چه فیلم‌هایی در جشنواره فیلم فجر امسال حضور دارند؟

با فروکش کردن جنجال‌های مربوط به اکران فیلم «من مادر هستم» و «یک خانواده محترم» موضوعی که می‌تواند این روزها مهم ارزیابی شود، جشنواره فیلم فجر و تعداد کم تولیدات ایرانی شرکت‌کننده در آن است. در کنار مسائل حاشیه‌ای، فضای بسته‌ای که در چند سال اخیر در سینمای ایران وجود داشته و غیبت فیلمسازان مشهور سوال این است که جشنواره امسال می‌تواند آغازگر سال نوی سینمای ایران باشد؟

درگزارش زیر به تعدادی از آثار این دوره جشنواره امسال اشاره شده است.

فیلم مهرجویی در راه آمدن یا نیامدن
فیلمبرداری فیلم جدید داریوش مهرجویی «چه خوبه برگشتی» امروز در شمال کشور به پایان رسید. طبق برنامه‌ریزی انجام‌شده سکانس‌های پایانی فیلم مهرجویی در ایزدشهر در حوالی محمود‌آباد جلوی دوربین بهرام بدخشانی می‌رود. هایده صفی‌یاری مونتاژ فیلم را آغاز کرده است. حامد بهداد، مهناز افشار، رضا عطاران، رویا تیموریان، حسن پورشیرازی، علیرضا جعفری و همایون ارشادی بازیگران اصلی این فیلم هستند. «چه خوبه برگشتی» در حال و هوای «اجاره‌نشین‌ها» یک کمدی اجتماعی است. «رضا درمیشیان» از تهیه‌کنندگان این فیلم در گفت‌وگویی با ما گفت: «اگرچه با توجه به مراحل فنی فیلم، مشخص نیست که این فیلم برای نمایش در جشنواره آماده می‌شود یا نه، ولی دست‌اندرکاران این فیلم در تلاشند این ساخته مهرجویی در جشنواره به نمایش درآید.»

اگرچه فیلم جدید مهرجویی عنوان شده در حال وهوای فیلم تحسین‌شده «اجاره‌نشین‌ها» ساخته شده، ولی باید نکته دیگری درباره این شباهت عنوان کرد و آن هم شرایط سخت سینما است؛ سینمایی که این روزها سخت‌ترین دوران خود را سپری می‌کند. مهرجویی پیش از این در مصاحبه‌ای گفته بود: «اجاره‌نشین‌ها در روزهای خیلی سختی ساخته شد که تکلیف هیچ چیزی معلوم نبود حتی خود سینما.» این کارگردان تاکید کرد: «همه آثار من در وضعیت نامتعادل ساخته شده است.»

چمران حاتمی‌کیا با بدل
«چ مثل چمران» آخرین ساخته «ابراهیم حاتمی‌کیا» است؛ فیلمی که در روزهای اخیر رسانه‌ها حواشی بسیاری درباره حضور نیافتن عرب‌نیا در سکانس پایانی فیلم منتشر کردند. در صحبت‌هایی که با حاتمی‌کیا شده او عنوان کرده که تلاش می‌کند فیلم را حتما به جشنواره برساند. البته حاتمی‌کیا نسبت به مراحل فنی این فیلم به شدت حساس است و همین نگرانی‌هایی را در زمینه نرسیدن این فیلم به جشنواره به وجود آورده است.

در برنامه هفت هم فریبرز عرب‌نیا و هم پژمان لشکری‌پور درباره این فیلم و حاشیه‌هایش سخن گفتند؛ اینکه فیلم در نهایت شاید به‌دلیل مسائل فنی به جشنواره نرسد.

چمران با بازی فریبرز عرب‌نیا، سعید راد، مریلا زارعی، بابک حمیدیان، دو روز و دو شب از زندگی شهید چمران در روزهای 25 تا 27 مرداد 1358 را روایت می‌کند. حاتمی‌کیا کارگردانی که «گزارش یک جشن» او هنوز توقیف است حالا با فیلم چمران دوباره خبرساز شده است. هرچند این اثر از سوی سازمان سینمایی خریداری شد تا او در کمال آرامش بتواند ساخت فیلم «چ» را شروع کند.

در این میان حاشیه‌ها زودتر از اکران فیلم و در مرحله فیلمبرداری آغاز شد، از ماجرای دوبار قهر عرب‌نیا که اینک در روزهای پایانی فیلمبرداری سبب شد تا این خبر منتشر شود که فیلم با بدل او پایان گرفت. ماجراهای حضور افراد گوناگون سیاسی در پشت صحنه این اثر از حاشیه‌های مرسوم فیلم‌های حاتمی‌کیا است. هرچند باتوجه به چند‌بعدی بودن شخصیت شهید چمران، انتظار تولید فیلم بحث‌برانگیز و تصویری متفاوت از چیزی که نهادهای رسمی ساخته‌اند، درباره این شخصیت مطرح می‌رود.

خود حاتمی‌کیا در یادداشتی درباره شهید چمران نوشته است: «چمرانی که ما دوست داریم چمرانی است مسلمان، ایرانی، مدافع اسلام و از عاشقان امام (ره). چمرانی که مرد اضداد است؛ مردی چند‌بعدی، مرد چهار فصل. عارف عملگرا، انقلابی و درونگرا، چریک رئوف و روشنفکر و مردمی چمرانی که ژنرال نیست، رییس نیست، مقامش جز با شهادت نشان نمی‌گیرد. شهیدی که صاحب سلوک است و این شهیدان می‌میرند قبل از آن‌که میرانده شوند. چمرانی که متعلق به همه نسل‌ها و سلیقه‌هاست و همه فارغ از سن و جنس و مقام می‌توانند از اتوبانش بگذرند. چمرانی که یک گزاره است. یک نشانه و یک آدرس.»

ستاره‌های سینمای متفاوت در فیلم جدید مازیار میری
فیلم «حوض نقاشی» ساخته مازیار میری می‌تواند از آثار تامل‌‌برانگیز امسال سینمای ایران باشد، فیلمی که بازیگرانی همچون شهاب حسینی و نگار جواهریان در آن حضور دارند. اما باید دید فیلم حوض نقاشی می‌تواند با توجه به اختلافات حوزه هنری و وزارت ارشاد اصلا به جشنواره راه پیدا کند یا سازندگان آن علاقه‌ای به حضور در جشنواره خواهند داشت یا خیر؟

این فیلم در زمان تولید خود با حاشیه جالبی مواجه شد؛ حاشیه‌ای مثل حذف نام منوچهر محمدی به عنوان تهیه‌کننده که سبب شد وی در اکشنی ابراز امیدواری و آرزو کند: «از این کابوسی که تا چند ماه دیگر باید آن را تحمل کنیم، خداوند به سینماگران و سینمای ایران صبر و بردباری اعطا کند و یقین داشته باشند که سینمای ایران قطعا صبح روشنی را در آینده خواهد داشت.» «حوض نقاشی» با سرمایه‌گذاری حوزه هنری ساخته می‌شود و در راستای سیاست‌های این حوزه جهت توجه به کانون عاشقانه و گرم خانواده است.

درخشنده و دخترها
«هیس دخترها فریاد نمی‌زنند» آخرین ساخته پوران درخشنده است که برای حضور در جشنواره فیلم فجر آماده می‌شود. نگارنده حدود چند ماه قبل این شانس را داشت تا در یک نمایش محدود این ساخته خانم درخشنده را ببیند. مهرزاد دانش منتقد سینما نیز در این نمایش محدود حضور داشت و او معتقد بود که این فیلم بهترین فیلم خانم درخشنده است. خود خانم درخشنده در گفت‌وگو با بهار درباره آخرین وضعیت این فیلم می‌گوید: «فیلم در آخرین مراحل میکس قرار دارد و فکر کنم تا دو، سه هفته دیگر آماده نمایش شود.» این فیلم به بررسی مسائل دختران جوان می‌پردازد و ترس از آبرو را در این دوره سنی آسیب‌شناسی می‌کند. شهاب حسینی، طناز طباطبایی، مریلا زارعی، جمشید هاشم‌پور، فرهاد آییش، مائده طهماسبی و بابک حمیدیان از جمله بازیگران این فیلم سینمایی هستند.

کلاس هنرپیشگی
کلاس هنرپیشگی آخرین ساخته علی‌رضا داوودنژاد از معدود فیلم‌هایی است که ساخته شد. در فیلم جدید «علیرضا داوودنژاد» در کنار خانواده داوودنژاد بازیگرانی دیگر نیز حضور دارند. رخشان بنی‌اعتماد به تازگی در بخش‌هایی از گفت‌وگوی خود با نشریه تجربه به تمجید از فیلم کلاس هنرپیشگی پرداخته است. داوودنژاد در گفت‌وگو با بهار درباره وضعیت این فیلم می‌گوید: «هم‌اکنون این فیلم در آخرین مراحل فنی خود به سر می‌برد و فکر کنم تا دوهفته دیگر آماده نمایش می‌شود.» وی در ادامه می‌گوید: «کلاس هنرپیشگی به نظر خودم خیلی بهتر از مرهم است و به موفقیت آن بسیار امیدوارم»

رستاخیز
«رستاخیز» ساخته احمدرضا درویش فیلمی است که دبیر جشنواره در یک یادداشت رسمی خواهان حضور این فیلم در جشنواره شد. اما احمدرضا درویش چندی پیش و در حاشیه نمایش خصوصی فیلم «قصه‌ها»ی رخشان بنی‌اعتماد در گفت‌وگویی کوتاه با خبرنگار بهار گفت که این فیلم در مرحله لابراتوار قرار دارد و مشخص نیست که آیا برای حضور در جشنواره آماده می‌شود یانه؟ مدتی بعد نیز احمدرضا درویش با حضور در یک برنامه رادیویی درباره نمایش «رستاخیز» در جشنواره فیلم فجر گفت: «بالغ بر 10 سال از عمر من صرف این فیلم شد اما هنوز نمی‌دانم به جشنواره می‌رسد یا نه چون نمی‌خواهم این زحمت چندساله، فدای عجله برای رسیدن به جشنواره شود.»

این کارگردان سینمای ایران همچنین گفته است: «تاکنون هم کارهای اصلی فیلم تمام شده اما یک‌سری از کارهای فنی و لابراتواری مانده که باید خارج از ایران انجام شود.» درویش در مورد هزینه مالی فیلم توضیح داده است: «سرمایه این فیلم که هزینه زیادی داشت، از سوی عاشق‌های امام حسین‌(ع) پرداخته شد و تولید مشترکی میان ایران و کشورهای خارجی بود. اکثریت سهام آن متعلق به خارج از ایران است و حتی یک ریال از پول بیت‌المال برای آن خرج نشده است.» در این فیلم هفت بازیگر خارجی حضور دارد و آهنگ‌سازی آن از سوی استیفن واربک که برنده جایزه اسکار است، در بلژیک صورت گرفت. تدوین‌گر آن‌هم طارق انوار است که نامزد دریافت اسکار بود.

فرزند چهارم
وحید موساییان بیشتر آثاری می‌سازد که جشنواره‌ها آن را دوست دارند اما این بار از آثار فاخری است که بودجه آن از این طریق تامین شد و احتمالا در جشنواره امسال شرکت می‌کند. موساییان درباره وضعیت این فیلم به بهار می‌گوید: «این فیلم با توجه به این‌که حجم بسیار زیادی از مراحل فنی آن مانده ولی ما همه تلاش خود را خواهیم کرد که فیلم برای نمایش در جشنواره آماده شود.

این فیلم که فیلمبرداری آن در سومالی انجام شده چندی پیش در روند تولید این پروژه، هواپیمای ملخ‌دار حامل کارگردان و گروه فیلمبرداری در صحرای کلاهاری دچار نقص فنی و سقوط شد که جز جراحات سطحی آسیب عمده‌ای به هیچ یک از اعضای گروه وارد نیامد.» فیلمبرداری «فرزند چهارم» تازه‌ترین ساخته وحید موساییان چندی پیش طی مراسمی با حضور مسعود کیمیایی در پردیس سینمایی ملت تهران آغاز شد.

خسته نباشید میرکریمی
فیلمبرداری فیلم سینمایی«خسته نباشید!» سرانجام به پایان رسید. این فیلم که دیگر تولید حوزه هنری در سال 91 محسوب می‌شود با حاشیه‌های زیادی همراه بود. فیلمبرداری آن اواسط مهرماه به کارگردانی مشترک افشین هاشمی و محسن قرایی آغاز شد اما بعد از چند هفته در حالی‌که حدود 70‌درصد از صحنه‌های این فیلم در کرمان جلوی دوربین رفته بود اداره نظارت و ارزشیابی فیلمبرداری فیلم را متوقف کرد. با آن‌که گفته می‌شد مشکل وزارت ارشاد با «خسته نباشید!» بر سر پروانه ساخت فیلم است، اما ازسرگیری فیلمبرداری بدون دو نفر از عوامل اصلی فیلم نشان داد ماجرا به شکل دیگری است. سرانجام با کنار گذاشتن باران کوثری و افشین هاشمی، فاز دوم فیلمبرداری آغاز شد. این در حالی بود که کوثری در چند سکانس فیلم هم جلوی دوربین رفته بود اما در نهایت بازیگر دیگری جایگزینش شد.

فیلمبرداری «خسته نباشید!» تقریبا یک هفته قبل در کرمان به پایان رسید و گروه به تهران برگشتند. این روزها سپیده عبدالوهاب مشغول مونتاژ است تا «خسته نباشید!» برای نمایش در جشنواره امسال آماده شد. فیلمنامه این فیلم را محمد رضایی‌راد براساس طرحی از رضا میرکریمی نوشته است. فیلم داستان رومن و ماریا زوجی جهانگرد است که درگیر اختلافاتی با یکدیگرند. آنها در میانه سفر خود در ایران با موسسه جهانگردی طرف قراردادشان به مشکل بر می‌خورند تا این‌که مرتضی مستخدم اخراجی هتل به کمک پسر عمویش برای آنها نقشه می‌کشند. غوغا بیات، جلال فاطمی، حسام محمودی، فرزاد باقری و رویا افشار دیگر بازیگران این
فیلم هستند.

سلام خداحافظی پرویز شهبازی
«سلام خداحافظ» آخرین ساخته پرویز شهبازی نیز برای حضور در جشنواره فجر آماده می‌شود. پرویز شهبازی در گفت‌وگویی با بهار می‌گوید: «این فیلم در مراحل فنی (صداگذاری) به سر می‌برد و برای جشنواره حتما آماده می‌شود.» فیلمبرداری از 10 اردیبهشت‌ماه آغاز شد و سوم مردادماه به اتمام رسید. فیلمبرداری حدود 86 جلسه به طول انجامید. تدوین فیلم توسط پرویز شهبازی انجام شد و علی مترصد دستیار شهبازی در تدوین فیلم است. در این فیلم پگاه آهنگرانی، احمد مهران‌فر، نازنین بیاتی، بهرنگ علوی، فریدالدین، لادن سلیمانی و... به ایفای نقش می‌پردازند.

احتمال معکوس توکلی
«احتمال معکوس» ساخته بهرام توکلی که سال گذشته فیلم تحسین‌شده «این‌جا بدون من» را در اکران سینماها داشت فیلمش از جمله فیلم‌هایی است که برای حضور در جشنواره آماده می‌شود. این فیلم اواخر اسفند ماه سال 90 جلوی دوربین رفت و پس از گذشت 45 جلسه فیلمبرداری در تاریخ 11 اردیبهشت ماه فیلمبرداری آن به پایان رسید. بهرام دهقانی که تدوین این فیلم را از نیمه فیلمبرداری شروع کرده بود اوایل تیر ماه با پایان تدوین آن را به فرامرز ابوالصدق برای صداگذاری سپرد. او معتقد است «احتمال معکوس» فیلمی متفاوت نسبت به دیگر آثارش است. این فیلم داستان زوج جوانی را روایت می‌کند که در مدتی کوتاه لحظات زندگی گذشته‌شان را مرور می‌کنند و این مرور خاطرات، زندگی حال‌شان را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.

همکاری دوباره فرخ‌نژاد با حجازی
زندگی مشترک آقای محمودی و بانو جدیدترین فیلم روح‌الله حجازی است که هفته گذشته به کار خود پایان داد و به‌زودی برای ساخت موسیقی توسط کارن همایون‌فر آماده خواهد شد؛ فیلمی که گفته می‌شود حمید فرخ‌نژاد بازی متفاوتی در آن ارایه داده است. این فیلم که فیلمبرداری را اوایل مهرماه در خانه‌ای قدیمی واقع در خیابان پل رومی آغاز کرده بود، طبق برنامه‌ریزی از‌پیش‌تعیین شده هفتم آذرماه پس از 46 جلسه فیلمبرداری، به پایان رسید. در آخرین سکانس‌ باقی‌مانده این فیلم حمید فرخ‌نژاد و هنگامه قاضیانی مقابل دوربین رفتند.

یک کمدی درباره انتخابات ۸۸
«آشغال‌های دوست‌داشتنی» محسن امیر یوسفی، از آثار شگفت‌انگیز جشنواره امسال است. این فیلم درباره خانواده‌ای است که یک شب تا صبح فرصت دارند مشکل مادر خانواده را حل کنند. فیلمی که براساس گفت‌وگوی حسن نجاریان با دنیای تصویر قرار است از زاویه طنز وضعیت یک خانواده را در روزهای انتخابات سال 88 نمایش دهد. این فیلمنامه را محسن امیریوسفی در شش ماه نوشته است. فیلمنامه‌ای که یک سال و نیم منتظر دریافت پروانه ساخت بود و از اوایل تیر ماه سال 91 وارد پیش‌تولید شد. داستان آشغال‌های دوست‌داشتنی در یک شب می‌گذرد.

فیلمبرداری این فیلم با دوربین red epic توسط تورج اصلانی انجام شد. فیلمبرداری که این روزها نامزد دریافت معتبرترین جایزه فیلمبرداری جهان شده و بعد از مدتی دوری از سینما با این فیلم دوباره کار فیلمبرداری در سینمای ایران را از سر گرفته است. «آشغال‌های دوست‌داشتنی» در یک لوکیشن در جنوب تهران فیلمبرداری شده است. شیرین یزدان‌بخش بازیگر اصلی این فیلم است و حبیب رضایی، هدیه تهرانی، نگار جواهریان، صابر ابر و شهاب حسینی دیگر بازیگران این فیلم هستند. امیر یوسفی علاوه بر نویسندگی و کارگردانی به روال سابق، فیلم جدیدش را خودش
تهیه می‌کند.

«رسوایی» ده‌نمکی
تدوین و صداگذاری فیلم سینمایی «رسوایی» به کارگردانی مسعود ده‌نمکی به تازگی به پایان رسیده و وارد مرحله آهنگسازی شده است. این فیلم مرحله اتانولاژ و تصحیح رنگ و نور را پشت سر گذاشته و با ساخته شدن موسیقی، آماده نمایش خواهد شد. به گفته ده‌نمکی «رسوایی» فیلمی جدی است که درون‌مایه طنز هم ندارد و کاملا مجزا از «اخراجی‌ها» است و مخاطبان حرف‌ها و دغدغه‌های خود را کاملا در این فیلم می‌بینند.

منبع: روزنامه بهار