ویتامین‌ها مواد عالی هستند كه در بیشتر مواد غذایی به مقدار جزئی وجود دارند. گرچه نیاز روزانه بدن به هر یك از ویتامین‌ها كم است، ولی برای ادامه حیات، رشد و تولید مثل، وجود این مقدار كم ضروری و اساسی است. ویتامین‌ها در منابع غذایی حیوانی و گیاهی وجود دارند.
نقش و تاثیرات ویتامین‌ها در بدن:
هریك از ویتامین‌ها در بدن ما نقش جداگانه‌ای به‌عهده دارند. ولی به‌طور كلی نقش ویتامین‌ها در بدن را به‌صورت خلاصه می‌توان چنین بیان كرد:
كمك به رشد
حفظ سلامت بدن
كمك به تولید مثل و نسل‌های سالم
مقاومت در برابر عفونت‌ها و تضمین سلامت بافت‌ها
شركت در واكنش‌های عصبی و روانی
دخالت در واكنش‌های متابولیسم (سوخت و ساز) مواد كه از همه مهم‌تر است.
اشتها‌آور
منابع غذایی ویتامین‌ها:
ویتامین A: این ویتامین ماده زرد كم‌رنگی است و در غذاهای حیوانی بیشتر از گیاهی یافت می‌شود.
منبع غذایی این ویتامین عمدتا در كبد حیوانات به‌خصوص كبد بعضی ماهی‌ها، در چربی شیر و تخم‌مرغ، سبزی‌ها، هویج، اسفناج و كدو تنبل است.
ویتامین D: این ویتامین نقش هورمون را در بدن بازی می‌كند و فقط یك ویتامین نیست. برخلاف دیگر ویتامین‌ها، این ویتامین در طبیعت به‌صورت فراوان یافت نمی‌شود و در غذاهایی مثل ماهی‌ها به‌ویژه ماهی آزاد، ماهی تن، ماهی شیر و ساردین و نور خورشید یافت می‌شود.
ویتامین K: ویتامین انعقاد خون كه وجود آن برای بدن حیاتی است. در منابعی همچون كاهو، اسفناج، گل‌كلم، گوجه فرنگی، سیب‌زمینی، جگر حیوانات و زرده تخم‌مرغ یافت می‌شود.
ویتامین E: نام دیگر این ویتامین؛ ویتامین توالد و تناسل است و در پیشگیری از بیماری‌های قلبی - عروقی و سرطان و سقط جنین در دوران حاملگی كمك می‌كند. این ویتامین را در منابع غذایی زیر می‌توان به‌دست آورد:
روغن نباتی، سبزی‌ها، گوجه فرنگی، سبزی‌های برگدار سبز، تخم‌مرغ، كره نباتی
نكته جالب توجه این كه روغن ماهی اصلا ویتامین E ندارد.
ویتامین C : معروف‌ترین و نام‌آشنا در بین عموم مردم، حیوانات از طریق گلوكز قادر به ساختن این ویتامین در بدن خود هستند، ولی انسان، میمون و خوكچه هندی باید آن را از طریق غذای مصرفی خود به طور روزانه و مرتب دریافت كنند.
منابع غذایی این ویتامین:
سبزی‌ها، میوه‌ها، گروه مركبات، گوجه فرنگی، فلفل، جعفری، اسفناج، كلم پیچ و از میوه‌ها (طالبی، توت‌فرنگی، هندوانه، گریپ‌فروت، لیمو‌ترش، كیوی، پرتقال و...) غنی از ویتامین C هستند.
ویتامین‌های گروه :B ویتامین‌هایی كه از نظر تغذیه‌ای از اهمیت زیادی برخوردار هستند.
ویتامین B1: این ویتامین از ماده حاوی گوگرد تشكیل شده و به‌عنوان ضدالتهاب عصبی شناخته می‌شود.
منابع غنی از این ویتامین:
مخمر آبجو، جوانه گندم، زرده تخم‌مرغ، غلات و نان.
ویتامین B2: منابع غذایی حاوی این ویتامین شامل جگر، قلوه ، شیر و لبنیات كم چرب یا بدون چربی، قارچ، سبزی‌های برگدار سبز مثل اسفناج می‌شود.
ویتامین B6 :به طور كلی از كم خونی وناراحتی‌های عصبی مختلف جلو گیری می‌كند. منابعی مثل سیب زمینی، جو، باقلا، جوانه گندم، موز ، حبوبات، مخمرها و برخی سبزی‌ها، دل، جگر و قلوه حاوی این ویتامین است.
ویتامین B12: مانند ویتامین B6 از كم خونی و ناراحتی‌های عصبی مختلف جلو گیری می‌كند. این ویتامین فقط از منابع حیوانی یافت می‌شود و گیاهان قادر به ساختن این ویتامین نیستند.
منابع حیوانی این ویتامین ( جگر، قلوه، گوشت ماهی و تخم‌مرغ) حاوی این ویتامین هستند.
ویتامین P.P یا نیاسین: از گروه ویتامین‌های B محسوب می‌شود.
كمبود این ویتامین باعث خستگی، سردرد، پشت درد، از دست دادن اشتها و قرمز و براق شدن زبان به طوری كه كل دهان درد می‌كند و عمل خوردن را مشكل می‌سازد. منابع غنی این ویتامین عبارتند: سبوس برنج، انواع مخمرها، گوشت ماهی و ماكیان ، حبوبات و بعضی از سبزی‌ها.
اسید فولیك (فولات): یكی دیگر از ویتامین‌های
گروهB است. و می‌توان به صورت حیوانی و گیاهی یافت كرد.
منابع غذایی اسید فولیك:
برگ‌های سبز مانند كاهو، كلم، اسفناج و در منابع حیوانی مانند جگر، گوشت و ماهی وجود دارد.
بیوتین: این ویتامین هم از خانواده گروه B به‌شمار می‌رود و در مواد غذایی به صورت ناچیز وجود دارد. در منابع غذایی همچون دانه غلات سبوس‌دار، تخم پرندگان، سفیده تخم‌مرغ، حبوبات و مغز‌ها (آجیل) یافت می‌شود.
جام جم
