خراسان نوشت:
حس لذت‌جويي از جمله مواردي
است که بشر در تمام دوران حياتش رها ننموده و تلاش کرده تا هر فعاليت خود
را به گونه‌اي برنامه‌ريزي و تنظيم نمايد تا به نوعي حس مرموز لذت را نيز
در او ايجاد نمايد. چه بهتر که ايجاد اين حس در نوع بشر به عنوان معلول
توسط عاملي به وجود آمده باشد که نه تنها براي جسم و روح او آسيبي به همراه
نداشته باشد بلکه به عکس مفيد و سازنده نيز باشد. شايد در طول تاريخ نتوان
هيچ لذتي را برتر و جدي‌تر از لذت کتاب‌خواني يافت. لذتي که قدمت و ثبات
بيشتري به نسبت هر هنر ديگري داشته است. اما سؤالي که ممکن است هميشه براي
بخش زيادي از افراد جامعه پيش آيد اين است که چه بخوانيم؟ در پاسخ به اين
سؤال نمي‌توان پاسخي قطعي و علمي صادر کرد. چرا که کتاب و کتاب‌خواني تا حد
زيادي نيز وابسته به سليقه و طرز تفکر و مختصات فردي باز مي‌گردد. اما با
اين حال در ميان خيل عظيم کتبي که تا کنون نوشته شده مي‌توان اشتراکاتي را
يافت که منجر به طراوت روحي و ارضاي حس لذت‌جويي بخش زيادي از جامعه بشري
شده است. باشگاه نروژي کتاب، در سال 2002 ميلادي از 100 نويسنده مطرح جهان
که از پنجاه و چهار کشور جهان انتخاب شده بودند خواست تا هر يک 10 کتاب بر
تر را از نظر خود معرفي کنند. کتاب‌هايي را که به اعتقاد اين نويسندگان
تأثير مهمي در تاريخ فرهنگي جهان و يا تفکر و انديشه آن فرد داشته‌اند.
تصميم داريم تا به طور مستمر و تا آن‌جا که امکان دارد به مرور کتب
طبقه‌بندي شده در اين فهرست را به خوانندگان معرفي کنيم تا شايد کمکي باشد
براي ايجاد حس لذت مفيد در ايشان. اين فهرست در سال 2012 ميلادي به روز
شده است و بر اساس انتشار آن در تارنماي گاردين انتخاب گرديده است.
1984، که در اين فهرست در رتبه نخست جاي گرفته، نام رماني است از نويسنده
مطرح انگليسي جرج اورول. اين نويسنده و منتقد ادبي آثار مطرح ديگري نيز
دارد که از آن جمله مي‌توان از آثاري چون قلعه حيوانات، دختر کشيش و روزهاي
برمه نام برد. داستان 1984 را مي‌توان با کمي اغماض در دسته آثار علمي
تخيلي قرار داد. جهان توسط سه قدرت بزرگ جهاني تقسيم گرديده است. در جامعه
داستان اورول کوچک‌ترين حرکات افراد توسط «برادر بزرگ» مورد نظارت و بررسي
دقيق قرار دارد. وينستون اسميت شخصيت اصلي رمان که در اوسيا زندگي مي‌کند
يک عضو عادي حزب است.
به تدريج شروع به انجام اقداماتي مي‌کند که بر خلاف قوانين محدود کننده حزب
است. از جمله دفترچه يادداشتي تهيه مي‌کند و يادداشت‌هاي روزانه خود را به
روي کاغذ مي‌آورد. اسميت در ادامه با دختري آشنا مي‌شود. اين دو نقاط
اشتراکي را بين خود مي‌يابند و تصميم مي‌گيرند تا به مقابله با سيستم و
قوانين حزب بپردازند تا بتوانند به آزادي دست يابند. اين رمان که به وضوح
اثري است در مقابله با کمونيسم و تفکرات وابسته به آن، به زبان‌هاي گوناگون
ترجمه و منتشر گرديده است. از جمله در ايران که توسط افراد گوناگوني چون
صالح حسيني ترجمه و منتشر گرديده است. فيلم سينمايي 1984، نيز بر اساس همين
رمان و توسط مايکل ردفورد اقتباس گرديده است.
عروسک خانه (خانه عروسک) عنوان نمايشنامه‌اي است از هنريک ايبسن، شاعر و
نمايشنامه‌نويس سرشناس نروژي. شروع تفکر مدرن در آثار و نمايشنامه‌هاي
ايبسن کاملاً مشهود و مشخص است. عروسک خانه داستان زني است به نام نورا، که
براي دفاع از شوهرش دست به فداکاري‌هايي مي‌زند هر چند در اين مسير
اشتباهاتي را نيز مرتکب مي‌شود. او براي نجات جان شوهرش مجبور مي‌شود بدون
اطلاع او و با جعل امضاي پدر خود وامي را دريافت کند. سال‌ها بعد و در
زماني که شوهر او وضعيت خوبي دارد و از لحاظ شغلي نيز به جايگاه خوبي رسيده
است، جعل امضايي که از سوي نورا صورت گرفته است، دردسرهايي را براي آن‌ها
ايجاد مي‌کند. طي سلسله حوادثي اين مشکلات بر طرف مي‌شود. اما شوهر نورا از
او دلخور بوده و نيت او را از جعل و پنهان‌کاري در نظر نمي‌گيرد. نورا
احساس مي‌کند که شوهر و يا حتي پدرش هميشه با او مانند يک عروسک رفتار
کرده‌اند. از اين نمايشنامه نيز اقتباس‌هاي فراوان سينمايي به عمل آمده
است. از جمله فيلم «سارا» ساخته کارگردان ايراني داريوش مهرجويي نيز با
الهام از همين اثر ساخته شده است. از ديگر آثار مطرح ايبسن بايد از اشباح، و
دشمن مردم نام برد. عروسک خانه در اين فهرست در رديف دوم قرار گرفته است.
تربيت احساسات، که توسط گوستاو فلوبر از نويسندگان برجسته قرن نوزدهم
فرانسه، نوشته شده در اين ليست رديف سوم را به خود اختصاص داده است. فلوبر
در انتخاب واژگان و ظرافت متن دقت بسيار به خرج مي‌داد و زيبايي متن براي
او اهميت بسياري داشت.
تربيت احساسات رماني است بسيار مشهور و مطرح که در ايران نيز به فارسي
ترجمه و منتشر شده است. اين رمان تا بدان جا اهميت دارد که پي‌ير بورديو،
جامعه‌شناس مطرح فرانسوي در کتاب ميدان توليدات ادبي بخشي را به آن اختصاص
داده است. تربيت احساسات زندگي جواني احساساتي به نام فردريک مورو را روايت
مي‌کند. او عاشق دختري جوان مي‌شود، اما به تدريج در مقابل مشکلات و
شرايطي که با آن‌ها رو به رو مي‌شود از خواسته‌ها و ايده‌هاي خود دست
مي‌کشد؛ و در نهايت زندگي و آرمان‌هايي را که براي خود پيش‌بيني کرده بود
به خاطر احساساتش از دست مي‌دهد. اين رمان از نظر ادبي و توصيفات بسيار
قابل توجه است تا جايي که گفته شده نويسنده براي نگارش اين اثر هفت سال وقت
صرف کرده است. مادام بوواري ديگر کتاب مطرح و شناخته شده گوستاو فلوبر در
ايران است.
آبشالوم، آبشالوم نام کتابي است از ويليام فاکنر. اين نويسنده و رمان نويس
مطرح آمريکايي که برنده جايزه نوبل ادبيات نيز مي‌باشد در ايران با رمان
مطرح خشم و هياهو به خوبي شناخته شده است. آبشالوم، آبشالوم در ليست باشگاه
نروژي کتاب در مرتبه چهارم جاي گرفته است. راوي اين اثر فاکنر نيز همان
کونتين کامپسون (راوي خشم و هياهو) است. داستان کتاب در ظاهر بسيار ساده
است و در مورد اختلافات سياه پوستان و سفيدها. اما در شيوه روايت خاص فاکنر
و شکل‌گيري يک جريان سيال زيبايي و پيچيدگي خاصي پيدا مي‌کند. اشاره به
مسائل و نشانه‌هاي اسطوره‌اي نيز در جاي جاي مختلف کتاب ديده مي‌شود. اين
کتاب نيز توسط صالح حسيني در ايران ترجمه شده و با همت نشر نيلوفر به بازار
کتاب عرضه گرديده است.در هر حال آن‌چه مرور شد چهار عنوان نخستين فهرست
منتشر شده گاردين بود. در روزهاي آينده ادامه اين فهرست به تدريج براي
آشنايي خوانندگان ارائه مي‌گردد.
