بی ام آی یا شاخص توده بدنی چیست؟ BMI چگونه محاسبه می شود؟

شاخص توده بدنی (BMI) یک ابزار استاندارد ارزیابی سلامت در اکثر مراکز درمانی است.

 

به گزارش «انتخاب»؛ اگرچه برای چندین دهه به عنوان معیاری برای سنجش سلامت بر اساس اندازه بدن مورد استفاده قرار گرفته است، اما به دلیل ساده سازی بیش از حد از معنای واقعی سالم بودن ،به طور گسترده مورد انتقاد قرار گرفته است.

 

در واقع، بسیاری ادعا می کنند که BMI قدیمی و نادرست است و نباید در بررسی های پزشکی و تناسب اندام استفاده شود.

 

این مقاله همه آنچه را که باید در مورد BMI، تاریخچه آن، پیش بینی دقیق سلامتی و جایگزین های آن بدانید را به شما می گوید.

 

 

 

"BMI" مخفف "Body Mass Index" یا شاخص توده بدنی است. در سال 1832 توسط یک ریاضیدان بلژیکی به نام Lambert Quetelet ایجاد شد.

 

او مقیاس BMI را برای تخمین سریع میزان اضافه وزن و چاقی در یک جمعیت معین ایجاد کرد تا به دولت ها کمک کند تا در مورد منابع مالی و بهداشتی تصمیم بگیرند.

 

جالب توجه است که Quetelet اظهار داشته که BMI در مطالعه  فردی اشخاص مفید نیست، بلکه در ارائه تصویری فوری از سلامت کلی یک جمعیت مفید است. با این وجود، به طور گسترده ای برای اندازه گیری سلامت افراد استفاده می شود.

 

مقیاس BMI بر اساس یک فرمول ریاضی است که با تقسیم وزن بر حسب کیلوگرم بر مجذور قد بر حسب متر، تعیین می کند که آیا وزن شخص در محدوده ی «سالم» است یا خیر.

 

BMI=وزن(kg)/〖قد〗^2 (m)

 

شما همچنین می توانید از یک ماشین حساب آنلاین BMI استفاده کنید، مانند آنچه که توسط مؤسسه ملی سلامت ارائه شده است.

 

هنگامی که BMI محاسبه شد، سپس با مقیاس BMI مقایسه می شود تا مشخص شود که آیا در محدوده وزنی "عادی" قرار می گیرید 

 

محدوده                                             BMI طبقه بندی                                           خطر سلامت ضعیف

کمتر از 18.5                                        کم وزن                                                بالا

                                       18.5-24.9 وزن طبیعی                                             کم

                                        25.0-29.9 اضافه وزن                                      کم تا متوسط

                                      30.0-34.9 چاق کلاس I (چاق متوسط)                          بالا

35.0-39.9                                    چاق کلاس II (چاق شدید)                      بسیار بالا

40 یا بیشتر                                        چاق کلاس III (بسیار چاق)                   بسیار بالا

 

با توجه به این محاسبه، اگر شما در دسته وزنی «عادی» قرار نگیرید، یک متخصص مراقبت های بهداشتی ممکن است تغییرات سلامت و شیوه زندگی را پیشنهاد دهد.

 

برخی از کشورها این مقیاس BMI را برای نشان دادن بهتر اندازه و قد جمعیت خود اتخاذ کرده اند. به عنوان مثال، نشان داده شده است که مردان و زنان آسیایی در مقایسه با غیرآسیایی ها در معرض خطر بیشتری برای بیماری قلبی با شاخص توده بدنی پایین تر هستند.

 

اگرچه BMI می‌تواند تصویری فوری از سلامت فرد بر اساس وزن فرد به متخصص مراقبت‌های بهداشتی بدهد، اما عوامل دیگری مانند سن، جنس، نژاد، ژنتیک، توده چربی، توده عضلانی و تراکم استخوان را در نظر نمی‌گیرد.

 

 

شاخص توده بدنی (BMI) محاسبه‌ای است که چربی بدن افراد را با استفاده از قد و وزن تخمین می‌زند .BMI  بین 18.5 تا 24.9  وزن "طبیعی" با خطر کم سلامتی در نظر گرفته می شود، در حالی که هر چیزی بالاتر یا پایین تر ممکن است نشان دهنده خطر بالاتر و سلامت ضعیف باشد.

 

 

علی‌رغم نگرانی‌ها مبنی بر اینکه BMI به درستی تشخیص نمی‌دهد که آیا یک فرد سالم است، بیشتر مطالعات نشان می‌دهند که خطر ابتلا به بیماری مزمن و مرگ زودرس در یک فرد با BMI کمتر از 18.5 "کم وزن" یا 30.0 یا بیشتر "چاق" افزایش می‌یابد. 

 

به عنوان مثال، یک مطالعه ی گذشته نگر در سال 2017 روی 103218 مرگ نشان داد افرادی که BMI 30.0 یا بیشتر داشتند "چاق"1.5 تا 2.7 برابر بیشتر در معرض خطر مرگ در یک بازه 30 ساله قرار داشتند 

 

مطالعه دیگری بر روی 16868 نفر نشان داد که افرادی که در گروه "چاق" قرار داشتند، در مقایسه با افرادی که در رده "عادی" قرار داشتند، 20 درصد بیشتر در معرض خطر مرگ ناشی از همه علل و بیماری های قلبی بودند.

 

محققان همچنین دریافتند افرادی که در رده «کم وزن» و «به شدت چاق» یا «بسیار چاق» قرار داشتند، به ترتیب به طور متوسط 6.7 سال و 3.7 سال زودتر از افرادی که در گروه« طبیعی» بودند جان خود را از دست دادند

 

مطالعات دیگر نشان داده اند که BMI بیشتر از 30.0 به طور قابل توجهی خطر ابتلا به مشکلات مزمن سلامت مانند دیابت نوع 2، بیماری قلبی، مشکلات تنفسی، بیماری کلیوی، بیماری کبد چرب غیر الکلی و مشکلات حرکتی را افزایش می دهد

 

علاوه بر این، کاهش 5 تا 10 درصدی در BMI یک فرد با کاهش میزان سندرم متابولیک، بیماری قلبی و دیابت نوع 2 مرتبط است 

 

با توجه به بیشتر تحقیقاتی که نشان می دهد خطر ابتلا به بیماری مزمن در میان افراد چاق افزایش می یابد، بسیاری از متخصصان سلامت می توانند از BMI به عنوان یک تصویر کلی از خطر یک فرد استفاده کنند. با این حال، این نباید تنها ابزار تشخیصی مورد استفاده باشد 

 

 

اگرچه BMI به دلیل ساده‌سازی بیش از حد سلامت مورد انتقاد قرار گرفته است، اما اکثر تحقیقات از توانایی آن برای تخمین خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن، به ویژه خطر مرگ زودهنگام و سندرم متابولیک حکایت می‌کنند

 

 

علی‌رغم اینکه تحقیقات نشان می‌دهد BMI پایین (زیر 18.5) و بالا (30 یا بیشتر) با افزایش خطرات سلامتی مرتبط است، استفاده از آن نقص‌های زیادی دارد.

 

 

BMI فقط به "بله" یا "خیر" پاسخ می دهد که آیا یک فرد دارای وزن "طبیعی" است، بدون هیچ زمینه ای از سن، جنس، ژنتیک، سبک زندگی، سابقه پزشکی یا عوامل دیگر.

 

تنها با تکیه بر شاخص توده بدنی ممکن است سایر اندازه گیری های مهم سلامتی مانند کلسترول، قند خون، ضربان قلب و فشار خون نادیده گرفته شود و سلامت واقعی فرد را بیش از حد زیاد یا کم  نشان دهد.

 

علاوه بر این، علی‌رغم ترکیب‌های مختلف بدن مردان و زنان  BMI  از محاسبه یکسانی برای هر دو گروه استفاده می‌کند 

 

به علاوه، با بالا رفتن سن، توده چربی بدن به طور طبیعی افزایش می یابد و توده عضلانی به طور طبیعی کاهش می یابد. مطالعات متعدد نشان داده‌اند که BMI بین 23.0 تا 29.9 در افراد مسن‌تر می‌تواند آنها را از مرگ زودهنگام و بیماری محافظت کند 

 

در نهایت، استفاده ساده از BMI برای تعیین سلامت فرد، جنبه های دیگر سلامت، از جمله رفاه روانی و عوامل پیچیده جامعه شناختی مانند درآمد، دسترسی به غذای مقرون به صرفه و مغذی، مهارت ها و دانش غذایی، و محیط زندگی را نادیده می گیرد.

 

 

 

اگرچه 1 پوند یا کیلوگرم عضله به وزن 1 پوند یا کیلوگرم چربی است، عضله متراکم تر است و فضای کمتری را اشغال می کند. در نتیجه، فردی که بسیار لاغر است اما توده عضلانی بالایی دارد ممکن است در ترازو سنگین‌تر باشد.

 

برای مثال، یک فرد 200 پوندی (97 کیلوگرمی) که 5 فوت و 9 اینچ (175 سانتی متر) قد دارد، BMI 29.5 دارد که آنها را به عنوان "اضافه وزن" طبقه بندی می کند.

 

با این حال، دو نفر با قد و وزن یکسان می توانند کاملاً متفاوت به نظر برسند. ممکن است یکی بدنساز با توده عضلانی بالا باشد، در حالی که دیگری ممکن است توده چربی بیشتری داشته باشد.

 

اگر فقط BMI در نظر گرفته شود، این می تواند به راحتی افراد را با وجود توده چربی کم به عنوان "اضافه وزن" یا "چاق" طبقه بندی کند. بنابراین، مهم است که علاوه بر وزن فرد، عضله، چربی و توده استخوانی او را نیز در نظر بگیرید

 

 

اگرچه BMI با سلامتی ضعیف‌تر مرتبط است، محل چربی روی بدن ممکن است تفاوت بزرگ‌تری ایجاد کند.

 

کسانی که چربی‌های ذخیره شده در اطراف ناحیه شکم‌شان است، معروف به تیپ‌های بدنی آندروید یا سیب‌شکل، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری‌های مزمن هستند تا کسانی که چربی‌های ذخیره شده در ناحیه باسن، باسن، و ران‌های دارند و به نام‌های ژینوئید یا گلابی‌شکل شناخته می‌شوند. 

 

به عنوان مثال، در بررسی 72 مطالعه که شامل داده‌های بیش از 2.5 میلیون نفر بود، محققان دریافتند افرادی که دارای توزیع چربی سیب‌شکل بودند، خطر مرگ و میر به‌طور قابل‌توجهی بالاتری داشتند، در حالی که آنهایی که توزیع چربی گلابی شکل داشتند، خطر مرگ و میر کمتری داشتند. 

 

در واقع، نویسندگان تاکید کردند که BMI محل ذخیره چربی در بدن را در نظر نمی گیرد، که می تواند فرد را به اشتباه به عنوان ناسالم یا در معرض خطر بیماری طبقه بندی کند.

 

 

انتظار می رود که یک متخصص پزشکی بهترین قضاوت خود را به کار گیرد، به این معنی که نتیجه BMI را گرفته و بیمار خود را به عنوان فردی منحصر به فرد در نظر بگیرد.

 

با این حال، برخی از متخصصان سلامت قبل از ارائه توصیه‌های پزشکی، فقط از BMI برای اندازه‌گیری سلامت فرد استفاده می‌کنند، که می‌تواند منجر به قضاوت اشتباه از طریق وزن و مراقبت‌های بهداشتی با کیفیت پایین شود 

 

کسانی که BMI بالاتری دارند اغلب گزارش می دهند که پزشکان آنها فقط روی BMI آنها تمرکز می کنند. اغلب، مسائل پزشکی جدی مورد توجه قرار نمی گیرند یا به اشتباه به عنوان مشکلات مرتبط با وزن دیده می شوند 

 

در واقع، مطالعات نشان داده اند که هر چه BMI یک فرد بالاتر باشد، به دلیل ترس از قضاوت شدن، بی اعتمادی به متخصص مراقبت های بهداشتی یا تجربه منفی قبلی، احتمال کمتری دارد که در معاینات منظم سلامت شرکت کند که می تواند منجر به تشخیص دیرهنگام شود 

 

 

علیرغم استفاده گسترده از BMI در بین همه بزرگسالان، ممکن است به درستی سلامت برخی از جمعیت های نژادی و قومی را منعکس نکند.

 

به عنوان مثال، مطالعات متعدد نشان داده است که افراد آسیایی تبار در مقایسه با افراد سفیدپوست خطر ابتلا به بیماری مزمن را در نقاط برش پایین BMI  دارند 

 

در واقع، سازمان بهداشت جهانی دستورالعمل‌های BMI آسیا-اقیانوسیه را ایجاد کرده است که نقاط برش BMI جایگزین را ارائه می‌کند:

 

 

طبقه بندی                                                   محدوده BMI

کمتر از 18.5 کیلوگرم بر متر مربع                              کم وزن

18.5-22.9 کیلوگرم بر متر مربع                                وزن طبیعی

23.0-24.9 کیلوگرم بر متر مربع                                اضافه وزن

25.0 کیلوگرم بر متر مربع یا بیشتر                              چاق

 

مطالعات متعدد نشان داده‌اند که این نقاط برش جایگزین، خطر سلامتی را در میان جمعیت‌های آسیایی بهتر شناسایی می‌کنند. با این حال، تحقیقات بیشتری برای مقایسه این نقاط برش با چند نسل آسیایی-آمریکایی مورد نیاز است 

 

همچنین، افراد سیاهپوست ممکن است با وجود داشتن توده چربی کمتر و توده عضلانی بیشتر، به اشتباه به عنوان اضافه وزن طبقه بندی شوند. این ممکن است نشان دهد که خطر بیماری مزمن برای سیاهپوستان در یک نقطه برش BMI بالاتر از افراد دیگر نژادها، به ویژه در میان زنان سیاهپوست رخ می دهد 

 

در واقع، یک مطالعه در سال 2011 نشان داد که زنان سیاه‌پوست از نظر متابولیسمی در نقاط برش 3.0 کیلوگرم بر متر مربع بالاتر از افرادی که سیاه‌پوست نیستند، سالم تلقی می‌شوند، که بیشتر مفید بودن BMI را برای همه گروه‌های نژادی و قومی زیر سوال می‌برد 

 

در نهایت، تنها تکیه بر BMI، اهمیت فرهنگی اندازه بدن برای جوامع و قومیتهای مختلف را نادیده می‌گیرد. در برخی فرهنگ‌ها، توده چربی بالاتر به عنوان سالم‌تر و مطلوب‌تر تلقی می‌شود. متخصصان مراقبت های بهداشتی باید در نظر داشته باشند که "سلامت" برای هر فرد چه معنایی دارد

 

با توجه به اینکه تصمیمات بهداشتی مهم، مانند روش‌های جراحی و مداخلات کاهش وزن، بر اساس BMI و وزن است، مهم است که همه متخصصان سلامت از BMI فراتر بروند تا از انجام توصیه‌های بیمار محور اطمینان حاصل کنند.

 

 

 BMI تنها وزن و قد فرد را به عنوان نشانه ای از سلامتی در نظر می گیرد نه خود سلامتی. سن، جنس، نژاد، ترکیب بدن، سابقه پزشکی و سایر عوامل ممکن است بر وزن و وضعیت سلامتی فرد تأثیر بگذارد.

 

 

علیرغم بسیاری از معایب BMI، هنوز هم به عنوان یک ابزار ارزیابی اولیه استفاده می شود، زیرا راحت، مقرون به صرفه و قابل دسترس در تمام مراکز مراقبت های بهداشتی است.

 

با این حال، جایگزین‌هایی برای BMI وجود دارد که ممکن است شاخص‌های بهتری برای سلامت فرد باشد – اگرچه هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند

 

 

دور کمر بزرگتر - یک بیشتر از 35 اینچ (85 سانتی متر) در زنان یا 40 اینچ (101.6 سانتی متر) در مردان - نشان دهنده چربی بیشتر بدن در ناحیه شکم است که با خطر بالاتر بیماری مزمن مرتبط است.

 

فواید: اندازه گیری آن آسان است، فقط به یک نوار اندازه گیری نیاز دارد.

 

جنبه های منفی :انواع مختلف بدن (به عنوان مثال، سیبی شکل در مقابل گلابی شکل) و ساختار (مانند توده عضلانی و استخوانی) را در نظر نمی گیرد.

 

 

نسبت بالا (بیش از 0.80 در زنان یا بیشتر از 0.95 در مردان) نشان دهنده ذخیره چربی بیشتر در ناحیه معده است و با خطر بیشتر بیماری قلبی و مزمن مرتبط است.

 

نسبت پایین (کمتر یا مساوی 0.80 در زنان یا کمتر یا مساوی 0.95 در مردان) نشان‌دهنده ذخیره‌سازی بیشتر چربی لگن است که با سلامتی بهتر مرتبط است.

 

فواید: اندازه گیری آن آسان است و فقط به نوار اندازه گیری و ماشین حساب نیاز دارد.

 

جنبه های منفی: انواع مختلف بدن (به عنوان مثال، سیبی شکل در مقابل گلابی شکل) و ساختار (مانند توده عضلانی و استخوانی) را در نظر نمی گیرد.

 

 

درصد چربی بدن مقدار نسبی چربی بدن یک فرد است.

 

فواید: بین توده چربی و توده بدون چربی تمایز قائل می شود و نشان دهنده دقیق تری از خطر،نسبت به BMI است.

 

جنبه های منفی: ابزارهای ارزیابی مناسب (مانند اندازه‌گیری چین‌خوردگی پوست، آنالیز امپدانس بیوالکتریکی ، و ترازو های خانگی) با احتمال بالایی از خطا همراه هستند.ابزارهای دقیق تر مانند جذب سنجی اشعه ایکس با انرژی دوگانه، وزن کشی زیر آب و BodPodبرای بسیاری گران و غیرقابل دسترس هستند.

 

 

آزمایش‌های آزمایشگاهی اندازه‌گیری‌های مختلف خون و علائم حیاتی هستند که می‌توانند خطر بیماری مزمن را نشان دهند (مانند فشار خون، ضربان قلب، کلسترول، سطح گلوکز خون).

 

فواید: این تست‌ها بررسی دقیق‌تری از سلامت متابولیک فرد ارائه می‌دهند و تنها به چربی بدن به عنوان ابزار اندازه‌گیری سلامت تکیه نمی‌کنند.

 

جنبه های منفی: اغلب اوقات، یک جواب ساده ی آزمایشگاهی برای تشخیص یا نشان دادن خطر کافی نیست.

 

صرف نظر از ابزار ارزیابی مورد استفاده، برای متخصصان مراقبت های بهداشتی مهم است که تنها به یک آزمایش اعتماد نکنند. به عنوان مثال، یک متخصص مراقبت های بهداشتی ممکن است BMI و دور کمر یک فرد را اندازه گیری کند، و در صورت بروز نگرانی، ممکن است آزمایش خون انجام شود.

 

مهم است که با هر بیمار به عنوان یک فرد رفتار کنیم تا مشخص شود سلامتی برای آنها چیست - از نظر جسمی، ذهنی، عاطفی و معنوی.

 

   خلاصه

 

از دیگر ابزارهای ارزیابی بدن می توان به جای BMI استفاده کرد، مانند اندازه دور کمر، درصد چربی بدن و آزمایش خون. با این حال، هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند.

 

در آخر

 

شاخص توده بدنی (BMI) یک ابزار ارزیابی سلامت بسیار پر استفاده است که برای تخمین چربی بدن و خطر ابتلا به سلامت ضعیف طراحی شده است.

 

تحقیقات نشان می دهد که با افزایش BMI بالاتر از محدوده "طبیعی" خطر بیماری مزمن بیشتر است. علاوه بر این، BMI پایین (زیر 18.5) نیز با پیامدهای سلامت مرتبط است.

 

با این حال، BMI سایر جنبه‌های سلامت مانند سن، جنس، توده چربی، توده عضلانی، نژاد، ژنتیک و سابقه پزشکی را در نظر نمی‌گیرد. علاوه بر این، نشان داده شده است که استفاده از آن به عنوان تنها پیش بینی کننده سلامتی، سوگیری در مورد وزن و نابرابری های سلامتی را افزایش می دهد.

 

اگرچه BMI می تواند به عنوان نقطه شروع مفید باشد، اما نباید تنها اندازه گیری سلامت باشد.