ناتو روز جمعه ۱۳ ژانویه اعلام کرد قصد دارد به منظور تقویت مرزهای شرقی خود در همین هفته چندین فروند هواپیمای تجسسی خود را به رومانی منتقل کند تا نیروهای این سازمان بهتر بتوانند بر فعالیت‌های نظامی روسیه اشراف اطلاعاتی داشته باشند.
تقویت رومانی به عنوان یکی از اعضای سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و نیز کشوری که با اوکراین مرز مشترک دارد به یکی از اولویت‌های ناتو تبدیل شده است.
اوآنا لانژسکو، سخنگوی ناتو، این هواپیماهای تجسسی را برای ارتقای توانمندی بازدارندگی و دفاعی ناتو ضروری خواند و گفت: «هواپیماهای مجهز به سامانه کنترل و هشدار هوابرد (با نام اختصاری آواکس) قادر هستند هر هواپیماهایی را صدها کیلومتر دورتر شناسایی کنند.»
سازمان پیمان آتلانتیک شمالی در مجموع چهارده فروند آواکس در اختیار دارد که اغلب همه آن‌ها در غرب آلمان مستقر هستند. حال با اعلام این سازمان، چندین فروند از این آواکس‌ها برای انجام ماموریت روز سه‌شنبه به شهر اوتوپه‌نی در پانزده کیلومتری بخارست، پایتخت رومانی منتقل خواهند شد.
احتمال می‌رود حداقل سه فروند از این هواپیماهای بوئینگ E-3A آواکس در محل جدید ماموریت خود در رومانی مستقر شوند.
وسعت سیطره اطلاعاتی آواکس چقدر است؟
هر هواپیمای آواکس با قابلیت سوخت گیری در هوا معمولاً می‌تواند هشت ساعت و نیم و تا ارتفاع ۹ هزار متری در هوا پرواز کند و منطقه‌ای تقریباً به بزرگی کل کشور لهستان را زیر نظر داشته باشد و رصد کند.
قرار است برای هدایت و پشتیبانی از ماموریت پروازی آواکس‌ها حدود ۱۸۰ پرسنل نظامی در پایگاه هوایی رومانی در اوتوپه‌نی مستقر شوند. ناتو در این خصوص گفته است که این ماموریت چند هفته به طول خواهد انجامید.
ناتو با آغاز حمله روسیه به اوکراین در ماه فوریه گذشته سعی کرده است تا با گسیل جت‌های جنگنده و هواپیماهای نظارتی، حضور هوایی خود در شرق اروپا را بیشتر تقویت کند.
این ائتلاف همچنین گشت‌زنی‌های منظمی را بر فراز شرق اروپا و منطقه دریای بالتیک برای ردیابی جت‌های روسی در نزدیکی مرزهای کشورهای ناتو آغاز کرده است.
هواپیماهای بوئینگ ای-۳ که هم اکنون در اختیار ناتو هستند در اوج جنگ سرد در سال ۱۹۷۷ میلادی و در بحبوحه شدت‌گیری بحران موشکی با اتحاد جماهیر شوروی در اروپا، مشترکا توسط اعضای ناتو و با هزینه تقریبی هشت میلیارد دلار از آمریکای تحت ریاست جمهوری جیمی کارتر خریداری شدند.
