کسی که برای به دست آوردن روزی غصه می خورد از زبان امام صادق(ع)

در سالروز میلاد امام جعفر صادق(ع)، شرح روایتی از این امام همام را توسط عارف واصل و استاد اخلاق زنده یاد آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی، بخوانید.

روی أَنَّهُ جَاءَ رَجُلٌ إِلَی الصَّادِق علیه‏السلام فَقَالَ لَهُ:

«بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ عَلِّمْنِی مَوْعِظَةً فَقَالَ لَهُ علیه السلام إِنْ کَانَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى قَدْ تَکَفَّلَ بِالرِّزْقِ فَاهْتِمَامُکَ لِمَا ذَا وَ إِنْ کَانَ الرِّزْقُ مَقْسُوماً فَالْحِرْصُ لِمَا ذَا وَ إِنْ کَانَ الْحِسَابُ حَقّاً فَالْجَمْعُ لِمَا ذَا وَ إِنْ کَانَ الثَّوَابُ عَنِ اللَّهِ حَقّاً فَالْکَسَلُ لِمَا ذَا»

در روایتی منقول است که شخصی آمد خدمت امام صادق علیه‏السلام، عرض کرد: ای فرزند پیامبر(صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلام) پدر و مادرم فدای شما! پندی به من بیاموزید! «بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ عَلِّمْنِی مَوْعِظَةً»، حضرت فرمودند:

اوّل؛ «إِنْ کَانَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى قَدْ تَکَفَّلَ بِالرِّزْقِ فَاهْتِمَامُکَ لِمَاذَا» اگر خداوند متکفّل روزی است و گفته: روزی تو را کفالت می‏کنم و آن‏را به تو می‏رسانم؛ پس برای چه غصّه می‏خوری؟ آیا بچّه‏ای که پدرش متکفّل امور او است، غصّه روزی می‏خورد؟ می‏گوید: پدرم خرجی ‏ام را می‏دهد، دیگر غصّه معنا ندارد، اگر غصه بخورد، دیوانه است، تعارف ندارد. یک وقت دست پدرش خالی است، در این‏جا بحثی نیست؛ امّا این بابا همه چیز در دست او است.

دوم؛ «وَ إِنْ کَانَ الرِّزْقُ مَقْسُوماً فَالْحِرْصُ لِمَاذَا»، وقتی تقسیم‌کننده رزق خود رازق است و تو نمی‏توانی کم و زیادش کنی؛ چرا حرص می‏زنی؟!

سوم؛ «وَ إِنْ کَانَ الْحِسَابُ حَقّاً فَالْجَمْعُ لِمَا ذَا»، اگر حساب روز قیامت حقّ است، پس چرا این‏قدر انباشته می‏کنی؟ حضرت فقط بحث حساب که در رابطه با حلال را مطرح می‏کنند، «فی حلالها حساب» و بحث عقاب که در رابطه با حرام است را نمی‏فرمایند. خداوند به تو نعمت داد بعد هم به تو فرموده چگونه صرفش کن، امّا تو دائم این‏ها را روی هم انباشته می‏کنی. جا دارد خدا بگوید: این مقدار نعمتی که به تو عنایت کردم را چه می‏کنی؟ بیا در راه من مصرف کن؟ چرا روی هم می‏گذاری؟ بعد هم در قیامت باید حساب آن‏ها را پس بدهی. حدّاقل معطّلی‏ات را را در قیامت کم کن.

نقل می‏کنند بهلول زیر ساجی آتش روشن کرده بود و ‌این داغ شده بود. معروف است که بهلول عاقل بود و ما دیوانه ‏ایم. می‏رفت روی ساج، می‏گفت: بهلول و خرقه نان و جو و سرکه، بعد می‏پرید آن‏طرف. از او پرسیدند: چرا این‏طور می‏کنی؟ گفت: چون می‏گویند صحرای قیامت زمینش داغ است. برای روز قیامت تمرین می‏کنم که اگر زود جواب حساب و کتابم را بدهم، ‌چقدر کف پایم می‏سوزد.

چهارم؛ «وَ إِنْ کَانَ الثَّوَابُ عَنِ اللَّهِ حَقّاً فَالْکَسَلُ لِمَاذَا»، اگر می‏گویید پاداش الهی در مقابل اطاعت از او حقّ است، و روز قیامت پاداش می‏دهد، پس چرا در اطاعت از خدا سستی می‏کنید؟! در حالی‏که باید عجله کنی و کسالت و کاهلی را کنار بگذاری.