یک تحقیق جدید درباره عوارض جانبی احتمالی داروها نشان می‌دهد که مصرف داروهای ضدافسردگی می‌تواند باعث اختلالات عاطفی شود.

بنا به این تحقیق، داوطلبان بدون علایم افسردگی پس از مصرف یک داروی مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین موسوم به «اس‌اس‌آرآی» برای مدت سه هفته، کمتر به بازخوردهای مثبت و منفی واکنش نشان دادند.

کم‌رنگ کردن احساسات منفی می‌تواند بخشی از نقش این داروها در درمان اختلال افسردگی افراد باشد، اما یک عارضه جانبی رایج را هم دربردارد.

پروفسور باربارا ساهاکیان از دانشگاه کمبریج که در این تحقیق شرکت داشته است، گفت که این داروها در کنار از بین بردن بخشی از درد عاطفی افراد مبتلا به افسردگی، بخشی از لذت را نیز از بین می‌برند.

او در ادامه با بیان اینکه این یافته‌ها می‌توانند به بیماران کمک کنند تا انتخاب‌های آگاهانه‌تری در مورد داروهای خود داشته باشند، گفت: «شکی نیست که داروهای ضد افسردگی برای بسیاری از بیماران مفید هستند.»

بر اساس گزارش خدمات ملی بهداشت بریتانیا، از سال ۲۰۲۱ تا سال ۲۰۲۲ بیش از ۸.۳ میلیون بیمار در انگلستان دست کم یک داروی ضد افسردگی مصرف کرده‌اند. داروهای «اس‌اس‌آرآی» از جمله پرمصرف‌ترین‌ داروها هستند که برای بیشتر بیماران و البته نه برای همه، موثر بوده‌اند.

برخی از افرادی که داروی ضد افسردگی مصرف می‌کنند، احساس می‌کنند که خسته و بی‌حوصله هستند. تحقیقات از وجود چنین احساسی در بین ۴۰ تا ۶۰ درصد افرادی که داروی ضد افسردگی مصرف می‌کنند حکایت دارد. با این حال مشخص نیست که آیا این موضوع، یک عارضه جانبی دارویی است یا نشانه افسردگی.

آخرین تحقیقات نشان می‌دهند که داروهای «اس‌اس‌آرآی» به تنهایی می‌توانند باعث کاهش احساسات شوند. به گزارش نشریه Neuropsychopharmacology، در این تحقیق به ۶۶ داوطلب دست‌کم ۲۱ روز پیش از انجام مجموعه‌ای از آزمایش‌های شناختی، داروی «اس‌سیتالوپرام» یا یک «دارونما» داده شده است.

ساهاکیان با اشاره به همه آزمایش‌ها که ضریب هوشی افراد را ارزیابی می‌کردند، گفت: «دارو هیچ اثر منفی بر شناخت ندارد. از این منظر بسیار خوب است.»

با این حال، افرادی که داروهای «اس‌اس‌آرآی» مصرف می‌کنند کمتر به یادگیری تقویتی پاسخ می‌دهند.

در این تحقیق، به شرکت‌کنندگان دو گزینه «ای» و «بی» روی یک صفحه نمایش داده شد. انتخاب «ای» در هر مرحله منجر به پاداش چهار به پنج می‌شد و این در حالی بود که انتخاب «بی» منجر به پاداش یک به پنج می‌شد. پس از چند نوبت، افراد یاد می‌گرفتند که گزینه «ای» را انتخاب کنند. اما هر چند وقت یکبار، احتمالات تغییر می‌کردند و شرکت‌کننده باید قانون جدید را یاد می‌گرفت. گروهی که داروهای «اس‌اس‌آرآی» مصرف می‌کرد به طور متوسط در پاسخ به این تغییرات به طور قابل توجهی کندتر بود.

در پرسشنامه‌ها، داوطلبانی که داروی «اس‌سیتالوپرام» مصرف می‌کردند، اعلام کردند که هنگام برقراری رابطه جنسی، مشکل بیشتری برای رسیدن به ارگاسم دارند. این موضوع یکی دیگر از عوارض جانبی استفاده از داروهای ضد افسردگی است که اغلب توسط بیماران مبتلا به این بیماری گزارش می‌شود.

ساهاکیان گفت: «این یافته‌ها می‌توانند برای بیماران مفید باشند یا دست‌کم آن‌ها را از این موضوع آگاه کنند. به برخی از افراد می‌توان انواع مختلفی از درمان را پیشنهاد کرد، به‌خصوص که اگر با بیماری حاد به بیمارستان مراجعه نکرده باشند.»

بنا به گفته پروفسور کاترین هارمر از دانشگاه آکسفورد، این تحقیق نتایج مهمی را در مورد عملکرد داروهای «اس‌اس‌آرآی» در بیماران دارای اختلال افسردگی ارائه می‌دهد که می‌تواند به ساخت داروهایی با عوارض جانبی کمتر کمک کند.

او با مهم دانستن آنچه که بیماران مبتلا به افسردگی از اثرات جانبی مصرف داروی ضد افسردگی می‌گویند، گفت که با بررسی این موضوع می‌توان میزان مؤثر بودن درمان‌های جدید را درک کرد.

به گفته کاترین هارمر، این موضوع که ۶۰ درصد از بیماران مبتلا به افسردگی که داروی ضد افسردگی مصرف می‌کنند، دچار بی‌حوصلگی هستند، ممکن است بیش از حد برآورد شده باشد.

او گفت: «نگرانی من این است که مردم با دیدن این آمار فکر کنند پیام این است که دارو مصرف نکنید. این دقیقاً همان کاری است که ما به آن نیاز داریم، اما این روی همه افراد تأثیر نمی‌گذارد. همه افراد منحصر به فرد هستند و درمان‌ها هنوز هم به دارو وابسته هستند.»

منبع: یورونیوز