پاندمی کرونا با بیکاری و افول اقتصادی گره خورده است. اما بوده‌اند کسب‌وکارهایی که در دوران کرونا شکل گرفته‌اند و رشد کرده‌اند. در این گزارش یکی از کسب‌وکارهای نوپایی را معرفی می‌کنیم که الگوی جالبی در فعالیت انتخاب کرده که باعث شده در دوران کرونا نیز نه تنها افولی پیدا نکند که رشد هم داشته باشد و الگوی فعالیت آن مورد توجه قرار بگیرد.
مرکز تماس همکال در سال 1399 در شهرستان همدان، تاسیس شد و شروع به فعالیت کرد. این مجموعه خدمات پشتیبانی برای سازمان‌ها و کسب‌وکارهایی که نیاز به برون سپاری برخی از فرآیندهایی خود دارند، ارائه می‌دهد. اشتغال‌زایی این مجموعه نسبت به هزینه‌ای که برای راه‌اندازی آن شده است، بسیار بالاست. همکال در ابتدا با 8 اپراتور کار خود را شروع کرد و تنها در حوزه پشتیبانی مشتریان فعالیت می‌کرد، اما با گذشت یک سال با وجود همه‌گیری کرونا دامنه خدماتش را گسترش داد و خدماتی از جمله، مرکز تماس (کال سنتر)، بازاریابی و فروش تلفنی (تله مارکتینگ)، نظرسنجی تلفنی و تماس شاد، گفتگوی آنلاین (پشتیبانی چتی) و منشی مجازی (منشی دورکار) ارائه می‌دهد. به گفته مدیران همکال، تمامی مراحل ایجاد این مرکز تماس شامل انتخاب فضای کار و اجاره آن، تامین، نصب و راه‌اندازی تجهیزات، انتشار آگهی، مصاحبه، جذب و آموزش نیروی انسانی تنها در 10 روز انجام شد که این یک رکورد برای راه‌اندازی چنین کسب‌وکارهایی محسوب می‌شود.
یکی از مواردی که در فعالیت‌های این مرکز تماس مورد توجه قرار گرفته است فراهم کردن امکان دورکاری در دوران کرونا برای افراد است. به گونه‌ای که هر فردی با داشتن یک لپ‌تاپ پس از طی دوره آموزشی می‌تواند در خانه فعالیت کند. این شرایط باعث شده است که افرادی که دچار معلولیت‌های حرکتی هستند، بتوانند در خانه، درآمدزایی کنند. البته این تنها وجه اجتماعی بودن این کسب‌وکار نیست و عوامل دیگری هم وجود داشته که باعث شده همکال یک کسب و کار اجتماعی باشد. یکی از مدیران همکال به انتخاب می‌گوید:
«من تحصیلکرده‌ی شهر همدان هستم و می‌دیدم که همکلاسی‌های همدانی‌ام بعد از اتمام تحصیلات برای کار به تهران و سایر شهرهای بزرگ و صنعتی مهاجرت می‌کنند. همین باعث شده که از نظر نیروی انسانی همدان یک محیط بکر و مستعد باشد. برای همین تصمیم گرفتیم این کسب‌وکار را در همدان راه‌اندازی کنیم.»
به گفته مدیر منابع انسانی همکال: «نیروها در این مجموعه، در شروع کار، حین کار آموزش می‌بینند، به گونه‌ای که هر فرد بتواند با توجه به استعدادهای خود کار پشتیبانی تلفنی، چتی یا بازاریابی تلفنی را انجام دهد. بعد از دوره‌های آموزش هر فرد می‌تواند در خانه یا اگر شغل دیگری دارد به عنوان یک شغل دوم از این موقعیت استفاده کند. ضمن اینکه ما برای توانمندسازی سرمایه‌ی انسانی خودمان هم تلاش می‌کنیم. در واقع در همکال، بعد از یادگیری مهارت‌های مخصوص به پشتیبانی تماس، شرایط را برای کارشناسان برای کسب مهارت‌های دیگر فراهم می‌کند. آموزش‌هایی نظیر فتوشاپ، سئو، تولید محتوا، سرچ پیشرفته و جمع‌آوری اطلاعات از اینترنت، بازاریابی و آموزش بخشی از نرم‌افزارهای آفیس از جمله آموزش‌هایی بوده که در همکال انجام می‌شود.»
طی چند ماه گذشته و با گسترش کار، مدیران این مجموعه تصمیم به افزایش نیروی کار با این شرایط ویژه گرفتند که با استقبال همراه بوده است. طبق گفته‌ی مدیران همکال، نیروهای دورکار این مجموعه در شهرهای مختلفی از جمله همدان، تهران، قم و سایر شهرهای کشور حضور دارند و شاید بتوان آن را یکی از بزرگترین کال سنتر غرب کشور دانست.
به نظر می‌رسد، در دوران پاندمی کرونا و در شرایطی که کشور با مشکلات بیکاری مواجه شده است، استفاده از الگوهایی مثل مرکز تماس همکال که با هزینه کم و به صورت دورکاری می‌توانند برای افراد جامعه اشتغال‌زایی کنند، ضرورت دارد و لازم است دولت، بستر را برای ایجاد و توسعه‌ی این کسب‌وکارها فراهم کند. همکال به صورت خودجوش از الگویی استفاده کرده که هم‌اکنون در بسیاری از کشورهای در حال توسعه استفاده می‌شود. کشورهایی نظیر هند، فیلیپین، آفریقای جنوبی و ... بخاطر پایین بودن هزینه‌های نیروی انسانی از یک طرف و از طرف دیگر، بالا بودن نرخ بیکاری، شرایط مناسبی برای برون سپاری فعالیت‌های کسب‌وکارها داشته و دولت‌ها با شناختن این مزیت‌ها و فرصت‌ها، تلاش کرده‌اند بستر مناسبی برای صادرات خدمات و واردات ارز فراهم کنند. اما متاسفانه در کشور ما، با وجود بالا رفتن نرخ ارز و پایین بودن هزینه نیروی انسانی نسبت به سایر کشورها، بیکاری افزایش یافته اما از فرصت به وجود آمده برای صادرات خدمات به خوبی استفاده نشده است! بی‌شک یکی از ریشه‌های شیوع فساد و آسیب‌های اجتماعی در مناطق کمتر توسعه‌یافته، بحث‌های اقتصادی و نبود بستر سالمی برای فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی است.
