قسمت شانزدهم خاطرات میلسپو: به علت زیر بار نرفتن من در افزایش دستمزد، کارمندان اعتصاب‌کننده دولت با همان حقوق سابق سر کار برگشتند

سرویس تاریخ «انتخاب»: کتاب ماموریت آمریکایی‌ها در ایران اثر آرتور میلسپو ترجمۀ حسین ابوترابیان در سال ۱۳۵۶ است.

آرتور میلسپو متولد مارس ۱۸۸۳ در روستایی در میشیگان، حقوقدان و کارشناس مالی آمریکایی که در سالهای ۱۹۲۲-۱۹۲۷ و ۱۹۴۲-۱۹۴۵ برای اصلاح مالیه به استخدام دولت ایران درآمد. او دانش آموخته (دکترای) دانشگاه جانز هاپکینز و (کارشناسی ارشد) دانشگاه ایلینوی بود.

نارضایتی کارمندان دولت گاهی تمام فعالیت‌های دولت را به وقفه تهدید میکرد. اعتصابات و تهدید به اعتصاب در میان کارمندان وزارتخانه‌ها و کارخانه‌ها رواج داشت. به نظر نمی‌رسید دولت هیچ کاری جز تسلیم داشته باشد. با وجود این به علت زیر بار نرفتن من در تأیید اضافه حقوق اعتصاب کنندگان سرانجام مهندسین و بسیاری از کارمندان، با همان حقوق‌های سابق بر سر کارهایشان بازگشتند. اگر چه افراد پلیس و کسانی که دستمزدشان بسیار کم بود، اعتصاب نکرده بودند، اضافه حقوق آنان را تصویب کردیم. ضمناً بخشنامه‌ای خطاب به کارمندان خودمان صادر و طی آن مراتب همدردی و حسن نیت خود را ابراز نمودیم و به حس وفاداری و همکاری آنان متوسل شدیم و به آنان هشدار دادیم که کارمندان اعتصابی بی درنگ اخراج خواهند شد. در چند جا بعضی از آنان به از آنان برای چند ساعت کارشان را ترک کردند، ولی بخش عمده آنان در سر کارهایشان ماندند. هر چند هیچ پیشرفت چشمگیری از لحاظ لیاقت و صداقت از خود نشان نمی‌دادند. 

تصویب قانون اختیارات در ۴ مه تأثیر خوبی روی قسمت‌ها گذاشت. شاخص قیمت‌ها که در ۲۱ آوریل به ۹۴۵ افزایش یافته بود در ۲۱ مه به ۹۱۰ تنزل کرد و در ۲۱ ژوئن به ٨٧٤ رسید. در ژوئیه دولت به توصیه ما لایحه‌ای دایر به تقاضای ۱۷ میلیون دلار اعتبار برای پرداخت کمک نقدی و جنسی به کارمندان تقدیم مجلس کرد. مجلس این لایحه را پسندید و بلافاصله تصویب کرد. تصویب این لایحه و پرداخت اضافات اگر چه به هیچ وجه کافی نبود، ولی به آرام کردن نارضایتی‌ها کمک کرد هنوز پیدا کردن وسیله امرار معاش مسئله نومیدانه‌ای برای کارمندان دولت بشمار می‌رفت و روحیه آنان را ضعیف میساخت اعتصاب‌های پراکنده ادامه داشت. 

افزون بر آن قیمت‌ها در ژوئیه و اوت مجدداً رو به بالا رفت و به تدریج تا دسامبر افزایش داشته یافت، اما پس از آن شاخص قیمت‌ها در حدود ۱۱۰۰ در نوسان بود. طی دوازده ماه از ۲۱ آوریل ۱۹۴۳ تا ۲۱ آوریل ١٩٤٤ اول اردیبهشت ۱۳۲۲ تا اول اردیبهشت (۱۳۲۳) شاخص قیمت‌ها در حدود ۱۷ درصد افزایش یافت در حالی که طی دوازده مال سال قبل این افزایش در حدود ۱۷۹ بود.