هر دو روز يك چنار در ولي عصر خشك مي شود

رييس سازمان پارك ها و فضاي سبز شهرداري تهران: نوارهاي زرد براي حفاظت از چنارها در برابر حشرات است

به گزارش انتخاب به نقل از شرق، شهرداري تهران براي حفاظت از چنارهاي شهر تهران و به خصوص چنارهاي تاريخي خيابان ولي عصر اقدام به اجراي طرح باندينگ روي اين درختان كرده است، در اين طرح با استفاده از تجارب ديگر كشورها در روش مبارزه غيرشيميايي با آفات گياهي نوارهاي زردرنگي روي تنه درختان بسته شده است، اين نوارهاي زردرنگ كه به چسب خاصي آغشته هستند حشرات مختلف را به خود جذب كرده و مانع از آسيب رساندن به درخت ها مي شوند.

محمد مختاري رييس سازمان پارك ها و فضاي سبز شهرداري تهران در اين رابطه گفته است: يكي از اصلي ترين آفت هاي درخت چنار حشره اي به نام زنجره است كه برگ اين درختان را زرد كرده و درخت را دچار خزان زودرس مي كند، در طرح باندينگ اين نوارهاي زرد رنگ زنجره ها و ديگر آفاتي كه از راه خاك به سمت تنه و ساقه و برگ درختان حركت مي كند مهار مي شود.

 اين طرح فعلابه صورت پايلوت و تنها روي 1500 اصله درخت در تهران اجرا شد كه هدف اصلي ما از اين كار، شناسايي نوع آفت چنارهاي تهران هستيم، پس از شش ماه از آغاز كار و در صورت موفقيت آميز بودن طرح، آن را روي همه درخت هاي چنار شهر تهران اجرا خواهيم كرد.

 اين طرح در باغباني صنعتي در اغلب كشورهاي جهان انجام شده است و نتايج بسيار خوبي هم به همراه داشته است. ما تلاش مي كنيم با اجراي كامل اين طرح، چنارهاي تهران را در برابر آفت هايي چون زنجره و ديگر حشرات مواظبت كنيم.

از سال 1318 كه 24هزار چنار در دو طرف خيابان ولي عصر از ميدان راه آهن تا ميدان تجريش كاشته شد تا امروز در هر 48 ساعت يكي از آنها خشك شده است، حالاپس از 72 سال تعداد چنارهاي خيابان ولي عصر تهران به حدود 11هزار اصله كاهش پيدا كرده است.

 ولي عصر با 6/18كيلومتر درازا، طولاني ترين خيابان خاورميانه است، ولي عصر كه در سال هاي ابتدايي حكومت رضاشاه ساخته شد از ميدان راه آهن در جنوب شهر شروع مي شود و به ميدان تجريش در منطقه شميرانات مي رسد. اين خيابان در سال 1307 خورشيدي و بر اساس قانون مصوب مجلس شوراي ملي براي احداث و توسعه خيابان هاي تهران ساخته شد. پس از تصويب اين قانون، مراحل ساخت اين جاده مخصوص آغاز شد.

 اين خيابان هم در آن روزگار و هم امروز از مهم ترين خيابان هاي پايتخت است، در آن ايام سرتيپ بوذرجمهري كه بسيار مورد وثوق رضاشاه بود، رياست شهرداري تهران يعني بلديه آن روز را برعهده داشت، با اختيار تام و قدرت كامل و چاشني نظامي گري به ايجاد خيابان هاي جديد پرداخت. اين خيابان كه از ضلع شمالي خيابان انقلاب فعلي تا ضلع جنوبي حصار (خيابان شوش) كشيده شده بود و در آن زمان به جاي چند نام (باغ جنت، اميريه، باغ انگوري و جناب وزير) فقط با نام «پهلوي» خوانده مي شد از آن جمله است. بدين ترتيب خيابان پهلوي يا ولي عصر كنوني از چهارراه انقلاب كه آن زمان كافه بلديه (تئاتر شهر) در آن واقع بود تا ميدان راه آهن تولد يافت و مهم ترين خيابان پايتخت شد.

در سال 1307خورشيدي سرتيپ بوذرجمهري براي نخستين بار ضوابطي را براي احداث بنا در دو سوي اين خيابان اعلان و اجرا كرد. اين آيين نامه تا حدودي نماي ساختمان و نوع مصالح و تعداد طبقات و شيوه كار را به لحاظ معماري و ساخت تعيين مي كرد. همين مقررات بعد ها شالوده ضوابط شهرداري تهران و ديگر شهر ها براي صدور پروانه ساخت و ايجاد بنا شد.

پس از ساخته شدن كاخ سعدآباد و انتقال سكونت شاه از كاخ مرمر به اين كاخ در سال 1318 خورشيدي، به فرمان او جاده قديم شميران از باغ سفارت انگليس در قلهك تا ميدان تجريش و جاده جديد شميران (ولي عصر كنوني) از چهارراه پهلوي (انقلاب) تا سر پل تجريش كشيده شد.

دو طرف جاده جديد را چنار كاشتند و براي آبياري آنها در سه راه زعفرانيه دو حلقه چاه حفر كردند و بعد ها با احداث پارك ملت، آب درياچه آن را هم از همين چاه تامين كردند. داستان چنارهاي خيابان ولي عصر تهران از اين تاريخ آغاز شد البته درخت چنار با آب و هواي تهران بسيار سازگار است و وجود چنار هاي كهنسال در امامزاده صالح و امامزاده يحيي و پاچنار و هفت چنار و... همگي شواهدي بر اين ادعاست.

چند قرن پيش هم وقتي پيترودلاواله جهانگرد ايتاليايي همراه با شاه عباس صفوي حاكم مقتدر ايران از اصفهان به تهران آمد، به دليل فراواني چنار در اين شهر، تهران را چنارستان يا شهر چنارها خواند. او در خاطرات خود گفت اگر استانبول شهر سروهاست تهران را بايد شهر چنارها ناميد، صفتي كه هنوز هم به تهران مي آيد. رضاشاه پهلوي كه خود سنگ بناي خيابان پهلوي آن روزها و ولي عصر امروز را گذاشت، دستور داد در دو سوي اين خيابان بلند به فاصله هاي كم چنار بكارند و بين هر دو چنار هم يك بوته گل سرخ نشاندند.

او دستور اكيد داده بود از اين چنارها همچون جان تهران مواظبت شود، يك سال پيش از بركناري اش از مقام شاهي هم به بلديه سپرد يك و نيم متر پاي چنارها را گود كنند و كود بريزند تا ريشه درخت از آن تغذيه كند. با اين حال هرچه بر جمعيت تهران افزوده مي شد از جمعيت چنارهاي خيابان ولي عصر هم كاسته مي شد.

هر خيابان و كوچه جديدي كه به ولي عصر مي رسيد چنارهاي رو به ورودي آن بريده شد تا مسير رفت وآمد هموار شود، براي خانه ها و مجتمع هاي تجاري و رستوران ها هم همين قواعد پابرجا بود، همين دلايل موجب قطع ناگزير بسياري از چنارهاي حاشيه ولي عصر شد. اما جداي از اين عوامل آفت هاي ديگري هم موجب خشكي و قطع اين چنارها بوده است، كه از آن جمله مي توان به تعدي مغازه داران و مجتمع داران حاشيه اين خيابان بزرگ اشاره كرد، آنها براي ديده شدن بهتر تابلو مغازه هايشان به صورت تعمدي با تزريق سم به تنه آنها موجب خشك شدن چنارها مي شوند، براساس قوانين شهرداري هم قطع كامل درخت هاي خشك شده مانعي ندارد. علاوه بر اين در سال هاي اخير و پس از توسعه مترو، عايق كاري كف جوي هاي آب اين خيابان براي جلوگيري از نفوذ آب به تونل هاي آن، مانع از رسيدن آب به ريشه چنار ها و درنهايت خشكي درخت منجر شده است، در كنار اين، انجام ساخت و سازهاي عمراني براي گاز و برق و تلفن و كندن پياده روها نيز از ديگر عوامل آسيب زايي به حيات اين درختان است.

 تخليه فاضلاب مراكز اداري و تجاري و مسكوني در جوي آب، افزايش گرماي شهر تهران، بلندتر شدن برخي ساختمان ها از قامت چنارها كه مانع از رسيدن نور به آنها مي شود و سيمان ريزي فضاي اطراف ريشه درخت ها نيز از ديگر عوامل خشك شدن و ضعيف شدن اين درختان كهنسال است. به اين عوامل بايد موش هاي درشت هيكل جداول خيابان ولي عصر را هم اضافه كرد، اين موش ها هم ريشه درخت ها را مي جوند و به آنها آسيب مي زنند و هم سمومي كه شهرداري و مردم براي از بين بردنشان به كار مي برند جان چنارها را به خطر مي اندازد.

مجموعه اين عوامل با هم باعث شده در طول 72سال پس از اولين روزهاي كاشت چنارهاي ولي عصر 13هزار اصله از آنها خشك شود. اگر همين روال در سال هاي آتي ادامه پيدا كند 60 سال ديگر هيچ درخت چناري در خيابان ولي عصر باقي نمي ماند. آن روز بايد تيتر زد، تهران چنار ندارد.