بی‌توجهی‌هایی که تاریخ را نشانه گرفته‌اند +عکس

ستون‌های خورهه، معبد آتشکده آتشکوه و سایر بناهای مذهبی و تاریخی از جمله آثاری است که از قدمت چند هزار ساله برخوردار هستند. نادیده گرفتن طرح‌هایی که می‌توانست منجر به جذب گردشگران بیشتر در شهرستان و ایجاد درآمد شود، باعث شده بناهای تاریخی محلات روز به روز بیشتر رو به نابودی برود، همان‌گونه که در اثر برخی سوء مدیریت‌ها و کج سلیقگی‌ها آثار تاریخی قدمت دار این شهرستان به راحتی هرچه تمام‌تر با خاک یکسان شدند.

در همین ارتباط مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی در گفت‌وگو با ایسنا، در واکاوی بیشتر وضعیت آثار تاریخی شهرستان محلات گفت: سیاست ما در زمینه بناهای تاریخی آن است که یک پروژه را به شکل تمام و کمال به پایان رسانده و سپس به سراغ پروژه دیگری برویم.

مجتبی رضوانی افزود: میراث فرهنگی در سال 90 بازسازی مسجد نیم‌ور را در اولویت کارهای خود قرار داده و خوشبختانه بخش اعظمی از کار در آنجا به اتمام رسیده است.

وی تصریح کرد: سال گذشته در شهرستان محلات مرمت سردر امامزاده عبدالله را نیز انجام دادیم که به دلیل بروز برخی مشکلات نتوانستیم سال گذشته آن را تمام کنیم اما، اولویت اصلی میراث فرهنگی در سال جاری تکمیل بازسازی امامزاده عبدالله شهرستان محلات است که امیدواریم تا پایان سال این کار عملیاتی شود.

مدیر‌کل میراث فرهنگی استان مرکزی در پاسخ به سوال خبرنگار ایسنا مبنی بر تخریب بنای خانه آقاخان در محلات و اقدامات این اداره کل در راستای برخورد با متخلفان نیز گفت: در این زمینه بی‌اطلاع هستم و به احتمال فراوان این تخریب‌ها در دورانی که بنده مدیریت میراث را بر عهده داشته‌ام، صورت نگرفته است.

چنارهای محلات ثبت خواهند شد

رضوانی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به اقدامات جدید میراث فرهنگی اظهار کرد: به ثبت رساندن بنای خانه شهید محلاتی و آیت‌الله مقدسی و همچنین ثبت چنارهای موجود در شهرستان محلات از جمله برنامه‌های اخیر این اداره‌کل است که توسط کارشناسان در دست بررسی قرار دارد.

وی در رابطه با اقدامات میراث فرهنگی برای استفاده از پتانسیل‌های موجود در کوچه باغ‌های محلات نیز بیان کرد: در این زمینه در سالیان گذشته طرحی ارائه شد اما، اجرای این گونه طرح‌ها مستلزم مشارکت شهرداری است.

رضوانی گفت: ما آمادگی هرگونه همکاری با شهرداری محلات در این راستا را داریم که البته این همکاری در وهله اول مستلزم آمادگی و علاقمندی شهرداری در این زمینه است.

مهدی رمضانی، استاد دانشگاه و کارشناس تاریخ هم درباره وضعیت استان مرکزی از حیث دارا بودن آثار تاریخی به خبرنگار ایسنا گفت: در استان مرکزی اثار باستانی قدیمی‌تری به لحاظ قدمت نسبت به استان اصفهان که جذب توریست در آن بالاست وجود دارد اما، متاسفانه هیچ اقدامی در این زمینه صورت نگرفته که محلات هم در این بین مستثنی نیست.

وی می‌گوید: یکی از مناطق تاریخی استان مرکزی شهرستان محلات است که از دوران مادها در آن آثار باستانی کشف شده است.

این استاد دانشگاه اظهار کرد: در منطقه خورهه، نیم ور و خود شهرستان محلات آثار تاریخی فراوانی وجود دارد اما، اقداماتی در این زمینه انجام نشده و در مواردی حتی عکس هم عمل شده و برخی از آثار تاریخی را ویران و نابود کرده‌اند که آثاری هم از آنها نباشد.

این کارشناس تاریخ در رابطه با جاذبه‌های تاریخی این شهرستان نیز گفت: محلات شهری است که به واسطه جاذبه‌های توریستی و تاریخی‌اش می‌تواند در این زمینه درآمد‌زایی هم داشته باشد. به طور مثال اگر کوچه باغ‌های محلات در یک کشور اروپایی یا حتی کشورهای جنوب شرق آسیا بود از آنها استفاده کرده و جاذبه گردشگری ایجاد و درآمد کسب می‌کردند اما، متاسفانه نه تنها در این زمینه اقدامی نشده که هیچ، بلکه با خیابان‌کشی‌ها و به اصطلاح عمران و آبادانی در حال ویرانی آنها نیز هستیم.

رمضانی درباره وضعیت بناهای تاریخی محلات خاطر نشان کرد: امامزاده فضل و یحیی که در قسمت بالای محلات قرار دارد یکی از آثار باستانی این شهر است که متاسفانه بسیاری از قسمت‌های آن که قدمت تاریخی داشته را از بین برده‌اند و از محرابی هم که در آنجاست و مربوط به دوره عثمان است، خیلی مراقبت نمی‌شود.

وی در ادامه صحبت‌های خود گفت: امامزاده عبدالله هم که در قسمت پایین محلات است علی‌رغم قدمت زیادی که دارد و می‌بایست بیش از اینها مورد توجه قرار گیرد اما، در حال نابودی است. امامزاده شاهزاده موسی نیز که بنای آن مربوط به دوران قاجاریه است و تصاویری از همان دوره هم بر دیواره‌ها نقش بسته به دلیل عدم رسیدگی در حال تخریب است، در حالی که ظاهرا می‌خواهیم بنا را بازسازی کنیم اما آن را از بین می‌بریم.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: حسینیه آقاخان که حسینیه آقا سیدالشهدا نام دارد، یکی دیگر از بناهای دوره قاجار و ابتدای آن دوران و زمان پادشاهی فتحعلی شاه است اما، خیلی از آثاری که در آنجا بوده از بین رفته و عدم رسیدگی مسئولان باعث شده که این بنا هم به مانند دیگر ابنیه تاریخی رو به اضمحلال برود و برخی از افراد هم خواسته و ناخواسته به آن تعرض می‌کنند.

بناهای تاریخی شهرستان را به راحتی با خاک یکسان می‌کنند

رمضانی با انتقاد از برخی حرکات صورت گرفته نسبت به بناهای تاریخی می‌گوید: یکی دیگر از بناهایی که متاسفانه به جای حل مساله صورت مساله را خیلی راحت پاک می‌کنیم، بنای خانه آقاخان محلاتی است. ما از لحاظ مذهبی، کاری به این موضوع نداریم که آنها فرقه اسماعیلیه هستند اما، خود بنا قدمت تاریخی داشت و به عنوان جاذبه تاریخی و گردشگری محسوب می‌شد اما، خیلی راحت لودر را پای بنا گذاشتند و آن را ویران و صورت مساله را پاک کردند. همچنین قلعه‌ای که در قسمت جنوبی محلات و در میدان محلات پایین قرار داشت را هم به راحتی و بدون توجه به این موضوع که این بنا آثار تاریخی است با لودر ویران کردند و از بین بردند. جالب است که در شیراز مقداری از بنای ارگ کریم خان زند کج شد و آن را مجددا بازسازی کردند اما، ما آثار و بناهای قدیمی‌تر از آن داریم، ولی به راحتی ان را با خاک یکسان می‌کنیم.

وی در پایان گفت: اینکه چرا مسئولین در این خصوص اقدام نمی‌کنند، جای سوال دارد.

به هرحال عدم توجه به برخی آثار تاریخی محلات از جمله کوچه باغ‌های این شهرستان و نادیده انگاشتن این آثار باعث شده تا به مرور زمان، بناهایی که نشان از گذشته با شکوه ایرانیان دارد رو به نابودی و ویرانی رود. به نظر می‌رسد برخی از مسوولان شهرستان می‌بایست به جای صرف هزینه‌های میلیونی برای انجام پروژه‌هایی بی‌ثمر، وقت خود را به احیای مجدد بناهای تاریخی شهرستان اختصاص داده و نقشی در توسعه و آبادانی محلات ایفا کنند.