لارا روزن روزنامه نگار امریکایی در خبرنامه خود تحت عنوان «دیپلماتیک» نوشت: به گفته کارشناسان منطقه‌ای، مقامات فعلی و سابق آمریکا، پس از یک سری اقدامات و رایزنی‌ها که منجر به برقراری آتش بس در یمن در ماه آوریل شد، روابط بین ایالات متحده و عربستان سعودی در ماه‌های اخیر تا حدودی بهبود یافته است. بیل برنز، مدیر سیا با محمد بن سلمان ولیعهد سعودی در ماه آوریل در جده ملاقات کرد و برادر ولیعهد و معاون وزیر دفاع عربستان، خالد بن سلمان هفته گذشته برای مشورت با کاخ سفید، پنتاگون و وزارت امور خارجه به واشنگتن سفر کرد.
به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: ایالات متحده می‌گوید این دیدار‌ها و دیگر رایزنی‌های اخیر ایالات متحده با عربستان سعودی تا حدی با این هدف انجام می‌شود که آیا سفر بایدن، رئیس جمهور آمریکا به عربستان سعودی، در اواخر ژوئن یا ژوئیه، هم‌زمان با سفر به اسرائیل، منطقی است یا خیر. دانیل شاپیرو سفیر سابق آمریکا در اسرائیل، که عادی سازی نهایی با عربستان سعودی را به عنوان یک هدف استراتژیک اصلی می‌بیند، یکی از مشوق‌های اصلی تلاش دولت بایدن برای نزدیک شدن به ریاض است.
شاپیرو که اکنون یکی از اعضای برجسته برنامه‌های شورای آتلانتیک در حوزه خاورمیانه است، در مصاحبه‌ای گفت: «من فکر می‌کنم منصفانه است بگوییم، بحث داخلی در مورد چگونگی نزدیک شدن به سعودی‌ها و به ویژه سفر بایدن به آنجا، وجود دارد».
شاپیرو می‌گوید: «فکر می‌کنم برداشت غالب در دولت این است که روابط دوجانبه تا حدی تیره شده که بصورت بالقوه برای منافع ما مضر است». نیاز به تثبیت روابط به شکلی داریم که تضمین کند عربستان سعودی محکم با ایالات متحده همسو می‌ماند و به سمت روسیه و چین حرکت نمی‌کند؛ و البته پاسخگوی نیاز‌های ایالات متحده و متحدانش در لحظات بحران، مانند افزایش تولید و کاهش قیمت نفت، و تشدید تحریم‌ها علیه روسیه و تنوع بخشیدن به منابع انرژی برای اروپا، خواهد بود.
شاپیرو گفت: «این به یک موضوع استراتژیک تبدیل شده و باید برای اصلاح آن تلاش کنیم». وی افزود: «سوال این است که آیا رهبری عربستان سعودی، به ویژه بن سلمان، می‌خواهد این روابط را اصلاح کند یا معتقد است این اصلاح جهت‌گیری‌ها یک ضرورت بوده» پاسخ این سوال تعیین کننده سفر احتمالی بایدن به عربستان سعودی هم خواهد بود.
کاخ سفید اعلام کرد هنوز هیچ برنامه‌ای برای سفر به عربستان ندارد. دیپلماسی ایالات متحده به برقراری اولین آتش بس در جنگ یمن در چند سال اخیر کمک کرد. همچنین به سفر برت مک گورک، هماهنگ کننده شورای امنیت ملی در خاورمیانه و آموس هوخشتاین، فرستاده انرژی آمریکا به عربستان در این هفته اشاره کرده، اما می‌گوید تعامل ایالات متحده با عربستان سعودی چیزی فراتر از درخواست برای افزایش تولید نفت ریاض خواهد بود.
یکی از سخنگویان شورای امنیت ملی روز ۲۷ می به من گفت: «ما هیچ برنامه‌ای برای سفر به عربستان سعودی نداریم». این مقام شورای امنیت ملی ادامه داد: دیپلماسی در ماه‌های اخیر به ایجاد اولین آتش بس جامع در یمن در بیش از شش سال گذشته کمک کرد. برت مک گورک و آموس هوخشتاین نیز در منطقه بودند تا گفتگو‌ها را در مورد طیف وسیعی از موضوعات، از جمله فعالیت‌های بی ثبات کننده ایران، تضمین تامین پایدار انرژی جهانی و سایر مسائل منطقه‌ای پیگیری کنند.
پیشرفت معنادار پس از رسیدن روابط به نقطه پایین
فراس مکساد، کارشناس ارشد موسسه خاورمیانه می‌گوید روابط ایالات متحده و عربستان در وضعیت بدی قرار داشت، اما در ماه‌های اخیر بهبود یافته است. مکساد که اخیراً از سفر کارشناسان این اتاق فکر به عربستان برگشته است، گفت: هر دو طرف، به ویژه طرف سعودی، خواهان پیشرفت اساسی قبل از برگزاری نشستی در سطح عالی هستند. به نظر می‌رسد در هفته‌های اخیر، پیشرفت قابل‌توجهی وجود داشته است.»
مکساد معتقد است سفر برنز، رئیس سیا به عربستان سعودی در اواسط آوریل، زمینه را برای بهبود روابط فراهم کرد. رایزنی‌های معاون وزیر دفاع عربستان سعودی در هفته گذشته در واشنگتن به تعیین موضوعات مطرح میان دو طرف کمک کرد.
آتش بس یمن
مکساد می‌گوید: با آتش بسی که از ماه رمضان برقرار است، یمن در حال حاضر موضوع مثبت تری در روابط آمریکا و عربستان است. او گفت: «دولت ایالات متحده از پیشرفت‌هایی که در ماه‌های اخیر در آنجا به دست آمده راضی است. او معتقد است علاوه بر برقراری آتش‌بس از ماه مبارک رمضان تا به امروز، آرام شدن عبد ربه منصور هادی، رئیس‌جمهور سابق یمن و ایجاد شورای فراگیرتر ریاست‌جمهوری، به طور بالقوه می‌تواند به طرف‌ها در حل برخی مسائل کمک کند. پیشرفت در پایان دادن به جنگ یمن و بازگشایی فرودگاه صنعا، پایتخت یمن در ماه می‌برای برخی پرواز‌ها نیز گامی بسیار مثبت تلقی می‌شود.
تیم لندرکینگ، نماینده آمریکا در یمن در کنفرانسی در ۱۱ می‌در یمن گفت: «ما در یک لحظه مهم در یمن هستیم.» تلاش‌های مشترک ما برای برقراری صلح در یمن برای اولین بار در شش سال گذشته موفق بوده و یک آتش بس دو ماهه به رهبری سازمان ملل با حمایت بی، چون و چرای ایالات متحده و جامعه بین المللی برقرار است.
لندرکینگ گفت: «بسیار حیاتی است که طرف‌ها با پایبندی به شرایط آتش‌بس فعلی، از جمله باز کردن جاده‌ها به شهر‌های مورد مناقشه مانند تعز و تسهیل پرواز‌ها به و از صنعا، امنیت را برقرار کنند. طرف‌ها باید فوراً با هم و با سازمان ملل متحد کار کنند تا آتش‌بس کنونی را به یک آتش‌بس جامع و فرآیند سیاسی فراگیر تبدیل کنند.»
آمریکا در حال تکمیل شبکه سامانه‌های دفاعی عربستان سعودی در برابر پهپاد‌های حوثی
وال استریت ژورنال گزارش داد که دولت آمریکا برای دفع موشک‌های حوثی‌ها موشک‌های پاتریوت در اختیار سعودی‌ها قرار داده است. یک منبع ناشناس هم می‌گوید انتظار می‌رود دولت انبار‌های موشک‌های هوا به هوای عربستان را برای سرنگونی پهپاد‌های حوثی، پر کند. بر اساس ارزیابی آمریکا، سعودی‌ها از این موشک‌ها برای دفاع استفاده خواهند کرد. سعودی‌ها همچنین درخواست موشک‌های هدایت شونده دقیق برای هدف قرار دادن پهپاد‌های حوثی در داخل یمن کرده‌اند که به گفته این منبع احتمالا به این زودی با این درخواست موافقت نشود، زیرا دولت می‌ترسد که از آن‌ها به صورت تهاجمی استفاده و به غیرنظامیان یمنی آسیب برساند.
یک مقام وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به سوالی گفت: «در چند ماه گذشته ما با عربستان سعودی و همسایگانش همکاری کرده‌ایم تا به آن‌ها کمک کنیم دفاع هوایی خود را در پاسخ به افزایش تعداد حملات هوایی از یمن تقویت کنند.»
در سال گذشته بیش از ۴۰۰ حمله برون مرزی توسط حوثی‌های تحت حمایت ایران صورت گرفت که زیرساخت‌ها، مدارس، مساجد و دفاتر کاری را در عربستان هدف قرار داده و جان غیرنظامیان از جمله ۷۰ هزار شهروند آمریکایی ساکن عربستان سعودی را به خطر انداخت.
این مقام افزود: «ایالات متحده تعدادی ابزار برای کمک به عربستان سعودی برای تقویت قابلیت‌های دفاع هوایی در اختیار دارد؛ که شامل فروش تجهیزاتی مانند موشک‌های هوا به هوا برای نصب روی هواپیما‌های سعودی می‌شود و در رهگیری حملات مداوم موشکی و سامانه‌های هوایی بدون سرنشین به این کشور نقش داشته اند. ما می‌توانیم از تلاش‌های عربستان برای تعامل با همسایگانش یا انتقال توانمندی‌های نظامی آمریکایی، در صورت نیاز، حمایت کنیم.»
این مقام آمریکایی می‌گوید پشتیبانی از عملیات تهاجمی ائتلاف به رهبری عربستان سعودی در یمن به پایان رسیده و از جمله فروش دو محموله مهمات هوا به زمین به حالت تعلیق درآمده است.
نفت
مقصاد می‌گوید موضوع قیمت نفت پیچیده‌تر است. مقصاد، استاد دانشگاه جورج واشنگتن می‌گوید مقامات ارشد سعودی معتقدند حتی اگر نفت بیشتری تولید کنند، پالایشگاه‌های غرب ظرفیت تبدیل آن به بنزین را ندارند. اما تحلیلگران بر این باورند که کنسرسیوم اوپک پلاس در حال حاضر ۲ میلیون بشکه در روز کمتر از وعده خود، تولید می‌کند، زیرا ظاهرا بسیاری از کشور‌های اوپک پلاس نمی‌توانند سهمیه‌های خود را تولید کنند. قرارداد‌های فعلی تولید اوپک پلاس نیز در ماه سپتامبر به پایان می‌رسد.
مقصاد با اشاره به نشستی بین کارشناسان اندیشکده آمریکایی و مقامات ارشد سعودی، از جمله مدیران انرژی، گفت: «برداشت من این بود که با وجود برخی محدودیت‌های فنی، فضای انعطاف وجود دارد». گرگوری برو، مورخ نفت و سیاست خارجی آمریکا می‌گوید سعودی‌ها شاید ظرفیت مازاد برای افزایش تولید نفت داشته باشند – او می‌گوید صرف اعلام تصمیم برای چنین افزایشی هم به اندازه خود افزایش مفید خواهد بود.
او می‌گوید حتی اگر در حال حاضر، "آن‌ها موافق باشند - نمیدانم آیا می‌توانند تولید را در کوتاه مدت بیش از پانصد هزار بشکه در روز افزایش دهند یا خیر. " موسسه امور جهانی جکسون در دانشگاه ییل، این هفته با اشاره به سعودی‌ها به من گفت. آن‌ها ماه هاست که به برنامه افزایش تولید اوپک پلاس پایبند بوده اند، اما ممکن است ظرفیت اضافی بیشتری داشته باشند.
برو می‌گوید: «حتی اعلام تصمیم برای افزایش تولید می‌تواند تأثیر آرام‌بخشی بر قیمت‌ها داشته باشد - البته نه زیاد». مشکل این است که آیا عربستان سعودی می‌تواند بقیه اعضای اوپک پلاس را به همراهی با خود تشویق کند یا خیر، زیرا این اتحاد بسیار مهم است. کاخ سفید می‌گوید پایین آوردن سطح گفتگو‌های ایالات متحده با ریاض درباره امنیت انرژی به درخواست صرف برای تولید بیشتر نفت اشتباه است.
این مقام شورای امنیت ملی گفت: «اینکه تعامل با عربستان سعودی در زمینه امنیت انرژی را در حد درخواست نفت بیشتر بدانیم، اشتباه است و درک نادرست از پیچیدگی این موضوع و همچنین بحث‌های چندوجهی ما با سعودی‌ها است».
این مقام شورای امنیت گفت: «اوپک پلاس تصمیمات خود را همانند همیشه خواهد گرفت. ما در حال رایزنی با همه تولیدکنندگان درباره شرایط بازار، از جمله عربستان سعودی هستیم.»
دالیا داسا کای، محقق علوم سیاسی و کارشناس ارشد مرکز بورکل می‌گوید با وجود اعتراضات، آنچه که هر یک از طرفین می‌تواند از یک نشست عالی به دست بیاورد به وضوح مهم است و سفر بایدن به عربستان هم خالی از خطرات سیاسی نیست. کای می‌گوید: «اولین واکنش من اینکه بسیار خطرناک خواهد بود اگر بایدن به عربستان سعودی سفر و با بن‌سلمان دیدار کند بدون آنکه بداند در ازایش چه دستاوردی خواهد داشت. ما می‌دانیم دستاورد باید چه باشد: تولید نفت، اما دولت ایالات متحده «هرگز این را بیان نخواهد کرد.»
از نظر اینکه آیا سفر ایالات متحده می‌تواند در چارچوب گام‌های موقت احتمالی برای افزایش عادی سازی روابط عربستان و اسرائیل انجام شود، برخی کارشناسان معتقدند که عربستان سعودی احتمالاً هنوز آماده انجام گام‌های عمومی بزرگ در این مرحله نیست. ناداو ایال، روزنامه نگار اسرائیلی که از اقدامات اسرائیل-سعودی گزارش می‌داد، به من گفت: «من با یک منبع آمریکایی که هفته گذشته از ریاض بازگشت صحبت کردم. او پیشنهاد کرد که امید‌های اسرائیل را تا حد امکان پایین نگه دارند.»
ایال ادامه داد: «نمیدانم اگر بایدن نتواند به اهداف افزایش تولید نفت یا سیگنال‌های مثبت منطقه‌ای دست پیدا کند، چرا اصلا به عربستان سفر می‌کند.» او گفت: «واشنگتن در تلاش است تا برای خود اعتبار ایجاد کند، اما این اعتبار بیشتر به دستگاه دفاعی اسرائیل می‌رسد. هرچند اسرائیل دخالت ایالات متحده را حیاتی می‌داند.»
دکتر صنم وکیل، معاون مدیر چاتم هاوس و پژوهشگر ارشد در برنامه خاورمیانه، گفت: من فکر می‌کنم که دولت بایدن به دنبال ایجاد تعادل در روابط خود با عربستان است. او می‌گوید «تمام این بحث‌هایی که می‌شنویم تلاش دولت رسیدن به نقاط شروع عمل‌گرایانه است، که رابطه‌ای را که احتمالاً برای هر دو طرف از بین رفته، دوباره احیا می‌کند.»
وکیل ادامه داد: من فکر می‌کنم در اینجا رقابت منافع وجود دارد. «از یک طرف اسرائیل کاملاً جسورانه به دنبال عادی سازی است که احتمالاً سریعتر و جاه طلبانه‌تر از آن چیزی است که سعودی‌ها مایل به پذیرش آن هستند.» او ادامه داد: «نیاز به یک توالی داریم و مسایل نمی‌تواند با این سرعت اتفاق بیفتد.»
او می‌گوید: «من فکر می‌کنم سعودی‌ها می‌خواهند روابط خود با ایالات متحده را از سر بگیرند. اما شرایط باید برای هر دو طرف مناسب باشد. آن‌ها دیگر نمی‌خواهند فقط تانکر سوخت باشند. جنگ اوکراین به عنوان فرصتی برای منطقه است تا هر اهرمی را که در اختیار دارند، مجدداً استفاده کنند.»
ولیعهدی که دستور عملیات قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار را صادر کرد
بایدن چگونه می‌تواند دیدار با ولیعهدی را توجیه کند که جامعه اطلاعاتی ایالات متحده ارزیابی می‌کند عملیات دولت عربستان سعودی در قتل وحشیانه جمال خاشقجی، روزنامه نگار سعودی و ساکن آمریکا در سال ۲۰۱۷، به دستور او بوده؟ یکی از کارشناسان که اخیراً از سوی دولت قبل از سفر به خلیج فارس مطلع شده است، گفت که به یاد نمی‌آورد که درباره قتل خاشقجی صحبت شده باشد.
شاپیرو اخیراً پیشنهاد کرده که اگر تفاهماتی در مورد موضوعات اصلی در روابط دوجانبه حاصل شد و دولت تصمیم به ادامه دیدار گرفت، بایدن «با خانواده خاشقجی نیز ملاقات کند تا پیام تمرکز ایالات متحده را بر لزوم پاسخگویی در قتل او منتقل کند». توییتی که احتمال انجام سفر را نشان می‌دهد.
تریتا پارسی در موسسه کوئینسی می‌گوید آنچه دولت بایدن را به تلاش برای اصلاح روابط با ریاض سوق می‌دهد «این باور است که ما وارد دنیای جدیدی از رقابت قدرت‌های بزرگ می‌شویم» که عمدتاً بر چین متمرکز است؛ و برخی از افراد در دولت معتقدند «باید مطمئن شد سعودی‌ها و اماراتی‌ها با ما متحد هستند.»
وزارت امور خارجه می‌گوید ایالات متحده همچنان متعهد به ایجاد یک مشارکت استراتژیک پایدار با عربستان است. این مقام وزارت امورخارجه گفت: «رهبران ارشد ایالات متحده و عربستان سعودی به صورت مفصل درباره اهمیت حیاتی روابط استراتژیک بین ایالات متحده و عربستان سعودی و چگونگی تامین منافع هر دو کشور، صحبت کرده اند».
