جزیره قبرس در دریای مدیترانه واقع شده است. این کشور نزدیک ترین کشور عضو اتحادیه اروپا به ایران است. قدمت روابط ایران و قبرس با سالیان خیلی دور برمی گردد. در واقع در دوره هخامنشیان قبرس بخشی از قلمرو ایران بوده است و هنوز آثار باستانی دوره هخامنشی در بخش هایی از قبرس وجود دارد. در دوران باستان قبرس به خاطر معادن مس خود مشهور بوده است. در دوره هخامنشیان نیز ایرانیان از این منابع جهت ضرب سکه ها و ... استفاده می کردند همچنین قبرس به دلیل موقعیت سوق الجیشی خاصی که در دریای مدیترانه دارد همواره محل گذر کشتی های تجاری بوده است.
کشور قبرس به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم شده است. در دهه 70 میلادی پس از اینکه مردم قبرس خواستار استقلال از استعمار بریتانیا شدند، ترکیه به بخش شمالی قبرس حمله کرد و 30% از خاک شمال این جزیره را تصاحب نمود. پس از آن قبرسی ها برای حفظ امنیت خود مجددا دست به دامان بریتانیا شدند و طی یک قرارداد امنیتی که به امضای بریتانیا و جمهوری قبرس رسید امنیت قبرس به مدت 200 سال توسط بریتانیا تضمین شد. به همین دلیل پایگاه های نظامی بریتانیا به طور رسمی در قبرس جنوبی وجود دارند.
ترک ها در بخش اشغالی قبرس ، جمهوری خودمختار قبرس شمالی را تاسیس کردند که البته این جمهوری توسط هیچ کشوری به جز ترکیه به رسمیت شناخته نشد. در عوض قبرس جنوبی یا آنچه که در دنیا به عنوان کشور جمهوری قبرس شناخته می شود عضو سازمان ملل و عضو اتحادیه اروپا می باشد و واحد پول آن نیز یورو است. سفارت ایران نیز در شهر نیکوزیا در قبرس جنوبی قرار دارد که در سال 1988 افتتاح شده است. در سالهای گذشته ایران همواره از حاکمیت جمهوری قبرس حمایت کرده است.
قبرس در سال 2004 میلادی به عضویت اتحادیه اروپا درآمد و واحد پول آن که پوند قبرسی بود به یورو تغییر پیدا کرد. البته به دلیل مسائل مرزی که بین قبرس شمالی و جنوبی وجود دارد این کشور تاکنون عضو پیمان شینگن نشده است. ایرانی ها جهت سفر به قبرس جنوبی باید ویزا بگیرند که برای آن می توان از خدمات آژانس های مسافرتی که تور قبرس جنوبی برگزار می کنند استفاده کرد.
در سالهای گذشته پرواز مستقیم بین تهران و لارناکا برقرار بود. هواپیمایی جمهوری اسلامی در لارناکا دفتر داشت و پرواز برنامه ای تهران به لارناکا به طور منظم برگزار می شد. پس از آن، هواپیمایی ماهان پروازهای خود را به لارناکا شروع کرد که با شدت گرفتن تحریم ها ، قبرس از ورود هواپیماهای ماهان جلوگیری نمود. در حال حاضر هواپیمایی قشم ایر مجوز پرواز مستقیم به قبرس را دارد ولی چون قبرس به دلیل تحریم ها از ارائه سوخت به هواپیماهای ایرانی امتناع می کند برقراری پرواز فقط با هواپیماهای بزرگ که نیاز به سوخت گیری در قبرس نداشته باشند امکان پذیر است ، که در حال حاضر برقراری این پرواز صرفه اقتصادی ندارد.
در طول این سالها همواره روابط تجاری بین بازرگانان ایران و قبرس برقرار بوده است. از جمله کالاهایی که از ایران به قبرس صادر شده اند می توان به پسته ، فرش ، کاشی و سرامیک و مصالح ساختمانی ، نفت و فرآورده های نفتی و پتروشیمی اشاره کرد. در سالهایی که تحریم ایران شروع شد روابط اقتصادی ایران و قبرس اهمیت بیشتری پیدا کرد. یکی از کشورهایی که در ابتدای تحریم به دور زدن تحریم های ایران کمک زیادی کرد قبرس بود. از جمله این موارد می توان به واردات هواپیما از قبرس و همچنین تاسیس شرکت های واسطه در قبرس جهت تجارت و صادرات محصولات ایران به اروپا اشاره کرد. به همین جهت جریمه های سنگینی از طرف آمریکا و اتحادیه اروپا بر علیه بانک های قبرسی وضع شد که این عامل باعث شده است در حال حاضر قوانین سفت و سختی بر علیه اتباع ایرانی در قبرس برقرار شود و عمدتا بانک های قبرس از باز کردن حساب بانکی برای افراد با پاسپورت ایرانی امتناع می کنند.
در سال 2009 یک کشتی که با پرچم قبرس تردد می کرد به اتهام حمل مهماتی که از طرف ایران برای سوریه ارسال شده از سوی قبرس توقیف شد و به یک پایگاه نظامی منتقل شد. این کشتی که حامل بیش از 90 کانتینر مواد منفجره بود بر اثر گرمای هوا در پایگاه نظامی قبرس منفجر شد. در اثر این انفجار 12 نفر از نیروهای نظامی قبرس کشته شدند که فرمانده نیروی دریایی قبرس نیز در بین کشته شده ها بود. همچنین صدماتی نیز به زیرساخت ایستگاه برق قبرس به وجود آمد و تا مدت ها کمبود برق در قبرس وجود داشت. همچنین در سال 2023 دولت قبرس از کشف توطئه ترور شهروندان اسرائیلی در قبرس پرده برداشت و آن را منتسب به ایران کرد. کشف میادین گازی مشترک بین اسرائیل و قبرس در جنوب مدیترانه باعث نفوذ هر چه بیشتر اسرائیل در این کشور شده است. همه این موارد باعث شده است که در سالهای اخیر روابط ایران و جمهوری قبرس مانند گذشته نباشد.
از سوی دیگر و با شدت گرفتن تحریم ها ایرانی های زیادی در سالهای اخیر از کشور مهاجرت کرده اند. بخش شمالی قبرس با در اختیار داشتن دانشگاه های متعدد و همچنین تسهیل شرایط برای ایرانی ها، در صدد جذب سرمایه های ایرانی برآمده است. در حال حاضر ایرانی های زیادی به قبرس شمالی می روند و در آنجا خانه می خرند. اگر چه ایرانی ها جهت سفر به قبرس شمالی نیازی به اخذ ویزا ندارند ولی در صورتی که اتباع ایرانی در هنگام ورود به قبرس شمالی مدارک سفر کامل شامل بلیط رفت و برگشت ، ووچر هتل کانفرم شده و قابل استعلام از سوی پلیس و همچنین وجه نقد به اندازه کافی نداشته باشند ، از ورود آنها به قبرس شمالی جلوگیری می شود و دیپورت می شوند. جهت سفر به قبرس شمالی بهتر است از خدمات آژانس های معتبر مثل آفتاب تراول که خدمات تور قبرس شمالی ارائه می دهند استفاده کرد.
باید به این نکته توجه داشت که بسیاری از املاکی که به ایرانی ها در قبرس شمالی فروخته می شوند در زمین هایی ساخته شده اند که مورد اختلاف حقوقی جمهوری قبرس و بخش ترک نشین آن قرار دارد و از این نظر باید با بررسی و احتیاط رفتار کرد.
فارغ از تمام اتفاقات سیاسی که در سالهای اخیر در روابط ایران و قبرس افتاده ، مردم قبرس همواره نسبت به ایرانی ها نظر خوبی داشته اند. شاید دلیل این حسن نیت، وجود پیشینه تاریخی مشترک بین دو کشور باشد. امیدواریم در آینده روابط سیاسی و اقتصادی ایران و قبرس نیز بهبود یابد.
