عبدالله نوری در محکومیت توهین به پیامبر اسلام(ص) پیامی صادر کرد.
متن پیام بدین شرح است:
یُرِیدُونَ لِیُطْفِؤُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ
وَاللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَوْ کَرِهَ الْکَافِرُونَ (سوره مبارکه صف /
آیه 8)
جریانی شیطانی به گمان باطل خود می کوشد تا نور خدا را بی فروغ کند اما
پروردگار عالم درخشش و کمال نور خویش را در کتاب آسمانی خود تضمین نموده
است.
- این توطئه های کینه توزانه، سابقه ای به درازای رسالت چهره مظلوم نبی مکرم اسلام دارد.
دشمنان خدا بار دیگر با نیتی آلوده و البته شکست خورده، خصومت تاریخی خویش
را با انتشار فیلمی موهن در حق اسلام و پیامبر بزرگ آن به نمایش گذاردند.
ماجرای فیلم به پایان نرسیده بود که انتشار کاریکاتور ننگین در نشریه
فرانسوی از راه رسید. بروز این قبیل ترفندها و توطئه های کینه توزانه،
سابقه ای به درازای رسالت چهره منور و مظلوم نبی مکرم اسلام دارد و آیات
متعدد قرآن کریم برآن گواه است.
اینجانب ضمن ابراز اندوه بی پایان از این قداست شکنی ها و با سلام و صلوات
به ساحت مقدس رسول گرامی اسلام و تقدیم احترام به پیشگاه عواطف پاک ملت های
مسلمان که در این توطئه جریحه دار شده است، نکاتی را یاد آور می شوم:
- دستاوردهای چندین دهه تلاش برای مهار تندروی هم اکنون در معرض تهدید قرار گرفته است.
- چرا جهان غرب چنین فرصتی را پدید می آورد تا در پوشش آزادی بیان
با توهین به مقدسات دیگران، صلح جهانی در معرض تهدید قرار گیرد؟
- آیا جریحه دار کردن عواطف بیش از یک و نیم میلیارد مسلمان حرکتی ضد اخلاقی و ضد انسانی نیست؟
1- چشم انداز کوشش برای آشتی و گفتگو بین اسلام و غرب پس از قرن ها جنگ و
ستیز در سایه ی انتشار این فیلم و کاریکاتور، مجددا تیره شد و دستاوردهای
چندین دهه تلاش برای مهار تندروی هم اکنون در معرض تهدید قرار گرفته است.
جریانی مشکوک و شیطانی می کوشد هر از چندی با هدف بهم زدن تعادل جامعه
جهانی و با ایجاد مانع و کارشکنی در مسیر پیشرفت جوامع اسلامی بسوی
پایداری، والاترین ارزشهای اعتقادی آنان را آماج ضربات ضد اخلاقی قرار
داده، جامعه جهانی به ویژه جوامع اسلامی را اسیر توطئه های خویش نماید تا
آتش ستیز میان جهان اسلام و غرب را همچنان شعله ور نگاه دارد. ملت های
مسلمان حق دارند در مقام دفاع از مقدسات خود به تناسب فرهنگ دینی و ملی
غالب خویش واکنش مناسبی را علیه این جریان شیطانی بروز دهند، هر چند واکنش
خشمگینانه گروه های تندرو و اقدامات غیر اخلاقی نیز توجیه ناشدنی و ناپسند
است و شاید این همان هدفی باشد که تهیه کنندگان این فیلم و یا کاریکاتور در
پی تحقق آن بوده اند. حال سئوال اینجاست که چرا جهان غرب چنین فرصتی را
برای فرد یا گروهی پدید می آورد تا در پوشش آزادی بیان با توهین به مقدسات
دیگران زمینه را برای واکنش های خشونت بار فراهم سازد و صلح جهانی را در
معرض تهدید قرار دهد. به راستی آیا جریحه دار کردن عواطف بیش از یک و نیم
میلیارد مسلمان حرکتی ضد اخلاقی و ضد انسانی نیست؟ و جهان غرب برای نشان
دادن مخالفت خود با این رفتارها تاکنون چه اقدام روشنی انجام داده که
پاسخگوی انتظارات مسلمانان بوده و التیام بخش روابط جهان اسلام و غرب باشد؟
- چرا مدعیان حقوق بشر اجازه می دهند جریان های مشکوک، به نام
آزادی بیان بدترین و سنگین ترین شکنجه های روحی را در حق پیروان یک دین
جهانی مرتکب شوند؟
2- فرهنگ و تمدن جدید غرب در روزگار کنونی به درستی بر شناسایی و احترام
به حقوق بشر به عنوان مبنای همزیستی انسان ها تاکید میکند. با توجه به
ممنوعیت شکنجه و آزار انسان ها در هر نوع و به هر شکل در اعلامیه جهانی
حقوق بشر، جای این سوال وجود دارد که چرا مدعیان حقوق بشر اجازه می دهند
جریان های مشکوک به نام آزادی بیان بدترین اهانت ها را به مقدسات دیگران،
به ویژه مسلمانان روا دارند و سنگین ترین شکنجه های روحی را در حق پیروان
یک دین جهانی مرتکب شوند و ارزشهای معنوی آنان را به سخره گرفته و فریاد
استغاثه و درد و دریغ مسلمانان را به آسمان بلند کنند؟ آیا ممنوعیت شکنجه
تنها در ابعاد فیزیکی آن است و اگر فردی آنچنان حرمت ها و ارزشهای یک و
نیم میلیارد انسان را جریحه دار کند که برخی را به آستانه آرزو و طلب مرگ
از خدا برساند، این رفتار، شکنجه، آزار و اذیت دیگران نیست؟
- اسلام گرایی افراطی همواره در بستری رشد میکند که اسلام ستیزی برای آن فراهم میسازد.
- حل بنیادین مشکل افراط گرایی در جهان اسلام و تقویت اندیشه اعتدال در گرو خشکاندن ریشه های آن است.
3- امروز قدرتمندان جهان مدعی هستند که از طریق کنترل رادیکالیسم و مقابله
با آشوب های منطقه ای تلاش می کنند ضریب امنیت جهانی را افزایش داده و آتش
بر افروخته شده در کانون های پر تشنج را برای گسترش صلح و امنیت جهانی
خاموش سازند. آنها با همین ادعا سنگرهای مبارزه خود در برابر تروریسم جهانی
و جبهه نبرد با رادیکالیسم را به فراسوی سرزمین های خویش گسترش داده اند و
حتی برای حذف فیزیکی و اندیشه ی تروریسم، سالیان متمادی، سخاوتمندانه
هزینه میکنند تا امثال بن لادن را به قتل برسانند، اگر حقیقتا چنین است و
صاحبان سلطه به این مسئولیت صادقانه می اندیشند چطور نسبت به پیشگیری زمینه
های اعتقادی و روانی آن توجه نمی کنند و اجازه می دهند کانون های تشنج و
فتنه انگیز جدیدی متولد شود و نیت های ناپاک با توسل به اقدامات شوم خود
زمینه شکل گیری کانون تشنج را در میان یک پنجم جمعیت جهان فراهم سازد؟
اسلام گرایی افراطی همواره در بستری رشد میکند که اسلام ستیزی برای آن
فراهم میسازد و مبارزه با آن بدون بستن پیش زمینهها خیالی بیهوده است. در
این وضعیت، کوششی که سالها برای از میان برداشتن بن لادن و همفکران او شده
است ناگهان بر باد میرود و چه بسا زمینه را برای پرورش ده ها بن لادن
دیگر فراهم میآورد. آیا نتیجه این رویکرد، همان بازتولید تروریسم نیست که
آنها خود را مدعی مبارزه با آن قلمداد میکنند؟ حل بنیادین مشکل افراط
گرایی در جهان اسلام و تقویت اندیشه اعتدال در گرو خشکاندن ریشه های آن
است و در این راستا شناسایی حقوق فرهنگ‌های دیگر و پرهیز از برخورد تبعیض
آمیز با آنان نخستین گام است. بی توجهی جهان غرب به این موضوع بی تردید یکی
از مهمترین ریشه ها و شاید علت العلل رشد خشونت گرایی در جهان اسلام است
هر چند توجیه کننده رفتارهای افراطی نیست اما تقویت این رفتارها را قابل
فهم می کند.
- خونریزی و گرفتن جان یک انسان بیگناه از دیدگاه اسلامی بدترین و شدید ترین جرم است.
- آیا دولت های اروپایی و آمریکا نباید نتیجه بگیرند که شاید
رفتارشان نسبت به اسلام و مسلمین به گونه ای نبوده که اتهام متوجه آنان
نشود؟
- وقتی سخنان مرجع رسمی روحانی مسیحیان کاتولیک نسبت به اسلام،
موجب رنجش خاطر مسلمانان میگردد بدیهی است افراد فرودست آنان گستاخانه به
هر اقدام ناجوانمرانه ای دست بزنند.
4- خونریزی و گرفتن جان یک انسان بیگناه از دیدگاه اسلامی بدترین و شدید
ترین جرم است. مسلمانان به پیروی از این آموزه الهی هرگز از اینکه خون یک
انسان آمریکایی و غیر آن به ناحق ریخته شود لذت نمیبرند و از این منظر
تفاوتی میان آمریکایی و میانماری و افغانی و عراقی و مسلمان و مسیحی وجود
ندارد و خون هیچ انسانی رنگین تر از دیگری نیست. با وجود این، احساس تبعیض و
رفتار دوگانه با مسلمانان موجب کینه و نفرت آنان خواهد شد و زمینه، برای
متهم گردیدن دولت های غربی و امریکا و برخورد خشن با آنان فراهم می شود.
آیا دولت های اروپایی و آمریکا نباید نتیجه بگیرند که شاید رفتارشان نسبت
به اسلام و مسلمین به گونه ای نبوده که اتهام متوجه آنان نشود؟
نکته اینجاست که چنین نتیجه‌ای پس از 11 سپتامبر گرفته شد ولی اراده‌ای
متناسب برای اقدام در این مسیر دیده نمیشود. غرب برای از بین بردن زمینه
های چنین اتهامی ناگزیر به تجدیدنظر در سیاست های خود در قبال اسلام و
مسلمانان است. در این راستا باید خود پرچمدار مقابله با این حرکت های ضد
اخلاقی شود و با توجه به شرایط کنونی مسلمانان، جدیتش در احترام به ارزش
های دیگران را، همانند جدیت نسبت به امنیت و منافع ملی خود نشان دهد و این،
نافی آزادی بیان و نقد نیست.
اگر میتوان تحت عنوان امنیت ملی از انتشار بسیاری از گزارش ها و مطالب
جلوگیری نمود و یا انتشار دهنده را تحت عناوینی چون اقدام علیه امنیت ملی
تحت تعقیب قرار داد و یا انکار فلان حادثه تاریخی را جرم محسوب نمود، به
طریق اولی میتوان از اقدامات توهین آمیز به اسلام و ادیان توحیدی و غیر
توحیدی جلوگیری کرد. وقتی طراح دانمارکی و یا فرانسوی کارتن های اهانت آمیز
نسبت به پیامبر عظیم الشأن اسلام منتشر میکند و کشیش آمریکائی پای خود را
روی همه ارزشهای مقدس و مشترک ادیان توحیدی می گذارد و همکیشان خود را به
مراسم قرآن سوزی دعوت می نماید و از این فراتر عالی ترین مرجع رسمی روحانی
مسیحیان کاتولیک نسبت به اسلام بگونه ای سخن میگوید که موجب رنجش خاطر
مسلمانان میگردد و نسبت به این نوع حرکات مشکوک و نفرت آور هم از سوی ایشان
موضعی ابراز نمی شود، بدیهی است افراد فرودست آنان گستاخانه و بی محابا به
هر اقدام ناجوانمرانه ای دست بزنند.
- در جهان کنونی نمیتوان همه انسانهای روی کره زمین را وادار کرد یک گونه بیندیشد و یا مانند انسان لیبرال غربی فکر کنند.
5- تکثرگرایی مقتضی احترام یکسان به فرهنگ های گوناگون و آراء و احساسات
همگان است. در جهان کنونی نمیتوان همه انسانهای روی کره زمین را وادار کرد
یک گونه بیندیشد و یا انتظار داشت که همه مانند انسان لیبرال غربی فکر
کنند. از این رو برای گسترش امنیت در جامعه جهانی باید به آراء و نظرات و
معتقدات جوامع مختلف تا آنجا که در جهت تحریک احساسات و اهانت به معتقدات
دیگران نباشد احترام گذاشت و از آن دفاع کرد. در نظام بین المللی حقوق بشر
کنونی نیز آزادی بیان به خودداری از گفتارهای نفرت آور محدود شده است.
بنابراین قانون گذاری در این ارتباط، و تدوین و تأسیس ساز و کارهای محدود
کننده برای آن ضرورت دارد.
البته روشن است که تعریف و تحدید این مباحث کاری بسیار دشوار است ولی
برای تأمین حقوق بشر و دفاع از آزادی و همزمان التزام به امنیت جهانی و
ایجاد صلحی پایدار، نباید در انجام آن تعلل ورزید. برای تحقق این امر مهم و
دشوار درسطح جامعه جهانی، مناسب است سازمان ملل متحد به عنوان مهم ترین
نهاد بین المللی جهت حفظ و مراقبت از صلح جهانی تشکیل کمیتههای تخصصی
دینی، سیاسی، حقوقی، فرهنگی و اجتماعی را با حضور نخبگان جهان دردستور کار
قرار داده و برای برون رفت از این شرایط تصمیمی خردمندانه اتخاذ نماید.
تجربه نشان داده است که با روزمرگی و عبور از مخاطره های روزانه مسایل اصلی
حل نمیشود و در هر زمان میتواند مخاطرات سنگین تری برای جهان داشته
باشد.
- جریانی در تلاش است اسلام هراسی را در جوامع گوناگون ترویج
نماید و روح الفت و همزیستی ادیان بزرگ الهی را به مرز خشونت و خون بکشاند.
- خشم راه را بر خردورزی و عقلانیت می بندد، فرو بردن خشم و کظم غیظ در اسلام مورد تاکید قرار گرفته است.
- مبارزه با دشمن خانگی مسلمانان فرصت مطلوبی را در اختیار قرار
خواهد داد تا مانور طراحان اسلام ستیز نتواند اسلام، دین رحمت و شفقت را در
هیبت طالبانیسم به نمایش گذارد.
6- جریانی در تلاش است در همه ابعاد و با همه ظرفیت، اسلام هراسی را در
جوامع گوناگون ترویج نماید و روح الفت و همزیستی ادیان بزرگ الهی را به مرز
خشونت و خون بکشاند. مسلمانان نیز نباید در چنین شرایطی در دام طراحان این
قضایا قرار گیرند و ناخودآگاهانه در مسیری که خوشایند آنان است گام
بردارند.
خشم، راه را بر خرد ورزی و عقلانیت می بندد، از این رو فرو بردن خشم و
کظم غیظ در اسلام مورد تاکید قرار گرفته است. الگو پذیری از منطق حاکم بر
رفتار پیامبر عظیم الشان اسلام و توجه به ابعاد فراگیر اخلاق سیاسی و
اجتماعی ایشان است که دشمن را خلع سلاح میکند و راههای جذب و توسعه اسلام
را هموار میسازد این، البته به معنای انکار ضرورت واکنش و موضع گیری منطقی
در برابر چنین اقدامی نیست. برعکس در دفاع از اسلام و مقدسات آن باید
جدیت و اهتمام ورزید، لکن امروز بیش از واکنشهای تند و احساسی، اندیشیدن می
تواند برای هر دو سوی ماجرا راهگشا باشد. بی تردید هوشمندی و فراست و
تدبیر اندیشمندان و رهبران دینی و سیاسی جهان اسلام راه را بر توطئه های
خصومت بار دشمن خواهد بست و جوامع اسلامی را از در افتادن در طاس لغزنده
آتش افروزی اسلام ستیزان مصون نگه خواهد داشت.
با نگاهی واقع گرایانه به ضرورت اجتناب ناپذیر رفع اشکالات درون دینی در
جوامع مسلمان، وظیفه اندیشمندان اسلامی است که ضعف ها و کاستی های ملت
های خویش را مرتفع سازند و با نگرشی اصلاح طلبانه و خیرخواهانه افراط گری
ها، خشونت طلبی ها و اندیشه های انحرافی و خرافی آنان را به عنوان پیش نیاز
و گام نخستین و فراموش ناشدنی مبارزه اصولی افشا و نقد کنند. مبارزه با
دشمن خانگی مسلمانان فرصت مطلوبی را در اختیار قرار خواهد داد تا مانور
طراحان اسلام ستیز نتواند اسلام، دین رحمت و شفقت را در هیبت طالبانیسم به
نمایش گذارد. در غیاب چنین دریافتی و مهجوریت و انزوای گرایشهای اعتدال
جویانه و رواج روز افزون برداشت های احساسی خشن و خرافی از دین، نمیتوان
به پایان یافتن این ماجرا چندان امید داشت.
در پایان امید است که اصحاب قدرت جهانی و مجامع مربوط با برخوردی همه جانبه
از تکرار این گونه رخدادهای نفرت آور و خونبار که در نهایت صلح و امنیت
جهانی را در معرض خطر قرار می دهد پیش گیری کنند و احساسات و عواطف جریحه
دار شده مسلمانان را تسکین و انتظارات منطقی و معقول آنان را پاسخ دهند.
عبدالله نوری
سی ام شهریورماه 1391
بیستم سپتامبر 2012
