آن وجود دارد؟

متأسفانه آنچه در عمل مشاهده می‌شود، چنین درک و تصویر مشترکی وجود ندارد و دستگاه‌های متولی و مسئول به‌صورت جزیره‌ای عمل می‌کنند و راه خودشان را می‌روند؛ حتی نمایندگان مجلس هم مطالبات منطقه‌ای خودشان را دنبال می‌کنند و برخی جلوی انسداد چاه‌های غیرمجاز را می‌گیرند و برخی از آنها بیشتر دنبال منافع و رأی‌شان هستند. در حوزه وزارت کشور وقتی فرمانداری اجازه انسداد چاه را نمی‌دهد، درواقع می‌خواهد میز و صندلی خودش را حفظ کند. وزارت نیرو هم سیاست خودش را دنبال می‌کند و وزارت جهادکشاورزی هم دنبال تولید محصولات کشاورزی است و کاری با وضعیت منابع آبی کشور ندارد.

  • آیا با خلأ قانونی برای برخورد با برداشت بی‌رویه آب مواجه هستیم؟

به اندازه کافی قانون داریم، ولی متأسفانه در حوزه اجرای قانون لنگ می‌زنیم. البته در گذشته قوانین بد هم داشته‌ایم؛ مثل قانونی که در سال ۸۴ درخصوص بخشودگی حق بهره‌برداری از چاه‌های کشاورزی اتفاق افتاد و آب را رایگان و بی‌ارزش کرد. ما قوانین خوب هم داریم، مهم این است که مجلس مجموعه قوانین و مقررات را باهم درنظر بگیرد تا در جهت آمایش سرزمین باشد. مشکل اصلی اینجاست که هیچ کاری متناسب با ظرفیت‌ها تعریف نکرده‌ایم و صنایع فولادی را در دل کویر ایجاد می‌کنیم و جمعیت هم در همین مناطق سکونت پیدا می‌کند که نتیجه آن افزایش نیاز به آب شرب و آب صنایع است و در نهایت سفره‌های آب زیرزمینی خالی می‌شود؛ درحالی‌که در دنیا همه صنایع بزرگ را به سواحل منتقل کرده‌اند و از ظرفیت‌های شیرین‌سازی آب دریا استفاده می‌کنند، اما در ایران می‌خواهیم هزار کیلومتر خط انتقال آب شیرین شده از دریا به استان‌ها و مناطق کویری و کم‌آب اجرا کنیم. با چه هزینه‌ای و کدام منابع مالی این کارها را می‌کنیم؟ راه درست انتقال صنایع بزرگ و آب‌بر به ساحل‌ها و کاهش فشار روی آبخوان‌ها و سفره‌های آب زیرزمینی است.

  • ایده‌ای مطرح شده مبنی بر این که سرمایه‌گذاری و برداشت آب با حفر چاه‌های عمیق دست‌کم برای تامین آب شرب در برخی استان‌ها صورت گیرد. ارزیابی شما چیست؟

از نظر کارشناسی مطالعات کافی و دقیقی صورت نگرفته است و بدون مطالعات نباید به سمت حفر چاه‌های ژرف برویم. باید دقیق و همه‌جانبه بررسی کنیم و ظرفیت‌ها و هزینه تمام‌شده محاسبه شود که وقتی می‌خواهیم از عمق ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ متری  آب شرب استخراج و  آن را شیرین‌سازی کنیم، هزینه آن چقدر خواهد بود و آیا مقرون به‌صرفه است یا نه.

  • مجلس به‌تازگی قانونی را در ارتباط با اقتصاد بخش کشاورزی در دست بررسی و تصویب قرار داده که برخی کارشناسان و مراکز تحقیقاتی نسبت به پیامدهای آن هشدار داده‌اند. از حیث منابع آبی این رویکرد چه پیامدهایی خواهد داشت؟

پیش از این در مسئولیت مدیر بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی خیلی تلاش کردیم؛ چراکه با این رویکرد به‌دنبال تجزیه زمین‌های کشاورزی می‌رویم که یک تهدید جدی علیه منابع آبی کشور خواهد بود. به جای تجزیه باید دنبال یکپارچه‌سازی باشیم. برآوردها نشان می‌دهد در یک استان مثل سمنان، برای یک چاه حدود ۳۰۰ استخر ایجاد کرده‌اند و تلفات تبخیر آب در استخرهای کشاورزی در همین استان حدود ۱۰۰ میلیون مترمکعب است؛ درحالی‌که ما میلیاردها تومان هزینه می‌کنیم تا یک سد بسازیم؛ آن‌هم برای جمع‌آوری یک میلیون مترمکعب‌ آب. این وضعیت تلفات آبی توجیه‌پذیر نیست و به جای برنامه‌ریزی بیشتر دنباله‌روی است و نشانه‌ای از سیاستگذاری دیده نمی‌شود و اجازه می‌دهیم هر کسی کار خودش را بکند.

  • اگر همین روند فعلی ادامه پیدا کند ۱۰ تا ۲۰ سال دیگر نسل آینده ایران با چه بحرانی مواجه خواهد شد؟

آن زمان نه دیگر آبی خواهیم داشت و نه محصولی برای خوردن؛ مگر این که با برنامه در جهت استفاده بهینه از منابع آب و خاک همه دستگاه‌ها همسو با هم حرکت کنند.

  • هم‌اکنون شهرهای زیادی در ایران با تنش آبی مواجه هستند. با ادامه روند کنونی فکر می‌کنید نزاع بر سر آب در آینده تشدید خواهد شد؟

یکی از پیامدهای کمبود آب، بروز تنش‌های اجتماعی است. شک نکنید هرجا که کمبود آب رخ دهد با حاشیه‌نشینی در کلانشهرها مواجه خواهیم شد؛ چون با خشک شدن چاه‌های کشاورزی، مهاجرت به شهرها و کلانشهرها تشدید می‌شود و در مناطقی هم که با کمبود آب مواجه شویم، قطعا منازعات بر سر آب بسیار شدیدتر خواهد شد که نتیجه آن آسیب‌های اجتماعی و امنیتی خواهد بود.

  • رتبه ایران از حیث فرونشست زمین در بین کشورهای جهان چگونه است و آیا ما وضعیت بدتری نسبت به کشورهای منطقه داریم؟

براساس آمارهای موجود از منظر کسری مخزن آب، ایران و مصر جزو کشورهای تراز اول هستند که با برداشت بی‌رویه آب دست و پنجه نرم می‌کنند و از نظر مصرف آب تجدیدپذیر رتبه اول را داریم. در مناطقی از جهان کشورها با پدیده فرونشست مواجه هستند؛ مثلا در کالیفرنیای آمریکا فرونشست رخ داده که قانونی را تصویب کردند که هدف آن احیای آبخوان‌هاست و به‌شدت دنبال اجرای آن هستند. حتی در یکی از مناطق ژاپن سیاستی را برای حل چالش فرونشست زمین در پیش گرفته‌ و سازمان مدیریت آب‌های زیرزمینی را تشکیل داده‌اند که باید از آنها الگو بگیریم. طرح تعادل‌بخشی ایران یک طرح جامع است و فقط بحث ایجاد یک اعتماد بین بهره‌برداران و دولت مطرح است که باید آن را جدی‌تر بگیریم و همه در این مسیر گام برداریم. هدف‌گذاری ما این است که برداشت آب در بخش کشاورزی را از ۴۲ میلیارد مترمکعب به ۲۷ میلیارد مکعب در ۲۰ سال آینده کاهش دهیم.

لینک کوتاه
ارسال به تلگرام
بازید از صفحه اول ارسال به دوستان نسخه چاپی
گزارش خطا
0
وب گردی
کدام بسته اینترنتی بهتر است؟!

کدام بسته اینترنتی بهتر است؟!

مقاومت صاحب گوشی به قیمت جانش تمام شد/ پسر17ساله برای اینکه برای ملاقات با یک دختر ، پول داشته باشد گوشی را قاپید

مقاومت صاحب گوشی به قیمت جانش تمام شد/ پسر17ساله برای اینکه برای ملاقات با یک دختر ، پول داشته باشد گوشی را قاپید

رمال گفت اگر میخواهی زبان مادرت را ببندم طلاهایت را در فلان قبرستان دفن کن /فردا دنبال طلاها رفتم؛رمال گفت اموات آنها را برده اند که طلسم بسا

رمال گفت اگر میخواهی زبان مادرت را ببندم طلاهایت را در فلان قبرستان دفن کن /فردا دنبال طلاها رفتم؛رمال گفت اموات آنها را برده اند که طلسم بسا

دلیل عجیب مسمومیت اهالی یک روستا: ممکن است عفونت از یک کودک وارد غذای نذری مبتلایان شده باشد!

دلیل عجیب مسمومیت اهالی یک روستا: ممکن است عفونت از یک کودک وارد غذای نذری مبتلایان شده باشد!

رونمایی از جانشین شکیرا در زندگی پیکه؛ ارتباط ستاره بارسا با کارمندش!

رونمایی از جانشین شکیرا در زندگی پیکه؛ ارتباط ستاره بارسا با کارمندش!

مرگ ۸ نفر برای نجات ۲ نفر از غرق شدن

مرگ ۸ نفر برای نجات ۲ نفر از غرق شدن

نظرات بینندگان
نام:
ایمیل:
* نظر:
رپورتاژ / تریبون 2
تصاویر
۱/۴
۱/۴
تصاویر: حضور علاقمندان مرحوم ابتهاج در کنار درخت ارغوان

تصاویر: حضور علاقمندان مرحوم ابتهاج در کنار درخت ارغوان

۲/۴
تصاویر: دوره ویژه زندگی در شرایط سخت و بقاء در طبیعت

تصاویر: دوره ویژه زندگی در شرایط سخت و بقاء در طبیعت

۳/۴
تصاویر: حمام وکیل شیراز

تصاویر: حمام وکیل شیراز

۴/۴
تصاویر: وضعیت سد اکباتان - همدان

تصاویر: وضعیت سد اکباتان - همدان

خرید و فروش بیتکوین
ببینید!

ویدئو / پنجه‌های «پیروز» خاک را لمس کرد

ویدیو / بایدن چگونه می‌خواهد چینی‌ها را کیش و مات کند؟ + زیرنویس فارسی

ویدیو / تصویری واضح از لحظه حمله به سلمان رشدی

فیلمی از لحظه حمله به سلمان رشدی

ویدیو / انتقال سلمان رشدی به بیمارستان با بالگرد

ویدیو / شیائومی از ربات انسان نمای «سایبر وان» رونمایی کرد

تماشا کنید: دارو هم دست نیافتنی می‌شود؟ / ارز ۴۲۰۰ تومانی دارو حذف شد؛ طرح جدید وزارت بهداشت چه بلایی بر سر نظام سلامت خواهد آورد؟

آرشیو
خرید و فروش بیتکوین
پربازدیدها
روز هفته ماه سال

تماشا کنید: نردبان سفارت / ۱۱ سال پس از حمله به سفارت انگلیس، حمله کنندگان چه پست هایی گرفته اند؟

شهادت محیط‌بان کرمانشاهی با ۸ گلوله اسلحه کلاش پس از خروج از جلسه دادگاه

هادی مطر، ۲۴ ساله از نیوجرسی، ضارب سلمان رشدی

برگزاری دادگاه مصطفی تاجزاده با حضور وی / تاج‌زاده به سه عنوان از جمله تبانی علیه امنیت ملی متهم است / تاج زاده حاضر به دفاع از خود نشد

پلیس نیویورک هویت ضارب سلمان رشدی را اعلام کرد: هادی مطر، ۲۴ ساله، ساکن نیوجرسی

حسین شریعتمداری: میرحسین موسوی عضو تشکیلات مخوف فراماسونری است

سرلشکر باقری: میرحسین موسوی در زمان مسئولیتش هم چوب لای چرخ نظام کرد

تصاویر: مراسم یادبود هوشنگ ابتهاج در خانه هنرمندان

وصیت ابتهاج: پیکرم را زیر درخت ارغوانم به خاک بسپارید

خاطره‌ی عجیب هوشنگ ابتهاج: آن مرد گفت در ۹۴ سالگی می‌میری!

ویدیو / سه ماه زندگی پرنده‌ای کوچک در موهای یک زن

تماشا کنید: نردبان سفارت / ۱۱ سال پس از حمله به سفارت انگلیس، حمله کنندگان چه پست هایی گرفته اند؟

چرا نصف بیشتر کنکوری‌های مجاز، انتخاب رشته نمی‌کنند؟

فیلمی از لحظه حمله به سلمان رشدی

خاطرات هاشمی رفسنجانی، ۱۵ مرداد ۱۳۷۸: سازمان انرژی اتمی می‌گوید اسرائیل نخستین سلاح اتمی اش را در سال ۱۳۶۰ آزمایش کرده

هوشنگ ابتهاج (سایه) درگذشت

وصیت ابتهاج: پیکرم را زیر درخت ارغوانم به خاک بسپارید

خاطرات حسن روحانی، شماره ۱۰۸: با لباس نظامی درب خانه‌ی آیت الله خامنه‌ای را زدم؛ گفتند آمده اید آقا را ببرید؟

خاطره‌ی عجیب هوشنگ ابتهاج: آن مرد گفت در ۹۴ سالگی می‌میری!

خاطرات هاشمی رفسنجانی، ۸ مرداد ۱۳۷۸: آنچه ملک عبدالله گفت و به مذاق بعضی خوش نیامد

مسیر آب در امامزاده داوود به طور قطع دستکاری شده بود / توپوگرافی این مسیر به گونه‌ای است که نباید با بارش‌های ۲۰ تا ۳۰ میلیمتری چنین حادثه‌ای رخ دهد

ویدیو / فیلمی جدید از لحظه وقوع سیل در استهبان؛ فریادهای زنان و مردان برای نجات مردم

ویدیو / سه ماه زندگی پرنده‌ای کوچک در موهای یک زن

ویدیو / نشستن یک زن جوان روی کاپوت ماشین در حال حرکت در چالوس

ویدیو / این حیوان عجیب الخلقه در عراق، شیر منقرض شده آشوری است؟

سازمان جهانی بهداشت: قرنطینه امیکرون ۵ روز نیست

معاوضه شماره موبایل با آپارتمان لوکس / قیمت شماره‌های رند به ۵۰ میلیارد تومان رسید

شرط تحویل آپارتمان ۱۵۰ متری در نیاوران به رضا رویگری / مجری صداوسیما: مالک منزل گفته خانه را با چند پرستار آماده کرده‌ام؛ فقط رضا باید تنها بیاید / وقتش رسیده بگویم که چقدر به رضا ظلم شده / او مدت‌هاست که در روابط‌ش دچار مشکل شده / مو‌های رضا به طرز عجیبی سوزانده شده بود؛ به گریمور گفتم جوری درست کن که فکر کند مو دارد

تماشا کنید: خداحافظی ایران با ارس؟ / پروژه «داپ» ترکیه چگونه در سکوت منابع آبی ایران را خشک می کند؟

سیلی «ویل اسمیت» به صورت مجری اسکار به خاطر شوخی با همسرش / تصویر واکنش حاضران در سالن / گریه و عذرخواهی اسمیت پس از دریافت جایزه: عشق موجب می‌شود کارهای دیوانه‌واری انجام دهیم؛ وقتی در اوج هستی، شیطان دقیقا همان موقع سراغت می‌آید +عکس و ویدیو

درگذشت ناگهانی بازیگر مشهور سینمای ایران/ علت فوت به روایت خبرگزاری قوه قضاییه: خودکشی

صوت / اظهارات شهره (مازیار) لرستانی درباره تغییر جنسیتش: عرفا و شرعا دیگر زن نیستم

خرید و فروش بیتکوین
خواندنی ها
چگونه در واتس‌ اپ عکس و فیلم «یک بار مشاهده» ارسال کنیم / آیا می‌توان اسکرین‌شات گرفت؟

چگونه در واتس‌ اپ عکس و فیلم «یک بار مشاهده» ارسال کنیم / آیا می‌توان اسکرین‌شات گرفت؟

بهترین مینی سریال‌های تاریخ تلویزیون به انتخاب IMDb؛ از The Pacific تا Chernobyl

بهترین مینی سریال‌های تاریخ تلویزیون به انتخاب IMDb؛ از The Pacific تا Chernobyl

تلگرام با پلتفرم جدید ایموجی‌ها و تنظیمات بیشتر برای حریم خصوصی آپدیت شد

تلگرام با پلتفرم جدید ایموجی‌ها و تنظیمات بیشتر برای حریم خصوصی آپدیت شد

سلاح‌های ضد ماهواره‌ای چیستند و چگونه فضا را تهدید می‌کنند؟

سلاح‌های ضد ماهواره‌ای چیستند و چگونه فضا را تهدید می‌کنند؟

خرید و فروش بیتکوین
آخرین اخبار مهمترین عناوین روز

صبحانه خبری، ۲۳ مرداد ۱۴۰۱؛ از برگزاری دادگاه مصطفی تاج زاده تا آخرین وضعیت سلمان رشدی

تصاویر: حضور علاقمندان مرحوم ابتهاج در کنار درخت ارغوان

تصاویر: دوره ویژه زندگی در شرایط سخت و بقاء در طبیعت

تصاویر: حمام وکیل شیراز

تصاویر: وضعیت سد اکباتان - همدان

خاطرات هاشمی رفسنجانی، ۲۲ مرداد ۱۳۷۸: ماجرای سماع مولوی، کتاب عبدالحسین زرین کوب و گفتگو با رهبری

خاطرات حسن روحانی، شماره ۱۲۳: شهید بهشتی و مطهری تاکید کردند که برای ادامه تحصیل به خارج برو

یادداشت‌های علم، شنبه ۱۸ شهریور ۱۳۴۶: کاش عمر به خوشی بگذرد

قلعه‌نویی: بازی‌های قطر و استادیوم‌هایشان را می‌بینیم انگار در کره خاکی نیست / من در سال ۸۵، ۸۶ میلادی در قطر بازی می‌کردم، این اختلافات را می‌بینیم انگار ۵۰۰ سال پیش بوده

اولین سفیر کویت در ایران بعد از ۷ سال

کیسینجر: ایالات متحده در آستانه جنگ با روسیه و چین است

امیرعبداللهیان خطاب به امریکا: از کاربرد زبان تهدید در مقابل ایران و ایرانی نتیجه نمی‌گیرید

پرسپولیس صداوسیما را تحریم کرد

ترامپ: اسناد ضبط شده از اقامتگاهم سری نبودند / از اختیارات دوران ریاست جمهوری‌ام برای خارج کردن این اسناد از حالت طبقه بندی شده استفاده کرده بودم

ضارب رشدی به تلاش برای قتل درجه ۲ متهم شد

عضو کمیسیون امنیت ملی: در موضوع ارز ۴۲۰۰ تومانی عجله کردیم / می‌شد از بخش‌های دیگری شروع کنیم که به مردم کمتر فشار بیاید

وزیرخارجه هند: روابط هند و چین متشنج است / وضعیت ممکن است خطرناک شود

نماینده مجلس: حمله به سلمان رشدی مرتد در آمریکا، اگر مستقیما کار ایران باشد، اثبات قدرت ایران اسلامی ست / این اتفاق، هشداری به قاتلین شهید سلیمانی است

نمایندگان مجلس "گزینه پیشنهادی" خود برای وزارت کار را به رئیس‌جمهور معرفی کردند!

آلودگی هوا در غرب خوزستان به مرحله «خطرناک» رسید

وزیر اقتصاد: از این به بعد باید به فکر کاهش فشار اقتصادی به مردم باشیم

سخنگوی سپاه: دشمن در صدد است به مردم القا کند بی جهت انقلاب کردید یا شرایط جاری شما فوق العاده بحرانی است و باید مهاجرت و تظاهرات کنید / ۸۰ میلیون جمعیت در آرامش مثال زدنی زندگی می‌کنند / کدام پرونده در منطقه بدون نقش جمهوری اسلامی حل و فصل می‌شود؟

خداحافظی چند استاد از موسسه دهخدا بعد از برکناری سرپرست تألیف لغتنامه

آخرین آمار کرونا در ایران، ۲۲ مرداد ۱۴۰۱: فوت ۵۵ نفر در شبانه روز گذشته / شناسایی ۳۳۱۵ بیمار جدید کرونایی

مهلت انتخاب رشته آزمون سراسری تا دوشنبه تمدید شد

شاخص کل بورس، امروز ۲۲ مرداد ۱۴۰۱

عبدالله گنجی، روزنامه نگار اصولگرا درباره حمله به سلمان رشدی: ضارب هیچ ارتباطی با ایران ندارد / اگر مسلمانی فضا را مناسب دید فتوای امام را اجرا می‌کند؛ کاری به برجام و امثالهم ندارد؛ اجازه‌ای هم لازم نیست

خط اضطراری تامین آب شهرکرد وارد مدار شد / پایدار شدن آب شرب در ۹۵ درصد از مناطق چهارمحال و بختیاری

معاون وزیر ورزش درمورد حمله به سلمان رشدی: ماجرا واقعا برد - برد است

قیمت طلا و سکه، امروز ۲۲ مرداد ۱۴۰۱

رییس سازمان سنجش: در کنکور ۱۴۰۲، تاثیر سوابق تحصیلی ۴۰ درصد است / احتمالا کنکور از سال های آینده ۳ بار در سال برگزار شود؛ اگر ۱۰ بار هم برگزار شود، هیچ مشکلی ایجاد نخواهد کرد / نمره کنکور تا دو سال معتبر خواهد بود

عراق: برای افزایش واردات گاز، با ایران مذاکره می‌کنیم / اکنون واردات ما به ۴۵ میلیون متر مکعب رسیده؛ نیاز ما به گاز ۵۰ تا ۵۵ میلیون متر مکعب است

معاون دفتر رئیس‌جمهور: بررسی پیشنهاد‌ها درباره مذاکرات وین ادامه دارد / نمی‌توانم درباره محتوا یا صحت متن منتشر شده اظهارنظر کنم

مرندی، مشاور تیم مذاکره‌کننده: برای «سلمان رشدی» اشک نمی‌ریزم اما آیا عجیب نیست که با نزدیک شدن به توافق، اول ادعای حمله به بولتون مطرح شود و سپس این اتفاق؟

قیمت دلار در صرافی‌های بانکی، امروز ۲۲ مرداد ۱۴۰۱

عضو شورای عالی کار: دولت مصوبه حق مسکن ۶۵۰ هزار تومانی کارگران را هنوز ابلاغ نکرده است

دادگستری استان البرز: متهم ردیف اول یک پرونده کثیرالشاکی فروش خودرو، کارمند یک شرکت خصوصی بوده و در کنار آن مداحی هم می‌کرده اما ارتباطی با مداحان مطرح یا نهادهای رسمی کشور نداشته / این ادعا که یکی دیگر از متهمان پرونده «مدافع حرم» بوده هم صحت ندارد

خالد مشعل: خروج حماس از سوریه، بر روابط حماس با ایران تأثیر گذاشت اما این روابط هیچ زمانی قطع نشد / حمایت ایران از حماس، علیرغم شرایط سختشان هنوز برقرار است

وضعیت جاده‌ها و راه‌ها، امروز ۲۲ مرداد ۱۴۰۱ / ترافیک سنگین در آزادراه قزوین - کرج و جاده شهریار - تهران

آرشیو
خرید و فروش بیتکوین
وبگردی

رونمایی از جانشین شکیرا در زندگی پیکه؛ ارتباط ستاره بارسا با کارمندش!

دلیل عجیب مسمومیت اهالی یک روستا: ممکن است عفونت از یک کودک وارد غذای نذری مبتلایان شده باشد!

پایان پادشاهی لیونل مسی در فوتبال؟!

مقاومت صاحب گوشی به قیمت جانش تمام شد/ پسر17ساله برای اینکه برای ملاقات با یک دختر ، پول داشته باشد گوشی را قاپید

رمال گفت اگر میخواهی زبان مادرت را ببندم طلاهایت را در فلان قبرستان دفن کن /فردا دنبال طلاها رفتم؛رمال گفت اموات آنها را برده اند که طلسم بسازند!

مرگ ۸ نفر برای نجات ۲ نفر از غرق شدن

طارمی هم تراز لواندوفسکی

مهاجم خارجی پرسپولیس امشب در تهران

آخرین وضعیت آل‌کثیر؛ عیسی دوباره پرسپولیسی می‌شود؟

  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
  • درباره انتخاب
  • |
  • ارتباط با ما
  • |
  • پیوندها
  • |
  • آب و هوا
  • |
  • اوقات شرعی
  • |
  • مجله الکترونیکی
  • |
  • نظرسنجی
  • |
  • جستجو
  • |
  • آرشیو
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به انتخاب است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.
طراحی و تولید : "ایران سامانه"
کد خبر: ۶۴۳۴۲۳
تاریخ انتشار: ۰۶ : ۱۰ - ۲۸ مهر ۱۴۰۰
اجتماع >> حوادث
پ

از مجموع ۶۰۹ دشت ایران، فرونشست در ۳۰۰ دشت محرز شده

چه فرونشست زمین را یک پدیده شوم بدانیم یا تهدید ملی، مسئله این است که با ادامه روند کنونی برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی، در یک افق بلندمدت نه آب کافی برای مصرف داریم و نه می‌توانیم محصول کشاورزی برای تولید و مصرف داشته باشیم.
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :

همشهری: چه فرونشست زمین را یک پدیده شوم بدانیم یا تهدید ملی، مسئله این است که با ادامه روند کنونی برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی در یک افق بلندمدت نه آب کافی برای مصرف داریم و نه می‌توانیم محصول کشاورزی برای تولید و مصرف داشته باشیم. عبدالله فاضلی، دبیر اجرایی طرح احیا و تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی ایران می‌گوید: دست‌کم ۳۰۰دشت ایران از مجموع ۶۰۹ دشت دچار پدیده فرونشست زمین هستند و اگر مطالعات روی بقیه دشت‌ها صورت گیرد، به‌احتمال زیاد خطر فرونشست و فروچاله‌ها ۸۰ درصد دشت‌های ایران را تهدید می‌کند. این مقام مسئول در شرکت مدیریت منابع آب ایران در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: حد معقول برداشت آب از منابع آب زیرزمینی ایران ۲۷ میلیارد مترمکعب در سال است و هم‌اکنون بالغ بر ۴۲ میلیارد مکعب آب برداشت و به‌صورت بی‌رویه مصرف می‌شود. فاضلی همچنین به مقاومت‌ها در برابر انسداد چاه‌های غیرمجاز اشاره و یادآوری می‌کند که دستگاه‌های متولی و مسئول به‌صورت جزیره‌ای عمل می‌کنند و راه خودشان را می‌روند؛ حتی نمایندگان مجلس هم مطالبات منطقه‌ای خودشان را دنبال می‌کنند؛ تا جایی که برخی جلوی انسداد چاه‌های غیرمجاز را می‌گیرند و برخی نمایندگان بیشتر دنبال منافع و رأی خودشان هستند و در حوزه وزارت کشور فرمانداری اجازه انسداد چاه را نمی‌دهد.  این گفت‌وگو را بخوانید:
 

  • چرا ایران با پدیده پیچیده و خطرناک فرونشست زمین مواجه شده است؟

فرونشست زمین به یک پدیده شوم در ایران تبدیل شده و ازجمله بلاهای جدیدی است که به‌دلیل برداشت بی‌رویه آب از سفره‌های زیرزمینی طی ۴۰ تا ۵۰ سال گذشته تاکنون به کشور تحمیل شده و نظیر بلاهای طبیعی سیل و زلزله، خشکسالی و گردوغبار کشور را تهدید می‌کند. فرونشست زمین محصول اعمال خود ماست و با برداشت بیش از حد از سفره‌های آب زیرزمینی تراز آب کاهش شدید پیدا کرده و باعث شده در اغلب دشت‌های کشور فرونشست رخ دهد.

  • هم‌اکنون وضعیت فرونشست زمین در کشور چگونه است؟

براساس مطالعات سازمان زمین‌شناسی و همچنین سازمان نقشه‌برداری کشور در ۳۰۰ دشت ایران از مجموع ۶۰۹ دشت فرونشست زمین محرز شده است و اگر در بقیه دشت‌ها هم گزارشی منتشر نشده به این دلیل بوده که مطالعات انجام نشده و پیش‌بینی می‌شود با انجام مطالعات در سایر دشت‌های کشور، بیش از ۸۰ درصد دشت‌ها با پدیده فرونشست زمین مواجه شوند و در هیچ دشتی نیست که کسری مخزن نداشته باشیم و سطح آب پایین نرفته باشد. هم‌اکنون هم از حیث وضعیت برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی بیش از ظرفیت آبخوان‌ها، آب برداشت می‌شود.

 

 

  • سطح مطلوب یا معقول برداشت آب چه میزان برآورد شده است؟

اگر بخواهیم سطح برداشت را به وضعیت معقول کاهش دهیم باید برداشت آب در بخش کشاورزی که عمده برداشت برای همین بخش صورت می‌گیرد ۲۷ میلیارد مترمکعب در سال باشد؛ درحالی‌که هم‌اکنون سالانه ۴۲ میلیارد مترمکعب آب برداشت می‌شود. این شکاف باعث شده تا تراز آب در سفره‌های زیرزمینی پایین برود و وقتی آب از داخل منافذ دشت‌ها و خلل و فرج آن تخلیه می‌شود، یک فضای خالی به وجود می‌آید که سنگینی و بار اضافه تحمیلی به این دشت‌ها باعث فرونشست زمین شده و در برخی دشت‌ها دچار فروچاله می‌شود که هم‌اکنون به اشکال مختلف خودش را نشان داده است.

  • نقطه اوج بحران فرونشست بیشتر در کدام دشت‌های ایران مشاهده می‌شود؟

در دشت کبودرآهنگ استان همدان با نوعی فرونشست در شکل فروچاله مواجه هستیم و یک نقطه از این دشت یکباره دچار ریزش می‌شود و پایین می‌رود که این پدیده در دشت‌هایی که زیر مخزن آب یا آبرفت سنگ‌های آهکی باشد، اینطور است که وقتی تراز آب منفی شود، یک دفعه با یک فروچاله دایره‌ای‌شکل با ابعاد مختلف مواجه می‌شویم. تصاویر ماهواره‌ای ۱۰ سال اخیر از دشت کبودرآهنگ نشان می‌دهد تعداد فروچاله‌های ناشی از فرونشست زمین از ۳ به ۱۰ افزایش یافته است. در دشت فیروزآباد استان فارس هم همین وضعیت فروچاله‌ها را شاهد هستیم، اما در اغلب دشت‌های کشور، فرونشست به‌صورت شکاف طولانی در زمین مشاهده می‌شود که نه‌تنها در استان اصفهان که در همین استان تهران و دشت ورامین شکاف‌های طولانی زمین اتفاق افتاده است. در استان البرز هم می‌بینیم که بر اثر فرونشست زمین حتی ساختمان‌ها ترک خورده است که نمونه آن را می‌توانید در مهرشهر کرج ببینید؛ تا جایی که درهای داخلی ساختمان‌ها به‌دلیل فرونشست زمین بسته نمی‌شود و مشکل پیدا کرده است. در دشت کاشان ما شکاف‌های بسیار طولانی را مشاهده می‌کنیم که طول آن به ۴۰ تا ۵۰ کیلومتر هم می‌رسد. جالب اینکه در دشت رفسنجان نخستین فرونشست زمین در دهه ۶۰اتفاق افتاد و الان آبخوان رفسنجان دیگر رمقی ندارد و نبض آن کور شده است. یکی از پیامدهای فرونشست زمین این است که ظرفیت ذخیره‌پذیری آبخوان‌ها کاهش پیدا می‌کند؛ چراکه فضاهای خالی آن برای ذخیره آب از بین می‌رود و دیگر فضا برای جذب آب ناشی از بارندگی زیرزمین وجود نخواهد داشت.

 

 

  • این روزها خبرهای نگران‌کننده‌ای از فرونشست زمین در استان اصفهان به‌ویژه شهر اصفهان منتشر شده که نشان می‌دهد حتی آثار تاریخی این شهر هم آسیب‌های جدی دیده است. وضعیت دشت اصفهان چگونه است؟

 ما در اصفهان با ۲ پدیده مواجه هستیم؛ یکی وضعیت برداشت آب از آبخوان‌هاست که همانند بقیه آبخوان‌های کشور با اضافه برداشت مواجه است و دیگر نقش رودخانه زاینده‌رود و تأثیر آن بر تغذیه آب این استان است؛ چراکه رودخانه زاینده‌رود اصلی‌ترین منبع آبی است که آبخوان‌های این شهر را تا گاوخونی تغذیه می‌کرده و زمانی که آب در این رودخانه جریان داشته، بخشی از آب آن به سفره‌های زیرزمینی منتقل می‌شد و تراز آب را در آبخوان‌ها در وضعیت معقول نگه می‌داشت. الان در این شهر نه‌تنها برداشت آب از آبخوان‌ها ادامه دارد، بلکه ورودی آب به زاینده‌رود متوقف شده و این شریان اصلی خشک شده که نتیجه آن سرعت گرفتن تراز منفی آب در سفره‌های زیرزمینی این شهر است؛ به همین دلیل سازه‌های تاریخی شهر و دشت اصفهان با یک تهدید جدی ناشی از فرونشست زمین مواجه شده‌اند.

  • آیا با ادامه روند فعلی برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی کشور این احتمال وجود دارد که در استان‌های شمالی کشور هم با پدیده فرونشست زمین مواجه شویم؟

از آنجایی که تراز آب در این نقاط بالاست، هنوز گزارشی از فرونشست زمین منتشر نشده؛ هرچند تعداد چاه‌های این مناطق هم بالاست و بیش از حد آب برداشت می‌شود و به جز در دشت بهشهر در سایر دشت‌های شمالی با پدیده بیلان منفی آب مواجه نیستیم. البته در بهره‌برداری آب از منابع زیرزمینی استان‌های شمالی با پدیده بی‌انضباطی شدید در بهره‌برداری از منابع آب مواجه هستیم و بیش از حد چاه حفر شده که ضرورت دارد این چاه‌ها ساماندهی شود.

  • دیوان محاسبات مجلس در گزارش اخیر خود از وضعیت نامناسب انسداد چاه‌های غیرمجاز خبر داده است. دلیل عدم‌پلمب شدن این چاه‌ها چیست و چرا برخورد جدی صورت نمی‌گیرد؟

الان بخشی از اشتغال در کشور بر پایه اقتصاد کشاورزی استوار شده و یکی از علت‌های حفر این چاه‌های غیرمجاز، خرده‌مالکی در بخش کشاورزی است. در این شرایط تعداد زیادی مالک زمین‌های کشاورزی هستند و وقتی نرخ بیکاری بالا و اوضاع اقتصاد کشور بد باشد، کشاورزان برای امرارمعاش و فعالیت کشاورزی خود به حفر چاه به‌صورت غیرمجاز یا بهره‌برداری بیش از حد از منابع آبی روی می‌آورند و دولت هم نیرو و امکان نظارت بر تمامی این چاه‌ها در سراسر کشور را ندارد. وقتی هم بخواهیم این چاه‌ها را ببندیم با مشکلات زیادی مواجه هستیم؛ چون از دادگاه باید حکم گرفته شود. در اجرای احکام هم نیروی انتظامی باید همکاری کند که در اغلب موارد با تأخیر این کار صورت می‌گیرد یا اینکه نیروی کافی وجود ندارد و از سوی دیگر عمده صاحبان این چاه‌ها به‌دلیل فقر اقتصادی مقاومت می‌کنند یا اینکه آدم‌های قدرتمندی هستند و ما با هر دو پدیده مواجه هستیم. برای همین منظور ما یک عزم ملی و واحد نیاز داریم که هم معیشت کشاورزان را تامین کند و هم برخوردها جدی‌تر شود.

  • برای مقابله با فرونشست زمین چه اقدامی باید انجام شود و تا چه زمان فرصت هست؟ آیا منابع بودجه‌ای کفاف می‌دهد؟

در بحث تعادل‌بخشی باید به سمت حل ریشه مشکلات حرکت کنیم و در گام اول اقتصاد و معیشت افراد شاغل که زندگی‌شان وابسته به چاه‌های آب کشاورزی است، تامین شود و سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی شامل گلخانه‌ها، مجتمع‌های کشاورزی و دامداری به‌گونه‌ای افزایش یابد که پوشش‌دهنده نیاز معیشتی کشاورزان باشد تا با مصرف آب کمتر، برداشت بیشتر محصول صورت گیرد و سطح درآمدی کشاورزان بهبود پیدا کند تا در ادامه چاه‌های غیرمجاز پر شود. در بخش تخصیص اعتبارات هم شاهد عملکرد ضعیف هستیم و اعتبارات به هیچ‌وجه کفاف ۱۵پروژه تعادل‌بخشی منابع آب‌های زیرزمینی را نمی‌دهد و این پروژه‌ها به‌صورت زنجیره‌ای وابسته به هم هستند و منابع اعتباری کافی باید برای تکمیل این فرایند تخصیص یابد.

  • در طرح تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی چه اقدامی قرار است صورت گیرد که شاهد کاهش فرونشست زمین و متعادل شدن برداشت آب باشیم؟

این طرح، یک طرح جامع است و ضرورت دارد تا الگوی کشت کشاورزی ایران اصلاح شود و تغییر کند؛ به‌نحوی که هم اقتصاد کشاورزان دچار خدشه نشود و هم اینکه به سمت تولید محصولات کم‌آب طلب برویم. ما باید اقتصاد کشاورزی را به سمت اقتصاد کشاورزی صنعتی و تجاری سوق دهیم و خام‌فروشی و آب‌فروشی نکنیم و با کاهش مصرف آب، درآمد بیشتری کسب کنیم تا اضافه برداشت آب از آبخوان‌های کشور کاهش پیدا کند. شرط بقا و حیات اقتصاد بخش کشاورزی و امنیت غذایی کشور، پایداری زمین و صیانت از منابع آب زیرزمینی و تدبیر برای جلوگیری از فرونشست زمین است. برای همین راهی نداریم مگر اینکه برداشت آب از چاه‌های کشاورزی را از ۴۲ میلیارد مترمکعب به ۲۷ میلیارد مکعب در سال کاهش دهیم. در غیر این صورت محکوم به نابودی و خالی‌شدن سفره‌های آب زیرزمینی و مواجهه با فرونشست‌های بیشتر هستیم. در این شرایط نه دیگر آبی خواهیم داشت و نه امنیت غذایی.

  • آیا منابع و امکانات داخلی کفاف تغییر الگوی کشاورزی ایران را می‌دهد؟

باید ببینیم دنیا چه کار کرده است. برخی کشورها با برداشت و استفاده صحیح از آب به کشورهای برتر در صادرات محصولات کشاورزی تبدیل شده‌اند. ما نیاز به آموزش، منابع مالی و عزم جدی برای تغییر داریم. این تغییر شدنی است؛ به شرطی که یک مجموعه واحد تصمیم‌گیرنده باشد و سیاست‌ها و استراتژی متناقض را به اجرا نگذارند.

  • آیا اراده و تصویر مشترکی در بین دستگاه‌های متولی ازجمله وزارتخانه‌های نیرو و جهادکشاورزی و کشور درخصوص بحران پیش‌رو و راه برون‌رفت از آن وجود دارد؟

متأسفانه آنچه در عمل مشاهده می‌شود، چنین درک و تصویر مشترکی وجود ندارد و دستگاه‌های متولی و مسئول به‌صورت جزیره‌ای عمل می‌کنند و راه خودشان را می‌روند؛ حتی نمایندگان مجلس هم مطالبات منطقه‌ای خودشان را دنبال می‌کنند و برخی جلوی انسداد چاه‌های غیرمجاز را می‌گیرند و برخی از آنها بیشتر دنبال منافع و رأی‌شان هستند. در حوزه وزارت کشور وقتی فرمانداری اجازه انسداد چاه را نمی‌دهد، درواقع می‌خواهد میز و صندلی خودش را حفظ کند. وزارت نیرو هم سیاست خودش را دنبال می‌کند و وزارت جهادکشاورزی هم دنبال تولید محصولات کشاورزی است و کاری با وضعیت منابع آبی کشور ندارد.

  • آیا با خلأ قانونی برای برخورد با برداشت بی‌رویه آب مواجه هستیم؟

به اندازه کافی قانون داریم، ولی متأسفانه در حوزه اجرای قانون لنگ می‌زنیم. البته در گذشته قوانین بد هم داشته‌ایم؛ مثل قانونی که در سال ۸۴ درخصوص بخشودگی حق بهره‌برداری از چاه‌های کشاورزی اتفاق افتاد و آب را رایگان و بی‌ارزش کرد. ما قوانین خوب هم داریم، مهم این است که مجلس مجموعه قوانین و مقررات را باهم درنظر بگیرد تا در جهت آمایش سرزمین باشد. مشکل اصلی اینجاست که هیچ کاری متناسب با ظرفیت‌ها تعریف نکرده‌ایم و صنایع فولادی را در دل کویر ایجاد می‌کنیم و جمعیت هم در همین مناطق سکونت پیدا می‌کند که نتیجه آن افزایش نیاز به آب شرب و آب صنایع است و در نهایت سفره‌های آب زیرزمینی خالی می‌شود؛ درحالی‌که در دنیا همه صنایع بزرگ را به سواحل منتقل کرده‌اند و از ظرفیت‌های شیرین‌سازی آب دریا استفاده می‌کنند، اما در ایران می‌خواهیم هزار کیلومتر خط انتقال آب شیرین شده از دریا به استان‌ها و مناطق کویری و کم‌آب اجرا کنیم. با چه هزینه‌ای و کدام منابع مالی این کارها را می‌کنیم؟ راه درست انتقال صنایع بزرگ و آب‌بر به ساحل‌ها و کاهش فشار روی آبخوان‌ها و سفره‌های آب زیرزمینی است.

  • ایده‌ای مطرح شده مبنی بر این که سرمایه‌گذاری و برداشت آب با حفر چاه‌های عمیق دست‌کم برای تامین آب شرب در برخی استان‌ها صورت گیرد. ارزیابی شما چیست؟

از نظر کارشناسی مطالعات کافی و دقیقی صورت نگرفته است و بدون مطالعات نباید به سمت حفر چاه‌های ژرف برویم. باید دقیق و همه‌جانبه بررسی کنیم و ظرفیت‌ها و هزینه تمام‌شده محاسبه شود که وقتی می‌خواهیم از عمق ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ متری  آب شرب استخراج و  آن را شیرین‌سازی کنیم، هزینه آن چقدر خواهد بود و آیا مقرون به‌صرفه است یا نه.

  • مجلس به‌تازگی قانونی را در ارتباط با اقتصاد بخش کشاورزی در دست بررسی و تصویب قرار داده که برخی کارشناسان و مراکز تحقیقاتی نسبت به پیامدهای آن هشدار داده‌اند. از حیث منابع آبی این رویکرد چه پیامدهایی خواهد داشت؟

پیش از این در مسئولیت مدیر بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی خیلی تلاش کردیم؛ چراکه با این رویکرد به‌دنبال تجزیه زمین‌های کشاورزی می‌رویم که یک تهدید جدی علیه منابع آبی کشور خواهد بود. به جای تجزیه باید دنبال یکپارچه‌سازی باشیم. برآوردها نشان می‌دهد در یک استان مثل سمنان، برای یک چاه حدود ۳۰۰ استخر ایجاد کرده‌اند و تلفات تبخیر آب در استخرهای کشاورزی در همین استان حدود ۱۰۰ میلیون مترمکعب است؛ درحالی‌که ما میلیاردها تومان هزینه می‌کنیم تا یک سد بسازیم؛ آن‌هم برای جمع‌آوری یک میلیون مترمکعب‌ آب. این وضعیت تلفات آبی توجیه‌پذیر نیست و به جای برنامه‌ریزی بیشتر دنباله‌روی است و نشانه‌ای از سیاستگذاری دیده نمی‌شود و اجازه می‌دهیم هر کسی کار خودش را بکند.

  • اگر همین روند فعلی ادامه پیدا کند ۱۰ تا ۲۰ سال دیگر نسل آینده ایران با چه بحرانی مواجه خواهد شد؟

آن زمان نه دیگر آبی خواهیم داشت و نه محصولی برای خوردن؛ مگر این که با برنامه در جهت استفاده بهینه از منابع آب و خاک همه دستگاه‌ها همسو با هم حرکت کنند.

  • هم‌اکنون شهرهای زیادی در ایران با تنش آبی مواجه هستند. با ادامه روند کنونی فکر می‌کنید نزاع بر سر آب در آینده تشدید خواهد شد؟

یکی از پیامدهای کمبود آب، بروز تنش‌های اجتماعی است. شک نکنید هرجا که کمبود آب رخ دهد با حاشیه‌نشینی در کلانشهرها مواجه خواهیم شد؛ چون با خشک شدن چاه‌های کشاورزی، مهاجرت به شهرها و کلانشهرها تشدید می‌شود و در مناطقی هم که با کمبود آب مواجه شویم، قطعا منازعات بر سر آب بسیار شدیدتر خواهد شد که نتیجه آن آسیب‌های اجتماعی و امنیتی خواهد بود.

  • رتبه ایران از حیث فرونشست زمین در بین کشورهای جهان چگونه است و آیا ما وضعیت بدتری نسبت به کشورهای منطقه داریم؟

براساس آمارهای موجود از منظر کسری مخزن آب، ایران و مصر جزو کشورهای تراز اول هستند که با برداشت بی‌رویه آب دست و پنجه نرم می‌کنند و از نظر مصرف آب تجدیدپذیر رتبه اول را داریم. در مناطقی از جهان کشورها با پدیده فرونشست مواجه هستند؛ مثلا در کالیفرنیای آمریکا فرونشست رخ داده که قانونی را تصویب کردند که هدف آن احیای آبخوان‌هاست و به‌شدت دنبال اجرای آن هستند. حتی در یکی از مناطق ژاپن سیاستی را برای حل چالش فرونشست زمین در پیش گرفته‌ و سازمان مدیریت آب‌های زیرزمینی را تشکیل داده‌اند که باید از آنها الگو بگیریم. طرح تعادل‌بخشی ایران یک طرح جامع است و فقط بحث ایجاد یک اعتماد بین بهره‌برداران و دولت مطرح است که باید آن را جدی‌تر بگیریم و همه در این مسیر گام برداریم. هدف‌گذاری ما این است که برداشت آب در بخش کشاورزی را از ۴۲ میلیارد مترمکعب به ۲۷ میلیارد مکعب در ۲۰ سال آینده کاهش دهیم.

رازیانه د
رومیس د
ارسال به تلگرام
رازیانه د
رومیس د
رازیانه د
رومیس د
رازیانه د
رومیس د
رازیانه د
رومیس د
رازیانه د
رومیس د
رازیانه د
رومیس د
  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
  • درباره انتخاب
  • |
  • ارتباط با ما
  • |
  • پیوندها
  • |
  • آب و هوا
  • |
  • اوقات شرعی
  • |
  • مجله الکترونیکی
  • |
  • نظرسنجی
  • |
  • جستجو
  • |
  • آرشیو
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به انتخاب است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.
طراحی و تولید : "ایران سامانه"