شبانه گریخت!

حسین انتظامی در خبرآنلاین نوشت:

روز چهارشنبه برخی رسانه های ما نوشتند «مدیرعامل مستعفی بانک ملی ، شبانه به انگلیس گریخت» تعابیری چون «متهم ردیف اول اختلاس» یا «عاملی اصلی» نیز چاشنی کار بود.

من تاكنون آقاي خاوري را نديده ام و نمي شناسم . مقام قضايي مرتبط هم نيستم كه بخواهم حكم صادر كنم كه‌ آيا مديرعامل بانك ملي متهم رديف اول است يا خير ؟ و آيا وي عامل اصلي بوده يا خير؟ ( مي دانيم ‌عامل با متهم فرق مي كند ) پس انگيزه اين يادداشت دفاع از وي نيست بلكه واكاوي يك آسيب رسانه اي است .

فرض را بر اين مي گذاريم اين سفر از قبل در برنامه آقاي خاوري نبوده است و باز هم فرض مي گيريم قصد بازگشت ندارد (چه با هدف فرار و چه مهاجرت دائمي) و باز هم فرض مي گيريم فرار بوده است - كه هر سه فرض در جاي خود ، محل مناقشه اند - اما تاكيد من روي بخش ديگري از آن تيتر است : «شبانه گريختن » كه در دل خود نوعي القاء مضاعف دارد . مي دانيم پرواز هاي مستقيم تهران به مقصد لندن ، نيمه شب هاست پس عملا تاكيد بر شبانه گريختن اصولا بي معناست ، مگر آن كه خواسته باشيم با جنگ رواني و بازي با افكار عمومي ، گريختن را (و به تبع آن : عامل اصلي بودن را) خوب به او بچسبانيم .

با اين تيترهايي كه ما رسانه ها در دو – سه روز گذشته درباره مديرعامل بانك ملي نوشتيم حتي اگر قصد بازگشت داشت هرگز بر نمي گردد و به دعوت و خيرخواهي دوستان و خواهش و امان نامه نيز وقعي نمي نهد (اين روشي است كه افراطيون سياسي بلدند كه چگونه قرباني را در مسير برگشت ناپذير بيندازند و به همين دليل مي گويم اين تيتر رسانه ها به تحريك يا القاي حوزه اي غير از رسانه و در منافعي غير از رسانه و مردم رخ داده است .

در شرايطي كه سيستم بانكي ما به دليل تحريم هاي قدرت هاي جهاني تاحدي زمينگير شده است آيا تبليغ اين موضوع كه «دزد» و «بي اعتبار» هم هست ناخواسته كمك به اهداف دشمنان كشور نيست ؟ همان اندك بانك هايي كه هرچند با گرفتن كارمزد ويژه ،‌ حاضر به مبادلات بانكي با كشورمان شده اند با شنيدن اين حرفها (حتي در حد شايعه) پا پس مي كشيدند زيرا آنها معمولا بانك هاي بزرگ و مهمي هم نيستند و نگران سرمايه خودند ، حتي اگر بانك مهمي هم باشند مي ترسند . حتما شنيده ايد كه سرمايه ، ترسوترين موجود عالم است .

اين روزها ، هيجان رسانه و به تبع آن هيجان آفريني آنها از حد مجاز فراتر رفته است . بله ، چيزي شنيده ايم به نام وظيفه رسانه در پيگيري مطالبات مردم و ايفاي نقش نظارتي ، و از سر حسن نيت كارهايي مي كنيم اما چون به لوازم آن مجهز نيستيم نقض غرض مي شود . اين لوازم عبارتند از : دانش عميق نسبت به موضوع ، دقت و پرهيز از هيجان ، ‌همه جانبه نگري ، توجه به سلسله مراتب منافع ملي و ناخواسته بازيچه اين و آن جريان سياسي يا رقيب اقتصادي قرار نگرفتن (لطفا اين آخري را با تامل بخوانيد )
اين كه ما در رسانه بدميم كه «قاتل فلاني بايد ظرف 24 ساعت اعدام شود» تحت فشار قرار دادن عدليه است بدون توجه به زمان دار بودن مراحل يك پرونده ( بازپرسي ، دادگاه بدوي ، تجديد نظر ، اعاده دادرسي ، ديوان عالي و ... ) كه مطابق قانون ، امكان دور زدن آن وجود ندارد . بدون دانش قضايي بر پرونده اي نام اختلاس بگذاريم و از آنجا كه خود را نماينده افكار عمومي معرفي كرده ايم عملا دستگاه قضا را زير فشار قرار دهيم كه تو نيز بايد همين نام را بر پرونده بگذاري و مطابق انتظار من راي بدهي . براي يك پرونده عدد بزرگ بگذاريم تا فردا قوه قضاييه حتي اگر در بررسي هاي خود به عددي كمتر رسيد جرات اعلام رقمي كمتر را نداشته باشد يا اگر هم جرات كند افكار عمومي ،‌ نظام را به خوردن و بردن متهم كنند و بي اعتمادي ترويج شود .

آيا ما كه از آن قهرمان ملي ، يك قديس ساختيم واقعا پرونده همان بود كه ما نوشتيم و نشان داديم ؟ آيا ماجراي كاشمر كه ما هفته ها بر آن دميديم و حس نا امني را ترويج كرديم كه در سايه آن ، تسويه حساب هاي سياسي هم رخ داد واقعا" همان بود كه ما نوشتيم ؟ قضات اين دو پرونده كه تمام مستندات را ديده اند نيز حرفهاي ما را مي گويند ؟

قبول دارم كه كاركرد نظارتي رسانه ، استيفاي حقوق مردم را سبب مي شود اما مجهز نبودن به لوازمي كه ذكر شد سرمايه اجتماعي را به تاراج مي دهد . چند روزي است «زالوصفت» گيري مد شده است و اگر تدبيري نشود اين موج لااقل تا انتخابات مجلس مي رود زيرا ظرفيت سياسي خوبي هم دارد . مراقب باشيم كارآفرينان ،‌ توليد كنندگان ثروت ‌، دستگاه هاي برنامه ريز و مجري اقتصادي رانتارانيم . اقتصاد زير ضربه تحريم هاي جهاني شكننده تر از آن است كه اين بي اعتمادي داخلي را نيز تاب آورد .