انحصار يك شركت در توليد ۸۵ درصد از داروهاي «ام اس»

شرق نوشت: واردات دارو هاي ام اس و بيوتكنولوژيك از كشور هاي آمريكاي جنوبي و آرژانتين در حالي در طول چند ماه اخير به بحث داغي براي رسانه ها و شركت هاي دارو سازي داخلي تبديل شده است كه شركت هاي داروسازي اين واردات را بدون بررسي آزمايش هاي باليني خوانده و اين دارو ها را بي كيفيت تر از نمونه هاي داخلي آن مي دانند.

به گزارش انتخاب، داروهاي ام اس در كشور به دليل حساسيت درماني آنها و نياز مبرم مبتلايان به اين دارو ها همواره جزو دارو هايي بوده كه حساسيت هاي بالايي نسبت به توزيع آنها در سيستم درماني وجود داشته است.

حكايت واردات اين دارو ها از آرژانتين از آنجا آغاز مي شود كه برخي از شركت هاي داخلي از واردات دارو هاي ام اس از اين كشور خبر دادند و عنوان كردند كه اين داروها به تاييد وزارت بهداشت رسيده است. پس از آن نوبت به شركت هاي توليد كننده نمونه داخلي اين دارو ها رسيد كه آنها را بي كيفيت بخوانند و از عملكرد وزارت بهداشت در تاييد اين اقلام دارويي انتقاد كنند. اظهارات شركت هاي دارو سازي داخلي و حواشي به وجود آمده در رابطه با اين دارو ها به شكلي نگراني هايي در ميان بيماران مبتلابه ا م اس افزايش داد كه اين جو باعث افزايش كاذب قيمت برخي از اقلام داروي داخلي به دليل واردات داروهاي آرژانتيني شد.

با اين حال مسوولان وزارت بهداشت دلايل خاص خود را براي تاييد داروي آرژانتيني دارند و معتقدند كه «دارويي از آرژانتين وارد نشده است بلكه قرار است، شركت داروسازي آرژانتيني با همكاري شركت هاي داخلي داروها را در كشور توليد كنند.» از اين رو دكتر احمد شيباني، معاون غذا و داروي وزارت بهداشت در گفت وگو با خبرنگار «شرق» اين اقدام را دليلي بر رفع انحصار دارويي در كشور مي داند. او در گفت وگو با «شرق» از جزييات واردات دارو از آرژانتين و انحصار دارويي در كشور پرده برمي دارد.
    
     آقاي شيباني چه شده است كه شركت هاي داخلي به سراغ كشورهاي آمريكاي جنوبي و براي نمونه آرژانتين رفته اند تا دارو هاي مهم و حياتي اي از اين كشور ها وارد كنند و دليل حمايت وزارت بهداشت از اين واردات چه بود؟
    به طور كلي بحث واردات داروهاي بيوتكنولوژي در كشور مطرح نيست، بلكه بحث توليد داخل طي يك پروسه سه يا چهار ساله مطرح است كه براساس آن شركت هاي خارجي با همكاري شركت هاي داخلي اقدام به توليد دارو در كشور مي كنند. ضمن اينكه آرژانتين و كلاآمريكاي جنوبي قطب بيوتكنولوژي دنيا هستند و داروهاي ام اس از آرژانتين به چهار كشور ديگر آمريكاي لاتين مانند مكزيك و اروگوئه صادر مي شود و وزارت بهداشت اين كشورها، كيفيت اين دارو را تاييد كرده اند.
    با اين وجود حتما قبل از اجازه ورود اين دارو به بازار، بايد مطالعات و كارآزمايي باليني اين دارو در كشور انجام شود و بعد از تاييد كيفيت آن در وزارت بهداشت وارد بازار مي شود و در صورتي كه اين دارو وارد بازار شود با قيمت حدود 30 درصد ارزان تر نسبت به توليد داخل فعلي خواهد بود. در مورد كيفيت آن هم بايد پزشكان نظر بدهند و قطعا اگر كيفيت آن پايين باشد، نمي تواند در بازار دوام بياورد.
    
     برخي شركت هاي داخلي اين اقدام را ضربه اي به توليد داخل عنوان مي كنند، شما اين مساله را قبول داريد؟
    نه اين طور نيست. مخالفت اصلي تنها از سوي يك شركت بوده؛ شركتي كه توليد كننده فعلي داروي ام اس در داخل و از ورود يك رقيب جديد نگران است. همچنين ما خبر داريم كه هم اكنون با همين روند براي توليد يك داروي ضدسرطان جديد از هند وارد عمل شده است. بنابراين نمي تواند وقتي خودش از حمايت هاي وزارت بهداشت در گذشته و حال استفاده كرده و به سود فراوان رسيده نسبت به حمايت وزارت بهداشت از توليدكنندگان ديگر شاكي باشد.
    
     اصولاشما انحصار توليد دارو در كشور و تلاش شركت هاي بزرگ براي از ميدان راندن رقيب ها را قبول داريد؟ اما برخي تحليل مي كنند كه واردات دارو از آرژانتين نيز از سوي شركت هاي بزرگ صورت مي گيرد تا باز هم انحصار دارو را در اختيار داشته باشند.
    انحصار دارو تا حدي وجود دارد و ما هم با انحصار و اينكه يك دارويي از يك منبع توليد يا وارد كشور شود، مخالف هستيم. انحصار داخلي صحيح نيست. در صنعت نيز محصولاتي وجود دارد كه همان يك محصول مشابه را 20 كارخانه توليد مي كند. هم اكنون دارو هايي وجود دارد كه از سوي يك شركت توليد كننده داخل كشور تهيه مي شود و نمي دانيم چرا برخي افراد در اين مورد بي انصافي مي كنند.
    بر اين اساس ما هم از فعاليت شركت هاي خارجي كه در زمينه واردات دارو به كشور فعال بودند در راستاي سياست هاي خودمان، جلوگيري كرديم تا اين شركت هاي خارجي، داروهاي خود را در داخل كشور توليد كنند، چراكه تا دو سال پيش هيچ شركت خارجي از توليد دارو در ايران، استقبال نمي كرد اما اكنون به عنوان يك افتخار در جامعه داروسازي كشور و در نظام جمهوري اسلامي، اغلب نمايندگان شركت هاي خارجي در داخل كشور، كارخانه داروسازي ايجاد كردند يا سهام كارخانه هاي موجود را براي توليد داروهاي وارداتي، خريدند. در رابطه با بحث دارو هاي آرژانتيني هم بايد بگويم كه بحث واردات يك دارو از شركت آرژانتيني در رسانه ها بيش از حد لازم مطرح مي شود.
    
     اين مساله درست است كه برخي از شركت ها براي دور زدن تحريم برخي محصولات دارويي به سمت اين كشور ها روي آورده اند؟
    نه اين طور نيست. در رابطه با بحث تحريم دارو بايد بگويم كه سياست ما رفع انحصار توليد و واردات دارو از كشور هاي جايگزين و نهايتا ارايه دارو با كيفيت، كميت و قيمت مناسب و تامين نظر مردم است، اما واردات دارو از كشورهاي خارجي، بحث جديدي نيست. كشور آرژانتين به ويژه در بخش بيوتكنولوژي، مراكز و شركت هاي داروسازي پيشرفته اي دارد كه محصولات خود را به كشورهاي معتبري مانند آمريكا و اروپا صادر مي كند، پيش از اين نيز محصولات بايتك از همين شركت آرژانتيني كه به تازگي مطرح شده است، در داخل كشور عرضه مي شد و مساله جديدي نيست و مطمئنا هر داروي وارداتي به كشور بايد باكيفيت بوده و اين داروها بدون ضابطه و مقررات وزارت بهداشت نمي تواند وارد بازار شود. بنابراين به نظر مي رسد برخي از رسانه ها با انعكاس اخبار نادرست خود، موجب مشوش شدن اذهان مردم مي شوند؛ وزارت بهداشت در زمينه واردات دارو داراي مجموعه اي از مقررات و ضوابط علمي و اجرايي است و اكنون هم هرگونه وارداتي دقيقا طبق مقررات عمل مي شود.
    
     در گذشته، كشور ما وابستگي بيشتري به دارو هاي خارجي داشت؛ اما هم اكنون كه بسياري از شركت ها دارو هاي مشابه دارو هاي خارجي را وارد مي كنند، آيا باز هم دليلي وجود دارد كه ما به بازار داخل و توليدكنندگان توجهي نكنيم و بخواهيم از كشوري مثل آرژانتين دارو وارد كنيم؟
    اين نكته درست است كه بسياري از داروهاي فعلي در گذشته در كشور توليد نمي شدند و وارداتي بودند اما از سال 88 تلاش شد تا از واردات داروهايي كه در داخل كشور به اندازه كافي توليد مي شوند و از نظر كمي و كيفي نياز بازار را تامين مي كنند، جلوگيري شود. اكنون نيز از واردات اين گونه اقلام دارويي جلوگيري مي شود و تلاش مي كنيم اين اقلام داخل كشور توليد شود. در رابطه با داروي آرژانتيني نيز بايد بگويم كه هنوز دارويي از خود شركت آرژانتيني وارد كشور نشده است، اكنون يك شركت توليدكننده داخل كشور، كارخانه اي ايجاد كرده كه بخشي از آن مربوط به داروهاي شيميايي و بخشي ديگر مربوط به داروهاي بيوتكنولوژي است كه بخش بيوتكنولوژي آن هنوز آماده نشده است. دارويي از آرژانتين وارد كشور نمي شود، اين كار يك شركت توليد كننده داخلي است كه دانش توليد اين محصولات را از آرژانتين مي آورد. ما معتقديم كه بايد داروي خوب و ارزان در اختيار مردم قرار گيرد و دارويي كه دانش آن از آرژانتين وارد مي شود، به مراتب ارزان تر از داروهاي ديگر در اختيار مردم قرار خواهد گرفت. اين دارو توليد داخل كشور و صددرصد ايراني است و سياست ما حمايت از صنعت و توليد داخل است.
    
     به نظر شما اين سياست وزارت بهداشت به انحصار هرچه بيشتر توليد يا واردات دارو كمك نمي كند؟
    نه، ما چنين قصدي نداريم و بر عكس مي خواهيم انحصار دارو در كشور شكسته شود و اين سياست در مورد تمام داروها اعمال شود. انحصار به ويژه در دنياي تجارت و رقابت، فساد ايجاد مي كند و ما هم نمي خواهيم سلامت مردم و دارو ها در كشور در انحصار داروسازان و شركت هاي بزرگ قرار گيرد.
    
    مي توان اين طور تحليل كرد كه شما با حمايت از شركت داخلي كه با دانش آرژانتين دارو توليد مي كند، سعي در رفع انحصار دارو و از بين بردن آن داريد؟
    در حال حاضر انحصار توليد دارو هاي ام اس كه محل اختلاف است، در اختيار شركتي است كه ۸۵ درصد از توليد داروهاي داخلي در اختيار آن است و بقيه شركت هاي داروسازي به علت كمبود نيروي آموزش ديده و عدم دسترسي به تكنولوژي هاي مدرن قادر به توليد برخي دارو ها نيستند و اين مساله به نفع سيستم درماني ما نيست. سياست ما رفع اين انحصار و پا گرفتن شركت هاي ديگر داخلي است تا در رقابتي سالم ميان توليد كنندگان، مردم در اين بين نفعي ببينند.