يك ميليون مورد جديد تنها ظرف سه روز؛ هند و آمار ابتلا و مرگ‌وميرهاي ناشي از كروناي اين كشور تبديل به آينه‌اي تمام‌نما از آن واقعيتي شده‌اند كه كوويد 19 مي‌تواند بر سر دنيا بياورد.
بيش از يك‌سال از شيوع جهاني اين بيماري گذشته و هر قدر هم كه تصاوير پر از مرگ و تلخي را در اين يك‌سال ديده باشيد، تصاويري كه از هند مخابره مي‌شوند مانند سيلي به صورت مخاطب فرود مي‌آيند. تصوير زمين بايري در دل شهر كه محل سوزاندن جسدها شده‌اند را ميليون‌ها نفر ديده‌اند، تصوير تخت‌هاي نزديك به هم كه بر هر كدام بيماري زير ماسك اكسيژن خوابيده و خبرهايي كه حاكي از كمبود امكانات است؛ هزاران نفر هر روز به جمعيت موارد ابتلا به كرونا افزوده مي‌شود و كشورهاي ديگر در تلاشند تا شايد باري از اين آوار بيمارستاني بردارند.
گذشته از امريكا و انگلستان كه بخشي از مايحتاج نظام سلامت هند را تامين مي‌كنند و تلاش دارند تا توليد واكسن در اين كشور افزايش پيدا كند، حتي پاكستان هم پيشنهاد كمك داده است. يك ماه پيش از شروع اين موج مرگبار بود كه اطلاعات موجود در مورد ميزان پادتن نويد از اين مي‌دادند كه بسياري از مردم در شهرهايي مانند دهلي تا آن لحظه ميزبان ويروس شده بودند و پژوهشگران را به اين نتيجه رساندند كه بدترين بخش پاندمي براي اين كشور به پايان رسيده است.
نشريه نيچر چند روز پيش نوشت: «پژوهشگران در هند تلاش دارند بفهمند كه دليل اين اوج‌گيري پيش‌بيني نشده چيست، موجي كه ممكن است به خاطر تلاقي ناگوار عواملي مانند ظهور يك واريانت تازه، افزايش تعاملات اجتماعي بدون محدوديت و واكسيناسيون حداقلي ايجاد شده باشد.» موج تازه ابتلا در هند از ماه مارس (حدود يك ماه پيش) آغاز شد و از آن زمان نمودار رشد سر به آسمان گذاشته است.
روز گذشته هند بيش از 352 هزار مورد جديد از ابتلا و بيش از 2 هزار و 800 مرگ را ثبت كرد. روز گذشته براي پنجمين روز متوالي بود كه آمار هند از تمامي آمارهاي ثبت شده جهاني از آغاز كرونا تاكنون بيشتر بود. دهلي، در وخيم‌ترين حالت از نظر ابتلا قرار دارد و با توجه به همين وخامت است كه تعطيلي‌ها و محدوديت‌هاي پايتخت تا روز سوم ماه مه، يعني يك هفته ديگر تمديد شد.
سي‌ان‌ان گزارش كرده است كه اين شهر با كمبود قابل توجه اكسيژن در بيمارستان‌ها دست و پنجه نرم مي‌كند. دهلي براي تامين اكسيژن به دولت مركزي وابسته است و در نبود كپسول‌هاي كافي، چندين بيمارستان در صفحه توييتر خود پيغام نياز به كمك فوري گذاشته‌اند. سي‌ان‌ان نوشته است: «روز شنبه دست‌كم 20 نفر در وضعيت وخيم بيماري به خاطر تاخير در رسيدن اكسيژن به يكي از بيمارستان‌هاي دهلي جان خود را از دست دادند.»
نارندرا مودي، نخست‌وزير هند گفته است كه دولتش 551 مركز توليد اكسيژن در هر منطقه ايجاد خواهد كرد تا از در دسترس بودن آن اطمينان حاصل كند. در عين حال خشم و انتقادهاي تند عليه او و دولتش در حال افزايش است. در گزارش سي‌ان‌ان آمده: «بسياري به ناچار براي نجات جان عزيزان‌شان رو به بازار سياه آورده‌اند.»
همزمان با وخامت شرايط كرونا در هند و به صورت ويژه در دهلي، منتقدان دولت مودي توييتر را تبديل به بستر اعتراضات خود كردند. اغلب انتقادات به اين اشاره داشتند كه دولت مودي اجازه برگزاري تجمعات بزرگ مذهبي و سياسي را صادر كرده بوده و همين سبب رشد ناگهاني آمار ابتلا شد. در روزهاي گذشته دولت هند از توييتر خواست تا تعدادي از پيام‌هاي انتقادي از شيوه كنترل شيوع كوويد ۱۹ در اين كشور را حذف كند. خبرگزاري رويترز نوشته است كه اين درخواست روز 23 آوريل (چهار روز پيش) به ثبت رسيده. روز گذشته مشخص شد كه توييتر به درخواست دولت هند براي حذف دست‌كم 20 توييت انتقادي عمل كرده است؛ از جمله توييت‌هاي يكي از دولتمردان ايالت بنگال غربي، يك وكيل و يك فيلمساز. اقدامي كه حالا علاوه بر خشم از دولت اين كشور، انتقادات گسترده‌اي را هم به سمت شركت توييتر هدايت كرده.
ميرزا صايب‌بيگ، وكيلي كه توييت انتشف=قادي او از جمله توييت‌هاي حذف شده بود به گاردين گفته است: «سركوب اطلاعات و انتقادات به دولت نه تنها براي مردم هند خطرناك است، بلكه مردم در سراسر جهان را در معرض خطر قرار مي‌دهد.»
كمك و ممنوعيت همزمان
در روزهاي تيره و تار هند، همسايه‌اش پاكستان كه سابقه‌اي طولاني در درگيري و تعارض منافع با هم دارند، پيغام همبستگي با مردم اين كشور صادر كرد. عمران خان، نخست‌وزير پاكستان روز شنبه در توييتر خود نوشت:
«مي‌خواهم همبستگي خود را با مردم هند كه در حال مبارزه با موج خطرناك كوويد 19 هستند، اعلام كنم. دعاي ما بهبود سريع تمام كساني است كه از پاندمي رنج مي‌برند. ما بايد در اين چالش جهاني كه رو در روي بشريت قرار گرفته است همراه با هم بجنگيم.» پاكستان پيشنهاد ارسال ونتيلاتور و ساير كمك‌هاي پزشكي به هند داده است. يك سوي ماجراي ارسال كمك به هند هم البته امريكاست.
سي‌ان‌ان به نقل از مقامات كاخ سفيد خبر داده است كه وزارت دفاع اين كشور اقلام امدادي و كمكي از جمله ونتيلاتور، تست‌هاي تشخيص سريه و اقلام درماني به هند ارسال مي‌كند. در عين حال اين شبكه خبري امريكايي ناگفته نگذاشته است كه ايالات متحده در ابتداي سال جاري ميلادي دستور ممنوعيت موقت ارسال مواد خام ضروري براي تهيه واكسن را هم صادر كرده بود.
اين تصميم سبب شد كه شركت‌هاي توليد واكسن در سراسر دنيا از جمله موسسه سرم هند (از عمده‌ترين توليدكنندگان واكسن آكسفورد- آسترازنكا) با كمبود مواد اوليه مواجه شوند و به ناچار براي تهيه اقلام مورد نياز براي توليد واكسن به دنبال منابع ديگري بگردند. ايجاد ممنوعيت در حالي كه امريكا در شرايط خوبي به لحاظ اجراي واكسيناسيون عمومي قرار دارد نقدهاي بسياري را به همراه داشته.
آدار پوناوالا، مديرعامل انستيتو سرم هند روز 16 آوريل (10 روز قبل) جو بايدن، رييس‌جمهور امريكا را مورد خطاب قرار داد و در توييتر نوشت: «اگر حقيقتا در نبرد با ويروس متحد هستيم، از جانب صنعت واكسن‌سازي خارج از ايالات متحده فروتنانه از شما تقاضا مي‌كنم كه ممنوعيت صادرات مواد خام به خارج از ايالات متحده را برداريد تا توليد واكسن سرعت بگيرد.» روز شنبه كاخ سفيد اعلام كرد كه بخشي از اين ممنوعيت صادرات مواد خام را برمي‌دارد تا هند بتواند توليد واكسن را سرعت ببخشد. سي‌ان‌ان باز هم اشاره كرده است: «با اين حال در اين بيانيه اشاره‌اي به در اختيار گذاشتن واكسن آسترازنكا نشد، واكسني كه ذخاير ده‌ها هزار تني آن در ايالات متحده موجود است.»
روزنامه اعتماد
