چرا باید بی بی را نادیده گرفت؟

نتانیاهو، سپتامبر گذشته به سازمان ملل در مورد اهداف هسته ای ایران هشدار داد و این در حالی است که اسرائیل حتی اجازه یک بازرسی نیز از تاسیسات هسته ای خود را تا کنون ارایه نداده است.

نتانیاهو معروف به بی بی ادعا می کند که پیامد های ایران هسته ای نه تنها برای کشورش بلکه برای خاورمیانه و بشریت فاجعه بار است و زمان برای برخورد با فعالیت های هسته ای تهران کوتاه.

تاریخ سخن پراکنی های نتانیاهو در مورد برنامه های هسته ای ایران به سال های 1990 باز می گردد. او در سال 1992، نیز هشدار داد بود که ایران در بازه زمانی 3 تا 5 ساله می تواند به توانایی ساخت سلاح دست پیدا کند. او در کتاب نبرد علیه تروریسم نیز که در سال 1995 منتشر شد بار دیگر همین ادعا را تکرار کرد.

یکشنبه این هفته نیز زمان دیگری بود تا بی بی به اظهار نظرهایش در مورد ایران ادامه دهد و مدعی شود مذاکرات اخیر تهران با گروه 1+5 ، نتیجه ای به همراه نداشته و تنها تلاشی از سوی ایران برای خرید زمان است. با توجه به سابقه 20 ساله نتانیاهو در اظهار نظرهایی از این دست می توان گفت که ماهیت گفته های وی مورد سئوال است. اما از آنجایی که به دنبال اظهار نظر های وی، فضای پرتنشی حول پرونده هسته ای ایران ایجاد می شود، باید به خطرات ناشی از این تهدید ها توجه کرد.

مذاکرات سه شنبه و چهارشنبه هفته گذشته در آلماتی که بین نمایندگان ایران و آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان برگزار شد، راهی برای اجتناب از بروز فاجعه ای دیگر در خاورمیانه باز کرد، فاجعه ای که احتمال آمریکا را نیز در جنگ دیگری در منطقه درگیر خواهد کرد. بسیاری بر این باورند که این مذاکرات با تعدیل مواضع دو طرف همراه بوده تا جایی که مقامات تهران آن را یک نقطه عطف توصیف کردند.

در آستانه انجام این مذاکرات، آژانس بین المللی انرژی اتمی تایید کرد که ایرانبخشی از ذخایر اورانیوم غنی شده با خلوص بالا را به صفحه های سوخت برای راکتور اتمی تهران تبدیل کرده که می تواند اقدامی اعتماد ساز در جهت اثبات ماهیت صلح آمیز برنامه های هسته ای ایران به شمار رود. اما موضع گیری نتانیاهو و همفکرانش می تواند مسیر راهکار دوجانبه قابل قبول برای طرف ها را به سوی جنگ منحرف کند. به اعتقاد آنها برنامه های هسته ای ایران تنها یک بهانه کارآمد است که چشم انداز راهکار مذاکره ای به عنوان یک مانع در مقابل آن به شمار می رود و می تواند فرصت ها را یکی پس از دیگری از بین ببرد.

این در حالی است که موضع رسمی آمریکا؛ نظامیان اسرائیل، سازمان های جاسوسی و آژانس بین المللی انرژی اتمی بر این واقعیت استوار است که تهران تا کنون هسته ای نشده و هنوز تصمیم سیاسی برای ساخت سلاح هسته ای را اتخاذ نکرده است. با این وجود نتانیاهو و شرکایش همچنان بر این نکته تاکید دارند که تهدید هسته ای ایران فوری است و باید برای مقابله با آن از گزینه نظامی استفاده کرد.

نگاهی عمیق تر به اظهارات اخیر نتانیاهو حاکی از آن است که وی همچنان بخشی از برنامه اقدام نظامی علیه ایران را  دنبال می کند که مستقل از نگرانی های معمول در خصوص ماهیت برنامه های هسته ای جمهوری اسلامی است. در سال 2011، مئیر داگان، رئیس سابق موساد اعلام کرد اقدام نظامی علیه ایران نه تنها انگیزه تهران برای ساخت سلاح را تقویت می کند، بلکه به اخراج بازرسان منتهی خواهد شد. اظهار نظرهایی مشابه از سوی دیگر مقامات نظامی اسرائیلی نیز وجود دارد و همین نکته نشان می دهد که پافشاری نتانیاهو برای جنگ در مغایرت با دیدگاه های فرماندهان نظامی اش قرار دارد. استفاده از گزینه نظامی علیه ایران خواسته یا ناخواسته منافع آمریکا در منطقه را به چالش می کشد و پیامد های را نیز متوجه اقتصاد آمریکا خواهد کرد.

اما با وجود تمامی این هشدارها تحولات اخیر به گونه ای پیش رفته که احتمال حضور آمریکا در مداخله نظامی را افزایش می دهد. علاوه بر موضوعاتی که از ژوئن گذشته مطرح است، قطعنامه ای مشترک که ایپک نیز از آن حمایت می کند و در کنگره اعلام می شود به آمریکا اجازه می دهد تا موافقت خود را با هرگونه اقدام نظامی از سوی اسرائیل اعلام کند. چنین رویکردی زمینه را برای تصمیم گیری در خصوص جنگی که از سوی یک کشور خارجی هدایت می شود، فراهم می کند. از سوی دیگر کنگره قصد دارد احتمالا پیش از دور جدید مذاکرات هسته ای، تحریم های جدیدی را علیه ایران به تصویب برساند. به این ترتیب تندروهای آمریکایی همچنان در جهتی حرکت می کنند که از راهکار مذاکره ای جلوگیری کرده و زمینه را برای اقدام نظامی مطلوب تر می کند. این در شرایطی است که آمریکا همچنان با پیامدهای استراتژیک و انسانی حمله به عراق دست و پنجه نرم می کند.

باتوجه به فاجعه های اقتصادی، انسانی و سیاسی که به دنبال درگیری نظامی با ایران غیر قابل اجتناب خواهد بود، آنهایی که به دنبال راهکاری با جسن نیت هستند ، باید در جستجوی راهی برای افزایش مخالفت ها با گزینه نظامی باشند. آنها باید این اقدام را پیش از آنکه خیلی دیر شود، انجام دهند.