تند زدن ناگهانی قلب برای یک یا دو ثانیه و سپس بازگشت آن به حالت طبیعی، احساسی رایج اما ناخوشایند است. این حالت ممکن است هنگام استراحت، بعد از بالا رفتن از پلهها یا حتی در زمان هیجان رخ دهد. هرچند این تپشهای کوتاهمدت میتوانند ترسناک باشند، اما اغلب جای نگرانی ندارند. با این حال، دانستن علت آنها کمک میکند تشخیص دهیم چه زمانی ممکن است نشانهی یک مشکل جدیتر باشند
به گزارش انتخاب و به نقل از انلی مای هلث؛ تپش قلب ناگهانی که در پزشکی «پالپیتیشن» نامیده میشود، زمانی رخ میدهد که ضربان قلب برای مدت کوتاهی سریعتر از حالت معمول میشود. قلب به محرکهای درونی و بیرونی بسیار حساس است و به گفتهی دکتر سینگ، دلایل شایع آن عبارتاند از:
۱. استرس و اضطراب
فشارهای روحی، حملات اضطرابی یا پانیک میتوانند باعث ترشح آدرنالین شوند؛ هورمونی که به «جنگ یا گریز» معروف است. این هجوم شیمیایی، حتی بدون فعالیت بدنی، میتواند ضربان قلب را بهطور موقت افزایش دهد.
۲. کافئین یا مواد محرک
مصرف زیاد قهوه، نوشیدنیهای انرژیزا یا برخی داروهای محرک (مانند داروهای ضداحتقان یا داروهای آسم) ممکن است باعث تند زدن قلب برای چند ثانیه شود.
۳. کمآبی بدن و بههمخوردن تعادل الکترولیتها
پایین بودن سطح پتاسیم و منیزیم میتواند در سیستم الکتریکی قلب اختلال ایجاد کند و موجب تپش یا ریتم سریع و گذرا شود.
۴. تغییرات هورمونی
نوسانات هورمونی، بهویژه در دوران قاعدگی، بارداری یا یائسگی، میتوانند قلب را نسبت به ضربانهای غیرطبیعی حساستر کنند.
۵. حرکات ناگهانی یا تغییر وضعیت بدن
بلند شدن ناگهانی از حالت نشسته یا خوابیده ممکن است برای مدت کوتاهی فشار خون و گردش خون را مختل کرده و باعث تپش سریع گذرا شود.
۶. فعالیت بدنی یا ورزش
افزایش ضربان قلب هنگام فعالیت بدنی یک پاسخ طبیعی بدن است. اما گاهی پس از پایان ورزش، ضربان قلب برای چند ثانیه بالا باقی میماند؛ بهویژه در افرادی که آمادگی جسمانی کمتری دارند یا دچار خستگی هستند.
علائم هشداردهندهی تپش ناگهانی قلب
دکتر سینگ تأکید میکند:
«اگرچه تپشهای کوتاه و گاهبهگاه معمولاً بیخطر هستند، اما تکرار زیاد یا طولانی شدن آنها میتواند نشانهی یک اختلال در ریتم قلب (آریتمی) باشد.»
در صورت مشاهدهی علائم زیر، مراجعه به پزشک ضروری است:
• تپشهای مکرر که بیش از چند دقیقه طول میکشند
• احساس سبکی سر، غش کردن یا درد قفسهی سینه
• تنگی نفس یا خستگی شدید
• ضربانهای نامنظم یا جاافتاده همراه با ناراحتی
این نشانهها ممکن است به بیماریهایی مانند فیبریلاسیون دهلیزی، تاکیکاردی فوقبطنی (SVT) یا اختلالات تیروئید اشاره داشته باشند.
راههای پیشگیری و کنترل تپش ناگهانی قلب
در بسیاری از موارد، تغییرات ساده در سبک زندگی میتواند به کاهش دفعات این تپشها کمک کند. توصیههای زیر از نظر متخصصان مفید هستند:
• پرهیز از کافئین، الکل و نیکوتین: این مواد محرک میتوانند ضربان قلب را افزایش دهند و باعث تپش شوند.
• هیدراته ماندن: نوشیدن آب کافی و مصرف مواد غذایی سرشار از الکترولیتها اهمیت دارد.
• تمرینهای آرامسازی: تنفس عمیق، یوگا یا مدیتیشن به آرام شدن سیستم عصبی و تنظیم ریتم قلب کمک میکنند.
• خواب کافی: کمخوابی سطح هورمونهای استرس را بالا میبرد و خطر تپش قلب را افزایش میدهد.
• بررسی داروها: برخی داروهای تجویزی یا بدون نسخه ممکن است بهعنوان عارضهی جانبی باعث تپش شوند؛ مشورت با پزشک میتواند به یافتن جایگزینهای ایمنتر کمک کند.
جمعبندی
تند زدن قلب برای چند ثانیه، اغلب واکنش طبیعی بدن به استرس، فعالیت بدنی یا تغییرات هورمونی است. با این حال، اگر این حالت بهطور مکرر یا مداوم رخ دهد، نباید نادیده گرفته شود؛ چرا که ممکن است نشانهی یک اختلال پنهان در ریتم قلب باشد. در چنین شرایطی، بررسی پزشکی میتواند نقش مهمی در حفظ سلامت قلب داشته باشد.
