اقدام جدید روحانی برای رفع تنش ها؛ حضور در مراسم حج

معاون وزیر امور خارجه کشورمان، با تشریح آخرین تحولات روابط ایران با جهان عرب، به ویژه کشورهای منطقه، از احتمال حضور رئیس جمهور کشورمان در مراسم حج امسال خبر داد.

حسین امیر عبداللهیان معاون وزیر امور خارجه در گفت‌وگوی اختصاصی با شبکه العالم، با اشاره به تلاش دولت یازدهم برای بهبود سطح روابط با کشورهای عربی گفت: سیاست ایران در قبال كشورهای منطقه، كشورهای عربی و به ویژه همسایگان عرب مبتنی بر احترام متقابل، توسعه تعاملات و همكاری هاست. به نظر می رسد در سایه تحولات و فضای جدید، زمینه های مناسب بیشتری فراروی دوستان ما در حوزه كشورهای عربی قرار گرفته و زمینه های قبلی فرصت بهتری پیدا نموده تا به بهترین نحو اجرایی شوند. سیاست اصولی ایران در حوزه خلیج فارس، توسعه همكاری از سطوح زیست محیطی تا عالی‌ترین سطوح سیاسی و امنیتی است، و در حوزه‌های عربی سیاست مبتنی بر همكاری متقابل بر مبنای احترام متقابل و رعایت حقوق طرفین است.

وی درباره تاثیر تحولات منطقه بر روابط با کشورهای عربی گفت: صرف نظر از تحولات منطقه خاورمیانه، این نگاه ایران به كشورهای عربی است. لذا در ماه‌های آینده اثرات مثبت آن را در توسعه و تعمیق هر چه بیشتر روابط با حوزه عربی شاهد خواهیم بود.

رابطه ایران و عربستان برای جهان اسلام مهم است
امیرعبداللهیان که شنبه شب، میهمان برنامه "من طهران" شبکه العالم بود، درباره چشم‌انداز روابط ایران و عربستان گفت: عربستان یكی از كشورهای مهم در منطقه عربی، حوزه خلیج فارس و جهان اسلام است و این به دلیل ظرفیت های عربستان و همچنین نقش آن در مسائل منطقه ای است. در گفت وگوهایمان با عربستان بر این موضوع تاكید می كنیم كه ایران و عربستان دو كشور مهم و دو بازیگر اساسی در منطقه هستند و تعامل، همكاری و همفكری ما می تواند به حل بخش عمده ای از معضلات منطقه و حتی جهان اسلام كمك كند. البته در برخی حوزه های منطقه ای دچار اختلاف دیدگاه هستیم یا سیاست‌هایمان به گونه ای است كه شاید نوعی تقابل در رویكرد هر دو طرف وجود دارد؛ لذا تداوم گفت وگو، دیدار، تبادل پیام و رایزنی می تواند به درك دقیق، درست و واقعی نسبت به رویدادهای منطقه كمك كند، در دوره جدید پیامهایی - دست کم در سطح تبریك به مقامات - تبادل شد، اشارات مثبتی میان دو كشور جریان دارد. دکتر روحانی به مناسبت روز ملی عربستان پیام تبریكی به پادشاه این كشور ارسال کرد، جهانگیری معاون اول رییس جمهور برای ولیعهد عربستان و ظریف برای همتای سعودی خود پیام تبریك فرستاد. تهران از هر گونه ابتكار عمل، گفت وگو و همكاری كه باعث تقویت رابطه بین ایران و عربستان شود، استقبال می كند.

روحانی هنوز دعوت رسمی برای حج دریافت نکرده است
به گفته عبداللهیان، رئیس جمهور کشورمان در راستای سیاست اصولی و حسن همجواری برای توسعه روابط با كشورهای عربی، از هر گونه رفت و آمد به منطقه و به ویژه عربستان استقبال خواهد نمود. درباره شركت روحانی در مراسم حج سال جاری هم اخباری مبنی بر دعوت از وی وجود دارد، اما هنوز دعوتنامه رسمی به دست طرف ایرانی نرسیده است.

گفت‌وگوی ملی، بهترین راهکار حل بحران بحرین

وی درباره تحولات بحرین گفت: دکتر روحانی در سخنرانی شب گذشته در مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفتند که ایران از هر گونه روش مبتنی بر اصول دمكراسی در سوریه، بحرین و هر كشور دیگر استقبال می كند، ایران درباره بحرین گفت وگو را مناسبترین راهكار دانسته و از استمرار خشونت در این كشور هیچ طرفی خرسند نیست، چون به نفع امنیت بحرین و منطقه نیست، از استمرار رفتارهای نظامیگری در بحرین هیچ طرفی سود نخواهد برد، توقع ما آن است كه مقامات منامه با حكمت و درایت نسبت به خواسته های مردم در چارچوب اصول شناخته شده دموكراتیك كار را دنبال كنند و از پیچیده تر شدن اوضاع جلوگیری كنند، بحرین یكی از موضوعات مورد توجه ایران در حوزه سیاست خارجی است، در خصوص كمك به حل مساله بحرین آمادگی مان را برای كمك به حل سیاسی و تقویت فرایند گفت وگو و برون رفت از بحران كه به نفع دو طرف باشد، و به ثبات، آرامش و امنیت كشور كمك كند و حقوق تمام طرفها رعایت شود، اعلام نمودیم. یكی از مشكلات بحرین مداخله خارجی و برخی تصمیم‌هایی است كه به فضای افراطی‌گری در این كشور حوزه خلیج فارس دامن می‌زند كه امیدواریم با گفت وگوهای جدی و راهكارهای دموكراتیك، شاهد وضعیت مناسب در آینده بحرین باشیم.

به گفته امیرعبداللهیان، آنچه در بحرین می گذرد حقیقتا یك موضوع داخلی است و مطالباتی است كه اقشار مختلف در بحرین دارند و انباشت این مطالبات و عدم توجه حكومت به آن، این وضعیت را ایجاد كرده و ما در رایزنی های دیپلماتیك خودمان همواره به مقامات بحرین اعلام كردیم كه ایران آمادگی دارد از ظرفیت خودش در تسریع روند گفتگوها و بازگشت بحرین به آرامش كمك كند اما راهكار اساسی را در خود این كشور باید جستجو كرد. گفتگوهای بحرینی- بحرینی و پایبندی همه طرف ها به نتیجه گفتگو ها آینده بحرین را رقم می زند.

موضع ثابت و همیشگی ایران در قبال بحران سوریه
عبداللهیان در ادامه تصریح کرد: اصول ما در سیاست خارجی نسبت به موضوع سوریه ثابت و مشخص است و ما از ابتدا بر راهكار سیاسی در سوریه تاكید داشته ایم و در دوره جدید نیز اصول درباره سوریه همان است و معتقدیم باید راهكار سیاسی را فعال كنیم و از خشونت و ارسال سلاح و تروریسم به داخل سوریه جلوگیری شود.

وی افزود: امروز كل منطقه از وضعیت ایجاد شده در سوریه رنج می برد، زیرا آنچه در این كشور رخ می دهد باعث بروز افراط گرایی و سرایت آن به كشورهای همسایه شده و امروز همه به صراحت از حضور و تجمع نیروهای القاعده و تكفیری در سوریه سخن می گویند و متاسفانه برخی طرفهای منطقه ای و فرامنطقه ای هنوز تصور می كنند با حمایت از این گروهها می توانند در سوریه به نفع خود تغییر ایجاد كنند درحالی كه هرگونه تغییری با این روش ممكن است درآینده دامن گیر سایر كشورهای منطقه نیز بشود.

سرآغاز غلبۀ منطق بر خشونت و افراطی‌گری
امیر عبداللهیان ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران، روسیه چین و حتی برخی كشورهای منطقه نسبت به گروههای افراطی و اقدامات تروریستی در منطقه موضع مشترك دارند و امروزه در بخش عمده ای از جامعه بین الملل بر اتخاذ راهكار سیاسی اتفاق نظر وجود دارد. به همین دلیل است كه ما شاهدیم كه اراده جهانی چه در سطح مردمی و چه در سطح حكومت ها توانست بر اقلیتی كه به دنبال تشدید جنگ و حمله به سوریه بودند، غلبه كند. امروز هم شاهدیم كه در نیویورك گفتگوهای فشرده ای جریان داشت تا طرفهای مختلف بر سر تاریخ یا مكانیزم آغاز گفتگوهای ژنو2 به توافق برسند و اعتقاد راسخ دارند كه راهكار سیاسی مبتنی بر گفتگوی سوری- سوری و توافق بین نمایندگان حكومت سوریه و طرفهای مختلف است كه می تواند سوریه را از این وضعیت نجات دهد در عین حال كشورهای منطقه هم باید با كنترل مرزها و جلوگیری از ورود تروریست ها به این كشور به این فرایند كمك كنند. بین ما و مسكو نیز ارتباطات مستمری وجود دارد كه تمام تلاش ها مبتنی بر تمركز بر راهكار سیاسی و دور كردن سوریه از جنگ است.

به گفته وی، ایران یكی از طرف های اساسی در منطقه است و در ارتباط با تحولات سوریه هم تمام كسانی كه اوضاع سوریه را به خوبی می فهمند میدانند كه با توجه به نگاه ایران به بحث امنیت در منطقه و محور مقاومت حل مساله سوریه با نادیده گرفتن ایران به دور از واقع بینی است. در كنفرانس ژنو هم هم در سطح دبیركل سازمان ملل و آقای اخضر ابراهیمی و آقای لاوروف این بحث بوده كه در كنفرانس ژنو طرف های موثر در آن شركت كنند و ایران هم یكی از موثرترین كشورها در این رابطه است.

حضور ایران در ژنو 2 ضروری است
معاون وزیر خارجه کشورمان تصریح کرد: در رایزنی های نیویورك چه در سطح رئیس جمهورمحترم با همتایانشان و چه در سطح وزرای خارجه یكی از موضوعات اصلی مطرح شده قضیه سوریه بوده است با تاكید برراهكار های سیاسی و گفتگوهای ژنو هم توسط سازمان ملل به عنوان متولی این مذاكرات دنبال می شود و هم ایده های جدی مبنی بر مشاركت ایران مطرح است.از نظر ما گفتگوهای ژنو می تواند كمك كننده باشد اما بر اساس مذاكرات ژنو در نهایت گفتگوهای سوری- سوری تعیین كننده سرنوشت این كشور خواهد بود.

وی در مورد حضور ایران در این نشست گفت: هنوز هیچ كشوری دعوت نامه رسمی دریافت نكرده و باید زمان داده شود تا مكانیسم و چارچوب ژنو معین شود و برای رسیدن به نتیجه مطلوب باید دو مساله در نظر گرفته شود: اول این كه كشورهای موثر باید به یك فهم مشترك برسند و هیچ كشوری را نمی شود حذف كرد. مساله دوم این است كه تصمیم‌گیرنده نهایی و خروجی ملموس نشست باید توسط نمایندگان حكومت و سایر طرف های سوری مشخص شود و هیچ كس نباید از بیرون برای سوریه تصمیم بگیرد.

وی در خصوص "دوره انتقالی" در سوریه اظهار داشت: حقیقت این است كه ما از بیانیه ژنو1 به عنوان یك راهكار سیاسی استقبال كردیم، اما در مورد جزئیات بیانیه این امری است كه به سوری ها باز می گردد و آنها باید نسبت به این مساله نظر بدهند. اما در عین حال برخی طرف ها تلاش دارند كه دوره انتقالی به گونه ای سپری شود كه تمامی اختیارات از رئیس جمهور قانونی سوریه آقای بشار اسد گرفته شود و به كمیته انتقالی واگذار شود دیدگاه دیگر این است كه این دولت موقت باید در چارچوب تدوین قانون اساسی و كمك به برگزاری انتخابات در سوریه كمك كند. این موضوعی است كه امریكا و روسیه هم كه سند پایانی ژنو1 را مورد تایید قرار دادند هنوز درباره آن مباحث زیادی دارند.

امیرعبدالهیان درباره بیانیه "ژنو1 "، مرحله انتقالی در سوریه و اختیارات بشار اسد در این مرحله گفت: ما معتقدیم كه بیانیه ژنو1 راهكار سیاسی مورد توجه همه طرف هاست اما بر اساس اخبار دریافتی از منابع دیپلماتیك و دوستان روسی، بین روسیه و آمریكا مباحثی برای تبیین بیشتر جوانب این بیانیه وجود دارد.

برخی طرف ها در تلاشند قبل از برگزاری نشست" ژنو 2" نتیجه معلوم باشد اما این امر با روح حاكم بر بیانیه ژنو1 ناسازگار است، زیرا نشست باید برگزار شود و در نتیجه گفت وگوهای سوری- سوری، طرف های مختلف سوری حاضر در نشست درباره گام های بعدی تصمیم گیری كنند و كشورهای دیگر نیز وظیفه دارند از توافق های طرف های گفت وگو كننده حمایت كنند.

وی تاكید كرد كه برگزاری ژنو 2 می تواند گام سیاسی مهمی تلقی شود و تمركز "ژنو2 " هم باید بر تامین نظر مردم سوریه و طرف های مختلف گفت وگو كننده از جمله حكومت سوریه باشد.

ایران هرگز بر سر سوریه معامله نمی‌کند
امیرعبدالهیان درباره تغییر گفتمان سیاسی ایران كه در سفر آقای روحانی به نیویورك ، سخنرانی های وی و دیدار مقامات ایران با طرف های غربی تجلی یافت و برخی گمانه زنی ها درباره احتمال معامله بین ایران و آمیركا بر سر برخی مسائل منطقه ای از جمله مسئله سوریه گفت: جمهوری اسلامی ایران سیاست ثابتی در حوزه سیاست خارجی بر مبنای منطق، حكمت، عزت و مصلحت با روش مبتنی بر درایت دارد. این كه ازفضای بوجود آمده و گفت وگوی های ایرانی غربی برای ایجاد دركی درست نزد طرف های ذی‌ربط از اوضاع منطقه استفاده شود، یك امر طبیعی است و این اتفاق خواهد افتاد. اما هیچ چیز خارج از چارچوب اصولی و شناخته شده جمهوری اسلامی ایران صورت نخواهد گرفت و معامله ای در كار نخواهد بود.

وی درباره اظهارات اوباما در نیویورك درباره ایران اظهار داشت: تصور می كنم سخنان اوباما در چارچوب تلاش برای ارائه تصویری نسبتا مثبت از اوضاع در قبال ایران است. از این فضا باید به صورت مناسبت و شایسته استفاده شود، اما مسئله تعیین كننده گام های عملی است كه آمریكا در قبال ایران اتخاذ خواهد كرد.