گرفتگی عضلات طی بارداری که گاهی به آن «اسب چارلی» نیز می‌گویند، یکی از شایع‌ترین تجربیات ناراحت‌کننده‌ای است که تقریبا نیمی از تمام مادران باردار آن را تجربه می‌کنند. بیشتر گرفتگی‌های عضلات طی بارداری در ناحیه‌ی پاها رخ می‌دهند، خصوصا در قسمت پشت ساق.
گرفتگی یک عضله، انقباضی غیرارادی در عضله یا گروهی از عضلات است که ناگهانی روی داده و بیشتر هم شب‌ها به سراغ فرد می‌آیند.
علائم گرفتگی عضلات طی بارداری
گرفتگی عضله و بدن درد طی بارداری ممکن است در هر عضله یا گروه عضلانی رخ بدهد؛ اما معمولا این اتفاق برای عضلات پا می‌افتد. اسپاسم‌های عضلانی که در کمر یا شکم رخ می‌دهند نیز غیرمعمول نیستند. گرفتگی یا اسپاسم عضله، ویژگی‌های زیر را دارد:
. انقباض یا سفتی غیرارادی یک عضله
. معمولا ناگهانی است
. همراه با دردی حاد و تیز است
اگر این علائم را مکرراً دارید و این علائم همراه با تورم یا قرمزی بوده و با روش‌های معمول رفع نمی‌شوند، باید با پزشکتان در میان بگذارید.
گرفتگی عضلانی طی بارداری معمولا از چه زمانی شروع می‌شود؟
گرفتگی عضلانی معمولا در سه ماهه دوم یا سوم بارداری شروع می‌شود.
علت گرفتگی‌های عضله حین بارداری چیست؟
. زیاد کار کشیدن از عضله (به دلیل اضافه وزن ناشی از بارداری یا ورزش)
. دهیدراته یا کم‌آب شدن بدن
. تغییر در جریان یا گردش خون
. کشش ندادن به عضلات قبل از ورزش یا استفاده‌ی زیاد از عضله
. فشردگی عصب
. کمبود مواد معدنی در بدن (پتاسیم، کلسیم یا منیزیم)
اگر مکرراً دچار گرفتگی عضله می‌شوید، احتمالا دلیلی فراتر از دلایل گفته شده وجود دارد.
چگونه از اسپاسم‌های عضلانی حین بارداری پیشگیری کنید؟
با راهکارهای زیر می‌توانید احتمال گرفتگی عضله را کاهش دهید:
. زیاد آب و مایعات بنوشید تا بدنتان دچار کم‌آبی نشود.
. قبل از ورزش یا استفاده‌ی زیاد از عضلات خود، آن‌ها را خوب بکشید.
. وعده‌های غذایی متعادل و سالم مصرف کنید تا مواد مغذی و املاح ضروری را دریافت کنید.
. مکمل‌های ویتامین ویژه‌ی دوران بارداری که حاوی کلسیم، پتاسیم و منیزیم هستند مصرف کنید. برای این که در مصرف ویتامین‌ها اوردوز نکنید، بدون مشورت با پزشک هیچ مکملی مصرف نکنید.
. تمرینات کششی به طور کلی، و نه فقط زمانی که دچار اسپاسم عضله می‌شوید، می‌توانند جلوی گرفتگی عضلات را بگیرند. پیش از این که به رختخواب بروید، به فاصله‌ی تقریباً 70 سانتیمتری از دیوار بایستید و کف دست‌هایتان را روی دیوار قرار دهید. به جلو خم شوید، پاشنه‌ها را روی زمین نگه دارید و 10 ثانیه کشش بدنتان را نگه دارید، سپس تا پنج شماره بدن را شل کنید و سپس تا سه بار این حرکت را تکرار کنید.
. طی روز بین فعالیت‌های روزانه‌تان حتما مدتی استراحت کنید.
. هر وقت می‌نشیند، پاهایتان را بالا بگذارید و آویزان نکنید.
. طی روز جوراب واریس بپوشید.
. از پزشکتان سؤال کنید آیا نیاز به مصرف مکمل منیزیم پیش از خواب دارید یا نه
. خوردن غذاهای سرشار از پتاسیم، مانند کیوی و موز و طالبی، راهی بسیار خوب برای دریافت مواد مغذی ضروری جهت پیشگیری از گرفتگی عضله است.
گرفتگی عضله در بارداری را چگونه درمان کنید؟
اگر دچار گرفتگی عضله در بارداری هستید، با روش‌های زیر می‌توانید از درد و ناراحتی‌تان کم کنید:
. عضله‌ی منقبض شده و عضلات اطراف آن را ماساژ بدهید تا دردتان تسکین بیابد.
. عضله‌ی منقبض شده را بکشید.
. از پد حرارتی برای کمپرس گرم عضله استفاده کنید.
. از وان آب گرم با نمک اپسوم استفاده کنید.
. از کمپرس یخ برای کاهش درد استفاده کنید.
شاید به این نتیجه برسید که ماساژ عضله، با گرما یا سرما، کمک می‌کند دردتان را بهتر تسکین دهید. اگر گرفتگی‌های عضلانی‌تان تکرار شدند و به درمان‌های معمول جواب ندادند، با پزشکتان تماس بگیرید. این عارضه می‌تواند علامت مشکل دیگری باشد که به درمان متفاوتی نیاز دارد.
وقتی دچار گرفتگی عضله پا می‌شوید، روش زیر را امتحان کنید:
. پایتان را صاف کنید و قوزک پا و انگشتان خود را چند بار به آرامی به سمت ساق پایتان بکشید. شما می‌توانید این کار را در تختخوابتان انجام دهید، اما اگر از جایتان بلند شوید و این حرکت را وقتی روی پاهایتان ایستاده‌اید انجام دهید، بهتر نتیجه بگیرید.
. سعی کنید روی یک سطح سرد بایستید، چون گاهی این کار می‌تواند اسپاسم را متوقف کند. آیس پک یا کمپرس سرد نیز می‌تواند مفید باشد.
. اگر کشش عضله و کمپرس سرد کمکی به کاهش دردتان کرد، ماساژهای بارداری یا پد حرارتی را برای تسکین بیشتر امتحان کنید. اما اگر دردتان کمتر نشد و تداوم داشت، عضله را ماساژ ندهید یا آن را گرم نکنید.
. کفش مناسب بپوشید. کفش‌هایی انتخاب کنید که مناسب پاها و شرایطتان باشند.
