آثار و نتایج انتخابات سال گذشته ریاست‌جمهوری، به‌تدریج ابعاد خود را در
سیاست خارجی نیز نشان داده و نتایج آن به ثمر می‌رسد. موضوع هسته‌ای و
ریل‌گذاری صحیح در مورد چگونگی پیشبرد مذاکرات، گام نخست دستگاه دیپلماسی
بود و گام دوم پس از این امر، درپیش‌گرفتن سیاست‌های منطقه‌ای سازنده است.
ابراز تمایل دولت یازدهم برای روابط سازنده بر اساس منافع متقابل و احترام
متقابل، برای کشورهای جهان و منطقه قابل درک است و سفر مهم امیر کویت به
ایران را در این چارچوب باید ارزیابی کرد. عربستان‌سعودی و کویت دو کشور
مهم عربی در همسایگی جنوبی ایران به‌شمار می‌روند که از ابتدای انقلاب،
روابط پرفرازونشیبی با آنها داشته‌ایم.
پس از پایان جنگ، دولت سازندگی و
شخص آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی، تلاش بسیاری برای بازسازی روابط داشت و این
روند، در دولت اصلاحات با توان و تمرکز بیشتر پیگیری شد و سطح رابطه با
کشورهای عربی منطقه به سطح قابل‌قبول و اطمینان‌بخشی رسید که موافقتنامه
بااهمیت امنیتی با عربستان، یکی از جلوه‌های آن بود. اختلافات با کویت بر
سر میادین مشترک نفت و گاز در آن دوره در حال حل‌شدن بود که انقطاع
پدیدآمده در دوران احمدی‌نژاد و ماجراجویی در سیاست خارجی، آن را ناکام
گذاشت.
به نظر می‌رسد شرایطی که امروز در منطقه و بر جهان حاکم شده و
کم‌اثرماندن «بهار عربی» به دلیل ناتوانی کشورهای منطقه و دولت‌های
فرامنطقه‌ای، فضا را به سمتی سوق داده که کشورهای منطقه به‌سوی ایران
بیایند. این امر در دولت گذشته هم امکان وقوع داشت که به دلایل مختلف،
ناکام ماند. در این میان باید توجه داشت که نباید به این میزان از رابطه
اکتفا کرد و با حل مسایل فیمابین ایران و کویت و سایر کشورهای عربی منطقه،
فضا را به‌گونه‌ای پیش برد که این عناصر نتوانند خللی در روابط آینده ایجاد
کنند.
نکته مهم این است که کشورهای منطقه در سایه سیاست خارجی دولت یازدهم
دریافته‌اند، هرچند مانند دوایر جداگانه دارای هویت مستقل هستند اما در
برخی زمینه‌ها دارای تداخل و اشتراکاتی هستند که از قضا، میزان آن بسیار
بیش از نقاط افتراق است که امری طبیعی در سیاست خارجی کشورهاست. کویت
به‌عنوان رییس دوره‌ای اتحادیه عرب می‌تواند، فضای روابط ایران و کشورهای
همسایه و عربی را به سمت‌وسوی تازه‌ای هدایت کند. دعوت وزیر خارجه عربستان
از دکتر ظریف، سفر امیر کویت به ایران و بهبود روابط با سایر کشورهای عربی،
نشانگر تغییر فضا در دیپلماسی ایران است.
*مدیرکل پیشین وزارت امور خارجه /منبع: آرمان
